Қазақстан халқы — Қазақстан Республикасының аумағын мекендейтін барлық тұрғындардың жиынтығы. 2024 жылғы 1 наурыздағы жағдай бойынша Қазақстан халқы 20 075 271 құрайды. Бұл көрсеткіш бойынша Қазақстан әлемде алпыс төртінші орында (64).
Қазақстандағы халық тығыздығы әлемдегі ең төмен елдердің бірі — 7,2 адам/км2. Бірінші деңгейдегі әкімшілік-аумақтық бірліктердің ең жоғары тығыздығы Республикалық маңызы бар Алматы қаласында — 3131 адам/км2, ең азы — Ұлытау облысында — 1,25 адам/км2 байқалады. Алайда, егер соңғы уақытта елде болып жатқан демографиялық жарылыс байқалса, Қазақстан халқының тығыздығы 6-7 есе артады. Және шамамен 49,05 адам/км2 болуы мүмкін.
2021 жылғы шілдедегі жағдай бойынша Қазақстанның қала халқы жалпы санының 59,2% -8, ауыл халқы — 40,8% -8 құрады . 2022 жылғы наурыздағы жағдай бойынша Қазақстанның 22 қаласында 100 мыңнан астам адам тұрады, олардың 3-миллиона бір миллионнан астам халық бар. 2021 жылы халықтың болжамды өсімі 246 494 адамды құрады, бұл жалпы халықтың 1,3% құрайды. 2020 жылғы жағдай бойынша туудың жалпы коэффициенті 3,13 құрады. БҰҰ Экономикалық және әлеуметтік мәселелер департаментінің орташа болжамы бойынша 2050 жылы Қазақстан халқы 40 миллионнан астам адамды құрауы мүмкін. Ал 2100-де ол 75 миллионды құрауы мүмкін.Этникалық қазақтардың елімізде туу көрсеткіші жоғары болғандықтан, қазақтар өз елінде өз халқын тез арттыра алады. Себебі Қазақстанда урбанизация өте баяу жүріп жатыр.
Егеменді Қазақстан
Тұрғындар тығыздығы
Қазақстан жер аумағы үлкен (2724,9 мың км²) болғанымен халық сирек қоныстанған елге жатады. Оның аумағының сәйкес түрде 1 км²-не 5,4 адамнан келеді. Тұрғындар үшін табиғат жағдайы неғұрлым қолайлы өңірлер – Түркістан, Жамбыл, Алматы облыстары (Алматы қаласын қоса алғанда). Мұнда республика тұрғындарының 37,8%-ы орналасқан, тұрғындар тығызд. 1 км²-ге 16,9; 6,9 және 7 адамнан келеді. Салыстырмалы түрде тұрғындары көп келесі аймақтар – Солтүстік Қазақстан аймағы: Қостанай, Солтүстік Қазақстан, Ақмола және Павлодар облыстарының аумағы. Мұнда ел тұрғындарының 24,8%-ы орналасқан, тұрғындар тығыздығы 1 км²-ге 5,2; 7,4; 5,7 және 6,5 адамнан келеді. Шығыс Қазақстанда республика тұрғындарының 10,2%-ы тұрады, тұрғындар тығыздығы 1 км²-ге 5,4 адамнан. Орталық Қазақстанда (Қарағанды облысы) республика тұрғындарының 9,4%-ы орналасқан. 1 км²-ге 3,3 адамнан келеді. Халық ең аз қоныстанған аудандар батыс аймақтар – Маңғыстау, Атырау, Батыс Қазақстан, Ақтөбе облыстары және Түркістан аймағындағы Қызылорда облысы. Мұнда бүкіл тұрғындардың 17,7%-ы орналасқан, 1 км²-ге келетін орташа тығыздығы, тиісінше, 1,9; 3,7; 4,1; 2,3 және 2,6 адамнан.
Қала және ауыл халқы
1999 жылғы санақ жүргізілген кездегі ҚР-ның әкімшілік аумағы бірлігінде 84 қала, 200 кент, 2036 ауылдық округ, 7684 ауылдық елді мекен болады. Ресми статистика мәлімет бойынша, Қазақстан тұрғындарының 56%-ы қалалық елді мекендерде, 44%-ы ауылдық елді мекендерде тұрады.
Қала тұрғындары ең көп облыстар: Қарағанды (қала тұрғындарының үлесі 82,2%), Маңғыстау (78,4%), Павлодар (63,4%), Қызылорда (60,5%), Атырау (58,2%), Ақтөбе (56,2%), Қостанай (54,2%). Республиканың ең ірі қалалары – Алматы (1129356 адам), Қарағанды (43664), салыстырмалы түрде ірілері: Шымкент (360078), Тараз (330125), Астана (312965), Өскемен (310950), Павлодар (300503), Семей (269574), Ақтөбе (253088), Қостанай (221429), Петропавл (203533), Орал (195459), Теміртау (170481), Қызылорда (157364), Атырау (142497), Ақтау (143396), Екібастұз (127197), Көкшетау (123389), Рудный (109515). Қалған қалалардағы тұрғындар саны 100 мың адамнан кем.
Байырғы тұрғындардың үлес салмағы көп облыстар: Қызылорда (94,2%), Атырау (89%), Маңғыстау (78,7%), Ақтөбе (70,7%) облыстары, ең азы – Солтүстік Қазақстан (29,6%), Қостанай (30,9%), Ақмола (37,5%), Қарағанды (37,6%) облыстары) .
Көші-қон
Соңғы он жылдықта олардың қалаларға көшу қарқыны жоғары болды. 1989 жылы қалада тұратын қазақтардың үлесі 38,3% болса, 1999 жылы 45,3%-ға жетті. Консулдық қызмет департаменті басқармасының соңғы мәліметі бойынша (2003) әрбір үшінші қазақ шет елдерде тұрады, олардың жалпы саны 3,5 млн. адам. Алыс шет елдерде: Қытайда – 1258500, Моңғолияда – 83000, Ауғанстанда – 28000, Түркияда – 20000, Иранда 3450; Балтық жағалауы елдерінде – 2500, Германияда – 700, Жапонияда – 400, Аустралияда – 400. Бельгияда – 28, Сауд Арабиясында 28, Норвегияда – 20, Кубада – 2 адам тұрады. Барлығы 1397028 адам. Сонымен бірге Францияда – 172, Швецияда – 51, Пәкістанда – 36, АҚШ-та – 23; Аустрияда – 18, Швейцарияда – 4, Данияда – 4 отбасы тұрады. Жақын шет елдерде 1814300 қазақ, оның ішінде Өзбекстанда – 966000, Ресейде – 687800, Түрікменстанда – 87600, Қырғызстанда – 42600, Украинада – 10500, Тәжікстанда – 10000, Әзірбайжанда – 4000, Грузияда – 3000, Молдовада – 2000, Арменияда – 500, Беларусьте – 300 адам тұрады.
Жас-жыныстық құрамы
Қазақстанда ер балалардың дүниеге келуі басым болғанымен әйелдер саны 30 – 34 жастан бастап айтарлықтай көбейеді. 60 – 69 жаста 1,5 есе, 70 жаста 3 есе артады. Тұтастай алғанда, республикада әйелдер саны ерлерден басым.
Қазақ халқы жас ұлтқа жатады. Оның жас айырмашылығы құрылымында 9 жасқа дейінгі балалар 22,0%. Ал тұтастай алғанда, 19 жасқа дейінгі жастар 43,9%; 60 және одан жоғары жастағы тұрғындар үлесі 6,1%. Орташа арифметикалық жас – небәрі 25 жас. Яғни қазақ халқының басым бөлігі жастар мен балалар.
