Ақеділ (башқ. Ағиҙел; тат. Агыйдел; орыс. Бе́лая) — Башқұртстандағы өзен, Шолман өзенінің ең үлкен (сол жақтағы) саласы. Бұл сала Иір-емел тауының шығыс жағындағы орналасқан батпақтарынан басталып 1430 км дейін созылады. Су жиналатын алабы 142 мың км2. Оңтүстік Оралдағы Оралтау жотасының батысынан басталады. Жоғарғы жағының жағасы жайпақ, батпақты, орта ағысында өзеннің аңғары күрт тарылып, кей жері тік жар болып келеді. Өзеннің жағалауында орман өседі. Оң саласы және Уфа өзендері қосылғаннан кейін, арнасы бірте-бірте кеңейіп, жазықтық өзеніне айналады. Көп жерінде оң жағасы көтеріңкі келеді. Негізінен қар суымен толығады. Жылдық орташа ағыны қаласының тұсында 846 м3/с. Қараша айының ортасында қатып, сәуірде мұзы ериді. Уфа қаласынан Мәскеуге дейінгі аралықта тұрақты су көлігі қатынайды.
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том
Ақеділ | |
---|---|
тауы | |
Өзеннің сағасы | Шолман |
Өзенінің бассейні | Башқұртстан, Ресей |
Ұзындығы | 1,430 км |
Avg. | 858 m³/s (near ) |
Ауданы | 142,000 км² |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Akedil bashk Agiҙel tat Agyjdel orys Be laya Bashkurtstandagy ozen Sholman ozeninin en үlken sol zhaktagy salasy Bul sala Iir emel tauynyn shygys zhagyndagy ornalaskan batpaktarynan bastalyp 1430 km dejin sozylady Su zhinalatyn alaby 142 myn km2 Ontүstik Oraldagy Oraltau zhotasynyn batysynan bastalady Zhogargy zhagynyn zhagasy zhajpak batpakty orta agysynda ozennin angary kүrt tarylyp kej zheri tik zhar bolyp keledi Өzennin zhagalauynda orman osedi On salasy zhәne Ufa ozenderi kosylgannan kejin arnasy birte birte kenejip zhazyktyk ozenine ajnalady Kop zherinde on zhagasy koterinki keledi Negizinen kar suymen tolygady Zhyldyk ortasha agyny kalasynyn tusynda 846 m3 s Қarasha ajynyn ortasynda katyp sәuirde muzy eridi Ufa kalasynan Mәskeuge dejingi aralykta turakty su koligi katynajdy Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 zhyl ISBN 5 89800 123 9 II tomAkedilEdil sutogany men Akedil bolektengen kartasytauyӨzennin sagasy SholmanӨzeninin bassejni Bashkurtstan ResejҰzyndygy 1 430 kmAvg 858 m s near Audany 142 000 km