Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Кенгурулар (лат. Macropodidae) - қалталы сүтқоректілер тұқымдасына жататын жануар.
| Кенгурулар Қазбалық ауқымы: 28–0 Ma Late Олигоцен to Recent | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Туыстары | ||||||||||||||
| |
15 – 17 туысқа бірігетін 55 түрі бар. Кенгурудың дене тұрқы 25 – 160 см, құйрығының ұзындығы 15 – 105 см (кейбір түрінде өте мықты болады), салмағы 1,4 – 90 кг. Көпшілік түрі секіріп қозғалады, жүгіргенде жылдамдығы 50 км/сағатқа дейін жетеді. Австралияда, Жаңа Гвинеяда, Тасманияда, таралған. Көптеген түрі шөбі қалың, бұта өскен жазық аймақтарда жүреді, кейбір түрі ағашқа жақсы өрмелейді, таулы жерде де кездеседі. Топтанып жүреді, өте сақ жануарлар. Өсімдікпен қоректенеді, бірақ кейбір түрі құрт, жәндікті де жейді. Жылына 1 рет 1 – 2 күшік туады да, оны бауырындағы қалтасына салып, 6 – 8 ай асырайды. Көп тараған жерде мал жайылымына, егінге зиян келтіруі мүмкін. Терісі мен еті және хайуанханалар үшін ауланады. Алматы хайуанаттар саябағында алып () кенгуру бар. Кенгурудың 9 түрі қорғауға алынып, Халықаралық табиғат қорғау одағының « енгізілген.
Кенгурулар - қалталы сүтқоректілер тұқымдастары. Ұзындығы 25-160 см, құйрығы, 15-105 см, салмағы 1,4-90 кг. Артқы аяқтары, алдыңғыларынан ұзын және күшті. Бірінші саусағы жоқ, екіншісімен үшіншісі тері жарғағымен біріккен. Бала шығаратын дорбасы алға қарап ашылған, қарны күрделі, көп камералы. Күйіс қайырады. Жерде тіршілік ететін жануарлар, бірақ кейбір түрлері ағашты мекендейді. Құйрығын тенгергіш ретінде қолданып, сағатына елу шақырым жылдамдықпен секіріп жүреді, (13 м ұзындыққа дейін). Өсімдікжегіштер. Жылына бір рет табатын тұқымын 6-8 ай бойы дорбасында ұстайды. Көптеген түрі ауланады. 9 түрі Қызыл кітапқа енгізілген.
Түрлері
Кенгурулердің үлкен төрт түрі белгілі, олар – қызыл кенгуру, бөкен тәрізді кенгуру, шығыстық сұр кенгуру және батыстық сұр кенгуру. Осылардың ішіндегі ең үлкені – қызыл кенгуру.
Сыртқы сілтемелер
- кенгуру Мұрағатталған 27 қаңтардың 2020 жылы. (орысша)
- «Интересные факты о кенгуру.» 1 маусым 2008.
Дереккөздер
 | Бұл — биология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kengurular lat Macropodidae kaltaly sүtkorektiler tukymdasyna zhatatyn zhanuar Kengurular Қazbalyk aukymy 28 0 Ma PreK K O S D Kr P T Yu B Pg NLate Oligocen to RecentDүniesi ZhanuarlarZhamagaty HordalylarTaby SүtkorektilerYksham taby ҚaltalylarSaby Қos kүrek tistilerKishi saby Tukymdasy Macropodidae 1821Tuystary 15 17 tuyska birigetin 55 tүri bar Kengurudyn dene turky 25 160 sm kujrygynyn uzyndygy 15 105 sm kejbir tүrinde ote mykty bolady salmagy 1 4 90 kg Kopshilik tүri sekirip kozgalady zhүgirgende zhyldamdygy 50 km sagatka dejin zhetedi Avstraliyada Zhana Gvineyada Tasmaniyada taralgan Koptegen tүri shobi kalyn buta osken zhazyk ajmaktarda zhүredi kejbir tүri agashka zhaksy ormelejdi tauly zherde de kezdesedi Toptanyp zhүredi ote sak zhanuarlar Өsimdikpen korektenedi birak kejbir tүri kurt zhәndikti de zhejdi Zhylyna 1 ret 1 2 kүshik tuady da ony bauyryndagy kaltasyna salyp 6 8 aj asyrajdy Kop taragan zherde mal zhajylymyna eginge ziyan keltirui mүmkin Terisi men eti zhәne hajuanhanalar үshin aulanady Almaty hajuanattar sayabagynda alyp kenguru bar Kengurudyn 9 tүri korgauga alynyp Halykaralyk tabigat korgau odagynyn engizilgen Kengurular kaltaly sүtkorektiler tukymdastary Ұzyndygy 25 160 sm kujrygy 15 105 sm salmagy 1 4 90 kg Artky ayaktary aldyngylarynan uzyn zhәne kүshti Birinshi sausagy zhok ekinshisimen үshinshisi teri zhargagymen birikken Bala shygaratyn dorbasy alga karap ashylgan karny kүrdeli kop kameraly Kүjis kajyrady Zherde tirshilik etetin zhanuarlar birak kejbir tүrleri agashty mekendejdi Қujrygyn tengergish retinde koldanyp sagatyna elu shakyrym zhyldamdykpen sekirip zhүredi 13 m uzyndykka dejin Өsimdikzhegishter Zhylyna bir ret tabatyn tukymyn 6 8 aj bojy dorbasynda ustajdy Koptegen tүri aulanady 9 tүri Қyzyl kitapka engizilgen TүrleriKengurulerdin үlken tort tүri belgili olar kyzyl kenguru boken tәrizdi kenguru shygystyk sur kenguru zhәne batystyk sur kenguru Osylardyn ishindegi en үlkeni kyzyl kenguru Syrtky siltemelerkenguru Muragattalgan 27 kantardyn 2020 zhyly oryssha Interesnye fakty o kenguru 1 mausym 2008 DerekkozderBalalar enciklopediyasy Oryssha kazaksha tүsindirme sozdik Biologiya Zhalpy redakciyasyn baskargan professor E Aryn Pavlodar 2007 1028 b ISBN 9965 08 286 3 Bul biologiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz