Фэнтези (ағылш. fantasy – «қиял») – мифологиялық және мақам-сарындарын (мотив) қолдануға негiзделген фантастикалық әдебиеттiң жанры. Қазiргi өңі XX ғасырдың басында құрастырылды. Фэнтезидің қазiргi әлпетiнің қалыптасуына өткен ғасырдың ортасынан бастап Джон Рональд Руэл Толкиен орасан зор əсерін тигіздi. Оны кейбіреулер "фэнтези әкесі" деп те атайды.
Фэнтези шығармалары көбінесе, əрекеті шынайы орта ғасырға ұқсас ойдан шығарылған əлемде өрбитін, ал ондағы кейіпкерлер ғажайып құбылыстар мен жаратылыстарға тап болатын, тарихи-шытырман оқиғалы романдарды еске түсіреді. Фэнтези жиі сюжеттер негізінде құрастырылған.
Ғылыми фантастикадан айырмашылығы - фэнтези шығарманың іс-əрекеті болып жатқан əлемін ғылыми тұрғыдан түсіндіруді көздемейді. Бұл əлем жорамал түрде ғана бар болып қабылданып, оның біздің əлемге қатысты орналасуы жиі еш ескертіліп өтпейді: бұл я параллелді əлем, не болмаса бөгде ғаламшар, ал оның физикалық заңдары жердегіден ерекше болуы мүмкін. Мұндай әлемде құдайлар, сиқыр, мифтік мақұлықтар(, , , , , кентаврлар жəне т.б.), елестер мен басқа да кез келген қиял-ғажайып тіршілік иелері ақиқи бар бола алады. Фэнтезиде болатын кереметтердің ертегілерде болатын кереметтерден ерекшелігі - бұлар сипатталынып жатқан əлем үшін дағды, қалыпты жайт болып табылады жəне табиғат заңдары сияқты жүйелі түрде жүзеге асады.
Фэнтези - бұл сондай-ақ кино, кескіндеме, компьютерлік және үстел ойындарының жанры. Мұндай жанрлық əмбебаптық шығыс жекпе-жектері элементтері бар қытай фэнтезиіне ерекше тəн ( қараңыз).
Әдебиет
Болашақ жанрға ортағасырлық эпостар жəне серілік романдар үлкен ықпалын тигізді. Заманауи фэнтезидің алғашқы шығармалары XX ғасырдың басында пайда бола бастады. Олардың қатарына Эдвард Дансенидің «Эльфландия патшасының қызы»(1924), Роберт Говардтың «Конан»(1932), К. С. Льюистің «Нарния хроникалары»(1950-1956) секілді шығармаларды жатқызуға болады. Жанрдың əйгілі болуына Джон Рональд Руэл Толкиеннің «Сақиналар әміршісі» есімді 1954-1955 жылдары басылып шыққан романы септігін тигізді. Фэнтези жанрында дәл осы кезде мыңдаған жазушы-фантасттар жұмыс iстейдi.
Кино
Фэнтези жанрындағы фильмдердің басым көпшілігі кітаптар мен комикстер желісі бойынша түсірілген. Фэнтези жанрдағы ең танымал фильмдер:
- «Конан-варвар» – Джон Милиус
- «Уиллоу» – Рон Ховард
- «Сақиналар әміршісі (кинотрилогия)» – Питер Джексон
- «Эрагон» – Кристофер Паолини
- «Гарри Поттер» - Дж. К. Ролинг романдарының желісі бойынша
- «Нарния хроникалары» - Эндрю Адамсон
- «Алиса ғажайыптар елінде» - Льюис Кэрролл кітабы бойынша
Қызықты факт
Ұлы батыр Конан-Варвар құрметіне PokerDom аты аталатын ұяшықты құрды.
Сыртқы сілтемелер
- Encyclopedia of Science Fiction(қолжетпейтін сілтеме) (ағыл.)
Дереккөздер
- Аңызға айналған Конан-Варвар. Мұрағатталған 28 қазанның 2019 жылы.
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Fentezi agylsh fantasy kiyal mifologiyalyk zhәne makam saryndaryn motiv koldanuga negizdelgen fantastikalyk әdebiettin zhanry Қazirgi oni XX gasyrdyn basynda kurastyryldy Fentezidin kazirgi әlpetinin kalyptasuyna otken gasyrdyn ortasynan bastap Dzhon Ronald Ruel Tolkien orasan zor eserin tigizdi Ony kejbireuler fentezi әkesi dep te atajdy Fentezi shygarmalary kobinese ereketi shynajy orta gasyrga uksas ojdan shygarylgan elemde orbitin al ondagy kejipkerler gazhajyp kubylystar men zharatylystarga tap bolatyn tarihi shytyrman okigaly romandardy eske tүsiredi Fentezi zhii syuzhetter negizinde kurastyrylgan Ғylymi fantastikadan ajyrmashylygy fentezi shygarmanyn is ereketi bolyp zhatkan elemin gylymi turgydan tүsindirudi kozdemejdi Bul elem zhoramal tүrde gana bar bolyp kabyldanyp onyn bizdin elemge katysty ornalasuy zhii esh eskertilip otpejdi bul ya paralleldi elem ne bolmasa bogde galamshar al onyn fizikalyk zandary zherdegiden erekshe boluy mүmkin Mundaj әlemde kudajlar sikyr miftik makulyktar kentavrlar zhene t b elester men baska da kez kelgen kiyal gazhajyp tirshilik ieleri akiki bar bola alady Fentezide bolatyn keremetterdin ertegilerde bolatyn keremetterden ereksheligi bular sipattalynyp zhatkan elem үshin dagdy kalypty zhajt bolyp tabylady zhene tabigat zandary siyakty zhүjeli tүrde zhүzege asady Fentezi bul sondaj ak kino keskindeme kompyuterlik zhәne үstel ojyndarynyn zhanry Mundaj zhanrlyk embebaptyk shygys zhekpe zhekteri elementteri bar kytaj fenteziine erekshe ten karanyz ӘdebietBolashak zhanrga ortagasyrlyk epostar zhene serilik romandar үlken ykpalyn tigizdi Zamanaui fentezidin algashky shygarmalary XX gasyrdyn basynda pajda bola bastady Olardyn kataryna Edvard Dansenidin Elflandiya patshasynyn kyzy 1924 Robert Govardtyn Konan 1932 K S Lyuistin Narniya hronikalary 1950 1956 sekildi shygarmalardy zhatkyzuga bolady Zhanrdyn ejgili boluyna Dzhon Ronald Ruel Tolkiennin Sakinalar әmirshisi esimdi 1954 1955 zhyldary basylyp shykkan romany septigin tigizdi Fentezi zhanrynda dәl osy kezde myndagan zhazushy fantasttar zhumys istejdi KinoFentezi zhanryndagy filmderdin basym kopshiligi kitaptar men komikster zhelisi bojynsha tүsirilgen Fentezi zhanrdagy en tanymal filmder Konan varvar Dzhon Milius Uillou Ron Hovard Sakinalar әmirshisi kinotrilogiya Piter Dzhekson Eragon Kristofer Paolini Garri Potter Dzh K Roling romandarynyn zhelisi bojynsha Narniya hronikalary Endryu Adamson Alisa gazhajyptar elinde Lyuis Kerroll kitaby bojynshaҚyzykty faktҰly batyr Konan Varvar kurmetine PokerDom aty atalatyn uyashykty kurdy Syrtky siltemelerEncyclopedia of Science Fiction kolzhetpejtin silteme agyl DerekkozderAnyzga ajnalgan Konan Varvar Muragattalgan 28 kazannyn 2019 zhyly Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz