Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Оралтау немесе Орал жотасы (башқ. Уралтау) — ең ұзын тау жоталарының бірі.
| Оралтау | |
| башқ. Уралтау | |
| Сипаттамасы | |
|---|---|
| Ұзындығы | 290 км |
| Ені | 10 - 20 км |
| Ең биік шыңы |
|
| Орналасуы | |
| 53°46′34″ с. е. 58°19′30″ ш. б. / 53.77611° с. е. 58.32500° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 53°46′34″ с. е. 58°19′30″ ш. б. / 53.77611° с. е. 58.32500° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Елдер | |
| | |
Этимологиясы
Бұл атау түркі тектес және сонау 1672 жылы Аралтов түрінде айтылған, Оралтау екі сөзден тұрады: түркі. арал — «даладағы орман аралшығы, төбе», соңғысы осы салыстырмалы түрде аласа жотаға жақсы сәйкес келеді, ал екінші сөзі түркі. тау, ол кейде бұрмаланған тав, тов (мысалы, Саратов — Сарытау) ретінде кездеседі. Бастапқы арал ақырында оралға айналып, Орал тауларының бүкіл тау жүйесіне қолданылды.
Негізгі ақпараты
Жота Башқұртстан Республикасының , , , Белорет, аудандары, сондай-ақ Челябі облысының және қалалық округтерінің аумағы арқылы 290 шақырымға созылып жатыр. Жотаның ені орталық бөлігінде 10-нан 20 км-ге дейін жетеді. Оның биіктігі Оралдың батыс жоталарымен салыстырғанда кішкентай және орта есеппен 1000 метрден аспайды. Оралтаудың ең биік шыңы — Белорет ауданындағы тауы (1068 м), оның аты өзіне жақын жерден бастау алатын Аруақ және Рез өзендерінің атымен аталады.
Оралтау — шығысқа (Жайық өзеніне) және батысқа (Шолманға құятын Ақеділ өзеніне) ағатын Оңтүстік Орал өзендерінің негізгі суайрығы болып келеді.
Оралтаудың құрамы , Иремел және т.б. сияқты батыс жоталарының құрамынан айтарлықтай ерекшеленеді. Жотаның құрылымы негізінен бүкіл ұзындығы бойынша тұрақты метаморфтық тақтатастар және кварциттерден тұрады. Тектоникалық тұрғыдан алғанда Оралтау күрделі дөңестерін құрайды. Жотаның бедері бір-бірінен алшақ, жұмсақ сызықты ойпаңдармен бөлінген қатарлас тізбектер, бөктер менен биік төбелер жүйесімен бейнеленген орташа және аласа шоқылы-таулы келеді. Шыңдарда жартасты биік төбелер түріндегі денудациялық қалдықтар көтеріледі.
Ландшафттарда тік дифференциацияның көрінісі байқалады. Жотаның солтүстік, биік бөлігінің ландшафттары селдір тоғай таптары мен тау шалғындары бар, сағызқарағай араласқан ақшылқылқан жапырақты тайгалармен сипатталады. Орталық бөлігі шымды-күлденген және сұр орманды топырақтарда қарағай менен қайың ормандарымен сипатталады. Жотаның оңтүстік, аласа және тегістелген бөлігіндегі сұр орман топырақтарында қарағай, қайың, көктерек ормандары басым.
Дереккөздер
- А. В. Сидоренко. Геология СССР. Том 12, часть 1, книга 2, М.: Недра, 1969 г. 311 стр. С. 210. (переиздание 2012 г.: ISBN 978-5-458-52059-1)
- Евгений Михайлович Поспелов Географические названия России: топонимический словарь — Мәскеу: АСТ; Астрель, 2008. — Б. 458. — 523 б. — ISBN 978-5-17-054966-5.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Oraltau nemese Oral zhotasy bashk Uraltau en uzyn tau zhotalarynyn biri Oraltaubashk UraltauSipattamasyҰzyndygy290 kmEni10 20 kmEn biik shynyOrnalasuy53 46 34 s e 58 19 30 sh b 53 77611 s e 58 32500 sh b 53 77611 58 32500 G O Ya Koordinattar 53 46 34 s e 58 19 30 sh b 53 77611 s e 58 32500 sh b 53 77611 58 32500 G O Ya T Elder ResejOraltauEtimologiyasyBul atau tүrki tektes zhәne sonau 1672 zhyly Araltov tүrinde ajtylgan Oraltau eki sozden turady tүrki aral daladagy orman aralshygy tobe songysy osy salystyrmaly tүrde alasa zhotaga zhaksy sәjkes keledi al ekinshi sozi tүrki tau ol kejde burmalangan tav tov mysaly Saratov Sarytau retinde kezdesedi Bastapky aral akyrynda oralga ajnalyp Oral taularynyn bүkil tau zhүjesine koldanyldy Negizgi akparatyZhota Bashkurtstan Respublikasynyn Beloret audandary sondaj ak Chelyabi oblysynyn zhәne kalalyk okrugterinin aumagy arkyly 290 shakyrymga sozylyp zhatyr Zhotanyn eni ortalyk boliginde 10 nan 20 km ge dejin zhetedi Onyn biiktigi Oraldyn batys zhotalarymen salystyrganda kishkentaj zhәne orta eseppen 1000 metrden aspajdy Oraltaudyn en biik shyny Beloret audanyndagy tauy 1068 m onyn aty ozine zhakyn zherden bastau alatyn Aruak zhәne Rez ozenderinin atymen atalady Oraltau shygyska Zhajyk ozenine zhәne batyska Sholmanga kuyatyn Akedil ozenine agatyn Ontүstik Oral ozenderinin negizgi suajrygy bolyp keledi Oraltaudyn kuramy Iremel zhәne t b siyakty batys zhotalarynyn kuramynan ajtarlyktaj erekshelenedi Zhotanyn kurylymy negizinen bүkil uzyndygy bojynsha turakty metamorftyk taktatastar zhәne kvarcitterden turady Tektonikalyk turgydan alganda Oraltau kүrdeli donesterin kurajdy Zhotanyn bederi bir birinen alshak zhumsak syzykty ojpandarmen bolingen katarlas tizbekter bokter menen biik tobeler zhүjesimen bejnelengen ortasha zhәne alasa shokyly tauly keledi Shyndarda zhartasty biik tobeler tүrindegi denudaciyalyk kaldyktar koteriledi Landshafttarda tik differenciaciyanyn korinisi bajkalady Zhotanyn soltүstik biik boliginin landshafttary seldir togaj taptary men tau shalgyndary bar sagyzkaragaj aralaskan akshylkylkan zhapyrakty tajgalarmen sipattalady Ortalyk boligi shymdy kүldengen zhәne sur ormandy topyraktarda karagaj menen kajyn ormandarymen sipattalady Zhotanyn ontүstik alasa zhәne tegistelgen boligindegi sur orman topyraktarynda karagaj kajyn kokterek ormandary basym DerekkozderA V Sidorenko Geologiya SSSR Tom 12 chast 1 kniga 2 M Nedra 1969 g 311 str S 210 pereizdanie 2012 g ISBN 978 5 458 52059 1 Evgenij Mihajlovich Pospelov Geograficheskie nazvaniya Rossii toponimicheskij slovar Mәskeu AST Astrel 2008 B 458 523 b ISBN 978 5 17 054966 5