Нитрид - азот пен электртерістілігі аз элементтердің қосындысы. Олардың ішіне AlN; TiNx; Na3N; Ca3N2; Zn3N2 секілді металдар және NH3; BN; Si3N4 секілді бейметалдар кіреді. Бұл қосылыстар көбінесе қатты, балқымайтын және жоғары температураға шыдамды болып шығады. Мысалы, . Нитридты қаптайтын сыртқы жабынды қабаты беріктік, тоттанбайтын қасиет беріп тұрады. Нитридтарды энергетика мен ғарыштық техникада жиі пайдаланады.
Құрылысы
Атомдар арасындағы химиялық байланысқа орай, олар иондық, ковалентті және болып жіктеледі. Нитрид құрамындағы азот атомдары электртерістілігі әлдеқайда аз элементтен электронды қабылдап, тұрақты s2p6 құрады немесе электронды беріп sp3 тұрақты конфигурациясын құрады. Бірінші жағдайда нитрид иондық байланыста болады, ал екінші жағдай бірден-бір үлгісі. Екі жағдайда да ковалентті байланыспен ұқсастық болады. Азоттың бормен, кремниймен қосылысында ковалентті байланыс басым болады.
- Иондық байланыс периодтық кестедегі 1ші және 2ші топтардағы элементтер арасында байқалады. Бұл нитридтерде гидролиз үдерісі жүріп, аммиак бөлінеді. Олардың электр кедергісі өте жоғары болады және жартылай өткізгіш қасиеті байқалады.
- Ковалентті нитридтер - бор, кремний, алюминий, галлий, индий нитридтері болып табылады.
Алынуы
Иондық нитридтер азоттың металлмен 700-1200°C температурасында байланысында түзіледі. Басқа нитридтерді металлдың азотпен немесе аммиакпен байланысында, немесе металл оксидтерін, хлоридтерін азот, аммиакпен қалпына келтіру кезінде түзіледі.
Химиялық қасиеттері
Иондық нитридтер сумен және қышқылдармен оңай реакцияға түседі
Қолданылуы
Дереккөздер
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Nitrid azot pen elektrteristiligi az elementterdin kosyndysy Olardyn ishine AlN TiNx Na3N Ca3N2 Zn3N2 sekildi metaldar zhәne NH3 BN Si3N4 sekildi bejmetaldar kiredi Bul kosylystar kobinese katty balkymajtyn zhәne zhogary temperaturaga shydamdy bolyp shygady Mysaly Nitridty kaptajtyn syrtky zhabyndy kabaty beriktik tottanbajtyn kasiet berip turady Nitridtardy energetika men garyshtyk tehnikada zhii pajdalanady ҚurylysyAtomdar arasyndagy himiyalyk bajlanyska oraj olar iondyk kovalentti zhәne bolyp zhikteledi Nitrid kuramyndagy azot atomdary elektrteristiligi әldekajda az elementten elektrondy kabyldap turakty s2p6 kurady nemese elektrondy berip sp3 turakty konfiguraciyasyn kurady Birinshi zhagdajda nitrid iondyk bajlanysta bolady al ekinshi zhagdaj birden bir үlgisi Eki zhagdajda da kovalentti bajlanyspen uksastyk bolady Azottyn bormen kremnijmen kosylysynda kovalentti bajlanys basym bolady Iondyk bajlanys periodtyk kestedegi 1shi zhәne 2shi toptardagy elementter arasynda bajkalady Bul nitridterde gidroliz үderisi zhүrip ammiak bolinedi Olardyn elektr kedergisi ote zhogary bolady zhәne zhartylaj otkizgish kasieti bajkalady Kovalentti nitridter bor kremnij alyuminij gallij indij nitridteri bolyp tabylady AlynuyIondyk nitridter azottyn metallmen 700 1200 C temperaturasynda bajlanysynda tүziledi Baska nitridterdi metalldyn azotpen nemese ammiakpen bajlanysynda nemese metall oksidterin hloridterin azot ammiakpen kalpyna keltiru kezinde tүziledi Himiyalyk kasietteriIondyk nitridter sumen zhәne kyshkyldarmen onaj reakciyaga tүsediҚoldanyluyDerekkozder