Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Маврикий (ағылш. Mauritius, фр. Maurice), ресми Маврикий Республикасы (ағылш. Republic of Mauritius, фр. République de Maurice) — Үнді мұхитындағы аралдардан құралған мемлекет. Африканың оңтүстік-шығыс жағалауынан шамамен 2000 км қашықтықта орналасқан. Астанасы әрі ең ірі қаласы — Порт-Луи.
| Маврикий Республикасы ағылш. Republic of Mauritius фр. République de Maurice Repiblik Moris मॉरीशस गणराज्य | |||||
| |||||
| Ұран: «Stella Clavisque Maris Indici ()» | |||||
 | |||||
| Тарихы | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Тәуелсіздік күні | 12 наурыз 1968 жыл (Ұлыбританиядан) | ||||
| Мемлекеттік құрылымы | |||||
| Ресми тілдері | , ағылшын тілі және Француз тілі | ||||
| Елорда | Порт-Луи | ||||
| Ірі қаласы | Порт-Луи | ||||
| Үкімет түрі | Парламенттік республика | ||||
Вице-президенті | Барлен Вьяпури | ||||
| Географиясы | |||||
| Жер аумағы • Барлығы • % су беті | Әлем бойынша 170-шы орын 2 040 км² 0,07 | ||||
| Жұрты • Сарап (2018) • Санақ (2011) • Тығыздығы | 1 265 577 адам (156-шы) 1 233 000 адам 618,24 адам/км² (19-шы) | ||||
| Экономикасы | |||||
| ЖІӨ (АҚТ) • Қорытынды (2019) • Жан басына шаққанда | 31,935 млрд. $ (133-ші) 24,966 $ (61-ші) | ||||
| ЖІӨ (номинал) • Қорытынды (2019) • Жан басына шаққанда | 14,889 млрд. $ (129-шы) 11,640 $ (64-ші) | ||||
| АДИ (2017) | ▲ 0,790 (жоғары) (65-ші) | ||||
| Валютасы | |||||
| Қосымша мәліметтер | |||||
| Интернет үйшігі | |||||
| ISO коды | MU | ||||
| ХОК коды | MRI | ||||
| Телефон коды | +230 | ||||
| Уақыт белдеулері | UTC+04:00 және Indian/Mauritius | ||||
Маврикий — ұлттардың "қоспасы". Олар мұнда көптеген ғасырлар бойы дүниедегі басқа құрлықтар мен елдерден: Еуропадан, Азиядан және Мадагаскардан келген. Олар өздерімен бірге өздерінің әдет-ғұрыптарын, тілдерін, діни наным-сенімдерін ала келді.
Мемлекеттік құрылысы
Әкімшілік бөлінісі
Маврикий 9 округке және 3 территорияға бөлінеді.
Климаты
Климаты — тропиктік, ыстықты оңтүстік-шығыстан соққан пассаттар әлсіретеді. Маврикийде екі: сөуірден қыркүйекке дейін созылатын қысқы (ауаның орташа темпертурасы түнде +17°С, күндіз +23°С) және қазаннан наурызға дейін созылатын жазғы (ауа температурасы түнде +25°С, күндіз +30, ылғалдығы 80%, жағалаудағы судын температурасы 20—26°С аралығында) маусым байқалады. Аралда салқын маусымдар болмайды.
Теңіз жағалаулары әрқашан тыныш, арал су асты жартастарының тұтас бөгетімен қоршалған. Көптеген тропиктік елдерден айырмашылығы — Маврикий құрғақ, жауыннан кейін де ылғалдың молдығы сезілмейді.
Тарихы
Маврикий аралы араб саяхатшыларына 10 ғ-дан белгілі. 16 ғ-ға дейін халых мекендемеген. 16 ғасырдың басында бірінші болып португалдықтар келді. 1598 ж. аралдары голландықтар иемденіп, Шығ. Африкадан құлдар әкеле бастады. 1715 ж. Маврикийді Франция, 1810 жылы Ұлыбритания жаулап алды. Аралда 1695, 1724, 1732 және 1794 жылдпры отаршылдарға қарсы ірі-ірі көтерілістер болды. 1935 ж. 1936 ж. алғашқы саяси партия—лейбористік партия (ЛП) ұйымдастырылды. Маврийкидеде ұлттық үкімет 1964 ж. құрылды. Аралдағы ұлт-азаттық қозғалысының дүмпуімен, 1965 жылы Лондон конституциялық конференциясында Маврийкигеге 1966 жылдан кешіктірмей тәуелсіздік беру туралы шешім қабылданды. Бірақ Ұлыбритания бұл шешімді әр түрлі сылтаумен кейінге қалдырып, жүзеге асырмады. Тек 1968 жылгы 12 наурызда Ынтымақ елдері көлемінде тәуелсіздік алды. 1969 ж. Маврийкийде ЛП, Маврикий с.-д. партиясы (1955 ж. құрылған) және мұсылмандық әрекет комитеті партиясыныц (1958 ж. құрылған) үкімет коалициясы ұйымдастырылды. 1970-71 жылдары елде ірі-ірі ереуілдер болды. 1971 жылдың желтоқсан айынан бастап Маврийкиде төтенше жағдай жарияланып ол 1978 жылдың наурыз айына дейін созылды. 1992 жылдың 12 наурызынан бастап Маврикий Республикасы атанды.
Экономикасы
Өнеркәсібі — қант құрағы мен шәй жапырағын өңдейтін, кеме жөндейтін кәсіпорындардан құралады. Жүк тасымалында теңіз транспортының үлесі басым. Соңғы кезде офшор аймағы ретінде банк бизнесі дамып келеді. Сол сияқты балық және теңіз өнімдерін өңдеу дамуда.
Дереккөздер
- Population and Vital Statistics Republic of Mauritius, January – June 2018. . Тексерілді, 24 желтоқсан 2018.
- World Economic Outlook Database, October 2018. .
- 2018 Human Development Report. United Nations Development Programme (2018). Тексерілді, 14 қыркүйек 2018.
- Қазіргі дүние географиясы: Хрестоматия. Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 11-сыныбына арналған оқу құралы. / Қ. Ахметов, Т. Увалиев, Г. Түсіпбекова. - Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. ISBN 9965-36-216-5
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Koordinattar 20 16 00 o e 57 35 00 sh b 20 26667 o e 57 58333 sh b 20 26667 57 58333 G O Ya Mavrikij agylsh Mauritius fr Maurice resmi Mavrikij Respublikasy agylsh Republic of Mauritius fr Republique de Maurice Үndi muhityndagy araldardan kuralgan memleket Afrikanyn ontүstik shygys zhagalauynan shamamen 2000 km kashyktykta ornalaskan Astanasy әri en iri kalasy Port Lui Mavrikij Respublikasy agylsh Republic of Mauritius fr Republique de Maurice Repiblik Moris म र शस गणर ज यҰran Stella Clavisque Maris Indici TarihyTәuelsizdik kүni 12 nauryz 1968 zhyl Ұlybritaniyadan Memlekettik kurylymyResmi tilderi agylshyn tili zhәne Francuz tiliElorda Port LuiIri kalasy Port LuiҮkimet tүri Parlamenttik respublikaVice prezidenti Barlen VyapuriGeografiyasyZher aumagy Barlygy su beti Әlem bojynsha 170 shy oryn 2 040 km 0 07Zhurty Sarap 2018 Sanak 2011 Tygyzdygy 1 265 577 adam 156 shy 1 233 000 adam 618 24 adam km 19 shy EkonomikasyZhIӨ AҚT Қorytyndy 2019 Zhan basyna shakkanda 31 935 mlrd 133 shi 24 966 61 shi ZhIӨ nominal Қorytyndy 2019 Zhan basyna