Железинка — Павлодар облысының Железин ауданындағы ауыл, аудан (1935 жылдан бастап) және Железин ауылдық округі орталығы, өзен айлағы.
Ауыл | |
Железинка | |
Әкімшілігі | |
---|---|
Ел | |
Статусы | Аудан орталығы |
Облысы | |
Ауданы | |
Ауылдық округі | |
Әкімі | Қайрат Қабиденұлы Қабдұлов |
Тарихы мен географиясы | |
Координаттары | 53°32′20″ с. е. 75°19′11″ ш. б. / 53.53889° с. е. 75.31972° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 53°32′20″ с. е. 75°19′11″ ш. б. / 53.53889° с. е. 75.31972° ш. б. (G) (O) (Я) |
Құрылған уақыты | 1717 |
Ауыл статусы | 1963 |
Орталығының биiктігі | 100 м |
Уақыт белдеуі | UTC+5:00 |
Тұрғындары | |
Тұрғыны | 5 415 адам (2023) |
Сандық идентификаторлары | |
Телефон коды | +7 +71831 |
Пошта индексі | 140400 |
Автомобиль коды | S (1991 жылғы стандарт), 14 (2012 жылғы стандарт) |
Железинка шекарасы |
Географиялық орны
Облыс орталығы – Павлодар қаласынан солтүстік-батысқа қарай 188 км жерде, Ертіс өзенінің оң жағасында, дала белдемінің шалғынды құмдақ топырағында орналасқан.
Халқы
1999 | 2009 | 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Ерлер 2009 | Ерлер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Әйелдер 2009 | Әйелдер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
5956 | ▼5190 | ▲5438 | 104,8 | 2425 | ▲2633 | 108,6 | 2765 | ▲2805 | 101,4 |
Тарихы
Железин қаласы - Ертіс өзені бойында 1717 жылы негізі қаланған бекініс. Железин қаласы Сібір генерал-губернаторлығының тұңғыш губернаторы М.П. Гагариннің бастамасымен салынды. 1714-16 жылдары І Петр жарлығымен Ертіс өңіріне аттандырылған. И.Д. Бухгольцтың жорығы сәтсіздікпен аяқталғаннан кейін, князь Гагарин Ертіс өзенінің бойында жаңа бекіністер тұрғызу үшін П.Северский мен В.Чередов басқарған экспедиция ұйымдастырды. Чередов Колбасинск бекінісін, Северский Железин қаласының негізін салды. Железин қаласы алғашында төрт бұрышты, зеңбіректер орналастырылған бастиондары бар кішігірім бекініс еді. Ресей әкімшілігі оны Зайсан көліне, Қара Ертіске, Шығыс Түркістанға жасалатын жорықтардың әскери тірегі ретінде пайдаланды. 18 ғасырдың 20-30-жылдарында Железин қаласы қазақтарды жоңғар шапқыншылығынан қорғауда үлкен рөл атқарды. Екінші жағынан, орналасқан жері қолайлы болғандықтан Ресей империясы Железин қаласын Орта жүзді отарлаудың бір тірегі ретінде пайдаланды. Қала 18 ғасырдың 40 — 50-жылдарында қазақ-орыс, орыс-жоңғар сауда байланыстарын дамытуда елеулі рөл атқарды. Железин қаласы әкімшілігі жағынан Сібір генерал-губернаторлығына, 1783 жылдан бастап Тобыл наместничествосына бағындырылды. Кейін Семей, Өскемен, Омбы қалаларымен бәсекелесе алмай, жай ғана қоныс болып қалды. 1868 жылы Семей облысы Павлодар уезінің құрамына кірді.
Железин ауданының құрылуына байланысты Железинка аудан және кенттік кеңестің, ал 1957 жылы ұжымшардың орталығына айналды. Мұнда май зауыты, тігін фабрикасы, ауданның тұрмыс қажетін өтеу комбинаты, орман шарушылығының өндірістік кәсіпорны жұмыс істейді.
Инфрақұрылымы
Кәсіптік-техникалық мектеп, жалпы білім беретін мектептер, спорт мектебі, музыка мектебі, аудандық аурухана мен емхана, кітапханалар, мәдениет үйі, т.б. мекемелер бар. Железинка арқылы Павлодар — Омбы автомобиль жолы өтеді.
Дереккөздер
- Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том Мұрағатталған 8 желтоқсанның 2019 жылы.
- 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zhelezinka Pavlodar oblysynyn Zhelezin audanyndagy auyl audan 1935 zhyldan bastap zhәne Zhelezin auyldyk okrugi ortalygy ozen ajlagy AuylZhelezinkaӘkimshiligiEl Қazakstan ҚazakstanStatusyAudan ortalygyOblysyPavlodarAudanyZhelezinAuyldyk okrugiZhelezinӘkimiҚajrat Қabidenuly ҚabdulovTarihy men geografiyasyKoordinattary53 32 20 s e 75 19 11 sh b 53 53889 s e 75 31972 sh b 53 53889 75 31972 G O Ya Koordinattar 53 32 20 s e 75 19 11 sh b 53 53889 s e 75 31972 sh b 53 53889 75 31972 G O Ya Қurylgan uakyty1717Auyl statusy1963Ortalygynyn biiktigi100 mUakyt beldeuiUTC 5 00TurgyndaryTurgyny5 415 adam 2023 Sandyk identifikatorlaryTelefon kody 7 71831Poshta indeksi140400Avtomobil kodyS 1991 zhylgy standart 14 2012 zhylgy standart Zhelezinka ZhelezinkaZhelezinka shekarasyGeografiyalyk ornyOblys ortalygy Pavlodar kalasynan soltүstik batyska karaj 188 km zherde Ertis ozeninin on zhagasynda dala beldeminin shalgyndy kumdak topyragynda ornalaskan HalkySany 1999 2009 2021 1999 2009 2021 2021 2009 ga pajyzben Erler 2009 Erler 2021 2021 2009 ga pajyzben Әjelder 2009 Әjelder 2021 2021 2009 ga pajyzben5956 5190 5438 104 8 2425 2633 108 6 2765 2805 101 4TarihyZhelezin kalasy Ertis ozeni bojynda 1717 zhyly negizi kalangan bekinis Zhelezin kalasy Sibir general gubernatorlygynyn tungysh gubernatory M P Gagarinnin bastamasymen salyndy 1714 16 zhyldary I Petr zharlygymen Ertis onirine attandyrylgan I D Buhgolctyn zhorygy sәtsizdikpen ayaktalgannan kejin knyaz Gagarin Ertis ozeninin bojynda zhana bekinister turgyzu үshin P Severskij men V Cheredov baskargan ekspediciya ujymdastyrdy Cheredov Kolbasinsk bekinisin Severskij Zhelezin kalasynyn negizin saldy Zhelezin kalasy algashynda tort buryshty zenbirekter ornalastyrylgan bastiondary bar kishigirim bekinis edi Resej әkimshiligi ony Zajsan koline Қara Ertiske Shygys Tүrkistanga zhasalatyn zhoryktardyn әskeri tiregi retinde pajdalandy 18 gasyrdyn 20 30 zhyldarynda Zhelezin kalasy kazaktardy zhongar shapkynshylygynan korgauda үlken rol atkardy Ekinshi zhagynan ornalaskan zheri kolajly bolgandyktan Resej imperiyasy Zhelezin kalasyn Orta zhүzdi otarlaudyn bir tiregi retinde pajdalandy Қala 18 gasyrdyn 40 50 zhyldarynda kazak orys orys zhongar sauda bajlanystaryn damytuda eleuli rol atkardy Zhelezin kalasy әkimshiligi zhagynan Sibir general gubernatorlygyna 1783 zhyldan bastap Tobyl namestnichestvosyna bagyndyryldy Kejin Semej Өskemen Omby kalalarymen bәsekelese almaj zhaj gana konys bolyp kaldy 1868 zhyly Semej oblysy Pavlodar uezinin kuramyna kirdi Zhelezin audanynyn kuryluyna bajlanysty Zhelezinka audan zhәne kenttik kenestin al 1957 zhyly uzhymshardyn ortalygyna ajnaldy Munda maj zauyty tigin fabrikasy audannyn turmys kazhetin oteu kombinaty orman sharushylygynyn ondiristik kәsiporny zhumys istejdi InfrakurylymyKәsiptik tehnikalyk mektep zhalpy bilim beretin mektepter sport mektebi muzyka mektebi audandyk auruhana men emhana kitaphanalar mәdeniet үji t b mekemeler bar Zhelezinka arkyly Pavlodar Omby avtomobil zholy otedi DerekkozderҚazakstan Respublikasy halkynyn zhynysy zhәne zhergilikti zherdin tipine karaj sany 2023 zhylgy 1 kantarga 2009 zhylgy Қazakstan Respublikasy halkynyn Ұlttyk sanagynyn korytyndylary Astana 2011 1 tom Muragattalgan 8 zheltoksannyn 2019 zhyly 2021 zhylgy ulttyk halyk sanagynyn korytyndylary