Несіпбек Айтов

Несіпбек Айтұлы (туған кездегі есімі — Несіпбек Тұрысбекұлы Айт; 22 қыркүйек 1950, Шәуешек, Тарбағатай аймағы, Шығыс Түркістан — 16 қазан 2023) — қазақ ақыны, аудармашы, журналист. Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері (2011), Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты (2012).

Несіпбек Тұрысбекұлы Айт
Лақап аты	Несіпбек Айтұлы
Туған күні	22 қыркүйек 1950 (1950-09-22)
Туған жері	Теректі-Қақпатас ауылы, Шәуешек, Тарбағатай аймағы, Шығыс Түркістан, Шыңжаң Ұйғыр автономиялық ауданы, ҚХР
Қайтыс болған күні	16 қазан 2023 (2023-10-16) (73 жас)
Азаматтығы	КСРО  Қазақстан
Мансабы	ақын, аудармашы, журналист
Жанры	поэзия, поэма
Шығармалардың тілі	қазақша
Дебюті	«Қозыкөш» (1975)
Марапаттары	Барыс ордені Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері
Сыйлықтары

Өмірбаяны

1950 жылы 22 қыркүйекте Шығыс Түркістанның Тарбағатай аймағы, Шәуешек ауданына қарасты Теректі ауылының Апиынды бұлақ деген жерінде дүниеге келген.

1962 жылы ата-анасымен атамекенге оралып, орта мектепті бұрынғы Семей облысы, Шұбартау ауданы, Баршатас ауылында бітірген. Еңбек жолын Шұбартау аудандық «Жаңа өмір» газетінде бастаған. 1974 жылы Қазақ Мемлекеттік университетінің журналистика факультетін бітірген.

1974–1984 жылдары «Балдырған» журналы поэзия бөлімінің меңгерушісі, «Жалын» баспасында редактор, 1984–1994 жылдары Қазақстан жазушылар одағында әдеби кеңесші, 1995–1996 жылдары «Ақын» қауымдастығының директоры, 1997–2001 жылдары «Қазақ әдебиеті» газетінде сын бөлімінің, «Жұлдыз» журналында поэзия бөлімінің меңгерушісі болып, 2001 жылдан бері Астанадағы Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінде, Президенттік Мәдениет орталығында қызмет істеген. «Алтын тамыр» журналының бас редакторы болған.

Астанадан 17 шақырымда орналасқан Ұлттық пантеонда жерленген.

Шығармашылығы

• Алғашқы «Балалық» деген өлеңі 1965 жылы Шұбартау аудандық «Жаңа өмір» газетінде,
• алғашқы топтамасы 1972 жылы Мұқағали Мақатаевтың сәт сапар тілеуімен «Лениншіл жас» (қазіргі «Жас алаш») газетінде,
• алғашқы кітабы 1974 жылы «Қозыкөш» деген атпен жарық көрді.
• «Жүректегі жаңғырықтар»,
• «Әке туралы сыр»,
• «Жаңбыр әні»,
• «Түнделеп ұшқан тырналар»,
• «Рухымның падишасы»,
• «Мұқағали-Желтоқсан»,
• «Бәйтерек»;
• балаларға арналған «Бала-бақшаға барар жолда»,
• «Желкілдеп өскен құрақтай»,
• «Күміс күйме» («Серебряный сундучок»)
• «Қартаймайды күн неге?» атты кітаптары,
• «Ескендір қорғаны» (Ә.Науан),
• «Игорь жорығы туралы жыр», т.б. аударма кітаптары шыққан.

Түріктің VII ғасырда өмір сүрген ұлы ақыны Жүніс Еміренің, қытайдың көне дәуір ақыны Бо Цызюдың, француз ақыны ДЖ. Родаридың, сондай-ақ М.Исаковский, A.Барто, С.Михалков, С.Баруздин, B.Берестов, Т.Сыдықов, С.Жусуевтің өлеңдерін тәржімалаған.

• «Бас сүйектері» (1976),
• «Жасынның сынығы» (1977),
• «Найзағай» (1978),
• «Жүректегі жаңғырықтар» (1979) поэмалары кезінде «Жалын» альманахы жариялаған республикалық конкурстардың жүлделерін,
• «Мұхтар мен Абыз» толғауы М.Әуезовтің 100 жылдығына арналған мүшәйраның бас жүлдесін алған.
• «Мұқағали-Желтоқсан» поэмасы 2001 жылы республикалық әдеби конкурстық жүлдесіне ие болса,
• «Бәйтерек» поэмасы әдеби қауым тарапынан жоғары бағаланды.
• 2004 жылы Мәдениет министрлігі жариялаған Республикалық патриоттық әндер конкурсының Бас жүлдегері.
• «Көз жасым» (2006),
• «Бөрітостаған» (2007),
• «Құланойнақ» (2009) атты кітаптары және
• «Бөгенбай»,
• «Бердіқожа»,
• «Шақантай»,
• «Қара-өткел қырғыны» т.б. поэмалары жарық көрген.

Қазақстан жазушылар одағының Мұқағали Мақатаев және Халықаралық Жамбыл атындағы сыйлықтардың лауреаты. «Парасат» орденінің иегері.

Дереккөздер

1. Қазақстан жазушылары: Анықтамалық // Құрастырушы: Қамшыгер Саят, Жұмашева Қайырниса — Алматы: «Аң арыс» баспасы, 2009 жыл.