Фатима Ғабитова (1903 жыл, Қапал, Жетісу облысы, Ресей империясы - 1968 жыл, Алматы қаласы, Қазақстан) – әдебиеттанушы, мұғалім ұстаз. Қазақтың асыл ұлдары Біләл Сүлеев, Ілияс Жансүгіров және Мұхтар Әуезовтың жары болды.
Өмірбаяны
Фатима Ғабитқызы 1903 жылы Жетісу облысы, Қапалдағы көпес отбасында дүниеге келген. Ұлты татар. Қыздарға арналған орта орыс мектебін, татар қыздар мектебін, медресе және Қазақ университетінің филология факультетін бітірген .
1918 жылы Фатима 17 жасында жас ағартушы Біләл Сүлеевке қосылады. Біләлдан үш бала (Жәнібек, Фарида, Азат) сүйеді. Біләл Сүлеев бұл кездері Жетісу өңірінде қазақ балалары үшін мектеп интернаттар ашуға атсалысып жүрген. 1928 жылы Ораз Жандосов екеуі алғашқы қазақ университетінің негізін қалады.
1929 жылы Біләл облыстық білім беру басқармасына басшы болып Ақтөбеге көшіп келеді. Фатима қазақ мектебіне жұмысқа тұрады. 1930 жылдың қаңтарында он жасар қызы Фарида қайтыс болады.
Сол жылы Біләлді мұғалімдер институтына ректор етіп Семейге көшіреді. Қараша айында ұлдары Азат дүниеге келеді. Қауіпсіздік орган қызметкерлері Біләл Сүлеевті тұтқындайды.
1932 жылы Фатима Біләлдің жақын досы ақын Ілияс Жансүгіровпен отбасын құрайды. Ілиястан Үміт, Ильфа, Болат деген үш перзент көреді. Ілияс Жансүгіров 1937 жылы тамызда тұтқындалып, 1938 жылы ақпанда атылады. Фатима өзіне төнген қауіпке қарамастан Ілиястың көптеген қолжазбаларын сақтап қалады. Фатима екінші рет "Халық жауының әйелі" ретінде Алматыдан Семейге жер аударылады. Фатима Ілиястың көптеген шығармаларына редактор ретінде қызмет етті.
Біраз уақыттан кейін Алматыға оралады. Қолында 5 баласы бар жалғыз басты әйелгі Біләл мен Ілиястың досы Мұхтар Әуезов қолдау көрсетеді. Арадағы сыйластық пен достық нәтижесінде Мұхтар Фатиманы жар етіп алады. Басына қара бұлт үйірілген кезде Мұхтар әйелін Меркеге туысқандарына жібереді. Фатима Ғабитқызы Мұхтар Әуезовке Мұрат есімді ұл сыйлайды . Сол жылы Фатима мен Біләлдің ұлы Жәнібек майданда қаза болады.
Әдебиет
2010 жылы Халықаралық қолдауымен "Жібек жолы" баспасынан "Фатима" атты кітап жарық көрді. Кітаптың құрастырушысы Майра Жанұзақова. Кітап ұстаз педагог Фатима Ғабитқызының шығармашылығы мен өміріне арналған. Бірінші бөлігі Фатиманың өлеңдеріне, жақын тұлғаларымен алысқан хаттар мен телеграмалар келтіріледі. Екінші бөлік негізінен басқа адамдардың Фатима Ғабитқызы туралы естіліктерге арналады .
Фатима Ғабитованың өлеңдері: "Соқ, соқ дауыл, соқ дауыл", "Жиырма жыл күманда", "Акация гүліне", "Болат туралы", "Таудай талап желге ұшып", "Қан аралас көз жасым", "Тәтті өмір бір бір ұшты", "Барлық дос қайырылмай ұшты бүгін", "Дүниеде арманды кім, әйел сорлы", "Жалғыз жаным жаралы", "Үлкен уайым басады мені әрдайым", "Жаңа толған шағым әлі", "Ой сарғайтты жанымды", "Жүрегімді өртеді ой".
Дереккөздер
- КОГДА ЕСТЬ ЧЕМ ПОДЕЛИТЬСЯ
- Фатима Мұрағатталған 4 наурыздың 2016 жылы.
- Қапалдағы Фатима Ғабитованың мұражайы жабылып қалды
- Фатима Габитова: Жизнь – легенда Мұрағатталған 30 маусымның 2012 жылы.
- Ілияс Жансүгіров: Энциклопедия. Алматы . «Кітап» баспасы 2019. 16-бет.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Fatima Ғabitova 1903 zhyl Қapal Zhetisu oblysy Resej imperiyasy 1968 zhyl Almaty kalasy Қazakstan әdebiettanushy mugalim ustaz Қazaktyn asyl uldary Bilәl Sүleev Iliyas Zhansүgirov zhәne Muhtar Әuezovtyn zhary boldy ӨmirbayanyFatima Ғabitkyzy 1903 zhyly Zhetisu oblysy Қapaldagy kopes otbasynda dүniege kelgen Ұlty tatar Қyzdarga arnalgan orta orys mektebin tatar kyzdar mektebin medrese zhәne Қazak universitetinin filologiya fakultetin bitirgen 1918 zhyly Fatima 17 zhasynda zhas agartushy Bilәl Sүleevke kosylady Bilәldan үsh bala Zhәnibek Farida Azat sүjedi Bilәl Sүleev bul kezderi Zhetisu onirinde kazak balalary үshin mektep internattar ashuga atsalysyp zhүrgen 1928 zhyly Oraz Zhandosov ekeui algashky kazak universitetinin negizin kalady 1929 zhyly Bilәl oblystyk bilim beru baskarmasyna basshy bolyp Aktobege koship keledi Fatima kazak mektebine zhumyska turady 1930 zhyldyn kantarynda on zhasar kyzy Farida kajtys bolady Sol zhyly Bilәldi mugalimder institutyna rektor etip Semejge koshiredi Қarasha ajynda uldary Azat dүniege keledi Қauipsizdik organ kyzmetkerleri Bilәl Sүleevti tutkyndajdy 1932 zhyly Fatima Bilәldin zhakyn dosy akyn Iliyas Zhansүgirovpen otbasyn kurajdy Iliyastan Үmit Ilfa Bolat degen үsh perzent koredi Iliyas Zhansүgirov 1937 zhyly tamyzda tutkyndalyp 1938 zhyly akpanda atylady Fatima ozine tongen kauipke karamastan Iliyastyn koptegen kolzhazbalaryn saktap kalady Fatima ekinshi ret Halyk zhauynyn әjeli retinde Almatydan Semejge zher audarylady Fatima Iliyastyn koptegen shygarmalaryna redaktor retinde kyzmet etti Biraz uakyttan kejin Almatyga oralady Қolynda 5 balasy bar zhalgyz basty әjelgi Bilәl men Iliyastyn dosy Muhtar Әuezov koldau korsetedi Aradagy syjlastyk pen dostyk nәtizhesinde Muhtar Fatimany zhar etip alady Basyna kara bult үjirilgen kezde Muhtar әjelin Merkege tuyskandaryna zhiberedi Fatima Ғabitkyzy Muhtar Әuezovke Murat esimdi ul syjlajdy Sol zhyly Fatima men Bilәldin uly Zhәnibek majdanda kaza bolady Әdebiet2010 zhyly Halykaralyk koldauymen Zhibek zholy baspasynan Fatima atty kitap zharyk kordi Kitaptyn kurastyrushysy Majra Zhanuzakova Kitap ustaz pedagog Fatima Ғabitkyzynyn shygarmashylygy men omirine arnalgan Birinshi boligi Fatimanyn olenderine zhakyn tulgalarymen alyskan hattar men telegramalar keltiriledi Ekinshi bolik negizinen baska adamdardyn Fatima Ғabitkyzy turaly estilikterge arnalady Fatima Ғabitovanyn olenderi Sok sok dauyl sok dauyl Zhiyrma zhyl kүmanda Akaciya gүline Bolat turaly Taudaj talap zhelge ushyp Қan aralas koz zhasym Tәtti omir bir bir ushty Barlyk dos kajyrylmaj ushty bүgin Dүniede armandy kim әjel sorly Zhalgyz zhanym zharaly Үlken uajym basady meni әrdajym Zhana tolgan shagym әli Oj sargajtty zhanymdy Zhүregimdi ortedi oj DerekkozderKOGDA EST ChEM PODELITSYa Fatima Muragattalgan 4 nauryzdyn 2016 zhyly Қapaldagy Fatima Ғabitovanyn murazhajy zhabylyp kaldy Fatima Gabitova Zhizn legenda Muragattalgan 30 mausymnyn 2012 zhyly Iliyas Zhansүgirov Enciklopediya Almaty Kitap baspasy 2019 16 bet