Роберт Джеймс Фишер, Бобби Фишер ретінде белгілі (ағылш. Robert James Fischer; 9 наурыз 1943 жыл, Чикаго, АҚШ – 17 қаңтар 2008 жыл, Рейкьявик, Исландия) — америкалық шахматшы, шахматтан әлемнің 11-чемпионы (1972 – 75), халықаралық гроссмейстер (1958). Шахматтан “Оскар” сыйлғының лауреаты (1970 – 72). АҚШ чемпионатының 8 дүркін жеңімпазы (1957 – 67). Алғаш шахмат ойнауды 6 жасында бастады. Манхэттендегі шахмат клубына барған соң, 12 жастағы Фишер мектеппен қош айтысып, барлық уақыты мен бойындағы бар ынта-жігерін шахматқа арнады. Бос кезінде әнмен, жүзу және баскетболмен айналысады.
Роберт Фишер | |
ағылш. Robert Fischer | |
Мемлекеттер | |
---|---|
Туған кездегі есімі | Роберт Джеймс Фишер |
Туған күні | |
Туған жері | |
Қайтыс болған күні | |
Қайтыс болған жері | |
Лауазымы | Гроссмейстер (1958) |
Максималды рейтингі | 2785 (шілде 1972) |
Марапаттары мен сыйлықтары | Шахматтан әлем чемпионы (1972-1975) |
Роберт Фишер Ортаққорда | |
13 жасында испан, неміс, француз тілдерін меңгерген. 14 жасында ересектер арасында АҚШ чемпионы, 15 жасында әлемдегі ең жас халықаралық дәрежедегі гроссмейстер атанды. 1958 жылы Порторождағы халықаралық турнирде 5 – 6-орынды бөлісіп, 1962 жылы Стокгольмде өткен аймақаралық турнирде Т.Петросян мен Е.Геллерден 2,5 ұпай озып, бас орынды иемденеді. Жарыста жеңіліске ұшырамай, 22 мүмкіндіктен 17,5 ұпай жинады. 1967 жылы Тунистің Сус қаласындағы аймақаралық турнирде 1-орында келе жатқанына қарамастан, мінез көрсетіп, жарыстан шеттетілді.
Біраз үзілістен кейін 1970 жылы Пальма-да-Мальоркадағы аймақаралық турнирде озып шығып, үміткерлер матчында М.Таймановты – 6:0, Б.Ларсенді – 6:0, Петросянды 6,3:3,5 есебімен ұтты. Шешуші кезеңде 1972 жылы Исландияның астанасы Рейкьявик қаласында Б.Спасскийді 12,5:8,5 есебімен жеңген Фишер әлем чемпионы атанды. 1975 ж. чемпиондық атаққа үміткер А.Карповпен кездесуден бас тартты. Фишердің бұл қылығына шыдамаған Халықар. шахмат федерациясы (ФИДЕ) Карповты әлем чемпионы деп жариялады.
Сілтемелер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IX том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — Америка Құрама Штаттары туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
Ізашары: Борис Спасский | Шахматтан әлем чемпионы 1972-1975 | Ізбасары: Анатолий Карпов |
Шахматтан әлем чемпиондары | ||
---|---|---|
1993 жылға дейін | ||
Вильгельм Стейниц | Эмануил Ласкер | Хосе Рауль Капабланка | Александр Алехин | Макс Эйве | Михаил Ботвинник | Василий Смыслов | | Тигран Петросян | Борис Спасский | Роберт Фишер | Анатолий Карпов | Гарри Каспаров | ||
1993–2006 | ||
ФИДЕ нұсқасы бойынша | PCA нұсқасы бойынша | |
Анатолий Карпов | | | | | | Гарри Каспаров | | |
2006 жылдан кейін | ||
| | Магнус Карлсен | |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Robert Dzhejms Fisher Bobbi Fisher retinde belgili agylsh Robert James Fischer 9 nauryz 1943 zhyl Chikago AҚSh 17 kantar 2008 zhyl Rejkyavik Islandiya amerikalyk shahmatshy shahmattan әlemnin 11 chempiony 1972 75 halykaralyk grossmejster 1958 Shahmattan Oskar syjlgynyn laureaty 1970 72 AҚSh chempionatynyn 8 dүrkin zhenimpazy 1957 67 Algash shahmat ojnaudy 6 zhasynda bastady Manhettendegi shahmat klubyna bargan son 12 zhastagy Fisher mekteppen kosh ajtysyp barlyk uakyty men bojyndagy bar ynta zhigerin shahmatka arnady Bos kezinde әnmen zhүzu zhәne basketbolmen ajnalysady Robert Fisheragylsh Robert FischerMemleketter AҚSh IslandiyaTugan kezdegi esimiRobert Dzhejms FisherTugan kүni9 nauryz 1943 1943 03 09 Tugan zheriChikago Illinojs AҚShҚajtys bolgan kүni17 kantar 2008 2008 01 17 64 zhas Қajtys bolgan zheriRejkyavik IslandiyaLauazymyGrossmejster 1958 Halykaralyk master 1957 Maksimaldy rejtingi2785 shilde 1972 Marapattary men syjlyktaryShahmattan әlem chempiony 1972 1975 Robert Fisher OrtakkordaBul үlgini koru ondeu 13 zhasynda ispan nemis francuz tilderin mengergen 14 zhasynda eresekter arasynda AҚSh chempiony 15 zhasynda әlemdegi en zhas halykaralyk dәrezhedegi grossmejster atandy 1958 zhyly Portorozhdagy halykaralyk turnirde 5 6 oryndy bolisip 1962 zhyly Stokgolmde otken ajmakaralyk turnirde T Petrosyan men E Gellerden 2 5 upaj ozyp bas oryndy iemdenedi Zharysta zheniliske ushyramaj 22 mүmkindikten 17 5 upaj zhinady 1967 zhyly Tunistin Sus kalasyndagy ajmakaralyk turnirde 1 orynda kele zhatkanyna karamastan minez korsetip zharystan shettetildi Biraz үzilisten kejin 1970 zhyly Palma da Malorkadagy ajmakaralyk turnirde ozyp shygyp үmitkerler matchynda M Tajmanovty 6 0 B Larsendi 6 0 Petrosyandy 6 3 3 5 esebimen utty Sheshushi kezende 1972 zhyly Islandiyanyn astanasy Rejkyavik kalasynda B Spasskijdi 12 5 8 5 esebimen zhengen Fisher әlem chempiony atandy 1975 zh chempiondyk atakka үmitker A Karpovpen kezdesuden bas tartty Fisherdin bul kylygyna shydamagan Halykar shahmat federaciyasy FIDE Karpovty әlem chempiony dep zhariyalady Siltemeler Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 IX tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul Amerika Қurama Shtattary turaly makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Izashary Boris Spasskij Shahmattan әlem chempiony 1972 1975 Izbasary Anatolij KarpovShahmattan әlem chempiondary1993 zhylga dejinVilgelm Stejnic Emanuil Lasker Hose Raul Kapablanka Aleksandr Alehin Maks Ejve Mihail Botvinnik Vasilij Smyslov Tigran Petrosyan Boris Spasskij Robert Fisher Anatolij Karpov Garri Kasparov1993 2006FIDE nuskasy bojynsha PCA nuskasy bojynshaAnatolij Karpov Garri Kasparov 2006 zhyldan kejin Magnus Karlsen