Жақсы ауданы – Ақмола облысының солтүстік-батысындағы әкімшілік бөлініс. 1955 жылы тың және тыңайған жерлерді игеруге байланысты құрылған, әкімшілік шекара ретінде 1957 жылы құрылды. Аудан орталығы – Жақсы ауылы.
Қазақстан ауданы | |
Жақсы ауданы | |
Әкімшілігі | |
---|---|
Облысы | |
Аудан орталығы | |
Ауылдық округтер саны | 14 |
Ауыл саны | 25 |
Әкімі | Алмагүл Аманжолқызы Қадыралина |
Аудан әкімдігінің мекенжайы | Жақсы ауылы, Дружба көшесі, №3 |
Тарихы мен географиясы | |
Координаттары | 51°59′ с. е. 67°17′ ш. б. / 51.983° с. е. 67.283° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 51°59′ с. е. 67°17′ ш. б. / 51.983° с. е. 67.283° ш. б. (G) (O) (Я) |
Құрылған уақыты | 1955 |
Жер аумағы | 9 692,64 км² |
Уақыт белдеуі | UTC+5:00 |
Тұрғындары | |
Тұрғыны | 16 095 адам (2023) |
Ұлттық құрамы | қазақтар (46,74%), орыстар (24,07%), украиндар (13,72%), немістер (4,55%), беларустар (2,39%), татарлар (2,24%), мордвалар (1,77%), ингуштар (0,72%), молдовандар (0,66%), башқұрттар (0,65%), әзербайжандар (0,57%), басқалары (1,92%) |
Сандық идентификаторлары | |
Телефон коды | (71635) |
Пошта индексі | 021200-021231 |
Автомобиль коды | 03 |
Жақсы ауданының әкімдігі | |
| |
|
Географиялық орны
Аудан солтүстігінде СҚО-ның Ғабит Мүсірепов ауданымен, шығысында Сандықтау, Атбасар, батысында Есіл, Жарқайың аудандарымен шектеседі.
Тарихы
1955 жылы 22 қазанда Есіл ауданының ықшамдалуынан Қима ауданы болып құрылды. Орталығы Қима ауылы болып, құрамына Есіл, Жақсы, Жирен, Запорожье, Киров, Қима, Новоярослав, Талсай, Шұрымсай ауылдық кеңестері енді. 1957 жылы аудан орталығы Жақсы ауылына көшірілді. 1963 жылдың 2 қаңтарында ауданға қазіргі атауы берілді. 1970-1988 және 1990-1997 жылдары Жақсы ауданы Торғай облысының құрамына кірді. Сонымен бірге 1970-1997 жылдары ауданның оңтүстік бөлігінде Қима ауданы болды.
Жер бедері
Жақсы ауданы дала белдемінде орналасқан. Ауданның солтүстік жартысын абсолюттік биіктігі 300 — 400 м ұсақ шоқылы — жонды таулар мен Көкшетау қыратының оңтүстік-батыс бөлігі алып жатыр. Оңтүстік жағын жонды-белесті келген, абсолюттік биіктігі 250 — 300 м болатын Атбасар жазығының батыс бөлігі қамтыған.
Климаты, өсімдігі мен жануарлар дүниесі
Климаты континенттік, қысы суық, қары аз (20 см), жазы ыстық, құрғақ. Қаңтардағы орташа температура –17 — 18°С, шілдеде 19 — 20°С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 300 — 350 мм. Аудан жері арқылы Есіл, Терісаққан, Аққайрақты, Жаман Қайрақты, Құмай өзендері ағып өтеді. Ең үлкен көлі — Қалмақкөл. Солтүстігінде карбонатты қара, оңтүстігінде карбонатты қызыл қоңыр топырақ, өзен жайылмаларында шалғындық топырақ тараған. 1954—56 жылдары аудан жерінің көпшілік бөлігі жыртылды. Жыртылмай қалған жерлерінде жусан аралас селеулі, бетегелі-селеулі далалық өсімдіктер, Есіл аңғарында бұта аралас шалғын өседі. Қасқыр, түлкі, қарсақ, қоян, суыр, қарабауыр, күзен, сарышұнақ, қосаяқ, дала белдеміне тән құстар (бозторғай, қаратамақ, т.б.) мекендейді.
Халқы
1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 1999 | 2009 | 2021 |
---|---|---|---|---|---|---|
19497 | ▲37403 | ▼18755 | ▲20542 | ▲30808 | ▼21107 | ▼16451 |
Тұрғындар саны: 19 088 адам (2019).
- Ұлттық құрамы: қазақтар (47,32%), орыстар (23,73%), украиндар (13,76%), немістер (4,35%), беларустар (2,45%), татарлар (2,16%), мордвалар (1,75%), башқұрттар (0,71%), ингуштар (0,70%), молдовандар (0,73%), әзербайжандар (0,51%), (0,50%), армяндар (0,05%), марилер (0,02%), басқалары (1,26%).
Әкімшілік бөлінісі
25 елді мекен 2 ауылдық әкімдік пен 12 ауылдық округке біріктірілген:
Ауылдық округтері | 2009 | 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Ерлер 2009 | Ерлер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Әйелдер 2009 | Әйелдер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Белағаш ауылдық округі | 1149 | ▼869 | 75,6 | 582 | ▼435 | 74,7 | 567 | ▼434 | 76,5 |
Беловод ауылдық округі | 1524 | ▼1043 | 68,4 | 751 | ▼522 | 69,5 | 773 | ▼521 | 67,4 |
Есіл ауылдық округі | 1579 | ▼1157 | 73,3 | 784 | ▼562 | 71,7 | 795 | ▼595 | 74,8 |
Жақсы ауылдық округі | 5097 | ▼4626 | 90,8 | 2414 | ▼2313 | 95,8 | 2683 | ▼2313 | 86,2 |
Жаңақима ауылдық округі | 3282 | ▼2389 | 72,8 | 1662 | ▼1248 | 75,1 | 1620 | ▼1141 | 70,4 |
Запорожье ауылдық округі | 2719 | ▼2365 | 87 | 1350 | ▼1167 | 86,4 | 1369 | ▼1198 | 87,5 |
Калинин ауылдық округі | 906 | ▼566 | 62,5 | 457 | ▼292 | 63,9 | 449 | ▼274 | 61 |
Киев ауылдық округі | 734 | ▼629 | 85,7 | 351 | ▼312 | 88,9 | 383 | ▼317 | 82,8 |
Қызылсай ауылдық округі | 845 | ▼528 | 62,5 | 433 | ▼284 | 65,6 | 412 | ▼244 | 59,2 |
Новокиенка ауылдық әкімдігі | 860 | ▼615 | 71,5 | 427 | ▼312 | 73,1 | 433 | ▼303 | 70 |
Подгорное ауылдық округі | 789 | ▼709 | 89,9 | 381 | ▼341 | 89,5 | 408 | ▼368 | 90,2 |
Тарасов ауылдық округі | 587 | ▼425 | 72,4 | 292 | ▼209 | 71,6 | 295 | ▼216 | 73,2 |
Терісаққан ауылдық әкімдігі | 510 | ▼304 | 59,6 | 253 | ▼161 | 63,6 | 257 | ▼143 | 55,6 |
Чапаев ауылдық округі | 526 | ▼226 | 43 | 257 | ▼123 | 47,9 | 269 | ▼103 | 38,3 |
ЖАЛПЫ САНЫ | 21107 | ▼16451 | 77,9 | 10394 | ▼8281 | 79,7 | 10713 | ▼8170 | 76,3 |
Ірі елді мекендері
Елді мекен | Халқы (2021) |
---|---|
Жақсы | ▼4626 |
Запорожье | ▼1749 |
Қима | ▼1174 |
Жаңақима | ▼1099 |
Ишимское | ▼995 |
Белағаш | ▼869 |
Подгорное | ▼709 |
Киевское | ▼629 |
Лозовое | ▼616 |
Новокиенка | ▼615 |
Дереккөздер
- Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)
- Қазақстан почталық индекстері
- Ресей империясы, КСРО халық санақтары
- ҚР халық санақтары
- 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zhaksy audany Akmola oblysynyn soltүstik batysyndagy әkimshilik bolinis 1955 zhyly tyn zhәne tynajgan zherlerdi igeruge bajlanysty kurylgan әkimshilik shekara retinde 1957 zhyly kuryldy Audan ortalygy Zhaksy auyly Қazakstan audanyZhaksy audanyӘkimshiligiOblysyAkmola oblysyAudan ortalygyZhaksyAuyldyk okrugter sany14Auyl sany25ӘkimiAlmagүl Amanzholkyzy ҚadyralinaAudan әkimdiginin mekenzhajyZhaksy auyly Druzhba koshesi 3Tarihy men geografiyasyKoordinattary51 59 s e 67 17 sh b 51 983 s e 67 283 sh b 51 983 67 283 G O Ya Koordinattar 51 59 s e 67 17 sh b 51 983 s e 67 283 sh b 51 983 67 283 G O Ya Қurylgan uakyty1955Zher aumagy9 692 64 km Uakyt beldeuiUTC 5 00TurgyndaryTurgyny16 095 adam 2023 Ұlttyk kuramykazaktar 46 74 orystar 24 07 ukraindar 13 72 nemister 4 55 belarustar 2 39 tatarlar 2 24 mordvalar 1 77 ingushtar 0 72 moldovandar 0 66 bashkurttar 0 65 әzerbajzhandar 0 57 baskalary 1 92 Sandyk identifikatorlaryTelefon kody 71635 Poshta indeksi021200 021231Avtomobil kody03Zhaksy audanynyn әkimdigiGeografiyalyk ornyAudan soltүstiginde SҚO nyn Ғabit Mүsirepov audanymen shygysynda Sandyktau Atbasar batysynda Esil Zharkajyn audandarymen shektesedi Tarihy1955 zhyly 22 kazanda Esil audanynyn ykshamdaluynan Қima audany bolyp kuryldy Ortalygy Қima auyly bolyp kuramyna Esil Zhaksy Zhiren Zaporozhe Kirov Қima Novoyaroslav Talsaj Shurymsaj