shakkanda 14 889 mlrd 129 shy 11 640 64 shi ADI 2017 0 790 zhogary 65 shi ValyutasyҚosymsha mәlimetterInternet үjshigiISO kody MUHOK kody MRITelefon kody 230Uakyt beldeuleri UTC 04 00 zhәne Indian MauritiusMavrikijdin eski zhalauyMavrikij Mavrikij ulttardyn kospasy Olar munda koptegen gasyrlar bojy dүniedegi baska kurlyktar men elderden Europadan Aziyadan zhәne Madagaskardan kelgen Olar ozderimen birge ozderinin әdet guryptaryn tilderin dini nanym senimderin ala keldi Memlekettik kurylysyӘkimshilik bolinisiMavrikij 9 okrugke zhәne 3 territoriyaga bolinedi KlimatyKlimaty tropiktik ystykty ontүstik shygystan sokkan passattar әlsiretedi Mavrikijde eki souirden kyrkүjekke dejin sozylatyn kysky auanyn ortasha temperturasy tүnde 17 S kүndiz 23 S zhәne kazannan nauryzga dejin sozylatyn zhazgy aua temperaturasy tүnde 25 S kүndiz 30 ylgaldygy 80 zhagalaudagy sudyn temperaturasy 20 26 S aralygynda mausym bajkalady Aralda salkyn mausymdar bolmajdy Teniz zhagalaulary әrkashan tynysh aral su asty zhartastarynyn tutas bogetimen korshalgan Koptegen tropiktik elderden ajyrmashylygy Mavrikij kurgak zhauynnan kejin de ylgaldyn moldygy sezilmejdi TarihyMavrikij araly arab sayahatshylaryna 10 g dan belgili 16 g ga dejin halyh mekendemegen 16 gasyrdyn basynda birinshi bolyp portugaldyktar keldi 1598 zh araldary gollandyktar iemdenip Shyg Afrikadan kuldar әkele bastady 1715 zh Mavrikijdi Franciya 1810 zhyly Ұlybritaniya zhaulap aldy Aralda 1695 1724 1732 zhәne 1794 zhyldpry otarshyldarga karsy iri iri koterilister boldy 1935 zh 1936 zh algashky sayasi partiya lejboristik partiya LP ujymdastyryldy Mavrijkidede ulttyk үkimet 1964 zh kuryldy Araldagy ult azattyk kozgalysynyn dүmpuimen 1965 zhyly London konstituciyalyk konferenciyasynda Mavrijkigege 1966 zhyldan keshiktirmej tәuelsizdik beru turaly sheshim kabyldandy Birak Ұlybritaniya bul sheshimdi әr tүrli syltaumen kejinge kaldyryp zhүzege asyrmady Tek 1968 zhylgy 12 nauryzda Yntymak elderi koleminde tәuelsizdik aldy 1969 zh Mavrijkijde LP Mavrikij s d partiyasy 1955 zh kurylgan zhәne musylmandyk әreket komiteti partiyasynyc 1958 zh kurylgan үkimet koaliciyasy ujymdastyryldy 1970 71 zhyldary elde iri iri ereuilder boldy 1971 zhyldyn zheltoksan ajynan bastap Mavrijkide totenshe zhagdaj zhariyalanyp ol 1978 zhyldyn nauryz ajyna dejin sozyldy 1992 zhyldyn 12 nauryzynan bastap Mavrikij Respublikasy atandy EkonomikasyӨnerkәsibi kant kuragy men shәj zhapyragyn ondejtin keme zhondejtin kәsiporyndardan kuralady Zhүk tasymalynda teniz transportynyn үlesi basym Songy kezde ofshor ajmagy retinde bank biznesi damyp keledi Sol siyakty balyk zhәne teniz onimderin ondeu damuda DerekkozderPopulation and Vital Statistics Republic of Mauritius January June 2018 Tekserildi 24 zheltoksan 2018 World Economic Outlook Database October 2018 2018 Human Development Report United Nations Development Programme 2018 Tekserildi 14 kyrkүjek 2018 Қazirgi dүnie geografiyasy Hrestomatiya Zhalpy bilim beretin mekteptin kogamdyk gumanitarlyk bagytyndagy 11 synybyna arnalgan oku kuraly Қ Ahmetov T Uvaliev G Tүsipbekova Almaty Mektep baspasy 2007 ISBN 9965 36 216 5