Капица Петр Леонидович (8.7.1894, Ресей, Кронштадт қаласы – 8.4.1984, Мәскеу) – орыс ғалымы, КСРО ғылым академиясының академигі (1939), профессоры (1947).
Пётр Леонидович Капица | ||||||||||||||||||||
Пётр Леонидович Капица, 1964 год | ||||||||||||||||||||
Туған күні | 26 маусым (8 шілде) 1894 | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Туған жері | ||||||||||||||||||||
Қайтыс болған күні | ||||||||||||||||||||
Ғылыми аясы | ||||||||||||||||||||
Жұмыс орны | , Кембридж, , , , | |||||||||||||||||||
Ғылыми дәрежесі |
| |||||||||||||||||||
Ғылыми атағы | (1939) | |||||||||||||||||||
Альма-матер |
| |||||||||||||||||||
Ғылыми жетекші | ||||||||||||||||||||
Атақты шәкірттері | , | |||||||||||||||||||
Марапаттары |
|
- 1918 жылы Санкт-Петербург политехникалық институтын бітірге соң, сонда жұмыс істеді.
- 1920 жылы Н.Н. Семеновпен бірге атомдар шоғындағы атомның магниттік моментін анықтайтын әдісті ұсынды.
- 1921 жылы Англияға ғылыми іссапарға жіберілді. Онда Э.Резерфордтың жетекшілігімен ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізді. Ол Кавендиш лабораториясы директорының орынбасары (1924 – 32), кейін Кембридждегі Монда атындағы лабораторияның директоры (1930 – 34) болып қызмет атқарды.
- 1923 жылы бірінші рет Вильсон камерасын күшті магнит өрісіне қойып, альфа бөлшектің қозғалысын бақылады.
- 1924 жылы аса қуатты магнит өрісін алудың импульстік әдісін ұсынып, магнит индукциясы 320 килогаусске жететін өріс алуға арналған қондырғы жасады.
- 1928 жылы күшті магнит өрісіне орналасқан кейбір металдардың электрлік кедергісі өріс кернеулігіне тура пропорционал болатындығын ашты.
- 1934 жылы ол адиабаталық әдіспен көп мөлшердегі гелийді сұйылтатын қондырғыларды да құрастырды.
- 1935 – 46 жылы және 1955 жылдан бастап, өзі негізін қалаған КСРО ғылым академиясының Физика проблемалары институтының директоры.
- 1939 жылы төменгі қысымдағы тиімділігі жоғары турбодетандер циклінің көмегімен ауаны сұйылтатын жаңа әдісті ойлап тапты.
- 1938 жылы сұйық гелийді зерттей отырып, асқын аққыштық құбылысын ашты.
- 1947 жылы сұйықтардың жұқа қабатындағы қозғалыстағы толқындық және жылулық процестерге зерттеулер жасау арқылы теңіз толқындарының желмен өзара әсерлесуінің сандық теориясын жасады.
- 1947 жылдан Мәскеу Физика-техникалық институтының профессоры болды.
- 1950 – 55 жылдары қуаты 300 кВт-қа жететін аса жоғары жиілікті генераторлардың жаңа түрлерін жасады.
- 1929 жылы Лондондағы Корольдік қоғамның және басқа да көптеген шетелдік ғылым қоғамдар мүшесі.
- 1955 жылдан “Эксперименттік және теориялық физика журналының” бас редакторы болды.
- 1978 жылы Нобель сыйлығының және КСРО Мемлекеттік сыйлықтарының (1941, 1943) лауреаты.
Социалистік Еңбек Ері атағын екі рет алған (1945, 1974). 5 рет Ленин орденімен, тағы көптеген орден және медальдермен марапатталған.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kapica Petr Leonidovich 8 7 1894 Resej Kronshtadt kalasy 8 4 1984 Mәskeu orys galymy KSRO gylym akademiyasynyn akademigi 1939 professory 1947 Pyotr Leonidovich KapicaPyotr Leonidovich Kapica 1964 godTugan kүni26 mausym 8 shilde 1894Tugan zheriKronshtadt Resej imperiyasyҚajtys bolgan kүni8 sәuir 1984 1984 04 08 Ғylymi ayasyfizikaZhumys orny Kembridzh Ғylymi dәrezhesiҒylymi atagy 1939 Alma materҒylymi zhetekshiA F Ioffe E RezerfordAtakty shәkirtteri MarapattaryFizika salasyndagy Nobel syjlygy 1978 1959 1918 zhyly Sankt Peterburg politehnikalyk institutyn bitirge son sonda zhumys istedi 1920 zhyly N N Semenovpen birge atomdar shogyndagy atomnyn magnittik momentin anyktajtyn әdisti usyndy 1921 zhyly Angliyaga gylymi issaparga zhiberildi Onda E Rezerfordtyn zhetekshiligimen gylymi zertteu zhumystaryn zhүrgizdi Ol Kavendish laboratoriyasy direktorynyn orynbasary 1924 32 kejin Kembridzhdegi Monda atyndagy laboratoriyanyn direktory 1930 34 bolyp kyzmet atkardy 1923 zhyly birinshi ret Vilson kamerasyn kүshti magnit orisine kojyp alfa bolshektin kozgalysyn bakylady 1924 zhyly asa kuatty magnit orisin aludyn impulstik әdisin usynyp magnit indukciyasy 320 kilogausske zhetetin oris aluga arnalgan kondyrgy zhasady 1928 zhyly kүshti magnit orisine ornalaskan kejbir metaldardyn elektrlik kedergisi oris kerneuligine tura proporcional bolatyndygyn ashty Kapica sol zhakta zhәne on zhakta portreti 1921Resej markasy 2000 zhyl1934 zhyly ol adiabatalyk әdispen kop molsherdegi gelijdi sujyltatyn kondyrgylardy da kurastyrdy 1935 46 zhyly zhәne 1955 zhyldan bastap ozi negizin kalagan KSRO gylym akademiyasynyn Fizika problemalary institutynyn direktory 1939 zhyly tomengi kysymdagy tiimdiligi zhogary turbodetander ciklinin komegimen auany sujyltatyn zhana әdisti ojlap tapty 1938 zhyly sujyk gelijdi zerttej otyryp askyn akkyshtyk kubylysyn ashty 1947 zhyly sujyktardyn zhuka kabatyndagy kozgalystagy tolkyndyk zhәne zhylulyk procesterge zertteuler zhasau arkyly teniz tolkyndarynyn zhelmen ozara әserlesuinin sandyk teoriyasyn zhasady 1947 zhyldan Mәskeu Fizika tehnikalyk institutynyn professory boldy 1950 55 zhyldary kuaty 300 kVt ka zhetetin asa zhogary zhiilikti generatorlardyn zhana tүrlerin zhasady 1929 zhyly Londondagy Koroldik kogamnyn zhәne baska da koptegen sheteldik gylym kogamdar mүshesi 1955 zhyldan Eksperimenttik zhәne teoriyalyk fizika zhurnalynyn bas redaktory boldy 1978 zhyly Nobel syjlygynyn zhәne KSRO Memlekettik syjlyktarynyn 1941 1943 laureaty Socialistik Enbek Eri atagyn eki ret algan 1945 1974 5 ret Lenin ordenimen tagy koptegen orden zhәne medaldermen marapattalgan Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 IV tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet