Боралдай – Арыс өзенінің оң саласы.
Боралдай | |
---|---|
Боралдай өзені, Қазақстан | |
Сипаттамасы | |
Ұзындығы | 130 км |
Су алабының ауданы | 1 760 км² |
Су шығыны | 10,5 м³/с |
Бастауы | Қаратаудағы Ақшоқы, Арқарлы, Боралдай таулары |
• Координаттары | 42°41′37″ с. е. 70°19′50″ ш. б. / 42.69361° с. е. 70.33056° ш. б. (G) (O) (Я) |
Сағасы | Арыс өзені |
• Координаттары | 42°35′54″ с. е. 69°20′36″ ш. б. / 42.59833° с. е. 69.34333° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 42°35′54″ с. е. 69°20′36″ ш. б. / 42.59833° с. е. 69.34333° ш. б. (G) (O) (Я) |
Орналасуы | |
Ел | Қазақстан |
Аймақ | Түркістан облысының Бәйдібек, Ордабасы аудандары |
Географиялық орны
Түркістан облысының Бәйдібек, Ордабасы аудандарымен ағып өтеді. Ұзындығы 130 км, су жинайтын алабының аумағы 1760 км2.
Бастауы
Қаратаудағы Ақшоқы, Арқарлы, Боралдай тауларынан басталып Ордабасы ауданындағы Шұбар ауылының маңында Арыс өзеніне құяды.
Гидрологиясы
Жоғары ағысы тау шатқалымен өтеді, аңғарында жабайы жеміс ағаштары (алма, долана, жабайы жүзім, т.б.) басым. Арыс өзеніне құятын тұсында аңғары кеңейіп, ені 1 - 4 км-ге жетеді. Қар, жаңбыр және жер асты суларымен толығады. Боралдай ауылы тұсындағы жылдық орташа су ағыны 10,5 м3/с. Суы тұщы. Минералдылығы 0,2—0,4 г/л. Жергілікті тұрғындар Боралдайдың суын егін, бау-бақша суаруға, ауыз суға пайдаланады. Өзеннен тікелей 10-нан астам ирригациялық каналдар тартылған.
Атау сыры
Боралдай атауына байланысты нұсқалар:
- Боралдай - қалмақ тілінде "лай су" деген мағынаны білдіреді. Тау суы тасыған жолындағы жер қыртысын қопара ағады.
Боралдайдың боры бар,
Даңғараған жолы бар.
Боралдайға бармаған,
Адамдардың соры бар.
- Боралдай - моңғол әскерінің батыры Бұрындаймен байланысты. 1236 жылы Бұрындай әскері қыстап шыққан.
- Боралдай - қалмақ тілінде "буурулда" сөзі жусан (өсімдік) деген ұғымды бреді. Демек, "Боралдай" дегеніміз - "жусанды, жусан көп өсетін жер", ал, тыва тілінде (түркі тілі тобына жататын) "боралдыр" сөзі "күлгін" түсті, түрік тілінде "бурулдай" сөзі "күлгін түсті құс" деген мағынан білдіреді.
Дереккөздер
- Қазақ энциклопедиясы
- Жамбыл облысының топономикалық атауларының анықтамалығы
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Boraldaj Arys ozeninin on salasy BoraldajBoraldaj ozeni ҚazakstanSipattamasyҰzyndygy 130 kmSu alabynyn audany 1 760 km Su shygyny 10 5 m sBastauy Қarataudagy Akshoky Arkarly Boraldaj taulary Koordinattary 42 41 37 s e 70 19 50 sh b 42 69361 s e 70 33056 sh b 42 69361 70 33056 G O Ya T Sagasy Arys ozeni Koordinattary 42 35 54 s e 69 20 36 sh b 42 59833 s e 69 34333 sh b 42 59833 69 34333 G O Ya Koordinattar 42 35 54 s e 69 20 36 sh b 42 59833 s e 69 34333 sh b 42 59833 69 34333 G O Ya T OrnalasuyEl ҚazakstanAjmak Tүrkistan oblysynyn Bәjdibek Ordabasy audandaryGeografiyalyk ornyTүrkistan oblysynyn Bәjdibek Ordabasy audandarymen agyp otedi Ұzyndygy 130 km su zhinajtyn alabynyn aumagy 1760 km2 BastauyҚarataudagy Akshoky Arkarly Boraldaj taularynan bastalyp Ordabasy audanyndagy Shubar auylynyn manynda Arys ozenine kuyady GidrologiyasyZhogary agysy tau shatkalymen otedi angarynda zhabajy zhemis agashtary alma dolana zhabajy zhүzim t b basym Arys ozenine kuyatyn tusynda angary kenejip eni 1 4 km ge zhetedi Қar zhanbyr zhәne zher asty sularymen tolygady Boraldaj auyly tusyndagy zhyldyk ortasha su agyny 10 5 m3 s Suy tushy Mineraldylygy 0 2 0 4 g l Zhergilikti turgyndar Boraldajdyn suyn egin bau baksha suaruga auyz suga pajdalanady Өzennen tikelej 10 nan astam irrigaciyalyk kanaldar tartylgan Atau syryBoraldaj atauyna bajlanysty nuskalar Boraldaj kalmak tilinde laj su degen magynany bildiredi Tau suy tasygan zholyndagy zher kyrtysyn kopara agady Boraldajdyn bory bar Dangaragan zholy bar Boraldajga barmagan Adamdardyn sory bar Boraldaj mongol әskerinin batyry Buryndajmen bajlanysty 1236 zhyly Buryndaj әskeri kystap shykkan Boraldaj kalmak tilinde buurulda sozi zhusan osimdik degen ugymdy bredi Demek Boraldaj degenimiz zhusandy zhusan kop osetin zher al tyva tilinde tүrki tili tobyna zhatatyn boraldyr sozi kүlgin tүsti tүrik tilinde buruldaj sozi kүlgin tүsti kus degen magynan bildiredi DerekkozderҚazak enciklopediyasy Zhambyl oblysynyn toponomikalyk ataularynyn anyktamalygy