Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Легирлеу (нем. legіeren — балқыту, лат. lіgo — байланыстырамын, қосамын) — металл құймалардың құрамына балқыған күйінде легирлеуіш элементтерді қосу.
Легирлеу қорытпаларға белгілі бір қажетті физикалық, химиялық, механикалық қасиеттерді дарыту үшін қолданылады. Қатты дененің (мыс., жартылай өткізгіштің) бетін иондармен бомбалау жолымен оның ішіне бөгде атомдарды енгізу тәсілі арқылы да Легирлеуге болады. Мыс., болатты легирлеу — әдеттегі қоспалардан (көміртек, кремний, марганец, күкірт, фосфор) басқа арнайы енгізілетін (легирлейтін) элементтер (кремний не марганец) әдеттегіден артық мөлшерде қосылатын болады. Легирлеуіш элементтер балқыған болатқа ферроқорытпалар не лигатуралар (үстемдегіштер) түрінде қосылады. Үлкен күш түсетін бөлшектер дайындауда болатты бағалы және сирек кездесетін элементтер (никель, молибден, вольфрам, ниобий, т.б.) қосып легирлейді. Құрамындағы қоспалардың жиынтық мөлшеріне қарай төмен легирленген болат (2,5%-ға дейін), орташа легирленген (2,5 — 10%-ға дейін) және жоғары легирленген (10%-дан астам) болып ажыратылады. Шойынды Легирлеу үшін құрам бөліктеріне қоса арнайы қоспалар (хром, никель, молибден, ванадий, титан, алюминий, мыс, цирконий, т.б.) қосылады. Бұлар шойынға белгілі бір қасиеттер (тозуға ыстыққа, коррозияға төзімділік, антифрикц.) береді. Егер легирлеуіш элементтер металға кеннен өтсе, онда металл табиғи легирленген деп аталады.
Дереккөздер
Қазақ ұлттық энциклопедиясы
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Legirleu nem legieren balkytu lat ligo bajlanystyramyn kosamyn metall kujmalardyn kuramyna balkygan kүjinde legirleuish elementterdi kosu Legirleu korytpalarga belgili bir kazhetti fizikalyk himiyalyk mehanikalyk kasietterdi darytu үshin koldanylady Қatty denenin mys zhartylaj otkizgishtin betin iondarmen bombalau zholymen onyn ishine bogde atomdardy engizu tәsili arkyly da Legirleuge bolady Mys bolatty legirleu әdettegi kospalardan komirtek kremnij marganec kүkirt fosfor baska arnajy engiziletin legirlejtin elementter kremnij ne marganec әdettegiden artyk molsherde kosylatyn bolady Legirleuish elementter balkygan bolatka ferrokorytpalar ne ligaturalar үstemdegishter tүrinde kosylady Үlken kүsh tүsetin bolshekter dajyndauda bolatty bagaly zhәne sirek kezdesetin elementter nikel molibden volfram niobij t b kosyp legirlejdi Қuramyndagy kospalardyn zhiyntyk molsherine karaj tomen legirlengen bolat 2 5 ga dejin ortasha legirlengen 2 5 10 ga dejin zhәne zhogary legirlengen 10 dan astam bolyp azhyratylady Shojyndy Legirleu үshin kuram bolikterine kosa arnajy kospalar hrom nikel molibden vanadij titan alyuminij mys cirkonij t b kosylady Bular shojynga belgili bir kasietter tozuga ystykka korroziyaga tozimdilik antifrikc beredi Eger legirleuish elementter metalga kennen otse onda metall tabigi legirlengen dep atalady DerekkozderҚazak ulttyk enciklopediyasy Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet