Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Аптекалық жанжабіл немесе Апетекалық зімбір немесе Кәдімгі жанжабіл (лат. Zingiber officinale) – жанжабілдер тұқымдасының жанжабіл тегінің көпжылдық шөптес өсімдігі.
| Аптекалық жанжабіл | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| Zingiber officinale 1807 |
Таралуы
Аптекалық жанжабіл Оңтүстік Азия елдерінен шыққан. Қазіргі таңда жабайы түрінде кездеспейді. Қытай, Үндістан, Индонезия, Аустралия, Батыс Африкада, Ямайкада және Барбадоста өсіріледі. Зімбір Азия, Австралия, Жапония, Үндістанның тропикалық аймақтарында, Оңтүстік Америка мен Батыс Африкада өседі.
Орта ғасырларда Еуропаға көпестермен бірге келіп, содан бері татымдылық ретінде және дәрі-дәрмек ретінде қолданылады.
XVI ғ-дың басында Америка елдеріне еніп, ол жақта да кең таралған.
Сипаттамасы
Сабағы тік, 1 м-ге дейін, тамыр сабағы ет-женді, құрамында эфир майы болғандықтан сүйкімді хош иісті, бірақ терпенінің әсерінен дәмі ащы.
Жапырақтары кезек орналасқан, қарапайым, үшкір. Жапырақ табаны жүректәрізді.
Гүлдері - масақ гүлшоғырына жиналған, 3 жеке сары-қызғылт немесе қоңыр-күлгін жапырақтан құралған.
— үшжармалы қауашақ.
Химиялық құрамы
Аптекалық жанжабілдің негізгі компоненті - Эфир майлары (құрғақ тамыр сабақтарында 1,5—3 % болады), олардың 70 %-ын — . Қалғаны 30 %-ы - басқа терпендер (, , , , , ).
Жанжабіл тамырында көптеген витаминдер: С, B1 , B2 және аминқышқылдар бар.
Синонимдері
- Amomum angustifolium
- Amomum zingiber
- Amomum zinziba Spell. var.
- Curcuma longifolia
- Zingiber aromaticum
- Zingiber cholmondeleyi (F.M.Bailey) K.Schum.
- Zingiber majus
- Zingiber missionis
- Zingiber sichuanense Z.Y.Zhu, S.L.Zhang & S.X.Chen
- Zingiber zingiber (L.)
Пайдалануы
Аптекалық жанжабілдің тамыр сабағын аспаздықта дәм-татымдылық ретінде кең қолданады.
Медицинада жанжабіл тамыр сабағының тұнбасы және тұндырмасы түрлерінде асқазанның ойық жарасы, тұмау, атеросклероз, қан тамырларының ауруларында дәрі-дәрмек ретінде қолданылады. Бас ауруы, ревматизм т.б. кеселдерде сылау, уқалау және компресс түрінде пайдаланады.
-
![image]()
Өсімдіктің табиғатта өсуі -
![image]()
Өсімдіктің жапырақтары -
![image]()
Өсімдік гүлдері -
![image]()
Өсімдіктің жас тамыр сабақтары -
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
| Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Аптекалық жанжабіл |
Тағы қараңыз
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Aptekalyk zhanzhabil nemese Apetekalyk zimbir nemese Kәdimgi zhanzhabil lat Zingiber officinale zhanzhabilder tukymdasynyn zhanzhabil teginin kopzhyldyk shoptes osimdigi Aptekalyk zhanzhabilDүniesi Өsimdikter unranked Dara zharnaktylar unranked Saby Tukymdasy ZingiberaceaeKishi tukymdasy Tajpasy Tegi ZingiberTүri Z officinaleZingiber officinale 1807TaraluyAptekalyk zhanzhabil Ontүstik Aziya elderinen shykkan Қazirgi tanda zhabajy tүrinde kezdespejdi Қytaj Үndistan Indoneziya Australiya Batys Afrikada Yamajkada zhәne Barbadosta osiriledi Zimbir Aziya Avstraliya Zhaponiya Үndistannyn tropikalyk ajmaktarynda Ontүstik Amerika men Batys Afrikada osedi Orta gasyrlarda Europaga kopestermen birge kelip sodan beri tatymdylyk retinde zhәne dәri dәrmek retinde koldanylady XVI g dyn basynda Amerika elderine enip ol zhakta da ken taralgan SipattamasySabagy tik 1 m ge dejin tamyr sabagy et zhendi kuramynda efir majy bolgandyktan sүjkimdi hosh iisti birak terpeninin әserinen dәmi ashy Zhapyraktary kezek ornalaskan karapajym үshkir Zhapyrak tabany zhүrektәrizdi Gүlderi masak gүlshogyryna zhinalgan 3 zheke sary kyzgylt nemese konyr kүlgin zhapyraktan kuralgan үshzharmaly kauashak Himiyalyk kuramy Aptekalyk zhanzhabildin negizgi komponenti Efir majlary kurgak tamyr sabaktarynda 1 5 3 bolady olardyn 70 yn Қalgany 30 y baska terpender Zhanzhabil tamyrynda koptegen vitaminder S B1 B2 zhәne aminkyshkyldar bar SinonimderiAmomum angustifolium Amomum zingiber Amomum zinziba Spell var Curcuma longifolia Zingiber aromaticum Zingiber cholmondeleyi F M Bailey K Schum Zingiber majus Zingiber missionis Zingiber sichuanense Z Y Zhu S L Zhang amp S X Chen Zingiber zingiber L PajdalanuyAptekalyk zhanzhabildin tamyr sabagyn aspazdykta dәm tatymdylyk retinde ken koldanady Tolyk makalasy Zhanzhabil dәmdeuish Medicinada zhanzhabil tamyr sabagynyn tunbasy zhәne tundyrmasy tүrlerinde askazannyn ojyk zharasy tumau ateroskleroz kan tamyrlarynyn aurularynda dәri dәrmek retinde koldanylady Bas auruy revmatizm t b keselderde sylau ukalau zhәne kompress tүrinde pajdalanady Өsimdiktin tabigatta osui Өsimdiktin zhapyraktary Өsimdik gүlderi Өsimdiktin zhas tamyr sabaktaryOrtakkorda bugan katysty media fajldar bar Aptekalyk zhanzhabilTagy karanyzGari Zhanzhabil