Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Владимир Иванович Вернадский (укр. Володи́мир Іва́нович Верна́дський; 12 наурыз 1863, Санкт-Петербург — 6 қаңтар 1945, Мәскеу) — академик, жаратылыстанушы, биологиямен геологияның сферасындағы мәселелермен айналысқан. Геохимия, биогеохимия, радиогеологияның негізін калаған. философияның өкілі. Биосфераның ноосфераға өту заңдылығын зерттеген.
| Владимир Иванович Вернадский | |
| укр. Володи́мир Іва́нович Верна́дський | |
 | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Азаматтығы |
|
| Ғылыми аясы | геология, кристаллография, минералогия, геохимия, радиогеология, биология, биогеохимия, философия |
| Жұмыс орны | |
| Ғылыми дәрежесі | геогнозия және минерология докторы |
| Ғылыми атағы | |
| Ғылыми жетекші | |
| Атақты шәкірттері | Александр Евгеньевич Ферсман, Вениамин Аркадьевич Зильберминц, Бруно Карлович Бруновский |
| Несімен белгілі | биогеохимияның қалаушысы |
| Марапаттары |
|
| Қолтаңбасы |
|
Владимир Иванович Вернадский Ортаққорда | |
Санкт-Петербург Императорлық ғылым академиясының академигі (1912). Жарамды мемлекеттік кеңесші (1911). Украина Ғылым академиясының негізін қалаушылардың бірі және Бірінші Президенті (1918-1921). Ғылыми мектептерді (минералогия, геохимия) және биогеохимия ғылымдарын жасаушы. Орыс космизмінің өкілдерінің бірі. I дәрежелі Сталиндік сыйлықтың лауреаты (1943).
Оның ғылыми қызығушылықтары: минералогия, кристаллография, геохимия, геология, Топырақтану, радиогеология, биология, палеонтология, биогеохимия, метеоритика, философия және ғылым тарихы. Сонымен қатар, ұйымдастырушылық және қоғамдық қызметпен айналысты.
Шығу тегі
Оның әкесі Иван Васильевич Запорожье казак старшинасының ұрпағы болды, ол өзін белгілі бір литвалық Верный шляхтичінен алып тастады, ол Хмельницкий көтерілісі кезінде казактардың жағына өтті, бірақ кейіннен поляктар тұтқынға алынып, өлтірілді, үш казак ұлдары қалды, олардың ішінде Степан әскери болды, ал оның ұлы Никифор (Иван Вернадскийдің үлкен атасы) көрнекті жолдас. Ұлының дүниеге келуі кезінде Иван Вернадский ішкі істер министрі кезінде арнайы тапсырмалар бойынша шенеунік қызметін атқарды, экономикадан сабақ берді және нақты мемлекеттік кеңесші атағына ие болды.
Анасы Анна Петровна Константинович орыс ақсүйек отбасынан шыққан.
В. И. Вернадский орыс жазушысы В. Г. Короленконың екінші немере ағасы болды.
1868 жылы (Санкт-Петербургтің қолайсыз климатына байланысты) Вернадский отбасы Ресей империясының жетекші ғылыми және мәдени орталықтарының бірі Харьковқа көшті. Бала кезінде ол Киевке барып, әжесі Вера Мартыновна Константинович өмір сүрген және қайтыс болған Липкидегі үйде тұрды.
Білімі
1873 жылы Харьков классикалық гимназиясының бірінші сыныбына түсіп, онда үш жыл оқыды. Әкесінің ықпалымен ол украин қозғалысына жанашырлық танытты. Украина туралы кітаптарды оқу үшін поляк тілін арнайы үйренді.
1876 жылы отбасы Санкт-Петербургке оралғаннан кейін В.И. Вернадский Бірінші Санкт-Петербург классикалық гимназиясының төртінші сыныбына оқуға түсті.
1881 жылы ол гимназияны сегізінші бітірді, бұл өте күшті ұжымды ескере отырып, жаман болған жоқ.
1881-1885 жылдары Санкт-Петербург Императорлық университетінің физика-математика факультетінің жаратылыстану бөлімінде оқыды. Топырақтану экспедицияларының қатысушысы (1882, 1884) және оған кандидаттық жұмыс тақырыбын ұсынған В.В. Докучаевтың шәкірті — "изоморфты қоспалардың физикалық қасиеттері туралы". Вернадский мұғалімдерінің арасында химик Д. И. Менделеев болды, ол 1882 жылы жалпы химия емтиханын сәтті тапсырды, ботаник а. н.Бекетов және басқа да танымал ғалымдар. 1939 жылы университеттің 120 жылдық мерейтойына орай ұйымдастыру комитетіне жолдаған хатында Вернадский былай деп жазды: "Мен 1885 жылғы Санкт-Петербург университетінің ескі студентімін, оның өмірінің жарқын кезеңінде-Докучаев, Менделеев, Фаминцын, Глазенап, шетелдіктер, Бекетов, Меншуткин, Костычев, Воейков, Фандерфлит, петрушевский, Богданова, Вагнер. Менің бүкіл университеттік өткенім менің өміріме шешуші әсер етті " (АРАН. Ф. 518. Оп. 3. Д. 1978. Л. 1).
Ол 1882 жылы 10 (22) қарашада студенттік жиынға қатысты [дереккөз 1144 күн көрсетілмеген], ол үшін оны полиция ұстады. Ол А. и. Ульяновпен таныс болды. Популистік үйірме мүшесі Д. И. Шаховский ("Приютин бауырластығы"), онда ол болашақ әйелі Наталья Егоровна Старицкаямен кездесті. Біріккен жерлестердің Орталық кеңесінің төрағасы болып сайланды.
1887 жылдың жазында Вернадский еркін экономикалық қоғамның қаражатына Смоленск губерниясына фосфориттерге барады. 1885-1890 жылдары-Санкт-Петербург Императорлық университетінің минералогиялық кабинетінің қамқоршысы. 1886/87 оқу жылына арналған минералогия кафедрасы бойынша университеттің жеке құрамында: ординарлық профессор В. В. Докучаев, приват-доцент С. Ф. Глинка, консерваторлар П. А. Земятченский және В. И. Вернадский көрсетілген.
"Бірінші наурыз қастандығы" сәтсіздікке ұшырағаннан кейін, 1888-1890 жылдары В.И. Вернадскийді университет Италияға, Францияға және Германияға оқуын жалғастыру және профессорлық дәрежеге дайындалу үшін жіберді.
1889 жылы ол Докучаевқа Париждегі дүниежүзілік көрмеде топырақ экспозициясын дайындауға және көрсетуге көмектесті, ол үшін көрменің" орыс топырақтары бөлімі " алтын медальмен марапатталды.
Оқытушылық қызмет
1890 жылдың күзінде В. И. Вернадский профессор А. П. Павловтың шақыруымен Мәскеуге көшіп келді және 22 қарашада Мәскеу Императорлық университетінің Кристаллография және минералогия кафедрасының приват-доценті болып бекітілді. 1891 жылы магистрлік диссертациясын қорғағаннан кейін минералогиялық кабинеттің меңгерушісі болып тағайындалды. Жас оқытушының алдында маңызды міндеттер тұрды: Минералогия және кристаллография бойынша дәрістер әзірлеу; минералогиялық кабинет пен мұражайды ретке келтіру; химиялық зертханада зерттеулер жүргізу. Минералогиялық кабинетте тәртіп орнату үшін Вернадский өз студенттерін тартты. Оған аға ассистенттер көмектесті: я. в. Самойлов, Н.И. Сургунов, В. В. Карандеев, п. К. Алексат. В. И. Вернадский студенттермен жұмысын былай сипаттады: "...далада да, зертханада да минералдардың парагенезін зерттеу бірінші орынға шықты; минералогиялық экскурсиялар (Ресейдегі университеттік білім беруде алғаш рет дерлік) жүргізіле бастады, өйткені минералдарды дәл физикалық (оның ішінде кристаллографиялық) және химиялық зерттеу және оларды бақылау — парагенетикалық — далада және зертханада негізделді. Әрбір білім алушы кристаллографиялық зерттеу жүргізді (және кейбір заттарды есептеу, негізінен жасанды) және минералға толық химиялық талдау жасады. Жұмыс студент бұрын ешкімге белгісіз, сандық түрде көрсетілген жаңа фактілерді алатындай етіп таңдалды. Бұл жаңа деректердің едәуір бөлігі басып шығарылды. Осындай жұмыстарды қоюмен тығыз байланысты минералогиялық коллекцияны құрастыру және жүйелеу жүргізілді, ал құрастырылған географиялық және жүйелі толық карточкалық каталог негізінен кабинетте жұмыс істеген адамдардың дарынды және ерікті еңбегімен жасалды". Вернадский өз оқушыларымен жұмыс жасауда олардың жұмыстарының нәтижелерін Минералогия және кристаллография бойынша жетекші еуропалық журналдарда жариялауға көп көңіл бөлді. Студенттік минералогиялық үйірме жүргізді. Он жыл ішінде үйірме мүшелері түпнұсқа зерттеулер туралы 77 баяндама оқыды, оның ішінде 11 — і Вернадскийдің өзі. 1890-1898 жылдары приват-доцент Вернадский белгілі минералогтарға айналған жиырмадан астам оқушыны тәрбиеледі (С. П. Попов, В. Г. Орловский, и. Ф. Сиома, Н. А. Скрицкий, я. в. Самойлов, п. п. Пилипенко, В. В. Карандеев, Л. Л. Иванов, Н. И. Сургунов, А. А. Ауновский, а. о. Шакляревский, Н. Н.Тихонович, Б. А. Лури, В. Н. Мамонтов, П. К. Алексат, Г. И. Касперович, В. В. Аршинов, А. Е. Ферсман, В. С. Гулевич, Л. В. Яковлев).
Вернадскийдің шәкірттері Мәскеу, Саратов, Томск, Тбилиси, Таврия, Воронеж университеттерінде, Киев политехникалық, Екатеринослав тау-кен, Мәскеу геологиялық барлау институттарында, Жаңа Александрия ауылшаруашылық институтында, Мәскеу ауылшаруашылық институтында, Мәскеу тау-кен академиясында, университетте Минералогия және геология кафедраларында басшылық қызметтер атқарды. Шанявский Мәскеуде, Мәскеу мен Санкт-Петербургтегі жоғары әйелдер курстарында. Сонымен қатар, Ғылым академиясының минералогиялық мұражайы, қолданбалы минералогия институты, тыңайтқыштар жөніндегі ғылыми институт сияқты танымал мекемелерді басқарды; Ресейдің өндірістік күштерін зерттеу жөніндегі комиссияда, биохимиялық зертханада, Радий институтында жұмыс істеді.
Ерекше (1898-1902), содан кейін қарапайым (1902-1911) Императорлық Мәскеу университетінің профессоры. Минералогия, Кристаллография және Жаратылыстану тарихы бойынша дәрістер мен оқулықтардың авторы.
Сонымен бірге ол Мәскеудегі жоғары әйелдер курстарында минералогиядан сабақ берді, оның студенттері А.Б. Миссуна және В. А. Варсанофьева.
1911 жылы В. И. Вернадский саяси себептермен жұмыстан босатылған профессорлармен ынтымақтастық белгісі ретінде отставкаға кетті ("Кассо дел"деп аталатын). Вернадский Л.А. Кассоның саясатын "ұлттық апат" және "терең соққы"деп атады. Оның айтуынша, мемлекет "қатаң билік "экспериментіне" барды, бұл университет оқытушыларының кетуіне әкелді, олар" мұндай қорлауға мойынсұну, қорлауға немқұрайлы қарау мектептің өмір сүру негіздерінің толық жойылуына әкелетінін "түсінді. Жоғары мектептің бостандығы мен автономиясы оның дамуының ажырамас шарты болуы керек.
Дереккөздер
- Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Философия/жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын – Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ, 2006. ISBN 9965-808-82-1
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Vladimir Ivanovich Vernadskij ukr Volodi mir Iva novich Verna dskij 12 nauryz 1863 Sankt Peterburg 6 kantar 1945 Mәskeu akademik zharatylystanushy biologiyamen geologiyanyn sferasyndagy mәselelermen ajnalyskan Geohimiya biogeohimiya radiogeologiyanyn negizin kalagan filosofiyanyn okili Biosferanyn noosferaga otu zandylygyn zerttegen Vladimir Ivanovich Vernadskijukr Volodi mir Iva novich Verna dskijTugan kүni12 nauryz 1863 1863 03 12 Tugan zheriSankt Peterburg Resej imperiyasyҚajtys bolgan kүni6 kantar 1945 1945 01 06 81 zhas Қajtys bolgan zheriMәskeu KSROAzamattygy Resej imperiyasy Ukrain Halyk Respublikasy KSROҒylymi ayasygeologiya kristallografiya mineralogiya geohimiya radiogeologiya biologiya biogeohimiya filosofiyaZhumys ornyMGUҒylymi dәrezhesigeognoziya zhәne minerologiya doktoryҒylymi atagyakademikҒylymi zhetekshiVasilij Vasilevich Dokuchaev Atakty shәkirtteriAleksandr Evgenevich Fersman Veniamin Arkadevich Zilberminc Bruno Karlovich BrunovskijNesimen belgilibiogeohimiyanyn kalaushysyMarapattaryStalin premiyasy Әulie Annanyn Imperator ordeni 2 ret Әulie Stanislavtyn Imperator zhәne Car ordeniҚoltanbasyVladimir Ivanovich Vernadskij Ortakkorda Sankt Peterburg Imperatorlyk gylym akademiyasynyn akademigi 1912 Zharamdy memlekettik kenesshi 1911 Ukraina Ғylym akademiyasynyn negizin kalaushylardyn biri zhәne Birinshi Prezidenti 1918 1921 Ғylymi mektepterdi mineralogiya geohimiya zhәne biogeohimiya gylymdaryn zhasaushy Orys kosmizminin okilderinin biri I dәrezheli Stalindik syjlyktyn laureaty 1943 Onyn gylymi kyzygushylyktary mineralogiya kristallografiya geohimiya geologiya Topyraktanu radiogeologiya biologiya paleontologiya biogeohimiya meteoritika filosofiya zhәne gylym tarihy Sonymen katar ujymdastyrushylyk zhәne kogamdyk kyzmetpen ajnalysty Shygu tegiOnyn әkesi Ivan Vasilevich Zaporozhe kazak starshinasynyn urpagy boldy ol ozin belgili bir litvalyk Vernyj shlyahtichinen alyp tastady ol Hmelnickij koterilisi kezinde kazaktardyn zhagyna otti birak kejinnen polyaktar tutkynga alynyp oltirildi үsh kazak uldary kaldy olardyn ishinde Stepan әskeri boldy al onyn uly Nikifor Ivan Vernadskijdin үlken atasy kornekti zholdas Ұlynyn dүniege kelui kezinde Ivan Vernadskij ishki ister ministri kezinde arnajy tapsyrmalar bojynsha sheneunik kyzmetin atkardy ekonomikadan sabak berdi zhәne nakty memlekettik kenesshi atagyna ie boldy Anasy Anna Petrovna Konstantinovich orys aksүjek otbasynan shykkan V I Vernadskij orys zhazushysy V G Korolenkonyn ekinshi nemere agasy boldy 1868 zhyly Sankt Peterburgtin kolajsyz klimatyna bajlanysty Vernadskij otbasy Resej imperiyasynyn zhetekshi gylymi zhәne mәdeni ortalyktarynyn biri Harkovka koshti Bala kezinde ol Kievke baryp әzhesi Vera Martynovna Konstantinovich omir sүrgen zhәne kajtys bolgan Lipkidegi үjde turdy Bilimi1873 zhyly Harkov klassikalyk gimnaziyasynyn birinshi synybyna tүsip onda үsh zhyl okydy Әkesinin ykpalymen ol ukrain kozgalysyna zhanashyrlyk tanytty Ukraina turaly kitaptardy oku үshin polyak tilin arnajy үjrendi 1876 zhyly otbasy Sankt