auyldyk kenesteri endi 1957 zhyly audan ortalygy Zhaksy auylyna koshirildi 1963 zhyldyn 2 kantarynda audanga kazirgi atauy berildi 1970 1988 zhәne 1990 1997 zhyldary Zhaksy audany Torgaj oblysynyn kuramyna kirdi Sonymen birge 1970 1997 zhyldary audannyn ontүstik boliginde Қima audany boldy Zher bederiZhaksy audany dala beldeminde ornalaskan Audannyn soltүstik zhartysyn absolyuttik biiktigi 300 400 m usak shokyly zhondy taular men Kokshetau kyratynyn ontүstik batys boligi alyp zhatyr Ontүstik zhagyn zhondy belesti kelgen absolyuttik biiktigi 250 300 m bolatyn Atbasar zhazygynyn batys boligi kamtygan Klimaty osimdigi men zhanuarlar dүniesiKlimaty kontinenttik kysy suyk kary az 20 sm zhazy ystyk kurgak Қantardagy ortasha temperatura 17 18 S shildede 19 20 S Zhauyn shashynnyn zhyldyk ortasha molsheri 300 350 mm Audan zheri arkyly Esil Terisakkan Akkajrakty Zhaman Қajrakty Қumaj ozenderi agyp otedi En үlken koli Қalmakkol Soltүstiginde karbonatty kara ontүstiginde karbonatty kyzyl konyr topyrak ozen zhajylmalarynda shalgyndyk topyrak taragan 1954 56 zhyldary audan zherinin kopshilik boligi zhyrtyldy Zhyrtylmaj kalgan zherlerinde zhusan aralas seleuli betegeli seleuli dalalyk osimdikter Esil angarynda buta aralas shalgyn osedi Қaskyr tүlki karsak koyan suyr karabauyr kүzen saryshunak kosayak dala beldemine tәn kustar boztorgaj karatamak t b mekendejdi Halky1959 1970 1979 1989 1999 2009 202119497 37403 18755 20542 30808 21107 16451 Turgyndar sany 19 088 adam 2019 Ұlttyk kuramy kazaktar 47 32 orystar 23 73 ukraindar 13 76 nemister 4 35 belarustar 2 45 tatarlar 2 16 mordvalar 1 75 bashkurttar 0 71 ingushtar 0 70 moldovandar 0 73 әzerbajzhandar 0 51 0 50 armyandar 0 05 mariler 0 02 baskalary 1 26 Әkimshilik bolinisi25 eldi meken 2 auyldyk әkimdik pen 12 auyldyk okrugke biriktirilgen Halkynyn sany 2009 2021 Auyldyk okrugteri 2009 2021 2021 2009 ga pajyzben Erler 2009 Erler 2021 2021 2009 ga pajyzben Әjelder 2009 Әjelder 2021 2021 2009 ga pajyzbenBelagash auyldyk okrugi 1149 869 75 6 582 435 74 7 567 434 76 5Belovod auyldyk okrugi 1524 1043 68 4 751 522 69 5 773 521 67 4Esil auyldyk okrugi 1579 1157 73 3 784 562 71 7 795 595 74 8Zhaksy auyldyk okrugi 5097 4626 90 8 2414 2313 95 8 2683 2313 86 2Zhanakima auyldyk okrugi 3282 2389 72 8 1662 1248 75 1 1620 1141 70 4Zaporozhe auyldyk okrugi 2719 2365 87 1350 1167 86 4 1369 1198 87 5Kalinin auyldyk okrugi 906 566 62 5 457 292 63 9 449 274 61Kiev auyldyk okrugi 734 629 85 7 351 312 88 9 383 317 82 8Қyzylsaj auyldyk okrugi 845 528 62 5 433 284 65 6 412 244 59 2Novokienka auyldyk әkimdigi 860 615 71 5 427 312 73 1 433 303 70Podgornoe auyldyk okrugi 789 709 89 9 381 341 89 5 408 368 90 2Tarasov auyldyk okrugi 587 425 72 4 292 209 71 6 295 216 73 2Terisakkan auyldyk әkimdigi 510 304 59 6 253 161 63 6 257 143 55 6Chapaev auyldyk okrugi 526 226 43 257 123 47 9 269 103 38 3ZhALPY SANY 21107 16451 77 9 10394 8281 79 7 10713 8170 76 3Iri eldi mekenderiEldi meken Halky 2021 Zhaksy 4626Zaporozhe 1749Қima 1174Zhanakima 1099Ishimskoe 995Belagash 869Podgornoe 709Kievskoe 629Lozovoe 616Novokienka 615DerekkozderҚazakstan Respublikasy halkynyn zhynysy zhәne zhergilikti zherdin tipine karaj sany 2023 zhylgy 1 kantarga Қazakstan Respublikasy halkynyn zhekelegen etnostary bojynsha sany 2022 zhyl basyna Қazakstan pochtalyk indeksteri Resej imperiyasy KSRO halyk sanaktary ҚR halyk sanaktary 2021 zhylgy ulttyk halyk sanagynyn korytyndylary