Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Пьер Гил де Жен (фр. Pierre-Gilles de Gennes; 24 қазан 1932, Париж — 18 мамыр 2007, Орсе) — француз физигі, 1991 жылғы физика бойынша Нобель сыйлығының лауреаты. Де Жен СК-дисплейлерінің өндірісіне мұрындық болған құрылымды ашумен танымал. Көптеген іргелі жаңалықтары үшін Нобель комитетінің мүшелері де Женті «заманымыздың Ньютоны» деп атады.
| Пьер Жиль де Жен | |
| фр. Pierre-Gilles de Gennes | |
 | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | , Франция |
| Азаматтығы | |
| Ғылыми аясы | |
| Альма-матер |
|
| Ғылыми жетекші |
|
| Несімен белгілі | сұйық кристалдық физиканың негізін салушылардың бірі |
| Марапаттары |
|
Өмірбаяны
Ол текті дворян тамырлы дәрігердің отбасында дүниеге келген, ал анасы беделді қаржыгер отбасынан шыққан. 12 жасқа дейін үйден білім алды. Кейіннен ол École Normale Supérieure-де оқыды, онда Альфред Кастлермен танысады. 1955 жылы мектепті бітіргеннен кейін Saclay атом энергиясы комиссиясының ғылыми орталығына жұмысқа орналасты. Негізінен А. Абрагам мен Дж. Фридель жетекшілігімен нейтрондардың шашырауы мен магнетизм бойынша жұмыс істейді. 1957 жылы докторлық дәрежесін алды.
1959 жылы ол Чарльз Киттельмен бірге Беркли университетінде постдок болып жұмыс істеді. Осыдан кейін ол француз флотында 27 ай қызмет етті. 1961 жылы ол Орсэ университетінің ассистент-профессоры болды, онда ол әскери тақырыптармен жұмыс істеді және көп ұзамай Орсэде асқын өткізгіштікті зерттеу тобын құрды. 1968 жылы сұйық кристалдарды зерттеуге көшті.
1971 жылы ол Колледж де Франстың профессоры болды, онда конденсацияланған заттар физикасы кафедрасын басқарды және Страсбург, Saclay және Колледж де Франстың полимерлер физикасы бойынша бірлескен жобасы — STRASCOL-ға қатысты.1980 жылдан бастап ол шекаралық әсерлер мәселелерінде: сулану және адгезия динамикасына қызығушылық таныта бастады. Сонымен қатар полимерлер мен коллоидтық жүйелерде жұмыс жалғастырды.
1977 жылы де Жен «Сұйық кристалдар физикасы» кітабын жазуды аяқтады, онда ол өзін тамаша теоретик ретінде көрсетті. Кітап әлі де осы сала мамандары үшін негізгі нұсқаулық болып табылады.
1979 жылы Франция ғылым академиясының мүшесі болды. Ол кезде ғалым жұмсақ заттар мен полимерлер физикасын зерттеу саласында пионер болды. 1980 жылы CNRS алтын медалімен марапатталды.
1988 жылы Харви сыйлығымен (Израиль) марапатталды. 1990 жылы Лоренц медалімен және Вольф сыйлығымен марапатталды. 1991 жылы ол қатты заттар физикасы мен конденсацияланған заттар физикасы арасындағы көптеген ұқсастықтарды ашқаны үшін физика бойынша Нобель сыйлығын алды. Осыдан кейін ол Париж өнеркәсіптік физика және химия жоғары мектебінің (ESPCI) директоры болды және осы лауазымда 2002 жылға дейін қалады. «Адамзатқа ескертуге» (1992) деп қол қойды.
Ол сондай-ақ French Academy of Technologies мүшесі және Лондон Корольдік қоғамының, Нидерланды Корольдік ғылым академиясының, Америка өнер және ғылым академиясының және АҚШ Ұлттық ғылым академиясының, сонымен қатар Ресей ғылым академиясы шетелдік мүшесі болды.
Ғалым уақытының қомақты бөлігін оқу орындарына арнап, өз білімін студенттермен белсенді бөлісті. Ғалым Нобель сыйлығын алғаннан кейін 1992—1996 жылдар аралығында Францияның 200-ден астам орта мектептерін аралап, оқытудың инновациялық әдістерін енгізді.
Өмірінің соңғы жылдарында ол биологиялық жүйелерді зерттеуге толығымен ауысып, түйіршікті заттармен және мидағы есте сақтаудың табиғатымен жұмыс істеді. Қатерлі ісікпен ұзақ күрескеннен кейін 2007 жылы 18 мамырда қайтыс болды. Ол Париждегі Монруж зиратында жерленді.
Жарқын мансаптағы жағымсыз дақ 1997 жылы ESPCI директоры қызметін атқарған кезде, ол институттың үш қызметкерінің (соның ішінде зертхана аға ғылыми қызметкері мен бөлім бастығының) докторантқа қатысты қылмыстық әрекеттерін жасыру мақсатында француз және шетелдік шенеуніктерге жалған ақпарат бергенде орын алды. ESPCI қызметкерлері полицияның тергеуінің объектісі болды. Әл-Бахо ісі бойынша соттың шешімі электрондық пошта хат алмасуына және студенттердің құқықтарына қол сұғылмаушылық саласындағы маңызды прецедент болды.
1997 жылы Де Жен «Доктор Шутц марапаты» фильмінде актер ретінде ерлі-зайыпты Кюрилерге радиоактивті кен әкелген такси жүргізушісі рөлін сомдады.
Марапаттары
- 1968 — Холлвек сыйлығы
- 1980 — Вейцманның мемориалдық лекциялары
- 1980 — Ұлттық ғылыми зерттеу орталығының алтын медалі
- 1987 — Маттеучи медалі
- 1988 — Гарви сыйлығы , «Оның асқын өткізгіштік, сұйық кристалдар, полимерлер физикасы және коллоидтық және интерфейстік ғылым салаларындағы жұмысы арқылы конденсацияланған заттар физикасына қосқан үлесін мойындау ретінде».
- 1990 — Физика бойынша Қасқыр сыйлығы (Дэвид Тулеспен бөлісті)«Күрделі жүйелерді ұйымдастыруды түсінуге қосқан кең ауқымды ізашар үлестері үшін: де Женге — әсіресе макромолекулалық заттар бойынша жұмысы үшін және Таулесс сұйық кристалдары — және жүйелердегі жұмысы үшін».
- 1990 — Лоренц медалі
- 1991 — Физика бойынша Нобель сыйлығы,«Қарапайым жүйелердегі ретті құбылыстарды зерттеуге арналған әдістерді материяның күрделі формаларына, атап айтқанда сұйық кристалдарды және полимерлерді қорытындылауға болатынын ашқаны үшін.»
- 1997 — Ф. А. Коттон медалі
Отбасы
- Әйелі: Анн-Мари. 1976 жылы қаржылық қиындықтарды бастан кешірген ол Орседегі үйінде «Le Boudin Sauvage» («Жабайы қанды шұжық») мейрамханасын ашты, ол әлі күнге дейін келушілерге қызмет көрсетеді.
Библиография
- Pierre-Gilles de Gennes. Simple Views on Condensed Matter. — World Scientific Publishing Co., 1992.
- Pierre-Gilles de Gennes. Petit Point: A Candid Portrait on the Aberrations of Science. — Le Pommier, 2002.
Дереккөздер
- Nobel laureate and liquid crystal pioneer dead at 74 (ағыл.). (22 May 2007). Басты дереккөзінен мұрағатталған 22 қараша 2022.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 22 қараша 2022.
- World Scientists' Warning To Humanity (ағыл.). stanford.edu (18 November 1992). Басты дереккөзінен мұрағатталған 6 желтоқсан 1998.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 25 маусым 2019.
- The Nobel Prize in Physics 1991 - NobelPrize.org. Басты дереккөзінен мұрағатталған 16 наурыз 2017.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 10 наурыз 2017.
Әдебиет
- Plévert L. Pierre-Gilles de Gennes. Gentleman physicien. — Paris: Éditions Belin, 2009.
- Les génies de la science (фр.) // Pour la Science : журнал. — 2009. — № 40.
Сілтемелер
- P.-J. де Жен. «Жұмсақ заттар». Нобель дәрісі // Физика ғылымдарының жетістіктері, 162-том, 9-шығарылым, қыркүйек 1992 ж.
- Храмов Ю. А. Де Женн Пьер-Жил // Физиктер : Өмірбаяндық анықтама / Ред. А.И. Ахиезер. — Бас. 2-ші, өңд. және тол. — М. : Наука, 1983. — Б. 99. — 400 бірге. — 200 000 дана.
- Нобель комитетінің сайтынан алынған ақпарат (ағыл.)
- Entretien avec Pierre-Gilles de Gennes (20/10/91)(франц.)
- Пьер-Жил де Жен қоры
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Per Gil de Zhen fr Pierre Gilles de Gennes 24 kazan 1932 Parizh 18 mamyr 2007 Orse fran francuz fizigi 1991 zhylgy fizika bojynsha Nobel syjlygynyn laureaty De Zhen SK displejlerinin ondirisine muryndyk bolgan kurylymdy ashumen tanymal Koptegen irgeli zhanalyktary үshin Nobel komitetinin mүsheleri de Zhenti zamanymyzdyn Nyutony dep atady Per Zhil de Zhenfr Pierre Gilles de GennesTugan kүni24 kazan 1932 1932 10 24 Tugan zheriParizh FranciyaҚajtys bolgan kүni18 mamyr 2007 2007 05 18 74 zhas Қajtys bolgan zheri FranciyaAzamattygy FranciyaҒylymi ayasyfizikaAlma materҒylymi zhetekshiNesimen belgilisujyk kristaldyk fizikanyn negizin salushylardyn biriMarapattary 1990 Fizika salasyndagy Nobel syjlygy 1991 ӨmirbayanyOl tekti dvoryan tamyrly dәrigerdin otbasynda dүniege kelgen al anasy bedeldi karzhyger otbasynan shykkan 12 zhaska dejin үjden bilim aldy Kejinnen ol Ecole Normale Superieure de okydy onda Alfred Kastlermen tanysady 1955 zhyly mektepti bitirgennen kejin Saclay atom energiyasy komissiyasynyn gylymi ortalygyna zhumyska ornalasty Negizinen A Abragam men Dzh Fridel zhetekshiligimen nejtrondardyn shashyrauy men magnetizm bojynsha zhumys istejdi 1957 zhyly doktorlyk dәrezhesin aldy 1959 zhyly ol Charlz Kittelmen birge Berkli universitetinde postdok bolyp zhumys istedi Osydan kejin ol francuz flotynda 27 aj kyzmet etti 1961 zhyly ol Orse universitetinin assistent professory boldy onda ol әskeri takyryptarmen zhumys istedi zhәne kop uzamaj Orsede askyn otkizgishtikti zertteu tobyn kurdy 1968 zhyly sujyk kristaldardy zertteuge koshti 1971 zhyly ol Kolledzh de Franstyn professory boldy onda kondensaciyalangan zattar fizikasy kafedrasyn baskardy zhәne Strasburg Saclay zhәne Kolledzh de Franstyn polimerler fizikasy bojynsha birlesken zhobasy STRASCOL ga katysty 1980 zhyldan bastap ol shekaralyk әserler mәselelerinde sulanu zhәne adgeziya dinamikasyna kyzygushylyk tanyta bastady Sonymen katar polimerler men kolloidtyk zhүjelerde zhumys zhalgastyrdy 1977 zhyly de Zhen Sujyk kristaldar fizikasy kitabyn zhazudy ayaktady onda ol ozin tamasha teoretik retinde korsetti Kitap әli de osy sala mamandary үshin negizgi nuskaulyk bolyp tabylady 1979 zhyly Franciya gylym akademiyasynyn mүshesi boldy Ol kezde galym zhumsak zattar men polimerler fizikasyn zertteu salasynda pioner boldy 1980 zhyly CNRS altyn medalimen marapattaldy 1988 zhyly Harvi syjlygymen Izrail marapattaldy 1990 zhyly Lorenc medalimen zhәne Volf syjlygymen marapattaldy 1991 zhyly ol katty zattar fizikasy men kondensaciyalangan zattar fizikasy arasyndagy koptegen uksastyktardy ashkany үshin fizika bojynsha Nobel syjlygyn aldy Osydan kejin ol Parizh onerkәsiptik fizika zhәne himiya zhogary mektebinin ESPCI direktory boldy zhәne osy lauazymda 2002 zhylga dejin kalady Adamzatka eskertuge 1992 dep kol kojdy Ol sondaj ak French Academy of Technologies agyl mүshesi zhәne London Koroldik kogamynyn Niderlandy Koroldik gylym akademiyasynyn Amerika oner zhәne gylym akademiyasynyn zhәne AҚSh Ұlttyk gylym akademiyasynyn sonymen katar Resej gylym akademiyasy sheteldik mүshesi boldy Ғalym uakytynyn komakty boligin oku oryndaryna arnap oz bilimin studenttermen belsendi bolisti Ғalym Nobel syjlygyn algannan kejin 1992 1996 zhyldar aralygynda Franciyanyn 200 den astam orta mektepterin aralap okytudyn innovaciyalyk әdisterin engizdi Өmirinin songy zhyldarynda ol biologiyalyk zhүjelerdi zertteuge tolygymen auysyp tүjirshikti zattarmen zhәne midagy este saktaudyn tabigatymen zhumys istedi Қaterli isikpen uzak kүreskennen kejin 2007 zhyly 18 mamyrda kajtys boldy Ol Parizhdegi Monruzh ziratynda zherlendi Zharkyn mansaptagy zhagymsyz dak 1997 zhyly ESPCI direktory kyzmetin atkargan kezde ol instituttyn үsh kyzmetkerinin sonyn ishinde zerthana aga gylymi kyzmetkeri men bolim bastygynyn doktorantka katysty kylmystyk әreketterin zhasyru maksatynda francuz zhәne sheteldik sheneunikterge zhalgan akparat bergende oryn aldy ESPCI kyzmetkerleri policiyanyn tergeuinin obektisi boldy Әl Baho isi bojynsha sottyn sheshimi elektrondyk poshta hat almasuyna zhәne studentterdin kukyktaryna kol sugylmaushylyk salasyndagy manyzdy precedent boldy 1997 zhyly De Zhen Doktor Shutc marapaty fran filminde akter retinde erli zajypty Kyurilerge radioaktivti ken әkelgen taksi zhүrgizushisi rolin somdady Marapattary1968 Hollvek syjlygy 1980 Vejcmannyn memorialdyk lekciyalary 1980 Ұlttyk gylymi zertteu ortalygynyn altyn medali 1987 Matteuchi medali 1988 Garvi syjlygy Onyn askyn otkizgishtik sujyk kristaldar polimerler fizikasy zhәne kolloidtyk zhәne interfejstik gylym salalaryndagy zhumysy arkyly kondensaciyalangan zattar fizikasyna koskan үlesin mojyndau retinde 1990 Fizika bojynsha Қaskyr syjlygy Devid Tulespen bolisti Kүrdeli zhүjelerdi ujymdastyrudy tүsinuge koskan ken aukymdy izashar үlesteri үshin de Zhenge әsirese makromolekulalyk zattar bojynsha zhumysy үshin zhәne Tauless sujyk kristaldary zhәne zhүjelerdegi zhumysy үshin 1990 Lorenc medali 1991 Fizika bojynsha Nobel syjlygy Қarapajym zhүjelerdegi retti kubylystardy zertteuge arnalgan әdisterdi materiyanyn kүrdeli formalaryna atap ajtkanda sujyk kristaldardy zhәne polimerlerdi korytyndylauga bolatynyn ashkany үshin 1997 F A Kotton medali nem OtbasyӘjeli Ann Mari 1976 zhyly karzhylyk kiyndyktardy bastan keshirgen ol Orsedegi үjinde Le Boudin Sauvage Zhabajy kandy shuzhyk mejramhanasyn ashty ol әli kүnge dejin kelushilerge kyzmet korsetedi BibliografiyaPierre Gilles de Gennes Simple Views on Condensed Matter World Scientific Publishing Co 1992 Pierre Gilles de Gennes Petit Point A Candid Portrait on the Aberrations of Science Le Pommier 2002 DerekkozderNobel laureate and liquid crystal pioneer dead at 74 agyl 22 May 2007 Basty derekkozinen muragattalgan 22 karasha 2022 kolzhetpejtin silteme Tekserildi 22 karasha 2022 World Scientists Warning To Humanity agyl stanford edu 18 November 1992 Basty derekkozinen muragattalgan 6 zheltoksan 1998 kolzhetpejtin silteme Tekserildi 25 mausym 2019 The Nobel Prize in Physics 1991 NobelPrize org Basty derekkozinen muragattalgan 16 nauryz 2017 kolzhetpejtin silteme Tekserildi 10 nauryz 2017 ӘdebietPlevert L Pierre Gilles de Gennes Gentleman physicien Paris Editions Belin 2009 Les genies de la science fr Pour la Science zhurnal 2009 40 SiltemelerP J de Zhen Zhumsak zattar Nobel dәrisi Fizika gylymdarynyn zhetistikteri 162 tom 9 shygarylym kyrkүjek 1992 zh Hramov Yu A De Zhenn Per Zhil Fizikter Өmirbayandyk anyktama Red A I Ahiezer Bas 2 shi ond zhәne tol M Nauka 1983 B 99 400 birge 200 000 dana Nobel komitetinin sajtynan alyngan akparat agyl Entretien avec Pierre Gilles de Gennes 20 10 91 franc Per Zhil de Zhen kory