Ақкөл ауданы — Ақмола облысының солтүстігіндегі әкімшілік аудан. 1928 жылы құрылған. 1997 жылға дейін "Алексеев ауданы" деп аталып келді. Орталығы — Ақкөл қаласы.
Қазақстан ауданы | |||
Ақкөл ауданы | |||
| |||
Әкімшілігі | |||
---|---|---|---|
Облысы | |||
Аудан орталығы | |||
Ауылдық округтер саны | 8 | ||
Қалалық әкімдіктер саны | 1 | ||
Ауыл саны | 28 | ||
Қала саны | 1 | ||
Әкімі | Біржан Тасболатұлы Әбдірахманов | ||
Аудан әкімдігінің мекенжайы | Ақкөл қаласы, Нұрмағамбетов көшесі, №94 | ||
Тарихы мен географиясы | |||
Координаттары | 52°00′55″ с. е. 70°58′37″ ш. б. / 52.01528° с. е. 70.97694° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 52°00′55″ с. е. 70°58′37″ ш. б. / 52.01528° с. е. 70.97694° ш. б. (G) (O) (Я) | ||
Құрылған уақыты | 1928 | ||
Жер аумағы | 9,4 мың км² | ||
Уақыт белдеуі | UTC+5:00 | ||
Тұрғындары | |||
Тұрғыны | 24 338 адам (2023) | ||
Ұлттық құрамы | қазақтар (43,7%), орыстар (38,79%), немістер (5,62%), украиндар (3,89%), татарлар (2,13%), беларустар (1,38%), поляктар (1,26%), басқалары (3,23%) | ||
Сандық идентификаторлары | |||
Пошта индексі | 020100-020112 | ||
Автомобиль коды | 03 | ||
Ақкөл ауданының әкімдігі | |||
|
Географиялық орны
Аудан солтүстігінде Біржан сал ауданымен және Степногорск қаласымен, шығысында Ерейментау ауданымен, батысында Бұланды, Астрахан аудандарымен, оңтүстігінде Шортанды ауданымен шектеседі.
Жер бедері
Ақкөл ауданы жері (абсолют биіктігі 200-400 м) ұсақ, шоқылы, белесті болып келеді. Орталық бөлігінде Домбыралы тауы (471 м) орналасқан. Пайдалы қазбалардан: алтын, гранит, қиыршықтас, т.б. құрылыс материалдары өндіріледі.
Климаты, өсімдігі мен жануарлар дүниесі
Климаты континенттік, қысы суық, жазы ыстық, құрғақ. Қаңтардың орташа температурасы — 170-18°С, шілдеде 19-20°С. Жылдық жауын-шашын мөлшері 350-400 мм. Басты өзендері: Қалқұтан, Талқара, Ақсуат. Көлдері ұсақ, негізінен сор болып келеді. Ірі көлдері: Итемген, Ақкөл, Балықтыкөл, Шортанкөл, Жарлыкөл. Жерасты сулары ауыз сумен қамтамасыз етуде үлкен маңыз атқарады. Топырағы карбонатты, сортаң, оңтүстікке қарай қара. Өсімдіктерден: түрлі шөп, қызғылт және қылқан селеу, сулыбас т.б. өседі. Орманының аумағы 50,5 мың га (қарағай, қайың, терек). Жануарлардан: бұлан, елік, сілеусін, қасқыр, түлкі, борсық, қарсақ, ақтиын, дала тышқаны, өзен-көлдерінде шортан, алабұға, оңғақ тіршілік етеді және жыл құстары мекендейді.
Шаруашылығы
Аудан орталығында жөндеу-механикалқ, темір-құйматас бұйымдары және ет, сүт заттары, тұрмыстық қызмет көрсету комбинаты, 3 орман шаруашылығы, баспахана жұмыс істейді. Ақкөл ауданының тұрғындары негізінен астық, мал өсірумен шұғылданады. Ауыл шаруашылық жерінің аумағы 567,2 мың га (1997), оның 226,0 мың га-сы егістік, 24 мың га-сы шабындық, 317,1 мың га-сы жайылымдық жер. Ақкөл ауданында. Ауыл шаруашылығы жерінің ауданы 822974 га, оның 165886 га-сы егістік, 24 мың га-сы шабындық, 317,1 мың га-сы жайылымдық жер. Ақкөл ауданында 12 кәсіпорын, 3 құрылыс, 4 көлік мекемесі бар, ауданы мамандандырылған бірлестік, қожалық, акционерлік және кооперациялық шаруашылықтар құрылған. Егіншілікте негізінен дәнді дақыл (80%) өсірумен айналысады. Мал шаруашылығы бойынша ірі қара, қой мен ешкі, жылқы, шошқа, құс өсіріледі. Ақкөл ауданында кәсіптік-техникалық училище, 34 мектеп, бала-бақшалары, мәдениет үйлері, клубтар, кітапханалар, денсаулық сақтау мекемелері бар. Ауданы «Знамя Родины» газеті шығады. Аудан облыс орталығы — Көкшетау қаласы, елді мекендермен темір және автомобиль жолдары арқылы қатынасады.
Халқы
1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 1999 | 2009 | 2021 |
---|---|---|---|---|---|---|---|
64570 | ▼57798 | ▼57627 | ▼39059 | ▲39381 | ▼35274 | ▼27120 | ▼24808 |
Тұрғындар саны: 25 793 адам (2019).
- Ұлттық құрамы: қазақтар (42,86%), орыстар (38,96%), украиндар (4,26%), немістер (5,85%), беларустар (1,43%), татарлар (2,23%), еврейлер (0,34%), башқұрттар (0,33%), ингуштар (0,17%), корейлер (0,20%), әзербайжандар (0,29%), поляктар (1,31%), армяндар (0,12%), басқалары (1,99%).
Әкімшілік бөлінісі
29 елді мекен 7 ауылдық округ пен 1 ауылдық, 1 қалалық әкімдікке біріктірілген:
Ауылдық округтері | 2009 | 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Ерлер 2009 | Ерлер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Әйелдер 2009 | Әйелдер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Азат ауылдық әкімдігі | 1152 | ▼969 | 84,1 | 577 | ▼484 | 83,9 | 575 | ▼485 | 84,3 |
Ақкөл қалалық әкімдігі | 14815 | ▲16417 | 110,8 | 7114 | ▲8133 | 114,3 | 7701 | ▲8284 | 107,6 |
Еңбек ауылдық округі | 1193 | ▼869 | 72,8 | 576 | ▼481 | 83,5 | 617 | ▼388 | 62,9 |
Жалғызқарағай ауылдық округі | 627 | ▼426 | 67,9 | 328 | ▼234 | 71,3 | 299 | ▼192 | 64,2 |
Кеңес ауылдық округі | 2059 | ▼1509 | 73,3 | 1020 | ▼787 | 77,2 | 1039 | ▼722 | 69,5 |
Қарасай ауылдық округі | 1852 | ▼1044 | 56,4 | 915 | ▼530 | 57,9 | 937 | ▼514 | 54,9 |
Наумов ауылдық округі | 1437 | ▼1009 | 70,2 | 720 | ▼507 | 70,4 | 717 | ▼502 | 70 |
Новорыбин ауылдық округі | 1363 | ▼954 | 70 | 686 | ▼488 | 71,1 | 677 | ▼466 | 68,8 |
Урюпин ауылдық округі | 2622 | ▼1611 | 61,4 | 1344 | ▼835 | 62,1 | 1278 | ▼776 | 60,7 |
ЖАЛПЫ САНЫ | 27120 | ▼24808 | 91,5 | 13280 | ▼12479 | 94 | 13840 | ▼12329 | 89,1 |
Ірі елді мекендері
Елді мекен | Халқы (2021) |
---|---|
Ақкөл | ▲16017 |
Урюпинка | ▼1017 |
Азат | ▼969 |
Новорыбинка | ▼746 |
Еңбек | ▼695 |
Домбыралы | ▼681 |
Қына | ▼591 |
Наумовка | ▼530 |
Кеңес | ▼461 |
Жалғызқарағай | ▼349 |
Танымал тұлғалары
- Айтпай Бекболатұлы Құсайынов - Социалистік Еңбек Ері
- Сағадат Қожахметұлы Нұрмағамбетов - Кеңес Одағының Батыры
Дереккөздер
- Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)
- Қазақстан почталық индекстері
- Ресей империясы, КСРО халық санақтары
- ҚР халық санақтары
- 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Akkol audany Akmola oblysynyn soltүstigindegi әkimshilik audan 1928 zhyly kurylgan 1997 zhylga dejin Alekseev audany dep atalyp keldi Ortalygy Akkol kalasy Қazakstan audanyAkkol audanyEltanbasyӘkimshiligiOblysyAkmola oblysyAudan ortalygyAkkolAuyldyk okrugter sany8Қalalyk әkimdikter sany1Auyl sany28Қala sany1ӘkimiBirzhan Tasbolatuly ӘbdirahmanovAudan әkimdiginin mekenzhajyAkkol kalasy Nurmagambetov koshesi 94Tarihy men geografiyasyKoordinattary52 00 55 s e 70 58 37 sh b 52 01528 s e 70 97694 sh b 52 01528 70 97694 G O Ya Koordinattar 52 00 55 s e 70 58 37 sh b 52 01528 s e 70 97694 sh b 52 01528 70 97694 G O Ya Қurylgan uakyty1928Zher aumagy9 4 myn km Uakyt beldeuiUTC 5 00TurgyndaryTurgyny24 338 adam 2023 Ұlttyk kuramykazaktar 43 7 orystar 38 79 nemister 5 62 ukraindar 3 89 tatarlar 2 13 belarustar 1 38 polyaktar 1 26 baskalary 3 23 Sandyk identifikatorlaryPoshta indeksi020100 020112Avtomobil kody03Akkol audanynyn әkimdigiGeografiyalyk ornyAudan soltүstiginde Birzhan sal audanymen zhәne Stepnogorsk kalasymen shygysynda Erejmentau audanymen batysynda Bulandy Astrahan audandarymen ontүstiginde Shortandy audanymen shektesedi Zher bederiAkkol audany zheri absolyut biiktigi 200 400 m usak shokyly belesti bolyp keledi Ortalyk boliginde Dombyraly tauy 471 m ornalaskan Pajdaly kazbalardan altyn granit kiyrshyktas t b kurylys materialdary ondiriledi Klimaty osimdigi men zhanuarlar dүniesiKlimaty kontinenttik kysy suyk zhazy ystyk kurgak Қantardyn ortasha temperaturasy 170 18 S shildede 19 20 S Zhyldyk zhauyn shashyn molsheri 350 400 mm Basty ozenderi Қalkutan Talkara Aksuat Kolderi usak negizinen sor bolyp keledi Iri kolderi Itemgen Akkol Balyktykol Shortankol Zharlykol Zherasty sulary auyz sumen kamtamasyz etude үlken manyz atkarady Topyragy karbonatty sortan ontүstikke karaj kara Өsimdikterden tүrli shop kyzgylt zhәne kylkan seleu sulybas t b osedi Ormanynyn aumagy 50 5 myn ga karagaj kajyn terek Zhanuarlardan bulan elik sileusin kaskyr tүlki borsyk karsak aktiyn dala tyshkany ozen kolderinde shortan alabuga ongak tirshilik etedi zhәne zhyl kustary mekendejdi SharuashylygyAudan ortalygynda zhondeu mehanikalk temir kujmatas bujymdary zhәne et sүt zattary turmystyk kyzmet korsetu kombinaty 3 orman sharuashylygy baspahana zhumys istejdi Akkol audanynyn turgyndary negizinen astyk mal osirumen shugyldanady Auyl sharuashylyk zherinin aumagy 567 2 myn ga 1997 onyn 226 0 myn ga sy egistik 24 myn ga sy shabyndyk 317 1 myn ga sy zhajylymdyk zher Akkol audanynda Auyl sharuashylygy zherinin audany 822974 ga onyn 165886 ga sy egistik 24 myn ga sy shabyndyk 317 1 myn ga sy zhajylymdyk zher Akkol audanynda 12 kәsiporyn 3 kurylys 4 kolik mekemesi bar audany mamandandyrylgan birlestik kozhalyk akcionerlik zhәne kooperaciyalyk sharuashylyktar kurylgan Eginshilikte negizinen dәndi dakyl 80 osirumen ajnalysady Mal sharuashylygy bojynsha iri kara koj men eshki zhylky shoshka kus osiriledi Akkol audanynda kәsiptik tehnikalyk uchilishe 34 mektep bala bakshalary mәdeniet үjleri klubtar kitaphanalar densaulyk saktau mekemeleri bar Audany Znamya Rodiny gazeti shygady Audan oblys ortalygy Kokshetau kalasy eldi mekendermen temir zhәne avtomobil zholdary arkyly katynasady Halky1939 1959 1970 1979 1989 1999 2009 2021 64570 57798 57627 39059 39381 35274 27120 24808 Turgyndar sany 25 793 adam 2019 Ұlttyk kuramy kazaktar 42 86 orystar 38 96 ukraindar 4 26 nemister 5 85 belarustar 1 43 tatarlar 2 23 evrejler 0 34 bashkurttar 0 33 ingushtar 0 17 korejler 0 20 әzerbajzhandar 0 29 polyaktar 1 31 armyandar 0 12 baskalary 1 99 Әkimshilik bolinisi29 eldi meken 7 auyldyk okrug pen 1 auyldyk 1 kalalyk әkimdikke biriktirilgen Halkynyn sany 2009 2021 Auyldyk okrugteri 2009 2021 2021 2009 ga pajyzben Erler 2009 Erler 2021 2021 2009 ga pajyzben Әjelder 2009 Әjelder 2021 2021 2009 ga pajyzbenAzat auyldyk әkimdigi 1152 969 84 1 577 484 83 9 575 485 84 3Akkol kalalyk әkimdigi 14815 16417 110 8 7114 8133 114 3 7701 8284 107 6Enbek auyldyk okrugi 1193 869 72 8 576 481 83 5 617 388 62 9Zhalgyzkaragaj auyldyk okrugi 627 426 67 9 328 234 71 3 299 192 64 2Kenes auyldyk okrugi 2059 1509 73 3 1020 787 77 2 1039 722 69 5Қarasaj auyldyk okrugi 1852 1044 56 4 915 530 57 9 937 514 54 9Naumov auyldyk okrugi 1437 1009 70 2 720 507 70 4 717 502 70Novorybin auyldyk okrugi 1363 954 70 686 488 71 1 677 466 68 8Uryupin auyldyk okrugi 2622 1611 61 4 1344 835 62 1 1278 776 60 7ZhALPY SANY 27120 24808 91 5 13280 12479 94 13840 12329 89 1Iri eldi mekenderiEldi meken Halky 2021 Akkol 16017Uryupinka 1017Azat 969Novorybinka 746Enbek 695Dombyraly 681Қyna 591Naumovka 530Kenes 461Zhalgyzkaragaj 349Tanymal tulgalaryAjtpaj Bekbolatuly Қusajynov Socialistik Enbek Eri Sagadat Қozhahmetuly Nurmagambetov Kenes Odagynyn BatyryDerekkozderҚazakstan Respublikasy halkynyn zhynysy zhәne zhergilikti zherdin tipine karaj sany 2023 zhylgy 1 kantarga Қazakstan Respublikasy halkynyn zhekelegen etnostary bojynsha sany 2022 zhyl basyna Қazakstan pochtalyk indeksteri Resej imperiyasy KSRO halyk sanaktary ҚR halyk sanaktary 2021 zhylgy ulttyk halyk sanagynyn korytyndylary