Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Гренландия ( Kalaallit Nunaat, дат. Grønland, сөзбе-сөз — «Жасыл ел») — автономиялық аумақ, бағынышты, Солтүстік Мұзды мұхиты мен Атлант мұхитттар аралығанда, шығысында Арктикалық архипелаг. Физиологиялық жағынан Гренландия Солтүстік Америка құрлығының бөлігі болып табылады, Гренландия соңғы мыңжылдық ішінде саясаты және мәдениетімен Еуропаға байланысты (әсіресе Норвегия мен Данияның бұрынғы отаршылдық күштері әсерінен, сондай-ақ көрші - Исландия аралымен). Аралдағы халықтың көпшілігі , ата-бабалары XIII ғасырда Канада аумағынан қоныс аудара бастап біртіндеп аралға орнықты.
-
Гренландия картасы -
Гренландияның Альтернативтік Байрағы
| Автономиялық провинция | |||||
| Гренландия | |||||
| Kalaallit Nunaat дат. Grønland | |||||
| |||||
|
| |||||
| Әкімшілігі | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Кіреді |
| ||||
| Әкімшілік орталығы | Нуук (Го́тхоб) | ||||
| Жоғары комиссары |
| ||||
|
| |||||
| Тарихы мен географиясы | |||||
| Координаттары | 61°53′43″ с. е. 6°54′16″ б. б. / 61.89528° с. е. 6.90444° б. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 61°53′43″ с. е. 6°54′16″ б. б. / 61.89528° с. е. 6.90444° б. б. (G) (O) (Я) | ||||
| Құрылған уақыты | |||||
| Жер аумағы | 2 166 086 км² (12 орын) | ||||
| Биіктігі · Ең биік |
| ||||
| Уақыт белдеуі | −1 | ||||
| Ірі қаласы | |||||
| Басқа ірі қалалары | , , | ||||
| Экономикасы | |||||
| ЖІӨ · орын | 1,1 млрд. (2008) | ||||
| Тұрғындары | |||||
| Тұрғыны | 55877 адам (2018)(210 орын) | ||||
| Тығыздығы | 0,0259 адам/км² | ||||
| Ұлттық құрамы |
| ||||
| Ресми тілдері | , Дат тілі | ||||
| Телефон коды | +299 | ||||
| Интернет-үйшігі |
| ||||
|
| |||||
| Координаттар: 61°53′43″ с. е. 6°54′16″ б. б. / 61.89528° с. е. 6.90444° б. б. (G) (O) (Я) | |||||
Гренландия - әлемдегі ең үлкен арал (Аустралия әдетте арал емес, құрлық деп саналады). Гренландтың төрттен үш бөлігі Антарктика шегінен тыс жалғыз тұрақты . Халқы саны бойынша (2016 жылғы шілдеде) бұл аумақ ел болып саналады (Квадрат километрге 0,027 адам). Елді мекендер арасында жолдар жоқ, көлік қатынасы теңіз және әуе жолдары арқылы жүзеге асырылады. Гренландия шамамен 4500 жыл бұрын Арктиканың халықтарымен, Арктикалық халықтар, Канада жерінде. Викингтер аралдың оңтүстік бөлігіндегі 10-шы ғасырдан бұрын мекендейтін, және XIII ғасырда аралға келді. Аралдағы Норвегияның колониясы 15 ғасырдың соңында босатыла бастады. Көп ұзамай олар аралдан шығып, 1498 жылы, Португалдар бетінде аралға қысқаша шолу жасады, оның атың Терра до Лаврадор, аралды және 16 ғасырдың бірінші жартысына дейін шақырылды (кейінірек бұл ат Канададағы берілді). Кейінірек Жуан Фернандес өзінің ашқан жерлерін иемденуге құқылы болды, осылайша Америкадағы алғашқы еуропалық жер иелерінің бірі болды. 18 ғасырдың басында скандинавиядан зерттеушілер Гренландқа қайта оралды. Сауда әсерін және билікті нығайту үшін сол кезде аралдың егемендігін жариялады.