Peterburgke oralgannan kejin V I Vernadskij Birinshi Sankt Peterburg klassikalyk gimnaziyasynyn tortinshi synybyna okuga tүsti 1881 zhyly ol gimnaziyany segizinshi bitirdi bul ote kүshti uzhymdy eskere otyryp zhaman bolgan zhok 1881 1885 zhyldary Sankt Peterburg Imperatorlyk universitetinin fizika matematika fakultetinin zharatylystanu boliminde okydy Topyraktanu ekspediciyalarynyn katysushysy 1882 1884 zhәne ogan kandidattyk zhumys takyrybyn usyngan V V Dokuchaevtyn shәkirti izomorfty kospalardyn fizikalyk kasietteri turaly Vernadskij mugalimderinin arasynda himik D I Mendeleev boldy ol 1882 zhyly zhalpy himiya emtihanyn sәtti tapsyrdy botanik a n Beketov zhәne baska da tanymal galymdar 1939 zhyly universitettin 120 zhyldyk merejtojyna oraj ujymdastyru komitetine zholdagan hatynda Vernadskij bylaj dep zhazdy Men 1885 zhylgy Sankt Peterburg universitetinin eski studentimin onyn omirinin zharkyn kezeninde Dokuchaev Mendeleev Famincyn Glazenap sheteldikter Beketov Menshutkin Kostychev Voejkov Fanderflit petrushevskij Bogdanova Vagner Menin bүkil universitettik otkenim menin omirime sheshushi әser etti ARAN F 518 Op 3 D 1978 L 1 Ol 1882 zhyly 10 22 karashada studenttik zhiynga katysty derekkoz 1144 kүn korsetilmegen ol үshin ony policiya ustady Ol A i Ulyanovpen tanys boldy Populistik үjirme mүshesi D I Shahovskij Priyutin bauyrlastygy onda ol bolashak әjeli Natalya Egorovna Starickayamen kezdesti Birikken zherlesterdin Ortalyk kenesinin toragasy bolyp sajlandy 1887 zhyldyn zhazynda Vernadskij erkin ekonomikalyk kogamnyn karazhatyna Smolensk guberniyasyna fosforitterge barady 1885 1890 zhyldary Sankt Peterburg Imperatorlyk universitetinin mineralogiyalyk kabinetinin kamkorshysy 1886 87 oku zhylyna arnalgan mineralogiya kafedrasy bojynsha universitettin zheke kuramynda ordinarlyk professor V V Dokuchaev privat docent S F Glinka konservatorlar P A Zemyatchenskij zhәne V I Vernadskij korsetilgen Birinshi nauryz kastandygy sәtsizdikke ushyragannan kejin 1888 1890 zhyldary V I Vernadskijdi universitet Italiyaga Franciyaga zhәne Germaniyaga okuyn zhalgastyru zhәne professorlyk dәrezhege dajyndalu үshin zhiberdi 1889 zhyly ol Dokuchaevka Parizhdegi dүniezhүzilik kormede topyrak ekspoziciyasyn dajyndauga zhәne korsetuge komektesti ol үshin kormenin orys topyraktary bolimi altyn medalmen marapattaldy Okytushylyk kyzmet1890 zhyldyn kүzinde V I Vernadskij professor A P Pavlovtyn shakyruymen Mәskeuge koship keldi zhәne 22 karashada Mәskeu Imperatorlyk universitetinin Kristallografiya zhәne mineralogiya kafedrasynyn privat docenti bolyp bekitildi 1891 zhyly magistrlik dissertaciyasyn korgagannan kejin mineralogiyalyk kabinettin mengerushisi bolyp tagajyndaldy Zhas okytushynyn aldynda manyzdy mindetter turdy Mineralogiya zhәne kristallografiya bojynsha dәrister әzirleu mineralogiyalyk kabinet pen murazhajdy retke keltiru himiyalyk zerthanada zertteuler zhүrgizu Mineralogiyalyk kabinette tәrtip ornatu үshin Vernadskij oz studentterin tartty Ogan aga assistentter komektesti ya v Samojlov N I Surgunov V V Karandeev p K Aleksat V I Vernadskij studenttermen zhumysyn bylaj sipattady dalada da zerthanada da mineraldardyn paragenezin zertteu birinshi orynga shykty mineralogiyalyk ekskursiyalar Resejdegi universitettik bilim berude algash ret derlik zhүrgizile bastady