Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Хосе Рауль Капабланка (19 қараша, 1888, Гавана, Куба – 8 наурыз, 1942, Нью-Йорк, АҚШ) – кубалық шахматшы, шахматтан 2-ші әлем чемпионы (1921 жылы Ласкермен кездесуде титулды жеңіп алды, 1927 жылы Алехиннен жеңілді), шахмат теоретигі, дипломат.
| Хосе Рауль Капабланка | |
| ис. José Raúl Capablanca | |
 Хосе Рауль Капабланка (1931) | |
| Мемлекеттер | |
|---|---|
| Туған кездегі есімі | Хосе Рауль Капабланка-и-Граупера |
| Туған күні | |
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Марапаттары мен сыйлықтары | Шахматтан әлем чемпионы (1921—1927) |
Хосе Рауль Капабланка Ортаққорда | |
1910–1930 жылдардағы әлемдегі ең мықты шахматшылардың бірі, көптеген халықаралық турнирлердің жеңімпазы. Өзінің ең үздік жылдары Капабланка қателіктер жібермейтін «шахмат машинасы» атағына ие болды. Жоғары деңгейде өткен ресми кездесулерде (1909 жылдан бастап) Капабланка 34 ойында ғана жеңіліп, ал 1916 жылдан 1924 жылға дейін жеңмеген қалды.
Өмірбаяны
Шахмат ойнауды төрт жасында әкесінен үйренген. 13 жасында матчтық кездесуде Хуан Корсоны ұтып, Кубаның чемпионы атанды. 1904 жылы Нью-Йоркке келіп, университетке түседі. Ол 1906 жылы Ласкер қатысқан турнирде бірінші орын алады, 1909 жылы АҚШ-тың чемпионы ұтады. Капабланка 1911 жылы Еуропадағы Сан-Себастьян турнирінде және 1913 жылы Нью-Йоркте өткен 3 турнирде бірінші, Гаванада өткен турнирде екінші орын алды. 1913 жылы Санкт-Петербургтегі консулдық жұмысқа тағайындалады. Ресей қалаларында шахматтық сеанстар беріп, бірнеше матчтар өткізді. Берлинде Ласкермен блиц-турнир өткізіп, жеңіске жетті. Мұнан соң Нью-Йорктегі (1919), Гастингстегі (1919) турнирлерде бірінші орын алды. 1921 жылы дүние жүзі чемпионы атағы үшін өткен Капабланка – Ласкер матчында 9:5 есебімен ұтқан Капабланка әлем чемпионы атағын жеңіп алды. 1922 жылы Лондонда өткен турнирде бас жүлдені еншіледі. 1927 жылы дүние жүзінің чемпионы атағы үшін өткен матчта 15,5:18,5 есебімен Алехинге ұтылды. Чемпиондық атақтан айрылған соң, турнирлерге жиі қатысты. 1931 жылы Эйвені матчтық кездесуде 6:4 есебімен жеңді. Ол өз өмірінде ресми түрде 562 партия ойнап, оның 317-cін ұтып, 38-інде ұтылды, ал 207 партияны тең аяқтады. Кубалық шахматшының енгізген теориялық жаңалықтары мен ойын этюдтері осы күнге дейін құндылығын жоғалтқан жоқ.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том
- Edward Winter. Chess Records Мұрағатталған 20 қаңтардың 2008 жылы..
- "Jose Raul Capablanca. chessgames.com. Chessgames Services LLC, n.d.
 | Бұл — тұлға туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді ауыстыру қажет. |
| Ізашары: Эмануил Ласкер | Шахматтан әлем чемпионы 1921—1927 | Ізбасары: Александр Алехин |
| Шахматтан әлем чемпиондары | ||
|---|---|---|
| 1993 жылға дейін | ||
  | ||
| 1993–2006 | ||
| ФИДЕ нұсқасы бойынша | PCA нұсқасы бойынша | |
| Анатолий Карпов | | | | | | Гарри Каспаров | | |
| 2006 жылдан кейін | ||
| | | Магнус Карлсен | | ||
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Hose Raul Kapablanka 19 karasha 1888 Gavana Kuba 8 nauryz 1942 Nyu Jork AҚSh kubalyk shahmatshy shahmattan 2 shi әlem chempiony 1921 zhyly Laskermen kezdesude tituldy zhenip aldy 1927 zhyly Alehinnen zhenildi shahmat teoretigi diplomat Hose Raul Kapablankais Jose Raul CapablancaHose Raul Kapablanka 1931 Memleketter KubaTugan kezdegi esimiHose Raul Kapablanka i GrauperaTugan kүni19 karasha 1888 1888 11 19 Tugan zheriGavana KubaҚajtys bolgan kүni8 nauryz 1942 1942 03 08 53 zhas Қajtys bolgan zheriNyu Jork AҚShMarapattary men syjlyktaryShahmattan әlem chempiony 1921 1927 Hose Raul Kapablanka OrtakkordaBul үlgini koru ondeu 1910 1930 zhyldardagy әlemdegi en mykty shahmatshylardyn biri koptegen halykaralyk turnirlerdin zhenimpazy Өzinin en үzdik zhyldary Kapablanka katelikter zhibermejtin shahmat mashinasy atagyna ie boldy Zhogary dengejde otken resmi kezdesulerde 1909 zhyldan bastap Kapablanka 34 ojynda gana zhenilip al 1916 zhyldan 1924 zhylga dejin zhenmegen kaldy ӨmirbayanyShahmat ojnaudy tort zhasynda әkesinen үjrengen 13 zhasynda matchtyk kezdesude Huan Korsony utyp Kubanyn chempiony atandy 1904 zhyly Nyu Jorkke kelip universitetke tүsedi Ol 1906 zhyly Lasker katyskan turnirde birinshi oryn alady 1909 zhyly AҚSh tyn chempiony utady Kapablanka 1911 zhyly Europadagy San Sebastyan turnirinde zhәne 1913 zhyly Nyu Jorkte otken 3 turnirde birinshi Gavanada otken turnirde ekinshi oryn aldy 1913 zhyly Sankt Peterburgtegi konsuldyk zhumyska tagajyndalady Resej kalalarynda shahmattyk seanstar berip birneshe matchtar otkizdi Berlinde Laskermen blic turnir otkizip zheniske zhetti Munan son Nyu Jorktegi 1919 Gastingstegi 1919 turnirlerde birinshi oryn aldy 1921 zhyly dүnie zhүzi chempiony atagy үshin otken Kapablanka Lasker matchynda 9 5 esebimen utkan Kapablanka әlem chempiony atagyn zhenip aldy 1922 zhyly Londonda otken turnirde bas zhүldeni enshiledi 1927 zhyly dүnie zhүzinin chempiony atagy үshin otken matchta 15 5 18 5 esebimen Alehinge utyldy Chempiondyk ataktan ajrylgan son turnirlerge zhii katysty 1931 zhyly Ejveni matchtyk kezdesude 6 4 esebimen zhendi Ol oz omirinde resmi tүrde 562 partiya ojnap onyn 317 cin utyp 38 inde utyldy al 207 partiyany ten ayaktady Kubalyk shahmatshynyn engizgen teoriyalyk zhanalyktary men ojyn etyudteri osy kүnge dejin kundylygyn zhogaltkan zhok Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 IV tom Edward Winter Chess Records Muragattalgan 20 kantardyn 2008 zhyly Jose Raul Capablanca chessgames com Chessgames Services LLC n d Bul tulga turaly makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi auystyru kazhet Izashary Emanuil Lasker Shahmattan әlem chempiony 1921 1927 Izbasary Aleksandr AlehinShahmattan әlem chempiondary1993 zhylga dejinVilgelm Stejnic Emanuil Lasker Hose Raul Kapablanka Aleksandr Alehin Maks Ejve Mihail Botvinnik Vasilij Smyslov Tigran Petrosyan Boris Spasskij Robert Fisher Anatolij Karpov Garri Kasparov1993 2006FIDE nuskasy bojynsha PCA nuskasy bojynshaAnatolij Karpov Garri Kasparov 2006 zhyldan kejin Magnus Karlsen