Гренландия Викингтермен қоныстанды ( шыққан) мыңжылдық бұрынғыдан да көп, бірдей, бұрын қоныстанған Исландияға, Норвегия монархиясының және оның орталық үкіметінің қудалауынан құтылуға тырысады. Колумбтың Кариб аралдарына дейін 500 жыл бұрын да, Викингтер Солтүстік Америкаға Гренландиядан келген Лейф Эриксонның экспедициясы кезінде жетіп, тіпті жаңа жерді отарлауға тырысты. Норвегия мен Норвегияның ықпалына қарамастан, Норвегия мен Норвегияның ықпалына қарамастан, ресми Гренланд 1262 жылға дейін норвегиялық тәждің астында болмады. Норвегия Корольдігі 14 ғасырдың ортасына дейін кең және күшті әскери әсерге ие болды. Бұдан кейін Норвегия әлдеқайда көп халықты жоғалтты, Қара өлім эпидемиясы барысында көрші Данияға қарағанда, Норвегияны Даниямен бірлестікті қабылдауға мәжбүрледі, соның нәтижесінде үкімет, Университет пен базалық институттар Копенгагенге көшті. Норвегия соқыр болып кетті және 1814 жылы Гренландқа қатысты егемендікті жоғалтты, кәсіподақ жойылған кезде. Гренландия 1814 жылы Дания колониясына айналды және жаңа редакциясымен 1953 жылдан бастап Данияның патшалығының бір бөлігі ретінде танылды.
1973 жылы Гренланд Даниямен бірге қосылды. Алайда, 1982 жылғы референдум кезінде аралдың тұрғындарының көпшілігі ЕЭК-дан кетуге дауыс берді, ол 1985 жылы орын алған. Гренландия - әлемнің солтүстік және ең үлкен ұлттық паркі: (Kalaallit Nunaanni nuna eqqissisimatitaq). 1974 жылы құрылған және 1988 жылы қолданыстағы мөлшерге дейін кеңейтіліп, ол 972,001 км²-ды қамтиды Орталық және солтүстік-шығыс Гренландии және әлемнің кез-келген елінен асып түседі. Гренландия 4 бөлінген - , , және .
1979 жылғы референдумға сәйкес Дания ДРК-ның Гренландияның өзін-өзі басқару құқығын, ал 2008 жылы тағы бір өтті, онда Гренландияшылар жергілікті билікке көбірек билік беретін «Өзін-өзі басқару туралы» жаңа заңға дауыс берді. Жаңа басқару құрылымына сәйкес, 2009 жылдың 21 маусымынан бастап, Гренландия біртіндеп тәртіпті қорғауды бақылауға алады, сот жүйесі, корпоративтік құқық, есепке алу және тексеру, пайдалы қазбаларды өндіру, авиацидан, құқық қабілеттілігі туралы заң, отбасылық құқық және мұра туралы заң, шекаралық бақылау, өндірістік шарттар, қаржылық реттеу және қадағалау, Қытай үкіметі халықаралық қатынастар және қорғаныс саласы болып қалады. Сондай-ақ, Данияның валюталық саясатты бақылауы қалады, және Дания $ 3,4 млрд жыл сайынғы субсидия береді , ол біртіндеп төмендейді. Гренландия өзінің табиғи ресурстарын өндіруден пайда табу есебінен өз экономикасын ұлғайтуды жоспарлап отыр. Аралдың астанасында, , 2016 жылы өтті. Арал энергиясының шамамен 70% қалпына келетін ресурстардан келеді (әлемдегі ең жоғары көрсеткіштердің бірі) — негізінде, гидроэнергиядан.
Этимология
Виктор ерте қоныстанушылар аралды атады Гринланд («Жасыл жер»). Исландиялық сагаларда айтылғандай, Норвегиялық Викинг сияқты — , Исландиядан екі кісі өлтіруге шығарылған, жерді жер аударып, қай, ол бұрыннан белгілі болғандай, солтүстік-батысқа жатады. оның айтарлықтай отбасы мен қатар, қоныс аударуға қолайлы орын табу, ол кентінің аралында және оны қазіргі атауын берді. Шамасы үмітпен, бұл қоныстанушылар аралға мұндай тәтті есіммен баруды жөн көреді.
Аралдың атауы ұқсас Калааллит Нунат («Калааллитов Жері»). Калаллиттер тұрғындарының құрамында, аралдың батысында тұратын.
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Дереккөздер
- The Fate of Greenland’s Vikings Мұрағатталған 4 қарашаның 2012 жылы., by Dale Mackenzie Brown, Archaeological Institute of America, 28 February 2000
- Joshua Calder's World Island Information. Worldislandinfo.com. Тексерілді, 6 қыркүйек 2010.
- Population density (people per sq. km of land area). The World Bank. Тексерілді, 3 қараша 2012.
- Saqqaq-kulturen kronologi. National Museum of Denmark. Тексерілді, 2 тамыз 2013.
- "mtDNA variation among Greenland Eskimos: the edge of the Beringian expansion". American Journal of Human Genetics 67 (3): 718–726. 2000. :10.1086/303038. 0002-9297. 1287530. 10924403.
- The Portuguese Explorers. Heritage.nf.ca. Retrieved on 21 June 2016.
- Greenland in Figures 2012 — stat.gl. — ISBN 978-87-986787-6-2.
- Hydropower creates clean energy and jobs in Greenland. Nordic Investment Bank. Тексерілді, 2 қазан 2016.
- Eirik the Red's Saga. Gutenberg.org (8 March 2006). Тексерілді, 6 қыркүйек 2010.
- «How Greenland got its name». The Ancient Standard. 17 December 2010.
- Grove, Jonathan (2009). "The place of Greenland in medieval Icelandic saga narrative". Journal of the North Atlantic 2: 30–51. :10.3721/037.002.s206. Archived from the original on 11 April 2012. https://web.archive.org/web/20120411212816/http://cambridge.academia.edu/JonathanGrove/Papers/397439/The_Place_of_Greenland_In_Medieval_Icelandic_Saga_Narrative.
- Stern, p. 89
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Grenlandiya Kalaallit Nunaat dat Gronland sozbe soz Zhasyl el avtonomiyalyk aumak bagynyshty Soltүstik Muzdy muhity men Atlant muhitttar aralyganda shygysynda Arktikalyk arhipelag Fiziologiyalyk zhagynan Grenlandiya Soltүstik Amerika kurlygynyn boligi bolyp tabylady Grenlandiya songy mynzhyldyk ishinde sayasaty zhәne mәdenietimen Europaga bajlanysty әsirese Norvegiya men Daniyanyn buryngy otarshyldyk kүshteri әserinen sondaj ak korshi Islandiya aralymen Araldagy halyktyn kopshiligi ata babalary XIII gasyrda Kanada aumagynan konys audara bastap birtindep aralga ornykty Grenlandiya kartasy Grenlandiyanyn Alternativtik BajragyAvtonomiyalyk provinciyaGrenlandiya Kalaallit Nunaat dat GronlandӘkimshiligiKirediӘkimshilik ortalygyNuuk Go thob Zhogary komissaryTarihy men geografiyasyKoordinattary61 53 43 s e 6 54 16 b b 61 89528 s e 6 90444 b b 61 89528 6 90444 G O Ya Koordinattar 61 53 43 s e 6 54 16 b b 61 89528 s e 6 90444 b b 61 89528 6 90444 G O Ya Қurylgan uakyty1 mamyr 1979 zhylZher aumagy2 166 086 km 12 oryn Biiktigi En biik3700 m mUakyt beldeui 1Iri kalasyNuukBaska iri kalalary EkonomikasyZhIӨ oryn1 1 mlrd 2008 45 oryn 34 700 oryn TurgyndaryTurgyny55877 adam 2018 210 oryn Tygyzdygy0 0259 adam km Ұlttyk kuramyResmi tilderi Dat tiliTelefon kody 299Internet үjshigiKoordinattar 61 53 43 s e 6 54 16 b b 61 89528 s e 6 90444 b b 61 89528 6 90444 G O Ya Grenlandiya әlemdegi en үlken aral Australiya әdette aral emes kurlyk dep sanalady Grenlandtyn tortten үsh boligi Antarktika sheginen tys zhalgyz turakty Halky sany bojynsha 2016 zhylgy shildede bul aumak el bolyp sanalady Kvadrat kilometrge 0 027 adam Eldi mekender arasynda zholdar zhok kolik katynasy teniz zhәne әue zholdary arkyly zhүzege asyrylady Grenlandiya shamamen 4500 zhyl buryn Arktikanyn halyktarymen Arktikalyk halyktar Kanada zherinde Vikingter araldyn ontүstik boligindegi 10 shy gasyrdan buryn mekendejtin zhәne XIII gasyrda aralga keldi Araldagy Norvegiyanyn koloniyasy 15 gasyrdyn sonynda bosatyla bastady Kop uzamaj olar araldan shygyp 1498 zhyly Portugaldar betinde aralga kyskasha sholu zhasady onyn atyn Terra do Lavrador araldy zhәne 16 gasyrdyn birinshi zhartysyna dejin shakyryldy kejinirek bul at Kanadadagy berildi Kejinirek Zhuan Fernandes ozinin ashkan zherlerin iemdenuge kukyly boldy osylajsha Amerikadagy algashky europalyk zher ielerinin biri boldy 18 gasyrdyn basynda skandinaviyadan zertteushiler Grenlandka kajta oraldy Sauda әserin zhәne bilikti nygajtu үshin sol kezde araldyn egemendigin zhariyalady Grenlandiya Vikingtermen konystandy shykkan mynzhyldyk buryngydan da kop birdej buryn konystangan Islandiyaga Norvegiya monarhiyasynyn zhәne onyn ortalyk үkimetinin kudalauynan kutyluga tyrysady Kolumbtyn Karib araldaryna dejin 500 zhyl buryn da Vikingter Soltүstik Amerikaga Grenlandiyadan kelgen Lejf Eriksonnyn ekspediciyasy kezinde zhetip tipti zhana zherdi otarlauga tyrysty Norvegiya men Norvegiyanyn ykpalyna karamastan Norvegiya men Norvegiyanyn ykpalyna karamastan resmi Grenland 1262 zhylga dejin norvegiyalyk tәzhdin astynda bolmady Norvegiya Koroldigi 14 gasyrdyn ortasyna dejin ken zhәne kүshti әskeri әserge ie boldy Budan kejin Norvegiya әldekajda kop halykty zhogaltty Қara olim epidemiyasy barysynda korshi Daniyaga karaganda Norvegiyany Daniyamen birlestikti kabyldauga mәzhbүrledi sonyn nәtizhesinde үkimet Universitet pen bazalyk instituttar Kopengagenge koshti Norvegiya sokyr bolyp ketti zhәne 1814 zhyly Grenlandka katysty egemendikti zhogaltty kәsipodak zhojylgan kezde Grenlandiya 1814 zhyly Daniya koloniyasyna ajnaldy zhәne zhana redakciyasymen 1953 zhyldan bastap Daniyanyn patshalygynyn bir boligi retinde tanyldy 1973 zhyly Grenland Daniyamen birge kosyldy Alajda 1982 zhylgy referendum kezinde araldyn turgyndarynyn kopshiligi EEK dan ketuge dauys berdi ol 1985 zhyly oryn algan Grenlandiya әlemnin soltүstik zhәne en үlken ulttyk parki Kalaallit Nunaanni nuna eqqissisimatitaq 1974 zhyly kurylgan zhәne 1988 zhyly koldanystagy molsherge dejin kenejtilip ol 972 001 km dy kamtidy Ortalyk zhәne soltүstik shygys Grenlandii zhәne әlemnin kez kelgen elinen asyp tүsedi Grenlandiya 4 bolingen zhәne 1979 zhylgy referendumga sәjkes Daniya DRK nyn Grenlandiyanyn ozin ozi baskaru kukygyn al 2008 zhyly tagy bir otti onda Grenlandiyashylar zhergilikti bilikke kobirek bilik beretin Өzin ozi baskaru turaly zhana zanga dauys berdi Zhana baskaru kurylymyna sәjkes 2009 zhyldyn 21 mausymynan bastap Grenlandiya birtindep tәrtipti korgaudy bakylauga alady sot zhүjesi korporativtik kukyk esepke alu zhәne tekseru pajdaly kazbalardy ondiru aviacidan kukyk kabilettiligi turaly zan otbasylyk kukyk zhәne mura turaly zan shekaralyk bakylau ondiristik sharttar karzhylyk retteu zhәne kadagalau Қytaj үkimeti halykaralyk katynastar zhәne korganys salasy bolyp kalady Sondaj ak Daniyanyn valyutalyk sayasatty bakylauy kalady zhәne Daniya 3 4 mlrd zhyl sajyngy subsidiya beredi ol birtindep tomendejdi Grenlandiya ozinin tabigi resurstaryn ondiruden pajda tabu esebinen oz ekonomikasyn ulgajtudy zhosparlap otyr Araldyn astanasynda 2016 zhyly otti Aral energiyasynyn shamamen 70 kalpyna keletin resurstardan keledi әlemdegi en zhogary korsetkishterdin biri negizinde gidroenergiyadan EtimologiyaViktor erte konystanushylar araldy atady Grinland Zhasyl zher Islandiyalyk sagalarda ajtylgandaj Norvegiyalyk Viking siyakty Islandiyadan eki kisi oltiruge shygarylgan zherdi zher audaryp kaj ol burynnan belgili bolgandaj soltүstik batyska zhatady onyn ajtarlyktaj otbasy men katar konys audaruga kolajly oryn tabu ol kentinin aralynda zhәne ony kazirgi atauyn berdi Shamasy үmitpen bul konystanushylar aralga mundaj tәtti esimmen barudy zhon koredi Araldyn atauy uksas Kalaallit Nunat Kalaallitov Zheri Kalallitter turgyndarynyn kuramynda araldyn batysynda turatyn Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet DerekkozderThe Fate of Greenland s Vikings Muragattalgan 4 karashanyn 2012 zhyly by Dale Mackenzie Brown Archaeological Institute of America 28 February 2000 Joshua Calder s World Island Information Worldislandinfo com Tekserildi 6 kyrkүjek 2010 Population density people per sq km of land area The World Bank Tekserildi 3 karasha 2012 Saqqaq kulturen kronologi National Museum of Denmark Tekserildi 2 tamyz 2013 mtDNA variation among Greenland Eskimos the edge of the Beringian expansion American Journal of Human Genetics 67 3 718 726 2000 10 1086 303038 0002 9297 1287530 10924403 The Portuguese Explorers Heritage nf ca Retrieved on 21 June 2016 Greenland in Figures 2012 stat gl ISBN 978 87 986787 6 2 Hydropower creates clean energy and jobs in Greenland Nordic Investment Bank Tekserildi 2 kazan 2016 Eirik the Red s Saga Gutenberg org 8 March 2006 Tekserildi 6 kyrkүjek 2010 How Greenland got its name The Ancient Standard 17 December 2010 Grove Jonathan 2009 The place of Greenland in medieval Icelandic saga narrative Journal of the North Atlantic 2 30 51 10 3721 037 002 s206 Archived from the original on 11 April 2012 https web archive org web 20120411212816 http cambridge academia edu JonathanGrove Papers 397439 The Place of Greenland In Medieval Icelandic Saga Narrative Stern p 89