Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Герольд Карлович Бельгер (нем. Herold Belger, 28 қазан 1934 жыл, , Еділ Немістері АКСР – 7 ақпан 2015 жыл, Алматы) — қазақстандық жазушы, сыншы, аудармашы, публицист, әдебиеттанушы және қоғам қайраткері. Қазақстанның халық жазушысы. ҚР Президентінің Мемлекеттік бейбітшілік және рухани келісім сыйлығының лауреаты.
| Герольд Карлович Бельгер | ||||||||||||
| нем. Herold Belger | ||||||||||||
 Бельгер бейнеленген 2024 жылғы пошта маркасы | ||||||||||||
| Лақап аты | Гарри Карлсон, Гер аға | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Туған күні | ||||||||||||
| Туған жері | , Еділ Немістері АКСР, , КСРО | |||||||||||
| Қайтыс болған күні | ||||||||||||
| Қайтыс болған жері | ||||||||||||
| Азаматтығы | ||||||||||||
| Ұлты | ||||||||||||
| Мансабы | ||||||||||||
| Бағыты | аударма | |||||||||||
| Жанры | ||||||||||||
| Шығармалардың тілі | ||||||||||||
| Марапаттары |
| |||||||||||
Өмірбаяны
- Герольд Бельгер 1934 жылғы 28 қазанда Саратов облысындағы Энгельс қаласында туған.
- 1941 жылы ол отбасымен бірге неміс ұлтының өкілі ретінде Қазақстанға жер аударылған. Ол осыдан бастап Солтүстік Қазақстан облысындағы қазақ ауылында өсті. Осында ол қазақ тілін жетік меңгеріп шықты.
- Ол Абай атындағы Қазақ мемлекеттік педагогикалық институтының әдебиет факультетін бітіріп, еңбек жолын Жамбыл облысында орта мектепте орыс тілі мен әдебиетінен сабақ беруден бастады.
- 1958–1960 жылдары Жамбыл облысының Байқадам совхозындағы орта мектепте мұғалім,
- 1960–1963 жылдары Абай атындағы ҚазПИ-дің аспирант
- 1963–1964 жылдары «Жұлдыз» журналында әдеби қызметкер болды.
- 1971 жылдан Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі болды.
- 1992 жылдан неміс тіліндегі «Феникс» альманағының бас редакторы.
- 1994–1995 жылдары Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің депутаты.
- Ол неміс мәдени қоғамы Алматы қаласындағы бөлімшесінің төрағасы, Қазақстан немістері кеңесінің мүшесі және ҚР Президенті жанындағы мемлекеттік саясат жөніндегі ұлттық кеңестің мүшесі болды.
Шығармашылығы
Герольд Бельгер 53 кітаптың авторы. Қазақ әдебиетінің Бейімбет Майлин, Ғабит Мүсірепов, Әбдіжәміл Нұрпейісов секілді классиктерінің шығармаларын орыс тіліне аударды. Еңбектерінде ол Абайдың сан қырлы шығармашылық дарынына, ақындық құдіретіне, жаңашыл дәстүріне шолу жасады. И. В. Гете мен Абай Құнанбайұлы шығармалары үндестігінің филос., эстетик., этик., психол. заңдылықтарын талдады. Гетенің «Жолаушының түнгі жыры» шығармасы негізінде туындаған М. Ю. Лермонтовтың «Тау шыңдары» мен Абайдың «Қараңғы түнде тау қалғып» өлеңдеріндегі поэтикалық рухани бірлігін, әлеуметтік ой толғауындағы жақындық пен тамырластықтың түп төркінін ашып көрсетті. Абай өлеңдерінің орыс тіліне аударылуындағы жай-күйіне, ақынның кемел ойы мен көркем теңеулерін тәржімелеудегі кемшіліктерге, текстолгиялық ала-құлалықтарға, жаңсақ жазылған сөздерге тоқталды. Б.Майлин, Х.Есенжанов, Ә.Нүрпейісов, Ә.Кекілбаев, Д.Досжанов, т.б. қазақ жазушыларының бірқатар шығармаларын қазақшалан орыс тіліне, А.Раймген, Э.Кончак, Н.Ваккер, т.б. неміс жазушыларының жекелеген туындыларын неміс тілінен орысшаға аударды. Жиырмадай жинақтың қүрастырушысы және жекелеген әңгіме, мақалалары енген 25-тей жинақтары бар.
Шығармалары
- «Сосновый дом на краю аула.» А-А., 1973
- «Даладағы шағала.» А., 1976
- «Алтын асу.» А., 1977
- «Живые предметы родства.» А-А., 1981 (неміс тілінде)
- «Лицом к лицу со временем.» А-А., 1985 (неміс тілінде)
- «Мотивы трех струн.» А-А., 1986
- «Тас өткел.» М., 1987
- «Гете и Абай.» А-А., 1989
- «Завтра будет солнце.» А., 1992
- «Земные избранники.» А., 1995
- «Тихие беседы на шумных перекрестках.» А., 2001
- «Этюды о переводах Ильяса Жансугурова.» А., 2001
- «Казахское слово.» Астана, 2001
- «Дом скитальца.» Астана, 2003
- «В темный час перед рассветом.» А., 2003
- «Карл Бельгер - мой отец.» А., 2003, т.б.
- «Үндестік» (А., 1982),
- «Гете және Абай» (А., 1989, екеуі де орыс тілінде) зертеу еңбектер,
- «''Шың''»,
- «Туыстықтың жанды өрнектері» (А., 1981, неміс тілінде),
- «Асылға абай болайық» («Қазақ әдебиеті», 1985, 9 мамыр),
- «Ақындар сыры» («Простор», N° 2, 1992) т. б. қазақ, орыс, неміс тілдерінде оннан астам мақала,
- «Мұнартау» («Жалын», № 1, 1974) атты көркем әңгіме.
Марапаттары
- 1970 жылы "Қажырлы еңбегі үшін Лениннің туғанына 100 жыл" медалі
- КСРОның "Еңбек ардагері" медалі
- 1987 жылы Қазақ КСР-нің еңбек сіңірген мәдениет қызметкері
- 1988 жылы Қазақстан Жазушылар одағының Б.Майлин атындағы сыйлығының иегері
- 1992 жылы ҚР Президентінің Мемлекеттік бейбітшілік және рухани келісім сыйлығының лауреаты.
- 1994 жылы парасат ордені (№1)
- 1996 жылы Қазақстан-дағы ПЕН клуб сыйлығы.
- 2001 жылы "ҚР тәуелсіздігіне 10 жыл" медалі
- 2004 жылы "Тыңға 50 жыл" медалі
- 2005 жылы "ҚР Конститутциясына 10 жыл"медалі
- 2006 жылы "ҚР Парламентіне 10 жыл" медалі
- 2007 жылы «Алтын самұрық» сыйлығы
- 2008 жылы "Астанаға 10 жыл" медалі
- 2010 жылы "Германия алдындағы еңбегі үшін" ордені
- 2010 жылы президенттің жарлығымен жоғарғы мемлекеттік марапат ІІ дәрежедегі Достық орденімен марапатталған.
Отбасы
Жұбайы — Хисматуллина Раиса Зәкірқызы, педагог. Қызы — Ковалева Ирина, актриса, кинорежиссер. Немересі — Всеволод (1988 жылы туған), шөбересі — Юлиана (2005 жылы туған).
Дереккөздер
- http://khabar.kz/ru/novosti-50/obshchestvo/item/13315-v-almaty-skonchalsya-izvestnyj-kazakhstanskij-pisatel-gerold-belger
- Алматыда жазушы Герольд Бельгер қайтыс болды.
- Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9
- Мұхтар Әуезов энциклопедиясы — Алматы, «Атамұра» баспасы, 2011 жыл. ISBN 978-601-282-175-8
- Қазақстан жазушылары: Анықтамалық/Құрастырушы: Қамшыгер Саят, Жұмашева Қайырниса - Алматы: «Аң арыс» баспасы, 2009 жыл
- Қазақстан Республикасында кімнің кім екені – 2011. 2 томдық анықтамалықаласы Алматы, 2011 жыл. ISBN 978-601-278-473-2
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Gerold Karlovich Belger nem Herold Belger 28 kazan 1934 zhyl Edil Nemisteri AKSR 7 akpan 2015 zhyl Almaty kazakstandyk zhazushy synshy audarmashy publicist әdebiettanushy zhәne kogam kajratkeri Қazakstannyn halyk zhazushysy ҚR Prezidentinin Memlekettik bejbitshilik zhәne ruhani kelisim syjlygynyn laureaty Gerold Karlovich Belgernem Herold BelgerBelger bejnelengen 2024 zhylgy poshta markasyLakap atyGarri Karlson Ger agaTugan kүni28 kazan 1934 1934 10 28 Tugan zheri Edil Nemisteri AKSR KSROҚajtys bolgan kүni7 akpan 2015 2015 02 07 80 zhas Қajtys bolgan zheriAlmaty ҚazakstanAzamattygy KSRO Қazak KSR ҚazakstanҰltynemisMansabyzhazushy synshy audarmashyBagytyaudarmaZhanrypublicistikaShygarmalardyn tilinemis orys kazakMarapattaryDostyk ordeniӨmirbayanyGerold Belger 1934 zhylgy 28 kazanda Saratov oblysyndagy Engels kalasynda tugan 1941 zhyly ol otbasymen birge nemis ultynyn okili retinde Қazakstanga zher audarylgan Ol osydan bastap Soltүstik Қazakstan oblysyndagy kazak auylynda osti Osynda ol kazak tilin zhetik mengerip shykty Ol Abaj atyndagy Қazak memlekettik pedagogikalyk institutynyn әdebiet fakultetin bitirip enbek zholyn Zhambyl oblysynda orta mektepte orys tili men әdebietinen sabak beruden bastady 1958 1960 zhyldary Zhambyl oblysynyn Bajkadam sovhozyndagy orta mektepte mugalim 1960 1963 zhyldary Abaj atyndagy ҚazPI din aspirant 1963 1964 zhyldary Zhuldyz zhurnalynda әdebi kyzmetker boldy 1971 zhyldan Қazakstan Zhazushylar odagynyn mүshesi boldy 1992 zhyldan nemis tilindegi Feniks almanagynyn bas redaktory 1994 1995 zhyldary Қazakstan Respublikasy Zhogargy Kenesinin deputaty Ol nemis mәdeni kogamy Almaty kalasyndagy bolimshesinin toragasy Қazakstan nemisteri kenesinin mүshesi zhәne ҚR Prezidenti zhanyndagy memlekettik sayasat zhonindegi ulttyk kenestin mүshesi boldy ShygarmashylygyGerold Belger 53 kitaptyn avtory Қazak әdebietinin Bejimbet Majlin Ғabit Mүsirepov Әbdizhәmil Nurpejisov sekildi klassikterinin shygarmalaryn orys tiline audardy Enbekterinde ol Abajdyn san kyrly shygarmashylyk darynyna akyndyk kudiretine zhanashyl dәstүrine sholu zhasady I V Gete men Abaj Қunanbajuly shygarmalary үndestiginin filos estetik etik psihol zandylyktaryn taldady Getenin Zholaushynyn tүngi zhyry shygarmasy negizinde tuyndagan M Yu Lermontovtyn Tau shyndary men Abajdyn Қarangy tүnde tau kalgyp olenderindegi poetikalyk ruhani birligin әleumettik oj tolgauyndagy zhakyndyk pen tamyrlastyktyn tүp torkinin ashyp korsetti Abaj olenderinin orys tiline audaryluyndagy zhaj kүjine akynnyn kemel ojy men korkem teneulerin tәrzhimeleudegi kemshilikterge tekstolgiyalyk ala kulalyktarga zhansak zhazylgan sozderge toktaldy B Majlin H Esenzhanov Ә Nүrpejisov Ә Kekilbaev D Doszhanov t b kazak zhazushylarynyn birkatar shygarmalaryn kazakshalan orys tiline A Rajmgen E Konchak N Vakker t b nemis zhazushylarynyn zhekelegen tuyndylaryn nemis tilinen orysshaga audardy Zhiyrmadaj zhinaktyn kүrastyrushysy zhәne zhekelegen әngime makalalary engen 25 tej zhinaktary bar Shygarmalary Sosnovyj dom na krayu aula A A 1973 Daladagy shagala A 1976 Altyn asu A 1977 Zhivye predmety rodstva A A 1981 nemis tilinde Licom k licu so vremenem A A 1985 nemis tilinde Motivy treh strun A A 1986 Tas otkel M 1987 Gete i Abaj A A 1989 Zavtra budet solnce A 1992 Zemnye izbranniki A 1995 Tihie besedy na shumnyh perekrestkah A 2001 Etyudy o perevodah Ilyasa Zhansugurova A 2001 Kazahskoe slovo Astana 2001 Dom skitalca Astana 2003 V temnyj chas pered rassvetom A 2003 Karl Belger moj otec A 2003 t b Үndestik A 1982 Gete zhәne Abaj A 1989 ekeui de orys tilinde zerteu enbekter Shyn Tuystyktyn zhandy ornekteri A 1981 nemis tilinde Asylga abaj bolajyk Қazak әdebieti 1985 9 mamyr Akyndar syry Prostor N 2 1992 t b kazak orys nemis tilderinde onnan astam makala Munartau Zhalyn 1 1974 atty korkem әngime Marapattary1970 zhyly Қazhyrly enbegi үshin Leninnin tuganyna 100 zhyl medali KSROnyn Enbek ardageri medali 1987 zhyly Қazak KSR nin enbek sinirgen mәdeniet kyzmetkeri 1988 zhyly Қazakstan Zhazushylar odagynyn B Majlin atyndagy syjlygynyn iegeri 1992 zhyly ҚR Prezidentinin Memlekettik bejbitshilik zhәne ruhani kelisim syjlygynyn laureaty 1994 zhyly parasat ordeni 1 1996 zhyly Қazakstan dagy PEN klub syjlygy 2001 zhyly ҚR tәuelsizdigine 10 zhyl medali 2004 zhyly Tynga 50 zhyl medali 2005 zhyly ҚR Konstitutciyasyna 10 zhyl medali 2006 zhyly ҚR Parlamentine 10 zhyl medali 2007 zhyly Altyn samuryk syjlygy 2008 zhyly Astanaga 10 zhyl medali 2010 zhyly Germaniya aldyndagy enbegi үshin ordeni 2010 zhyly prezidenttin zharlygymen zhogargy memlekettik marapat II dәrezhedegi Dostyk ordenimen marapattalgan OtbasyZhubajy Hismatullina Raisa Zәkirkyzy pedagog Қyzy Kovaleva Irina aktrisa kinorezhisser Nemeresi Vsevolod 1988 zhyly tugan shoberesi Yuliana 2005 zhyly tugan Derekkozderhttp khabar kz ru novosti 50 obshchestvo item 13315 v almaty skonchalsya izvestnyj kazakhstanskij pisatel gerold belger Almatyda zhazushy Gerold Belger kajtys boldy Abaj Enciklopediya Almaty Қazak enciklopediyasynyn Bas redakciyasy Atamura baspasy ISBN 5 7667 2949 9 Muhtar Әuezov enciklopediyasy Almaty Atamura baspasy 2011 zhyl ISBN 978 601 282 175 8 Қazakstan zhazushylary Anyktamalyk Қurastyrushy Қamshyger Sayat Zhumasheva Қajyrnisa Almaty An arys baspasy 2009 zhyl Қazakstan Respublikasynda kimnin kim ekeni 2011 2 tomdyk anyktamalykalasy Almaty 2011 zhyl ISBN 978 601 278 473 2