Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Жанжабілдер тұқымдасы (лат. Zingiberaceae) — дара жарнақты өсімдіктердің бір тұқымдасы. Тұқымдасқа 45 текке жіктелген 1300-дей биологиялық түрлері кіреді.
| Жанжабілдер тұқымдасы | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Etlingera elatior | ||||||||||
| ||||||||||
| Жанжабіл Boehm. | ||||||||||
| Subdivisions | ||||||||||
| мәтінді қара |
Таралуы
Жанжабілдер тұқымдасының өкілдері көбіне Оңтүстік және Оңтүстік-Шығыс Азияның тропикалық және субтропикалық аймақтарында кең таралған. Африкада және Американың кейбір аймақтарында да кездеседі.
Сипаттамасы
Жанжабілдер тұқымдасының өсімдіктерініңі барлығы — көпжылдық хош иісті шөптес өсімдіктер. Тамыр сабақтары ет-женді, жапырақтары екі қатар орналасқан, қынапты. Гүлдері әдетте масақ гүлшоғырына жиналған, кейде жеке орналасқан, көбіне қос жынысты. Жемісі көбіне түрінде, кейде етті жидек болады. Өсімдіктің барлық бөлшектерінде эфир майлары болады.
Таксономиясы
- Тұқымдас тармағы
-
- Тұқымдас тармағы
-
- Тұқымдас тармағы
- (Incertae Sedis)
- Триба
- —
- —
- —
- —
- —
- Триба
- Тұқымдас тармағы
- (Incertae Sedis)
- Триба
- —
- —
- — ,
- — Жанжабіл
- Триба
Пайдалануы
Жанжабіл тұқымдасының өсімдіктердін құрамындағы эфир майларының хош иісті қасиетіне байланысты көбіне аспаздықта дәм-татымдылық ретінде қолданады:
- Аптекалық жанжабілдің тамыр сабақтарын (лат. Rhizoma Zingiberis) жанжабіл немесе зімбір, гари атты дәм-татымдылық жасайды
- (лат. Curcuma zedoaria) тамыр сабақтарынан (Rhizoma Zeodorariae) атты дәм-татымдылық және бояғыш жасалады.
- (лат. Alpinia officinarum) тамырларынан Rhizoma Galangae атты дәм-татымдылық жасайды.
- Elettaria cardamomum атты түрінің жемістерінен «малабар кардамоны» атты татымдылық алады
- Ұзын куркумадан (лат. Curcuma longa) сары түсті бояғыш жасалады.
- Curcuma angustifolia және Curcuma leucorrhiza тамыр сабақтарынан «ост-инд аррорут» атты крахмалды ұн жасалады.
Тұқымдастың көп түрлері халық медицинасында және дәстүрлі медицинада (Аптекалық жанжабіл тамыр сабақтары) кең қолданады.
Галерея
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Аптекалық жанжабіл -
![image]()
Alpinia oxyphylla -
![image]()
Curcuma zedoaria
Дереккөздер
- Angiosperm Phylogeny Group (2009). "An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III" (PDF). Botanical Journal of the Linnean Society 161 (2): 105–121. :10.1111/j.1095-8339.2009.00996.x. 0024-4074. http://www3.interscience.wiley.com/journal/122630309/abstract. Retrieved 2013-07-06.
| Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Zingiberaceae |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zhanzhabilder tukymdasy lat Zingiberaceae dara zharnakty osimdikterdin bir tukymdasy Tukymdaska 45 tekke zhiktelgen 1300 dej biologiyalyk tүrleri kiredi Zhanzhabilder tukymdasyEtlingera elatiorDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Dara zharnaktylarSaby Tukymdasy ZingiberaceaeZhanzhabil Boehm Subdivisionsmәtindi karaTaraluyZhanzhabilder tukymdasynyn okilderi kobine Ontүstik zhәne Ontүstik Shygys Aziyanyn tropikalyk zhәne subtropikalyk ajmaktarynda ken taralgan Afrikada zhәne Amerikanyn kejbir ajmaktarynda da kezdesedi SipattamasyZhanzhabilder tukymdasynyn osimdikterinini barlygy kopzhyldyk hosh iisti shoptes osimdikter Tamyr sabaktary et zhendi zhapyraktary eki katar ornalaskan kynapty Gүlderi әdette masak gүlshogyryna zhinalgan kejde zheke ornalaskan kobine kos zhynysty Zhemisi kobine tүrinde kejde etti zhidek bolady Өsimdiktin barlyk bolshekterinde efir majlary bolady TaksonomiyasyTukymdas tarmagy Tukymdas tarmagy Tukymdas tarmagy Incertae Sedis Triba Triba Tukymdas tarmagy Incertae Sedis Triba Zhanzhabil TribaPajdalanuyZhanzhabil tukymdasynyn osimdikterdin kuramyndagy efir majlarynyn hosh iisti kasietine bajlanysty kobine aspazdykta dәm tatymdylyk retinde koldanady Aptekalyk zhanzhabildin tamyr sabaktaryn lat Rhizoma Zingiberis zhanzhabil nemese zimbir gari atty dәm tatymdylyk zhasajdy lat Curcuma zedoaria tamyr sabaktarynan Rhizoma Zeodorariae atty dәm tatymdylyk zhәne boyagysh zhasalady lat Alpinia officinarum tamyrlarynan Rhizoma Galangae atty dәm tatymdylyk zhasajdy Elettaria cardamomum atty tүrinin zhemisterinen malabar kardamony atty tatymdylyk alady Ұzyn kurkumadan lat Curcuma longa sary tүsti boyagysh zhasalady Curcuma angustifolia zhәne Curcuma leucorrhiza tamyr sabaktarynan ost ind arrorut atty krahmaldy un zhasalady Tukymdastyn kop tүrleri halyk medicinasynda zhәne dәstүrli medicinada Aptekalyk zhanzhabil tamyr sabaktary ken koldanady GalereyaAptekalyk zhanzhabil Alpinia oxyphylla Curcuma zedoariaDerekkozderAngiosperm Phylogeny Group 2009 An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants APG III PDF Botanical Journal of the Linnean Society 161 2 105 121 10 1111 j 1095 8339 2009 00996 x 0024 4074 http www3 interscience wiley com journal 122630309 abstract Retrieved 2013 07 06 Ortakkorda bugan katysty media fajldar bar Category Zingiberaceae