Шұбартау ауданы — Семей облысының оңтүстік-батысында 1928—1963 және 1964—1997 жылдары болған ауданы. Орталығы — Баршатас ауылы.
Аудан | |
Шұбартау ауданы | |
Әкімшілігі | |
---|---|
Ел | |
Кіреді | Қарқаралы округі, Алматы облысы, Семей облысы, Шығыс Қазақстан облысы |
Енеді | 10 ауылдық округ |
Әкімшілік орталығы | |
Тарихы мен географиясы | |
Құрылған уақыты | 1928—1963, 1964—1997 |
Тұрғындары | |
Тұрғыны | 10 909 адам (2009) |
Тарихы
Шұбартау ауданы 1928 жылы Қарқаралы округінің құрамында құрылды. 1930 жылы Қазақ АКСР-нің тікелей қарамағына өтті. 1932 жылы аудан Алматы облысының құрамына енді.
1939 жылы 14 қазанда Шұбартау ауданы Семей облысына кірді. 1940 жылдың 15 наурызына қарай оның құрамына Бақанас, Бидайық, Қарабұжыр, Қосағаш, Мәдениет, Малгелді және Ұйымдас ауылдық кеңестері кірді.
1962 жылы Қарабұжыр ауылдық кеңесі жойылды.
1963 жылы 2 қаңтарда Шұбартау ауданы жойылып, оның аумағы Аягөз ауданына берілді.
1964 жылы 31 желтоқсанда Шұбартау ауданы қалпына келтірілді. Оған Аягөз ауданынан Айғыз, Бақанас, Бидайық, Қосағаш, Мәдениет, Малгелді және Ұйымдас ауылдық кеңестері берілді.
1967 жылы Жорға мен Емелтау ауылдық кеңестері, 1975 жылы Өркен ауылдық кеңесі құрылды.
1990 жылы Ұйымдас ауылдық кеңесі Байқошқар болып өзгертілді.
1997 жылы 3 мамырда Семей облысының таратылуына байланысты Шұбартау ауданы Шығыс Қазақстан облысына берілді.
1997 жылы 23 мамырда Шұбартау ауданы жойылып, оның аумағы Аягөз ауданына берілді.
Әкімшілік бөлінісі
1986 жылғы мәлімет бойынша аудан құрамында 10 ауылдық кеңес пен 28 елді мекен болған:
Ауылдық кеңес | Орталығы | Елді мекендері |
---|---|---|
Айғыз ауылдық кеңесі | Айғыз ауылы | Айғыз, Борлы, Көксала |
Бақанас ауылдық кеңесі | Баршатас ауылы | Баршатас |
Бидайық ауылдық кеңесі | Бидайық ауылы | Ақөзек, Бидайық, Сатай, Шағырай |
Емелтау ауылдық кеңесі | Емелтау ауылы | Ақшора, Емелтау, Қосабай |
Жорға ауылдық кеңесі | Жорға ауылы | Жорға, Қарадің |
Қосағаш ауылдық кеңесі | Қосағаш ауылы | Егіндібұлақ, Қарабұлақ, Қосағаш |
Малкелді ауылдық кеңесі | Қорық ауылы | Жұрымбай, Қорық, Құр, Социал |
Мәдениет ауылдық кеңесі | Мәдениет ауылы | Көктал, Қарашеңгел, Қасқабұлақ, Мәдениет |
Өркен ауылдық кеңесі | Өркен ауылы | Бақанас, Өркен |
Ұйымдас ауылдық кеңесі | Байқошқар ауылы | Байқошқар, Қарабұжыр |
Өндірісі
Жері 30,7 мың км². Халқы 20,1 мың. Ауданда биязы жүнді қой, оған қосымша етті, сүтті мал, жылқы өсіруге, астық өндіруге маманданған 9 совхоз, бір мал бордақылау орталығы бар. Он ауылдық, округтік советке бөлінгенді.
Аудан жері ұсақ шоқылы, төбелі, қырқалы жазық. Жер қойнауынан түсті металлдар, құрылыс материалдары барланған. Климаты тым континеттік, қысы суық, аязды, жазы ыстық, қуаң. Ауаның орташа температурасы қаңтарда 15-16°C, маусымда 21-23°C. Жауын шашынның орташа жылдық мөлшері 200-250 мм. Аудан жерінен Бақанас, Көксала, Айғыз өзендері ағып өтеді. Жері қызыл қоңыр, сор, сортаң топырақты. Боз, бетеге, жусан, сұлыбас, ши, еркекшөп,қияқ, изен, көкпек, тобылғы, қарағай, та, итмұрын, долана бұл аумақта көп кездеседі. Қасқыр, түлкі, қоян, қарсақ, борсық, ақбөкен, елік, арқар, сасық күзен, саршұнақ, аламан бұл аймақта көп кездеседі. Аудан көп ұлттан тұрады. Орташа тығыздығы 1 км².
Ауданда екі құрылыс және автотранспорт мекемелері, баспахана жұмыс істейді. Аудан жерінен Қайнар тас жолы өтеді.
Халқы
1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 |
---|---|---|---|---|
3459 | ▲4991 | ▲14622 | ▲16474 | ▲17478 |
Дереккөздер
- Қазақ КСР. 1986 жылғы 1 қаңтарға әкімшілік-аумақтық бөлінісі
- Қазақ ССР қысқаша энциклопедиялық-2 том-Қазақ Совет энциклопедиясының бас редакциясы-Алматы,1987-
- Ресей империясы, КСРО халық санақтары
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shubartau audany Semej oblysynyn ontүstik batysynda 1928 1963 zhәne 1964 1997 zhyldary bolgan audany Ortalygy Barshatas auyly AudanShubartau audanyӘkimshiligiEl ҚazakstanKirediҚarkaraly okrugi Almaty oblysy Semej oblysy Shygys Қazakstan oblysyEnedi10 auyldyk okrugӘkimshilik ortalygyZhorga BarshatasTarihy men geografiyasyҚurylgan uakyty1928 1963 1964 1997TurgyndaryTurgyny10 909 adam 2009 TarihyShubartau audany 1928 zhyly Қarkaraly okruginin kuramynda kuryldy 1930 zhyly Қazak AKSR nin tikelej karamagyna otti 1932 zhyly audan Almaty oblysynyn kuramyna endi 1939 zhyly 14 kazanda Shubartau audany Semej oblysyna kirdi 1940 zhyldyn 15 nauryzyna karaj onyn kuramyna Bakanas Bidajyk Қarabuzhyr Қosagash Mәdeniet Malgeldi zhәne Ұjymdas auyldyk kenesteri kirdi 1962 zhyly Қarabuzhyr auyldyk kenesi zhojyldy 1963 zhyly 2 kantarda Shubartau audany zhojylyp onyn aumagy Ayagoz audanyna berildi 1964 zhyly 31 zheltoksanda Shubartau audany kalpyna keltirildi Ogan Ayagoz audanynan Ajgyz Bakanas Bidajyk Қosagash Mәdeniet Malgeldi zhәne Ұjymdas auyldyk kenesteri berildi 1967 zhyly Zhorga men Emeltau auyldyk kenesteri 1975 zhyly Өrken auyldyk kenesi kuryldy 1990 zhyly Ұjymdas auyldyk kenesi Bajkoshkar bolyp ozgertildi 1997 zhyly 3 mamyrda Semej oblysynyn taratyluyna bajlanysty Shubartau audany Shygys Қazakstan oblysyna berildi 1997 zhyly 23 mamyrda Shubartau audany zhojylyp onyn aumagy Ayagoz audanyna berildi Әkimshilik bolinisi1986 zhylgy mәlimet bojynsha audan kuramynda 10 auyldyk kenes pen 28 eldi meken bolgan Auyldyk kenes Ortalygy Eldi mekenderiAjgyz auyldyk kenesi Ajgyz auyly Ajgyz Borly KoksalaBakanas auyldyk kenesi Barshatas auyly BarshatasBidajyk auyldyk kenesi Bidajyk auyly Akozek Bidajyk Sataj ShagyrajEmeltau auyldyk kenesi Emeltau auyly Akshora Emeltau ҚosabajZhorga auyldyk kenesi Zhorga auyly Zhorga ҚaradinҚosagash auyldyk kenesi Қosagash auyly Egindibulak Қarabulak ҚosagashMalkeldi auyldyk kenesi Қoryk auyly Zhurymbaj Қoryk Қur SocialMәdeniet auyldyk kenesi Mәdeniet auyly Koktal Қarashengel Қaskabulak MәdenietӨrken auyldyk kenesi Өrken auyly Bakanas ӨrkenҰjymdas auyldyk kenesi Bajkoshkar auyly Bajkoshkar ҚarabuzhyrӨndirisiZheri 30 7 myn km Halky 20 1 myn Audanda biyazy zhүndi koj ogan kosymsha etti sүtti mal zhylky osiruge astyk ondiruge mamandangan 9 sovhoz bir mal bordakylau ortalygy bar On auyldyk okrugtik sovetke bolingendi Audan zheri usak shokyly tobeli kyrkaly zhazyk Zher kojnauynan tүsti metalldar kurylys materialdary barlangan Klimaty tym kontinettik kysy suyk ayazdy zhazy ystyk kuan Auanyn ortasha temperaturasy kantarda 15 16 C mausymda 21 23 C Zhauyn shashynnyn ortasha zhyldyk molsheri 200 250 mm Audan zherinen Bakanas Koksala Ajgyz ozenderi agyp otedi Zheri kyzyl konyr sor sortan topyrakty Boz betege zhusan sulybas shi erkekshop kiyak izen kokpek tobylgy karagaj ta itmuryn dolana bul aumakta kop kezdesedi Қaskyr tүlki koyan karsak borsyk akboken elik arkar sasyk kүzen sarshunak alaman bul ajmakta kop kezdesedi Audan kop ulttan turady Ortasha tygyzdygy 1 km Audanda eki kurylys zhәne avtotransport mekemeleri baspahana zhumys istejdi Audan zherinen Қajnar tas zholy otedi Halky1939 1959 1970 1979 1989 3459 4991 14622 16474 17478DerekkozderҚazak KSR 1986 zhylgy 1 kantarga әkimshilik aumaktyk bolinisi Қazak SSR kyskasha enciklopediyalyk 2 tom Қazak Sovet enciklopediyasynyn bas redakciyasy Almaty 1987 Resej imperiyasy KSRO halyk sanaktary