Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Көмеш , көмбе – ұлттық тағам. К. деп отқа, қоламтаға көміп пісірілген етті, бауыр мен көкбауырды, бүйректі, айналдырған тоқішек қималарын, нан, картоп тағамдарын айтады. Бірақ жол азықтары ішінде К-ке, көбінесе, көміп пісірген мол ет жатады. К-тің жоғарыда айтылғандай – қой К., сылама К., қарын К., тандыр К., жаужұмыр деп аталатын түрлері бар. Бұл К-терді даярлағанда, әдетте, марқаның, бағланның, ту қой мен серкенің етін түгелімен қыздырған ұраға және шоққа көміп пісіреді. Ұраға көміп пісірудің де бірнеше әдісі бар. Мыс., малдың терісін бітеу сыдырып алып, етін онша ұсақтамай жіліктеп, тұздайды, ішек-қарнын, бауырын бөлшектемей тазартып, пияз, бұрыш сеуіп, бітеу сыдырылған теріге салып түйрейді. Басты кейде терісінен ажыратып, кейде бөлек үйітіп, жағын айырып салады. Етке ешқандай су құйылмайды. Ет көмілетін жер ошақ мал сойылмастан бұрын қазылып, ішіне от жағылып қыздырылады. Жер ошақ әбден қызып болды-ау дегенде қоламтаның ортасын шұқырлап, теріге салған етті көмеді. Оның үстін 15 – 20 см қалыңдықта топырақпен жауып, үстіне тағы да от жағады. Көмгеннен кейін қоламтаны, сыртында жанып жатқан отты көсеуге болмайды. 2,5 – 3 сағат мөлшерінде К. пісіп болады. Бұл әдіспен пісірілген малдың, аңның еті әдеттегі сорпаға піскен еттен дәмді және өзіне тән хош иісі болады. Еттің өз қан-сөлінің өзіне тұздық болуы, иісі, буы, дәмі – бәрі өзінде сақталуы оған айрықша дәм береді. Мұны қой К. деп атайды. Қой К-інің бір түрін сылама К. дейді. Қарын К. жіліктеп бұзылған ет, дәмдендіргіш заттар салынып, қарынға тығылады да, қой К. тәрізді етіп пісіріледі, тек көмген уақытта қарынның түкті жағы сыртына қаратып түйреліп, аузы жоғары қаратып көмілуі керек. Тандыр К. ертеде жорықшылардың, бірнеше күндік сапарға шығатын жолаушылардың аялдамаларында жасалған. Ондай жағдайда тастан, кесек батпақтан, кірпіштен қалап, іші-сыртын сылап кәдімгі тандыр жасалады. Мұндай тандырға бір ғана ет К. емес, сүт пісіруге, нан, бәтір, күлше пісіруге, кейде тіпті көже, ботқалар пісіруге де болады. Ал, ет К. жасағанда беті жабық қыш, шойын ыдыстарға салып, немесе қой К., қарын К. пісіретін әдістер қолданылады. Әдеб.: Қасиманов С., Қазақтың ұлттық тағамдары, А., 1977.
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Komesh kombe ulttyk tagam K dep otka kolamtaga komip pisirilgen etti bauyr men kokbauyrdy bүjrekti ajnaldyrgan tokishek kimalaryn nan kartop tagamdaryn ajtady Birak zhol azyktary ishinde K ke kobinese komip pisirgen mol et zhatady K tin zhogaryda ajtylgandaj koj K sylama K karyn K tandyr K zhauzhumyr dep atalatyn tүrleri bar Bul K terdi dayarlaganda әdette markanyn baglannyn tu koj men serkenin etin tүgelimen kyzdyrgan uraga zhәne shokka komip pisiredi Ұraga komip pisirudin de birneshe әdisi bar Mys maldyn terisin biteu sydyryp alyp etin onsha usaktamaj zhiliktep tuzdajdy ishek karnyn bauyryn bolshektemej tazartyp piyaz burysh seuip biteu sydyrylgan terige salyp tүjrejdi Basty kejde terisinen azhyratyp kejde bolek үjitip zhagyn ajyryp salady Etke eshkandaj su kujylmajdy Et komiletin zher oshak mal sojylmastan buryn kazylyp ishine ot zhagylyp kyzdyrylady Zher oshak әbden kyzyp boldy au degende kolamtanyn ortasyn shukyrlap terige salgan etti komedi Onyn үstin 15 20 sm kalyndykta topyrakpen zhauyp үstine tagy da ot zhagady Komgennen kejin kolamtany syrtynda zhanyp zhatkan otty koseuge bolmajdy 2 5 3 sagat molsherinde K pisip bolady Bul әdispen pisirilgen maldyn annyn eti әdettegi sorpaga pisken etten dәmdi zhәne ozine tәn hosh iisi bolady Ettin oz kan solinin ozine tuzdyk boluy iisi buy dәmi bәri ozinde saktaluy ogan ajryksha dәm beredi Muny koj K dep atajdy Қoj K inin bir tүrin sylama K dejdi Қaryn K zhiliktep buzylgan et dәmdendirgish zattar salynyp karynga tygylady da koj K tәrizdi etip pisiriledi tek komgen uakytta karynnyn tүkti zhagy syrtyna karatyp tүjrelip auzy zhogary karatyp komilui kerek Tandyr K ertede zhorykshylardyn birneshe kүndik saparga shygatyn zholaushylardyn ayaldamalarynda zhasalgan Ondaj zhagdajda tastan kesek batpaktan kirpishten kalap ishi syrtyn sylap kәdimgi tandyr zhasalady Mundaj tandyrga bir gana et K emes sүt pisiruge nan bәtir kүlshe pisiruge kejde tipti kozhe botkalar pisiruge de bolady Al et K zhasaganda beti zhabyk kysh shojyn ydystarga salyp nemese koj K karyn K pisiretin әdister koldanylady Әdeb Қasimanov S Қazaktyn ulttyk tagamdary A 1977 Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz