Далмация патшалығы (нем. Königreich Dalmatien, xорв. Kraljevina Dalmacija, итал. Regno di Dalmazia) — Габсбург монархиясының вассалдық патшалығы, 1815 жылдан 1918 жылға дейінгі әкімшілік бірлік. Астанасы — Задар.
Далмация патшалығы нем. Königreich Dalmatien xорв. Kraljevina Dalmacija итал. Regno di Dalmazia кронланд | |||||||||
| |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Далмация күлгін түске боялған | |||||||||
Астанасы | Задар | ||||||||
Тіл(дер)і | хорват, италиян | ||||||||
Аумағы | 12 831 км² (1910 жылға қарай) | ||||||||
Халқы | 645 666 адам | ||||||||
Тарихы | |||||||||
- 22 маусым 1815 ж. | Құрылуы | ||||||||
- 29 қазан 1918 ж. | Ыдырауы | ||||||||
Тарихы
Далмация патшалығы Француз империясының құрылған, оның аумағы 1815 жылы шарттарына сәйкес Габсбургтерге қайтарылды. Патшалық 1918 жылға дейін Аустрия-Мажарстанның жеке әкімшілік бірлігі болған, содан кейін Далмацияның көптеген аумақтары (Задар мен Ластоводан басқа) Словендер, хорваттар және сербтер патшалығының (кейін Югославия патшалығы) құрамына кірді.
Халқы
1880 жылғы Аустрияның халық санағына сәйкес патшалық аумағында тұрған этникалық топтар:
- хорваттар — 371,565
- сербтер — 78,714
- италиялықтар — 27,305
1900 жылы патшалық аумағындағы ірі қалалардың халқы:
Мемлекеттік құрылымы
Далмацияның өкілдік органы — Далмация саборы (xорв. Dalmatinski sabor, нем. Dalmatinischer Landtag, итал. Dieta della Dalmazia), ал атқарушы органы — жергілікті комитет (xорв. Zemaljski odbor, нем. Landesausschuss, итал. Giunta provinciale). Жер губернаторы (нем. Landeshauptmann, xорв. Zemaljski poglavar) басшылық еткен, орталық билік наменгер (хорв. Namjesnici, нем. Statthalter) арқылы ұсынылған, жоғарғы сот органы — Жоғарғы жер соты, апелляциялық инстанциялардың соттары — жер соттары, сот жүйесінің төменгі буыны — аудандық соттар.
Билеушілері
- Франьо Томашич (xорв. Franjo Tomašić) (1813—1831)
- Венцеслав Лилинберг Ватер (нем. Wenzeslau Lilienberg Water) (1831—1841)
- Иван Август Туршки (пол. Ivan August Turszky) (1841—1847)
- Матия Рукавина (xорв. Matija Rukavina) (1847)
- Йосип Елачич (1848—1859)
- Лазарь Мамула (xорв. Lazar Mamula) (1859—1865)
- Франьо Филипович (xорв. Franjo Filipović) (1865—1868)
- Иван Вагнер (xорв. Ivan Wagner) (1868—1869)
- Готфрид Ауэрсперг (нем. Gottfried Auersperg) (1869)
- Юлиус Флук фон Лейденкрон (нем. Julius Fluk von Leidenkron) (1869—1870)
- Гаврило Родич (xорв. Gavrilo Rodić) (1870—1881)
- Степан Йованович (xорв. Stjepan Jovanović) (1882—1885)
- Лудовик Цомаро (xорв. Ludovik Comaro) (1885—1886)
- Драгутин Блажекович (xорв. Dragutin Blažeković) (1886—1890)
- Эмиль Давид (xорв. Emil David) (1890—1902)
- Эразмус Гендель (нем. Erasmus Handel) (1902—1905)
- Никола Нарделли (xорв. Nikola Nardelli) (1905—1911)
- Марио Аттемс (xорв. Mario Attems) (1911—1918)
Сыртқы сілтемелер
- German protectorat
- Map
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Dalmaciya patshalygy nem Konigreich Dalmatien xorv Kraljevina Dalmacija ital Regno di Dalmazia Gabsburg monarhiyasynyn vassaldyk patshalygy 1815 zhyldan 1918 zhylga dejingi әkimshilik birlik Astanasy Zadar Dalmaciya patshalygy nem Konigreich Dalmatien xorv Kraljevina Dalmacija ital Regno di Dalmazia kronland22 mausym 1815 zh 29 kazan 1918 zh Dalmaciya kүlgin tүske boyalganAstanasy ZadarTil der i horvat italiyanAumagy 12 831 km 1910 zhylga karaj Halky 645 666 adamTarihy 22 mausym 1815 zh Қuryluy 29 kazan 1918 zh YdyrauyTarihyDalmaciya patshalygy Francuz imperiyasynyn kurylgan onyn aumagy 1815 zhyly sharttaryna sәjkes Gabsburgterge kajtaryldy Patshalyk 1918 zhylga dejin Austriya Mazharstannyn zheke әkimshilik birligi bolgan sodan kejin Dalmaciyanyn koptegen aumaktary Zadar men Lastovodan baska Slovender horvattar zhәne serbter patshalygynyn kejin Yugoslaviya patshalygy kuramyna kirdi Halky1880 zhylgy Austriyanyn halyk sanagyna sәjkes patshalyk aumagynda turgan etnikalyk toptar horvattar 371 565 serbter 78 714 italiyalyktar 27 305 1900 zhyly patshalyk aumagyndagy iri kalalardyn halky Zadar 32 506 27 198 24 751 Dubrovnik 13 174Memlekettik kurylymyDalmaciyanyn okildik organy Dalmaciya sabory xorv Dalmatinski sabor nem Dalmatinischer Landtag ital Dieta della Dalmazia al atkarushy organy zhergilikti komitet xorv Zemaljski odbor nem Landesausschuss ital Giunta provinciale Zher gubernatory nem Landeshauptmann xorv Zemaljski poglavar basshylyk etken ortalyk bilik namenger horv Namjesnici nem Statthalter arkyly usynylgan zhogargy sot organy Zhogargy zher soty apellyaciyalyk instanciyalardyn sottary zher sottary sot zhүjesinin tomengi buyny audandyk sottar BileushileriFrano Tomashich xorv Franjo Tomasic 1813 1831 Venceslav Lilinberg Vater nem Wenzeslau Lilienberg Water 1831 1841 Ivan Avgust Turshki pol Ivan August Turszky 1841 1847 Matiya Rukavina xorv Matija Rukavina 1847 Josip Elachich 1848 1859 Lazar Mamula xorv Lazar Mamula 1859 1865 Frano Filipovich xorv Franjo Filipovic 1865 1868 Ivan Vagner xorv Ivan Wagner 1868 1869 Gotfrid Auersperg nem Gottfried Auersperg 1869 Yulius Fluk fon Lejdenkron nem Julius Fluk von Leidenkron 1869 1870 Gavrilo Rodich xorv Gavrilo Rodic 1870 1881 Stepan Jovanovich xorv Stjepan Jovanovic 1882 1885 Ludovik Comaro xorv Ludovik Comaro 1885 1886 Dragutin Blazhekovich xorv Dragutin Blazekovic 1886 1890 Emil David xorv Emil David 1890 1902 Erazmus Gendel nem Erasmus Handel 1902 1905 Nikola Nardelli xorv Nikola Nardelli 1905 1911 Mario Attems xorv Mario Attems 1911 1918 Syrtky siltemelerGerman protectorat Map