ojtkeni mineraldardy dәl fizikalyk onyn ishinde kristallografiyalyk zhәne himiyalyk zertteu zhәne olardy bakylau paragenetikalyk dalada zhәne zerthanada negizdeldi Әrbir bilim alushy kristallografiyalyk zertteu zhүrgizdi zhәne kejbir zattardy esepteu negizinen zhasandy zhәne mineralga tolyk himiyalyk taldau zhasady Zhumys student buryn eshkimge belgisiz sandyk tүrde korsetilgen zhana faktilerdi alatyndaj etip tandaldy Bul zhana derekterdin edәuir boligi basyp shygaryldy Osyndaj zhumystardy koyumen tygyz bajlanysty mineralogiyalyk kollekciyany kurastyru zhәne zhүjeleu zhүrgizildi al kurastyrylgan geografiyalyk zhәne zhүjeli tolyk kartochkalyk katalog negizinen kabinette zhumys istegen adamdardyn daryndy zhәne erikti enbegimen zhasaldy Vernadskij oz okushylarymen zhumys zhasauda olardyn zhumystarynyn nәtizhelerin Mineralogiya zhәne kristallografiya bojynsha zhetekshi europalyk zhurnaldarda zhariyalauga kop konil boldi Studenttik mineralogiyalyk үjirme zhүrgizdi On zhyl ishinde үjirme mүsheleri tүpnuska zertteuler turaly 77 bayandama okydy onyn ishinde 11 i Vernadskijdin ozi 1890 1898 zhyldary privat docent Vernadskij belgili mineralogtarga ajnalgan zhiyrmadan astam okushyny tәrbieledi S P Popov V G Orlovskij i F Sioma N A Skrickij ya v Samojlov p p Pilipenko V V Karandeev L L Ivanov N I Surgunov A A Aunovskij a o Shaklyarevskij N N Tihonovich B A Luri V N Mamontov P K Aleksat G I Kasperovich V V Arshinov A E Fersman V S Gulevich L V Yakovlev Vernadskijdin shәkirtteri Mәskeu Saratov Tomsk Tbilisi Tavriya Voronezh universitetterinde Kiev politehnikalyk Ekaterinoslav tau ken Mәskeu geologiyalyk barlau instituttarynda Zhana Aleksandriya auylsharuashylyk institutynda Mәskeu auylsharuashylyk institutynda Mәskeu tau ken akademiyasynda universitette Mineralogiya zhәne geologiya kafedralarynda basshylyk kyzmetter atkardy Shanyavskij Mәskeude Mәskeu men Sankt Peterburgtegi zhogary әjelder kurstarynda Sonymen katar Ғylym akademiyasynyn mineralogiyalyk murazhajy koldanbaly mineralogiya instituty tynajtkyshtar zhonindegi gylymi institut siyakty tanymal mekemelerdi baskardy Resejdin ondiristik kүshterin zertteu zhonindegi komissiyada biohimiyalyk zerthanada Radij institutynda zhumys istedi Erekshe 1898 1902 sodan kejin karapajym 1902 1911 Imperatorlyk Mәskeu universitetinin professory Mineralogiya Kristallografiya zhәne Zharatylystanu tarihy bojynsha dәrister men okulyktardyn avtory Sonymen birge ol Mәskeudegi zhogary әjelder kurstarynda mineralogiyadan sabak berdi onyn studentteri A B Missuna zhәne V A Varsanofeva 1911 zhyly V I Vernadskij sayasi sebeptermen zhumystan bosatylgan professorlarmen yntymaktastyk belgisi retinde otstavkaga ketti Kasso del dep atalatyn Vernadskij L A Kassonyn sayasatyn ulttyk apat zhәne teren sokky dep atady Onyn ajtuynsha memleket katan bilik eksperimentine bardy bul universitet okytushylarynyn ketuine әkeldi olar mundaj korlauga mojynsunu korlauga nemkurajly karau mekteptin omir sүru negizderinin tolyk zhojyluyna әkeletinin tүsindi Zhogary mekteptin bostandygy men avtonomiyasy onyn damuynyn azhyramas sharty boluy kerek DerekkozderOryssha kazaksha tүsindirme sozdik Filosofiya zhalpy redakciyasyn baskargan e g d professor E Aryn Pavlodar EKO ҒӨF 2006 ISBN 9965 808 82 1 Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet