Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Андыз (лат. Inula) – астралылар тұқымдасына жататын көп жылдық, кейде бір жылдық шөптесін өсімдіктер.
| Андыз | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| түрлері | ||||||||||||||||||
| 100 түрі белгілі |
Қазақстандағы шалғынды алқаптарда, өзен, көл жағасында, жазық және таулы жерлердегі ормандарда 12 түрі өседі. Олардың ішінде ең көп тарағандары – биік андыз (I. helenium) және (I.grandis). Бұлардың биіктігі 10-70 см-ден 2.5 м-ге дейін жетеді. Тік сабағына бүтін жиекті жапырағы кезектесе орналасады. Ашық сары түсті гүлі қалқанша тәрізденіп, бір-бірден не топтанып біткен себет гүл шоғырына жиналады. Маусым-шілде айларында гүлдеп, тамызда жеміс береді. Жемісі цилиндр тәрізді тұқымша. Өсімдіктің тамырында жүрекке әсер ететін, қатыну процесін басатын, құрттар мен микробтарды өлтіретін қантты зат – эфир майы, инулин бар. Сондықтан андыз бағалы дәрі-дәрмек алатын өсімдік ретінде пайдаланылады, сондай-ақ тағам өндірісінде және бояу алу үшін қолданылады.
Емдік ролы
Өт пен асқазанды қуаттандырады, у қайтарып сарай ашады. ауыруды басып, төрелмені тыныштандырады.
Жинау
Араласпадан арылтып, тазалап жуып, тураған соң кептіріп алады.
Дереккөздер
- Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Andyz lat Inula astralylar tukymdasyna zhatatyn kop zhyldyk kejde bir zhyldyk shoptesin osimdikter Andyzbiik andyzDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylar unranked AsteridsSaby Tukymdasy AsteraceaeKishi tukymdasy Tajpasy Tegi Inula Karl Linnejtүrleri100 tүri belgili Қazakstandagy shalgyndy alkaptarda ozen kol zhagasynda zhazyk zhәne tauly zherlerdegi ormandarda 12 tүri osedi Olardyn ishinde en kop taragandary biik andyz I helenium zhәne I grandis Bulardyn biiktigi 10 70 sm den 2 5 m ge dejin zhetedi Tik sabagyna bүtin zhiekti zhapyragy kezektese ornalasady Ashyk sary tүsti gүli kalkansha tәrizdenip bir birden ne toptanyp bitken sebet gүl shogyryna zhinalady Mausym shilde ajlarynda gүldep tamyzda zhemis beredi Zhemisi cilindr tәrizdi tukymsha Өsimdiktin tamyrynda zhүrekke әser etetin katynu procesin basatyn kurttar men mikrobtardy oltiretin kantty zat efir majy inulin bar Sondyktan andyz bagaly dәri dәrmek alatyn osimdik retinde pajdalanylady sondaj ak tagam ondirisinde zhәne boyau alu үshin koldanylady Emdik roly Өt pen askazandy kuattandyrady u kajtaryp saraj ashady auyrudy basyp torelmeni tynyshtandyrady Zhinau Aralaspadan aryltyp tazalap zhuyp turagan son keptirip alady Andyz heleniumDerekkozderҚazaktyn etnografiyalyk kategoriyalar ugymdar men ataularynyn dәstүrli zhүjesi Enciklopediya Almaty DPS 2011 ISBN 978 601 7026 17 2