Сауаттылық
Қазақстан халқының білімділік индексі мен сауаттылық көрсеткіші жоғары деңгейде. 1990/91 оқу жылы Қазақстандағы 55 жоғары оқу орнында 287,4 мың студент оқыған болса, 1999/2000 оқу жылында жоғары оқу орындарының саны 163-ке, ал ондағы оқитындар саны 365,4 мыңға жетті. Соңғы он жылдықта жергілікті тұрғындардың білім алуында серпіліс пайда болды. Әрбір 1000 адамның 126-сы жоғары білімді. Әсіресе, студенттер санының қазақ жастары есебінен күрт өсуі 90-жылдардың басынан басталды. Қазіргі кезде жоғары оқу орындарындағы қазақ студенттерінің үлесі 67%. Экономика салаларында еңбек ететіндер арасындағы жоғары және арнаулы орта білімділер үлесі айтарлықтай өсті: егер 1989 жылы 1000 адамға шаққанда жоғары білімділер саны орта есеппен 130 адам болса, 1999 жылы 212; арнаулы орта білімділер тиісінше 234 және 296 болды.
Қазіргі кезде жалпы білім беретін мемлекеттік мектептерде 3101,4 мың оқушы оқиды, олардың 1661,3 мыңы ауылдық жерлерде білім алуда. 1997 жылы республикадағы жалпы білім беретін жеке меншік мектеп саны 124 болды, онда 13,5 мың оқушы оқыды. Қазіргі кезде 3455 мектеп мемл. тілде жұмыс істейді. Онда 1530,1 мың оқушы оқиды. Сонымен бірге сабақ орыс тілінде жүргізілетін 2522 мектеп (1462,4 мың оқушы); өзбек тілінде – 78 мектеп (77,2 мың оқушы); ұйғыр тілінде – 14 мектеп (22,3 мың оқушы); тәжік тілінде – 3 мектеп (2,5 мың оқушы), украин тілінде – 1 мектеп (0,1 мың оқушы) және аралас тілде оқытатын 2112 мектеп бар. Қазақстан үшін табиғи өсім тұрғындар саны өсуінің негізгі көзі болып табылады әрі қазақ халқы өсімінің басты факторы болып қала береді. Мысалы, қазақтардың табиғи оң өсімі 1989 жылы Қазақстан тұрғындарының бүкіл табиғи өсімінің 63,5%-ын құраған болса, бұл өсім 1991 жылы – 72,4%, 1993 жылы – 88,2%, 1995 жылы – 88,0% болды.
Фертильділік көрсеткіші
Қазақстан өңірлері бойынша туудың жалпы коэффициенті: Маңғыстау – 3,80, Оңтүстік Қазақстан–3,71, Қызылорда – 3,42, Атырау – 3,29, Жамбыл – 3,20, Ақтөбе – 2,70, Алматы облысы – 2,65, Алматы (қала) – 2,65, Астана қаласы – 2,44, Батыс Қазақстан – 2,29, Ақмола–2.19, Шығыс Қазақстан - 2,07, Қарағанды – 2,04, Павлодар – 1,98, Солтүстік Қазақстан–1,72, Қостанай – 1,70, Қазақстан - 2,65. Осылайша, туу коэффициенті дәстүрлі және діни оңтүстік пен Батыста жоғары, ал солтүстік пен шығыста славян және неміс халқының пайызы әлі де салыстырмалы түрде жоғары екенін көруге болады.
1999 жылы жүргізілген Қазақстанның демографиясы мен денсаулық сақтау зерттеуіне сәйкес, қазақтар үшін фертильдік көсеткіш 2,5, ал орыстар үшін 1,38 құрады. 1989 жылы қазақтар мен орыстар үшін ФК тиісінше 3,58 және 2,24 құрады.
Туған кездегі өмір сүру ұзақтығы
Период | Өмір сүру ұзақтығы Жылдар | Период | Өмір сүру ұзақтығы Жылдар |
---|---|---|---|
1950–1955 | 55.1 | 1985–1990 | 67.5 |
1955–1960 | 57.3 | 1990–1995 | 65.5 |
1960–1965 | 59.5 | 1995–2000 | 63.0 |
1965–1970 | 61.7 | 2000–2005 | 64.6 |
1970–1975 | 63.3 | 2005–2010 | 66.0 |
1975–1980 | 64.3 | 2010–2015 | 69.1 |
1980–1985 | 65.9 |
Халық саны
1950-2023 жылдардағы халық санының динамикасы | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1950 | 1951 | 1952 | 1953 | 1954 | 1955 | 1956 | 1957 | 1958 | 1959 |
8 091 600 | 8 131 000 | 8 342 000 | 8 516 000 | 8 737 000 | 8 892 000 | 8 971 000 | 9 065 000 | 9 169 000 | 9 294 700 |
1960 | 1961 | 1962 | 1963 | 1964 | 1965 | 1966 | 1967 | 1968 | 1969 |
9 754 800 | 10 236 000 | 10 723 000 | 11 192 000 | 11 449 000 | 11 771 000 | 12 047 000 | 12 323 000 | 12 588 000 | 12 800 000 |
1970 | 1971 | 1972 | 1973 | 1974 | 1975 | 1976 | 1977 | 1978 | 1979 |
13 009 000 | 13 211 000 | 13 430 000 | 13 637 000 | 13 847 000 | 14 063 000 | 14 209 000 | 14 349 000 | 14 501 000 | 14 685 000 |
1980 | 1981 | 1982 | 1983 | 1984 | 1985 | 1986 | 1987 | 1988 | 1989 |
14 858 000 | 15 053 000 | 15 253 000 | 15 452 000 | 15 648 000 | 15 842 000 | 16 028 000 | 16 244 000 | 16 332 000 | 16 537 000 |
1990 | 1991 | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 |
16 690 000 | 16 793 000 | 16 964 000 | 16 986 000 | 16 942 000 | 16 679 000 | 16 544 000 | 15 993 000 | 15 804 000 | 15 000 000 |
2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 |
14 900 000 | 14 800 000 | 14 851 100 | 14 866 900 | 14 951 200 | 15 074 767 | 15 219 291 | 15 396 878 | 15 571 506 | 15 776 492 |
2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 |
16 204 617 | 16 441 959 | 16 675 392 | 16 911 911 | 17 165 239 | 17 417 447 | 17 870 957 | 18 226 000 | 18 557 337 | 18 895 567 |
2020 | 2021 | 2022 | 2023 | ||||||
19 131 779 | 19 479 552 | 19 703 159 | 20 000 000 |
Демографиялық ақпараттар (1950-2022)
Жыл | Халық саны (мың. адам.) | Туылғандар саны | Қайтыс болғандар саны | Табиғи өсім | Туылудың жалпы көрсеткіші (1000 адамға) | Қайтыс болудың жалпы көрсеткіші (1000 адамға) | Табиғи өсім (1000 адамға) | Жиынтық туу коэффициенті (жалпы) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1950 | 6703 | 252 000 | 97 000 | 155 000 | 37.6 | 14.4 | 25.9 | |
1951 | 6831 | 256 000 | 98 000 | 158 000 | 37.5 | 26.3 | ||
1952 | 7042 | 264 000 | 101 000 | 163 000 | 37.5 | 26.8 | ||
1953 | 7316 | 262 000 | 104 000 | 158 000 | 35.8 | 25.7 | ||
1954 | 7637 | 286 000 | 106 000 | 180 000 | 37.5 | 27.7 | ||
1955 | 7992 | 300 000 | 109 000 | 191 000 | 37.5 | 12.9 | 28.2 | |
1956 | 8371 | 313 000 | 112 000 | 201 000 | 37.4 | 28.8 | ||
1957 | 8765 | 326 000 | 115 000 | 211 000 | 37.2 | 29.2 | ||
1958 | 9169 | 340 000 | 116 000 | 224 000 | 37.1 | 29.7 | ||
1959 | 9581 | 354 000 | 118 000 | 236 000 | 36.9 | 29.9 | ||
1960 | 9995 | 371 800 | 121 000 | 250 800 | 37.2 | 11.3 | 30.6 | |
1961 | 10 480 | 377 000 | 124 000 | 253 000 | 36.0 | 24.1 | ||
1962 | 10 958 | 368 300 | 127 000 | 241 300 | 33.6 | 22.0 | ||
1963 | 11 321 | 352 400 | 125 000 | 227 400 | 31.1 | 20.1 | ||
1964 | 11 610 | 330 500 | 125 000 | 205 500 | 28.5 | 17.7 | ||
1965 | 11 910 | 320 600 | 124 000 | 196 600 | 26.9 | 9.6 | 16.5 | |
1966 | 12 185 | 313 500 | 124 000 | 189 500 | 25.7 | 15.6 | ||
1967 | 12 456 | 307 200 | 123 000 | 184 200 | 24.7 | 14.8 | ||
1968 | 12 694 | 302 000 | 121 000 | 181 000 | 23.8 | 14.3 | ||
1969 | 12 900 | 302 200 | 122 000 | 180 200 | 23.4 | 13.9 | ||
1970 | 13 105 | 306 700 | 121 000 | 185 700 | 23.4 | 9.2 | 17.4 | |
1971 | 13 320 | 317 400 | 124 000 | 193 400 | 23.8 | 14.4 | ||
1972 | 13 533 | 318 600 | 125 000 | 193 600 | 23.5 | 14.2 | ||
1973 | 13 742 | 321 100 | 126 000 | 195 100 | 23.4 | 14.1 | ||
1974 | 13 955 | 338 300 | 127 000 | 211 300 | 24.2 | 15.1 | ||
1975 | 14 136 | 343 700 | 127 000 | 216 700 | 24.3 | 8.8 | 15.3 | |
1976 | 14 279 | 350 400 | 128 000 | 222 400 | 24.5 | 15.6 | ||
1977 | 14 425 | 349 400 | 128 000 | 221 400 | 24.2 | 15.3 | ||
1978 | 14 588 | 355 300 | 127 000 | 228 300 | 24.4 | 15.6 | ||
1979 | 14 753 | 354 320 | 113 687 | 240 633 | 24.0 | 16.3 | ||
1980 | 14 919 | 356 013 | 119 078 | 236 935 | 23.9 | 8.0 | 15.9 | |
1981 | 15 096 | 367 950 | 120 974 | 246 976 | 24.4 | 8.0 | 16.4 | |
1982 | 15 279 | 373 416 | 120 165 | 253 251 | 24.4 | 7.9 | 16.6 | |
1983 | 15 463 | 378 577 | 123 807 | 254 770 | 24.5 | 8.0 | 16.5 | |
1984 | 15 647 | 399 403 | 129 796 | 269 607 | 25.5 | 8.3 | 17.2 | |
1985 | 15 780 | 396 929 | 126 786 | 270 143 | 25.2 | 8.0 | 17.1 | |
1986 | 15 965 | 410 846 | 119 149 | 291 697 | 25.7 | 7.5 | 18.3 | |
1987 | 16 167 | 417 139 | 122 835 | 294 304 | 25.8 | 7.6 | 18.2 | |
1988 | 16 362 | 407 116 | 126 898 | 280 218 | 24.9 | 7.8 | 17.1 | |
1989 | 16 537 | 382 269 | 126 378 | 255 891 | 23.1 | 7.6 | 15.5 | |
1990 | 16 670 | 362 081 | 128 576 | 233 505 | 22.2 | 7.9 | 14.3 | |
1991 | 16 525 | 353 174 | 134 324 | 218 850 | 21.5 | 8.2 | 13.3 | 2.67 |
1992 | 16 440 | 337 612 | 137 518 | 200 094 | 20.5 | 8.4 | 12.1 | 2.62 |
1993 | 16 381 | 315 482 | 156 070 | 159 412 | 19.3 | 9.5 | 9.8 | 2.54 |
1994 | 16 146 | 305 624 | 160 339 | 145 285 | 18.9 | 9.9 | 9.0 | 2.43 |
1995 | 15 816 | 276 125 | 168 656 | 107 469 | 17.5 | 10.7 | 6.8 | 2.21 |
1996 | 15 578 | 253 175 | 166 028 | 87 147 | 16.3 | 10.7 | 5.6 | 2.02 |
1997 | 15 334 | 232 356 | 160 138 | 72 218 | 15.2 | 10.4 | 4.7 | 1.93 |
1998 | 15 072 | 222 380 | 154 314 | 68 066 | 14.8 | 10.2 | 4.5 | 1.81 |
1999 | 14 928 | 217 578 | 147 416 | 70 162 | 14.6 | 9.9 | 4.7 | 1.79 |
2000 | 14 882 | 222 054 | 149 778 | 72 276 | 14.9 | 10.1 | 4.9 | 1.88 |
2001 | 14 854 | 221 487 | 147 876 | 73 611 | 14.9 | 10.0 | 5.0 | 1.84 |
2002 | 14 854 | 227 171 | 149 381 | 77 790 | 15.3 | 10.1 | 5.2 | 1.88 |
2003 | 14 901 | 247 946 | 155 277 | 92 669 | 16.6 | 10.4 | 6.2 | 2.03 |
2004 | 15 013 | 273 028 | 152 250 | 120 778 | 18.2 | 10.1 | 8.1 | 2.21 |
2005 | 15 147 | 278 977 | 157 121 | 121 856 | 18.4 | 10.4 | 8.0 | 2.22 |
2006 | 15 307 | 301 756 | 157 210 | 144 546 | 19.7 | 10.3 | 9.4 | 2.36 |
2007 | 15 481 | 321 963 | 158 297 | 163 666 | 20.8 | 10.2 | 10.6 | 2.47 |
2008 | 15 672 | 356 575 | 152 706 | 203 869 | 22.8 | 9.7 | 13.1 | 2.68 |
2009 | 15 989 | 357 552 | 142 780 | 214 772 | 22.0 | 9.0 | 13.0 | 2.55 |
2010 | 16 324 | 367 752 | 145 875 | 221 877 | 22.5 | 8.9 | 13.6 | 2.60 |
2011 | 16 559 | 372 544 | 144 213 | 228 331 | 22.5 | 8.7 | 13.8 | 2.59 |
2012 | 16 900 | 379 121 | 141 220 | 237 901 | 22.5 | 8.4 | 14.1 | 2.62 |
2013 | 17 035 | 393 421 | 137 630 | 255 791 | 22.7 | 8.0 | 14.7 | 2.64 |
2014 | 17 289 | 401 066 | 132 236 | 268 830 | 23.1 | 7.6 | 15.5 | 2.76 |
2015 | 17 557 | 398 561 | 131 867 | 266 694 | 22.7 | 7.5 | 15.2 | 2.73 |
2016 | 17 818 | 400 640 | 131 373 | 269 567 | 22.52 | 7.4 | 15.6 | 2.8 |
2017 | 18 014 | 390 520 | 130 033 | 260 487 | 21.7 | 7.2 | 14.4 | 2.73 |
2018 | 18 437 | 397 947 | 130 515 | 267 432 | 21.8 | 7.1 | 14.7 | 2.84 |
2019 | 18 789 | 403 064 | 133 489 | 269 575 | 21.8 | 7.2 | 14.6 | 2.90 |
2020 | 18 129 | 425 625 | 162 613 | 263 062 | 22.8 | 8.7 | 14.1 | 3.13 |
2021 | 19 386 | 450 652 | 183 357 | 267 295 | 23.4 | 9.5 | 13.9 | 3.32 |
2022 | 19 765 | 403 500 | 134 700 | 268 800 |
Халық санақтары
1999 жылғы Қазақстандағы халық санағы 1989 жылғы КСРО-ның Бүкілодақтық халық санағынан тура 10 жыл өткен соң ақпан айында өтті. Тәуелсіздік алғаннан кейінгі алғашқы халық санағы 1999 жылдың 25 ақпаны мен 4 наурызы аралығында өтті. 2000 жылдың аяғында елдің алғашқы санағының негізгі нәтижелері жарияланды. 1999 жылғы халық санағының қорытындысы бойынша Қазақстан Республикасының халық саны 14.953,1 мың адамды құрады, республикада ресми түрде 16,4 млн адам тұрған 1989 жылғы Бүкілодақтық халық санағы деректерімен (16.199,2) салыстырғанда 1.246,1 мың адамға (7,7% - ға) қысқарды.
2009 жылғы Қазақстандағы халық санағы егемендік алғаннан кейінгі екінші, Қазақстан Республикасының Халық санағы. 2009 жылғы 24-25 ақпан аралығында өткізілді. Санақтың алдын ала ресми нәтижелері 2010 жылғы 4 ақпанда Қазақстан мемстатының сайтында жарияланды. 2009 жылғы халық санағының қорытындысы бойынша Қазақстан Республикасының халық саны 16.004,8 мың адамды құрады, 1999 жылғы халық санағымен салыстырғанда 1.022,9 мың адамға (6,8% - ға) ұлғайды. Санақтың күтпеген нәтижелерінің бірі қала халқының үлесінің 56,3% - дан 52,0% - ға дейін күрт төмендеуі және ауыл халқының үлесінің тиісті өсуі болды. Ал 2011 жылдың 1 қаңтарына 16 441 959 адамды құрады. 2010 жылдың басында халық саны 16 204 617 адам болатын. Оның ішінде, 8763,9 мың (57,3%) адамды қалалық тұрғындар, 7537,5 мың адамды (42,7%) ауылдық тұрғындар құрап отыр.
2021 жылғы Қазақстандағы халық санағы егемендік алғаннан кейінгі үшінші, Қазақстан Республикасының Халық санағы. Санақтың қысқаша нәтижелері 2022 жылдың 1 қыркүйегінде Ұлттық статистика бюросының сайтында жарияланды. 2021 жылғы халық санағының қорытындысы бойынша Қазақстан Республикасының халық саны 19 186,0 мың адамды құрады, 2009 жылғы халық санағымен салыстырғанда 3 176,4 мың адамға (19,8% - ға) ұлғайды.
Ұлттық құрамы
2022 жылғы 1 қыркүйекте жарияланған 2021 жылғы санақтың қысқаша қорытындысына сәйкес негізгі этностардың саны: қазақтар — 13 497 891 адам (халықтың 70,4%), орыстар — 2 981 946 (15,5 %), өзбектер — 614 047 (3,2 %), украиндар — 387 327 (2,0 %), ұйғырлар-290 337 (1,5 %), немістер — 226 092 (1,2) %, татарлар — 218 653 (1,1 %), басқа этностар және ұлтын көрсетпеген — 969 722 (5,1 %)..
Ұлт | 1897 | 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 1999 | 2009 | 2012 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
қазақтар | 3 392 751 | 3 627 612 | 2 327 625 | 2 794 966 | 4 161 164 | 5 289 349 | 6 534 616 | 7 985 039 | 10 096 763 | 10 979 511 |
орыстар | 454 402 | 1 275 055 | 2 458 687 | 3 974 229 | 5 449 826 | 5 991 205 | 6 227 549 | 4 479 620 | 3 793 764 | 3 726 722 |
өзбектер | 29 564 | 129 399 | 120 655 | 136 570 | 207 514 | 263 295 | 332 017 | 370 663 | 456 997 | 493 783 |
украиндар | 79 573 | 860 201 | 658 319 | 762 131 | 930 158 | 897 964 | 896 240 | 547 052 | 333 031 | 313 698 |
ұйғырлар | 55 815 | 62 313 | 35 409 | 59 840 | 120 784 | 147 943 | 185 301 | 210 365 | 224 713 | 228 582 |
татарлар | 55 984 | 79 758 | 108 127 | 191 925 | 281 849 | 312 626 | 327 982 | 248 954 | 204 229 | 204 171 |
немістер | 2 613 | 51 094 | 92 571 | 659 751 | 839 649 | 900 207 | 957 518 | 353 441 | 178 409 | 180 832 |
корейлер | 42 | 96 457 | 74 019 | 78 078 | 91 984 | 103 315 | 99 665 | 100 385 | 103 456 | |
түріктер | 68 | 523 | 9 916 | 18 397 | 25 820 | 49 567 | 75 900 | 97 015 | 98 013 | |
әзербайжандар | 12 996 | 38 362 | 56 166 | 73 345 | 90 083 | 78 295 | 85 292 | 87 190 | ||
белорустар | 25 584 | 31 614 | 107 463 | 197 592 | 181 491 | 182 601 | 111 927 | 66 476 | 63 694 | |
дүңгендер | 4 888 | 8 455 | 7 415 | 9 980 | 17 283 | 22 491 | 30 165 | 36 945 | 51 944 | 55 819 |
күрдтер | 2 387 | 6 109 | 12 299 | 17 692 | 25 425 | 32 764 | 38 325 | 40 026 | ||
тәжіктер | 7 666 | 11 229 | 8 075 | 7 166 | 19 293 | 25 514 | 25 657 | 36 277 | 37 112 | |
поляктар | 1 254 | 3 762 | 54 809 | 53 102 | 61 335 | 61 136 | 59 956 | 47 297 | 34 057 | 33 901 |
шешендер | 3 | 2 639 | 130 232 | 34 492 | 38 256 | 49 507 | 31 799 | 31 431 | 31 809 | |
қырғыздар | 9 612 | 9 352 | 13 718 | 10 925 | 23 274 | б/з | ||||
башқұрттар | 2 528 | 841 | 3 450 | 8 742 | 21 134 | 32 499 | 41 847 | 23 224 | 17 263 | 17 073 |
ингуштар | 3 | 322 | 47 867 | 18 356 | 18 337 | 19 914 | 16 893 | 15 120 | б/з | |
молдовандар | 2 855 | 2 992 | 14 844 | 25 711 | 30 256 | 33 098 | 19 458 | 14 245 | б/з | |
гректер | 157 | 1 374 | 55 543 | 39 241 | 49 930 | 46 746 | 12 703 | 8 846 | б/з | |
мордвалар | 11 911 | 27 244 | 25 334 | 25 499 | 34 129 | 31 424 | 30 036 | 16 147 | 8 013 | б/з |
чуваштар | 2 267 | 6 590 | 11 255 | 22 690 | 22 310 | 22 305 | 11 851 | 7 301 | б/з | |
еврейлер | 1 651 | 4 499 | 19 240 | 28 048 | 26 954 | 22 762 | 18 492 | 6 743 | 3 485 | б/з |
басқалары | 30 591 | 70 342 | 101 379 | 136 606 | 142 668 | 17 4670 | б/з | |||
барлығы | 6 198 469 | 6 151 102 | 9 309 847 | 12 848 573 | 14 684 283 | 16 464 464 | 14 953 126 | 16 009 597 | 16 675 392 |
Халықтың орналасуы
Халықтың қоныстануы әрқилы. Алтай, Тянь-Шань таулары өзен атыраптарында жиірек қоныстанған. Қазақстанның ірі қалалары немесе облыс орталықтарының көпшілігі (Астана, Қарағанды, Жезқазған қалаларынан басқасы) шекараларға айнала жақын орналасқан. Халық тығыздығы ең жоғары облыстар Алматы, Түркістан облыстары, ең сирек қоныстанған облыстар Маңғыстау, Атырау, Қызылорда облыстары.
Қазақстан жер аумағы үлкен (2724,9 мың км²) болғанымен халық сирек қоныстанған елге жатады. Оның аумағының сәйкес түрде 1 км²-не 5,4 адамнан келеді. Тұрғындар үшін табиғат жағдайы неғұрлым қолайлы өңірлер – Түркістан, Жамбыл, Алматы облыстары (Алматы қаласын қоса алғанда). Мұнда республика тұрғындарының 37,8%-ы орналасқан, тұрғындар тығызд. 1 км²-ге 16,9; 6,9 және 7 адамнан келеді. Салыстырмалы түрде тұрғындары көп келесі аймақтар – Солтүстік Қазақстан аймағы: Қостанай, Солтүстік Қазақстан, Ақмола және Павлодар облыстарының аумағы. Мұнда ел тұрғындарының 24,8%-ы орналасқан, тұрғындар тығыздығы 1 км²-ге 5,2; 7,4; 5,7 және 6,5 адамнан келеді. Шығыс Қазақстанда республика тұрғындарының 10,2%-ы тұрады, тұрғындар тығыздығы 1 км²-ге 5,4 адамнан. Орт. Қазақстанда (Қарағанды облысы) республика тұрғындарының 9,4%-ы орналасқан. 1 км²-ге 3,3 адамнан келеді. Халық ең аз қоныстанған аудандар батыс аймақтар – Маңғыстау, Атырау, Батыс Қазақстан, Ақтөбе облыстары және Түркістан аймағындағы Қызылорда облысы Мұнда бүкіл тұрғындардың 17,7%-ы орналасқан, 1 км²-ге келетін орташа тығыздығы, тиісінше, 1,9; 3,7; 4,1; 2,3 және 2,6 адамнан.
Дереккөздер
- Қазақстан Республикасының 2024 жылғы 1 наурыздағы халық саны (қаз.). Қазақстан Ұлттық статистика бюросы. stat.gov.kz (1 наурыз 2024). Тексерілді, 6 сәуір 2024.
- Қазақстанда халық саны 19 млн 700 мыңға жуықтады. Тексерілді, 3 тамыз 2023.
- Қазақстан халқының саны бір жылда 1,3% өсті. Тексерілді, 3 тамыз 2023.
- Қазақстан Республикасының Статистика агенттігі, Қазақстан Республикасы халықының 2011 жыл басына нақтыланған саны туралы, http://www.stat.kz
- "2009 Жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы, Қысқаша қорытындылар" Статистикалық жинақ, Редакциясын басқарған Ә.А. Смайылов, Астана, 2010 - 110 бет
- Қазақстан Республикасы Статистика жөнiндегi агенттiгi. Санақ 2009. Мұрағатталған 1 мамырдың 2012 жылы. (Жұрттың ұлттық құрамы Мұрағатталған 11 мамырдың 2011 жылы..rar)
- Қазақстан Республикасы Статистика жөнiндегi агенттiгi Мұрағатталған 15 қарашаның 2012 жылы.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қazakstan halky Қazakstan Respublikasynyn aumagyn mekendejtin barlyk turgyndardyn zhiyntygy 2024 zhylgy 1 nauryzdagy zhagdaj bojynsha Қazakstan halky 20 075 271 kurajdy Bul korsetkish bojynsha Қazakstan әlemde alpys tortinshi orynda 64 2023 zhyly Қazakstannyn demografiyalyk piramidasy2020 zhylgy 1 kantardagy zhagdaj bojynsha Қazakstannyn demografiyalyk piramidasy Қazakstandagy halyk tygyzdygy әlemdegi en tomen elderdin biri 7 2 adam km2 Birinshi dengejdegi әkimshilik aumaktyk birlikterdin en zhogary tygyzdygy Respublikalyk manyzy bar Almaty kalasynda 3131 adam km2 en azy Ұlytau oblysynda 1 25 adam km2 bajkalady Alajda eger songy uakytta elde bolyp zhatkan demografiyalyk zharylys bajkalsa Қazakstan halkynyn tygyzdygy 6 7 ese artady Zhәne shamamen 49 05 adam km2 boluy mүmkin 2021 zhylgy shildedegi zhagdaj bojynsha Қazakstannyn kala halky zhalpy sanynyn 59 2 8 auyl halky 40 8 8 kurady 2022 zhylgy nauryzdagy zhagdaj bojynsha Қazakstannyn 22 kalasynda 100 mynnan astam adam turady olardyn 3 milliona bir millionnan astam halyk bar 2021 zhyly halyktyn bolzhamdy osimi 246 494 adamdy kurady bul zhalpy halyktyn 1 3 kurajdy 2020 zhylgy zhagdaj bojynsha tuudyn zhalpy koefficienti 3 13 kurady BҰҰ Ekonomikalyk zhәne әleumettik mәseleler departamentinin ortasha bolzhamy bojynsha 2050 zhyly Қazakstan halky 40 millionnan astam adamdy kurauy mүmkin Al 2100 de ol 75 milliondy kurauy mүmkin Etnikalyk kazaktardyn elimizde tuu korsetkishi zhogary bolgandyktan kazaktar oz elinde oz halkyn tez arttyra alady Sebebi Қazakstanda urbanizaciya ote bayau zhүrip zhatyr Egemendi ҚazakstanTurgyndar tygyzdygy Қazakstan zher aumagy үlken 2724 9 myn km bolganymen halyk sirek konystangan elge zhatady Onyn aumagynyn sәjkes tүrde 1 km ne 5 4 adamnan keledi Turgyndar үshin tabigat zhagdajy negurlym kolajly onirler Tүrkistan Zhambyl Almaty oblystary Almaty kalasyn kosa alganda Munda respublika turgyndarynyn 37 8 y ornalaskan turgyndar tygyzd 1 km ge 16 9 6 9 zhәne 7 adamnan keledi Salystyrmaly tүrde turgyndary kop kelesi ajmaktar Soltүstik Қazakstan ajmagy Қostanaj Soltүstik Қazakstan Akmola zhәne Pavlodar oblystarynyn aumagy Munda el turgyndarynyn 24 8 y ornalaskan turgyndar tygyzdygy 1 km ge 5 2 7 4 5 7 zhәne 6 5 adamnan keledi Shygys Қazakstanda respublika turgyndarynyn 10 2 y turady turgyndar tygyzdygy 1 km ge 5 4 adamnan Ortalyk Қazakstanda Қaragandy oblysy respublika turgyndarynyn 9 4 y ornalaskan 1 km ge 3 3 adamnan keledi Halyk en az konystangan audandar batys ajmaktar Mangystau Atyrau Batys Қazakstan Aktobe oblystary zhәne Tүrkistan ajmagyndagy Қyzylorda oblysy Munda bүkil turgyndardyn 17 7 y ornalaskan 1 km ge keletin ortasha tygyzdygy tiisinshe 1 9 3 7 4 1 2 3 zhәne 2 6 adamnan Қala zhәne auyl halky 1999 zhylgy sanak zhүrgizilgen kezdegi ҚR nyn әkimshilik aumagy birliginde 84 kala 200 kent 2036 auyldyk okrug 7684 auyldyk eldi meken bolady Resmi statistika mәlimet bojynsha Қazakstan turgyndarynyn 56 y kalalyk eldi mekenderde 44 y auyldyk eldi mekenderde turady Қala turgyndary en kop oblystar Қaragandy kala turgyndarynyn үlesi 82 2 Mangystau 78 4 Pavlodar 63 4 Қyzylorda 60 5 Atyrau 58 2 Aktobe 56 2 Қostanaj 54 2 Respublikanyn en iri kalalary Almaty 1129356 adam Қaragandy 43664 salystyrmaly tүrde irileri Shymkent 360078 Taraz 330125 Astana 312965 Өskemen 310950 Pavlodar 300503 Semej 269574 Aktobe 253088 Қostanaj 221429 Petropavl 203533 Oral 195459 Temirtau 170481 Қyzylorda 157364 Atyrau 142497 Aktau 143396 Ekibastuz 127197 Kokshetau 123389 Rudnyj 109515 Қalgan kalalardagy turgyndar sany 100 myn adamnan kem Bajyrgy turgyndardyn үles salmagy kop oblystar Қyzylorda 94 2 Atyrau 89 Mangystau 78 7 Aktobe 70 7 oblystary en azy Soltүstik Қazakstan 29 6 Қostanaj 30 9 Akmola 37 5 Қaragandy 37 6 oblystary Koshi kon Songy on zhyldykta olardyn kalalarga koshu karkyny zhogary boldy 1989 zhyly kalada turatyn kazaktardyn үlesi 38 3 bolsa 1999 zhyly 45 3 ga zhetti Konsuldyk kyzmet departamenti baskarmasynyn songy mәlimeti bojynsha 2003 әrbir үshinshi kazak shet elderde turady olardyn zhalpy sany 3 5 mln adam Alys shet elderde Қytajda 1258500 Mongoliyada 83000 Auganstanda 28000 Tүrkiyada 20000 Iranda 3450 Baltyk zhagalauy elderinde 2500 Germaniyada 700 Zhaponiyada 400 Australiyada 400 Belgiyada 28 Saud Arabiyasynda 28 Norvegiyada 20 Kubada 2 adam turady Barlygy 1397028 adam Sonymen birge Franciyada 172 Shveciyada 51 Pәkistanda 36 AҚSh ta 23 Austriyada 18 Shvejcariyada 4 Daniyada 4 otbasy turady Zhakyn shet elderde 1814300 kazak onyn ishinde Өzbekstanda 966000 Resejde 687800 Tүrikmenstanda 87600 Қyrgyzstanda 42600 Ukrainada 10500 Tәzhikstanda 10000 Әzirbajzhanda 4000 Gruziyada 3000 Moldovada 2000 Armeniyada 500 Belaruste 300 adam turady Halyk sany zhazylgan Қazakstan kartasyZhas zhynystyk kuramy Қazakstanda er balalardyn dүniege kelui basym bolganymen әjelder sany 30 34 zhastan bastap ajtarlyktaj kobejedi 60 69 zhasta 1 5 ese 70 zhasta 3 ese artady Tutastaj alganda respublikada әjelder sany erlerden basym Қazak halky zhas ultka zhatady Onyn zhas ajyrmashylygy kurylymynda 9 zhaska dejingi balalar 22 0 Al tutastaj alganda 19 zhaska dejingi zhastar 43 9 60 zhәne odan zhogary zhastagy turgyndar үlesi 6 1 Ortasha arifmetikalyk zhas nebәri 25 zhas Yagni kazak halkynyn basym boligi zhastar men balalar Sauattylyk Қazakstan halkynyn bilimdilik indeksi men sauattylyk korsetkishi zhogary dengejde 1990 91 oku zhyly Қazakstandagy 55 zhogary oku ornynda 287 4 myn student okygan bolsa 1999 2000 oku zhylynda zhogary oku oryndarynyn sany 163 ke al ondagy okityndar sany 365 4 mynga zhetti Songy on zhyldykta zhergilikti turgyndardyn bilim aluynda serpilis pajda boldy Әrbir 1000 adamnyn 126 sy zhogary bilimdi Әsirese studentter sanynyn kazak zhastary esebinen kүrt osui 90 zhyldardyn basynan bastaldy Қazirgi kezde zhogary oku oryndaryndagy kazak studentterinin үlesi 67 Ekonomika salalarynda enbek etetinder arasyndagy zhogary zhәne arnauly orta bilimdiler үlesi ajtarlyktaj osti eger 1989 zhyly 1000 adamga shakkanda zhogary bilimdiler sany orta eseppen 130 adam bolsa 1999 zhyly 212 arnauly orta bilimdiler tiisinshe 234 zhәne 296 boldy Қazirgi kezde zhalpy bilim beretin memlekettik mektepterde 3101 4 myn okushy okidy olardyn 1661 3 myny auyldyk zherlerde bilim aluda 1997 zhyly respublikadagy zhalpy bilim beretin zheke menshik mektep sany 124 boldy onda 13 5 myn okushy okydy Қazirgi kezde 3455 mektep meml tilde zhumys istejdi Onda 1530 1 myn okushy okidy Sonymen birge sabak orys tilinde zhүrgiziletin 2522 mektep 1462 4 myn okushy ozbek tilinde 78 mektep 77 2 myn okushy ujgyr tilinde 14 mektep 22 3 myn okushy tәzhik tilinde 3 mektep 2 5 myn okushy ukrain tilinde 1 mektep 0 1 myn okushy zhәne aralas tilde okytatyn 2112 mektep bar Қazakstan үshin tabigi osim turgyndar sany osuinin negizgi kozi bolyp tabylady әri kazak halky osiminin basty faktory bolyp kala beredi Mysaly kazaktardyn tabigi on osimi 1989 zhyly Қazakstan turgyndarynyn bүkil tabigi osiminin 63 5 yn kuragan bolsa bul osim 1991 zhyly 72 4 1993 zhyly 88 2 1995 zhyly 88 0 boldy Tuu korsetkishiFertildilik korsetkishi Қazakstan onirleri bojynsha tuudyn zhalpy koefficienti Mangystau 3 80 Ontүstik Қazakstan 3 71 Қyzylorda 3 42 Atyrau 3 29 Zhambyl 3 20 Aktobe 2 70 Almaty oblysy 2 65 Almaty kala 2 65 Astana kalasy 2 44 Batys Қazakstan 2 29 Akmola 2 19 Shygys Қazakstan 2 07 Қaragandy 2 04 Pavlodar 1 98 Soltүstik Қazakstan 1 72 Қostanaj 1 70 Қazakstan 2 65 Osylajsha tuu koefficienti dәstүrli zhәne dini ontүstik pen Batysta zhogary al soltүstik pen shygysta slavyan zhәne nemis halkynyn pajyzy әli de salystyrmaly tүrde zhogary ekenin koruge bolady 1999 zhyly zhүrgizilgen Қazakstannyn demografiyasy men densaulyk saktau zertteuine sәjkes kazaktar үshin fertildik kosetkish 2 5 al orystar үshin 1 38 kurady 1989 zhyly kazaktar men orystar үshin FK tiisinshe 3 58 zhәne 2 24 kurady 1868 zhyldan bastap omir sүru uzaktygynyn grafigiZhynyska bajlanysty omir sүru uzaktygy lt br gt Қyzgylt әjel kok erkek zhasyl ekeuin kosa algandaTugan kezdegi omir sүru uzaktygy Period Өmir sүru uzaktygy Zhyldar Period Өmir sүru uzaktygy Zhyldar1950 1955 55 1 1985 1990 67 51955 1960 57 3 1990 1995 65 51960 1965 59 5 1995 2000 63 01965 1970 61 7 2000 2005 64 61970 1975 63 3 2005 2010 66 01975 1980 64 3 2010 2015 69 11980 1985 65 9Halyk sany1950 2023 zhyldardagy halyk sanynyn dinamikasy1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 19598 091 600 8 131 000 8 342 000 8 516 000 8 737 000 8 892 000 8 971 000 9 065 000 9 169 000 9 294 7001960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 19699 754 800 10 236 000 10 723 000 11 192 000 11 449 000 11 771 000 12 047 000 12 323 000 12 588 000 12 800 0001970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 197913 009 000 13 211 000 13 430 000 13 637 000 13 847 000 14 063 000 14 209 000 14 349 000 14 501 000 14 685 0001980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 198914 858 000 15 053 000 15 253 000 15 452 000 15 648 000 15 842 000 16 028 000 16 244 000 16 332 000 16 537 0001990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 199916 690 000 16 793 000 16 964 000 16 986 000 16 942 000 16 679 000 16 544 000 15 993 000 15 804 000 15 000 0002000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 200914 900 000 14 800 000 14 851 100 14 866 900 14 951 200 15 074 767 15 219 291 15 396 878 15 571 506 15 776 4922010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 201916 204 617 16 441 959 16 675 392 16 911 911 17 165 239 17 417 447 17 870 957 18 226 000 18 557 337 18 895 5672020 2021 2022 202319 131 779 19 479 552 19 703 159 20 000 000Demografiyalyk akparattar 1950 2022 Zhyl Halyk sany myn adam Tuylgandar sany Қajtys bolgandar sany Tabigi osim Tuyludyn zhalpy korsetkishi 1000 adamga Қajtys boludyn zhalpy korsetkishi 1000 adamga Tabigi osim 1000 adamga Zhiyntyk tuu koefficienti zhalpy 1950 6703 252 000 97 000 155 000 37 6 14 4 25 91951 6831 256 000 98 000 158 000 37 5 26 31952 7042 264 000 101 000 163 000 37 5 26 81953 7316 262 000 104 000 158 000 35 8 25 71954 7637 286 000 106 000 180 000 37 5 27 71955 7992 300 000 109 000 191 000 37 5 12 9 28 21956 8371 313 000 112 000 201 000 37 4 28 81957 8765 326 000 115 000 211 000 37 2 29 21958 9169 340 000 116 000 224 000 37 1 29 71959 9581 354 000 118 000 236 000 36 9 29 91960 9995 371 800 121 000 250 800 37 2 11 3 30 61961 10 480 377 000 124 000 253 000 36 0 24 11962 10 958 368 300 127 000 241 300 33 6 22 01963 11 321 352 400 125 000 227 400 31 1 20 11964 11 610 330 500 125 000 205 500 28 5 17 71965 11 910 320 600 124 000 196 600 26 9 9 6 16 51966 12 185 313 500 124 000 189 500 25 7 15 61967 12 456 307 200 123 000 184 200 24 7 14 81968 12 694 302 000 121 000 181 000 23 8 14 31969 12 900 302 200 122 000 180 200 23 4 13 91970 13 105 306 700 121 000 185 700 23 4 9 2 17 41971 13 320 317 400 124 000 193 400 23 8 14 41972 13 533 318 600 125 000 193 600 23 5 14 21973 13 742 321 100 126 000 195 100 23 4 14 11974 13 955 338 300 127 000 211 300 24 2 15 11975 14 136 343 700 127 000 216 700 24 3 8 8 15 31976 14 279 350 400 128 000 222 400 24 5 15 61977 14 425 349 400 128 000 221 400 24 2 15 31978 14 588 355 300 127 000 228 300 24 4 15 61979 14 753 354 320 113 687 240 633 24 0 16 31980 14 919 356 013 119 078 236 935 23 9 8 0 15 91981 15 096 367 950 120 974 246 976 24 4 8 0 16 41982 15 279 373 416 120 165 253 251 24 4 7 9 16 61983 15 463 378 577 123 807 254 770 24 5 8 0 16 51984 15 647 399 403 129 796 269 607 25 5 8 3 17 21985 15 780 396 929 126 786 270 143 25 2 8 0 17 11986 15 965 410 846 119 149 291 697 25 7 7 5 18 31987 16 167 417 139 122 835 294 304 25 8 7 6 18 21988 16 362 407 116 126 898 280 218 24 9 7 8 17 11989 16 537 382 269 126 378 255 891 23 1 7 6 15 51990 16 670 362 081 128 576 233 505 22 2 7 9 14 31991 16 525 353 174 134 324 218 850 21 5 8 2 13 3 2 671992 16 440 337 612 137 518 200 094 20 5 8 4 12 1 2 621993 16 381 315 482 156 070 159 412 19 3 9 5 9 8 2 541994 16 146 305 624 160 339 145 285 18 9 9 9 9 0 2 431995 15 816 276 125 168 656 107 469 17 5 10 7 6 8 2 211996 15 578 253 175 166 028 87 147 16 3 10 7 5 6 2 021997 15 334 232 356 160 138 72 218 15 2 10 4 4 7 1 931998 15 072 222 380 154 314 68 066 14 8 10 2 4 5 1 811999 14 928 217 578 147 416 70 162 14 6 9 9 4 7 1 792000 14 882 222 054 149 778 72 276 14 9 10 1 4 9 1 882001 14 854 221 487 147 876 73 611 14 9 10 0 5 0 1 842002 14 854 227 171 149 381 77 790 15 3 10 1 5 2 1 882003 14 901 247 946 155 277 92 669 16 6 10 4 6 2 2 032004 15 013 273 028 152 250 120 778 18 2 10 1 8 1 2 212005 15 147 278 977 157 121 121 856 18 4 10 4 8 0 2 222006 15 307 301 756 157 210 144 546 19 7 10 3 9 4 2 362007 15 481 321 963 158 297 163 666 20 8 10 2 10 6 2 472008 15 672 356 575 152 706 203 869 22 8 9 7 13 1 2 682009 15 989 357 552 142 780 214 772 22 0 9 0 13 0 2 552010 16 324 367 752 145 875 221 877 22 5 8 9 13 6 2 602011 16 559 372 544 144 213 228 331 22 5 8 7 13 8 2 592012 16 900 379 121 141 220 237 901 22 5 8 4 14 1 2 622013 17 035 393 421 137 630 255 791 22 7 8 0 14 7 2 642014 17 289 401 066 132 236 268 830 23 1 7 6 15 5 2 762015 17 557 398 561 131 867 266 694 22 7 7 5 15 2 2 732016 17 818 400 640 131 373 269 567 22 52 7 4 15 6 2 82017 18 014 390 520 130 033 260 487 21 7 7 2 14 4 2 732018 18 437 397 947 130 515 267 432 21 8 7 1 14 7 2 842019 18 789 403 064 133 489 269 575 21 8 7 2 14 6 2 902020 18 129 425 625 162 613 263 062 22 8 8 7 14 1 3 132021 19 386 450 652 183 357 267 295 23 4 9 5 13 9 3 322022 19 765 403 500 134 700 268 800Halyk sanaktaryTolyk makalasy Қazakstan halyk sanagy 1999 1999 zhylgy Қazakstandagy halyk sanagy 1989 zhylgy KSRO nyn Bүkilodaktyk halyk sanagynan tura 10 zhyl otken son akpan ajynda otti Tәuelsizdik algannan kejingi algashky halyk sanagy 1999 zhyldyn 25 akpany men 4 nauryzy aralygynda otti 2000 zhyldyn ayagynda eldin algashky sanagynyn negizgi nәtizheleri zhariyalandy 1999 zhylgy halyk sanagynyn korytyndysy bojynsha Қazakstan Respublikasynyn halyk sany 14 953 1 myn adamdy kurady respublikada resmi tүrde 16 4 mln adam turgan 1989 zhylgy Bүkilodaktyk halyk sanagy derekterimen 16 199 2 salystyrganda 1 246 1 myn adamga 7 7 ga kyskardy Tolyk makalasy Қazakstan halyk sanagy 2009 2009 zhylgy Қazakstandagy halyk sanagy egemendik algannan kejingi ekinshi Қazakstan Respublikasynyn Halyk sanagy 2009 zhylgy 24 25 akpan aralygynda otkizildi Sanaktyn aldyn ala resmi nәtizheleri 2010 zhylgy 4 akpanda Қazakstan memstatynyn sajtynda zhariyalandy 2009 zhylgy halyk sanagynyn korytyndysy bojynsha Қazakstan Respublikasynyn halyk sany 16 004 8 myn adamdy kurady 1999 zhylgy halyk sanagymen salystyrganda 1 022 9 myn adamga 6 8 ga ulgajdy Sanaktyn kүtpegen nәtizhelerinin biri kala halkynyn үlesinin 56 3 dan 52 0 ga dejin kүrt tomendeui zhәne auyl halkynyn үlesinin tiisti osui boldy Al 2011 zhyldyn 1 kantaryna 16 441 959 adamdy kurady 2010 zhyldyn basynda halyk sany 16 204 617 adam bolatyn Onyn ishinde 8763 9 myn 57 3 adamdy kalalyk turgyndar 7537 5 myn adamdy 42 7 auyldyk turgyndar kurap otyr Tolyk makalasy Қazakstan halyk sanagy 2021 2021 zhylgy Қazakstandagy halyk sanagy egemendik algannan kejingi үshinshi Қazakstan Respublikasynyn Halyk sanagy Sanaktyn kyskasha nәtizheleri 2022 zhyldyn 1 kyrkүjeginde Ұlttyk statistika byurosynyn sajtynda zhariyalandy 2021 zhylgy halyk sanagynyn korytyndysy bojynsha Қazakstan Respublikasynyn halyk sany 19 186 0 myn adamdy kurady 2009 zhylgy halyk sanagymen salystyrganda 3 176 4 myn adamga 19 8 ga ulgajdy Қazakstan tүrli halyk okilderinin әnuran shyrkau sәtiҰlttyk kuramy1897 1970 zhyldardagy basym ult okilderi 2022 zhylgy 1 kyrkүjekte zhariyalangan 2021 zhylgy sanaktyn kyskasha korytyndysyna sәjkes negizgi etnostardyn sany kazaktar 13 497 891 adam halyktyn 70 4 orystar 2 981 946 15 5 ozbekter 614 047 3 2 ukraindar 387 327 2 0 ujgyrlar 290 337 1 5 nemister 226 092 1 2 tatarlar 218 653 1 1 baska etnostar zhәne ultyn korsetpegen 969 722 5 1 Salystyrmaly keste 1897 2012 Ұlt 1897 1926 1939 1959 1970 1979 1989 1999 2009 2012kazaktar 3 392 751 3 627 612 2 327 625 2 794 966 4 161 164 5 289 349 6 534 616 7 985 039 10 096 763 10 979 511orystar 454 402 1 275 055 2 458 687 3 974 229 5 449 826 5 991 205 6 227 549 4 479 620 3 793 764 3 726 722ozbekter 29 564 129 399 120 655 136 570 207 514 263 295 332 017 370 663 456 997 493 783ukraindar 79 573 860 201 658 319 762 131 930 158 897 964 896 240 547 052 333 031 313 698ujgyrlar 55 815 62 313 35 409 59 840 120 784 147 943 185 301 210 365 224 713 228 582tatarlar 55 984 79 758 108 127 191 925 281 849 312 626 327 982 248 954 204 229 204 171nemister 2 613 51 094 92 571 659 751 839 649 900 207 957 518 353 441 178 409 180 832korejler 42 96 457 74 019 78 078 91 984 103 315 99 665 100 385 103 456tүrikter 68 523 9 916 18 397 25 820 49 567 75 900 97 015 98 013әzerbajzhandar 12 996 38 362 56 166 73 345 90 083 78 295 85 292 87 190belorustar 25 584 31 614 107 463 197 592 181 491 182 601 111 927 66 476 63 694dүngender 4 888 8 455 7 415 9 980 17 283 22 491 30 165 36 945 51 944 55 819kүrdter 2 387 6 109 12 299 17 692 25 425 32 764 38 325 40 026tәzhikter 7 666 11 229 8 075 7 166 19 293 25 514 25 657 36 277 37 112polyaktar 1 254 3 762 54 809 53 102 61 335 61 136 59 956 47 297 34 057 33 901sheshender 3 2 639 130 232 34 492 38 256 49 507 31 799 31 431 31 809kyrgyzdar 9 612 9 352 13 718 10 925 23 274 b zbashkurttar 2 528 841 3 450 8 742 21 134 32 499 41 847 23 224 17 263 17 073ingushtar 3 322 47 867 18 356 18 337 19 914 16 893 15 120 b zmoldovandar 2 855 2 992 14 844 25 711 30 256 33 098 19 458 14 245 b zgrekter 157 1 374 55 543 39 241 49 930 46 746 12 703 8 846 b zmordvalar 11 911 27 244 25 334 25 499 34 129 31 424 30 036 16 147 8 013 b zchuvashtar 2 267 6 590 11 255 22 690 22 310 22 305 11 851 7 301 b zevrejler 1 651 4 499 19 240 28 048 26 954 22 762 18 492 6 743 3 485 b zbaskalary 30 591 70 342 101 379 136 606 142 668 17 4670 b zbarlygy 6 198 469 6 151 102 9 309 847 12 848 573 14 684 283 16 464 464 14 953 126 16 009 597 16 675 392Halyktyn ornalasuyҚazakstan halkynyn tygyzdygy Halyktyn konystanuy әrkily Altaj Tyan Shan taulary ozen atyraptarynda zhiirek konystangan Қazakstannyn iri kalalary nemese oblys ortalyktarynyn kopshiligi Astana Қaragandy Zhezkazgan kalalarynan baskasy shekaralarga ajnala zhakyn ornalaskan Halyk tygyzdygy en zhogary oblystar Almaty Tүrkistan oblystary en sirek konystangan oblystar Mangystau Atyrau Қyzylorda oblystary Қazakstan zher aumagy үlken 2724 9 myn km bolganymen halyk sirek konystangan elge zhatady Onyn aumagynyn sәjkes tүrde 1 km ne 5 4 adamnan keledi Turgyndar үshin tabigat zhagdajy negurlym kolajly onirler Tүrkistan Zhambyl Almaty oblystary Almaty kalasyn kosa alganda Munda respublika turgyndarynyn 37 8 y ornalaskan turgyndar tygyzd 1 km ge 16 9 6 9 zhәne 7 adamnan keledi Salystyrmaly tүrde turgyndary kop kelesi ajmaktar Soltүstik Қazakstan ajmagy Қostanaj Soltүstik Қazakstan Akmola zhәne Pavlodar oblystarynyn aumagy Munda el turgyndarynyn 24 8 y ornalaskan turgyndar tygyzdygy 1 km ge 5 2 7 4 5 7 zhәne 6 5 adamnan keledi Shygys Қazakstanda respublika turgyndarynyn 10 2 y turady turgyndar tygyzdygy 1 km ge 5 4 adamnan Ort Қazakstanda Қaragandy oblysy respublika turgyndarynyn 9 4 y ornalaskan 1 km ge 3 3 adamnan keledi Halyk en az konystangan audandar batys ajmaktar Mangystau Atyrau Batys Қazakstan Aktobe oblystary zhәne Tүrkistan ajmagyndagy Қyzylorda oblysy Munda bүkil turgyndardyn 17 7 y ornalaskan 1 km ge keletin ortasha tygyzdygy tiisinshe 1 9 3 7 4 1 2 3 zhәne 2 6 adamnan DerekkozderҚazakstan Respublikasynyn 2024 zhylgy 1 nauryzdagy halyk sany kaz Қazakstan Ұlttyk statistika byurosy stat gov kz 1 nauryz 2024 Tekserildi 6 sәuir 2024 Қazakstanda halyk sany 19 mln 700 mynga zhuyktady Tekserildi 3 tamyz 2023 Қazakstan halkynyn sany bir zhylda 1 3 osti Tekserildi 3 tamyz 2023 Қazakstan Respublikasynyn Statistika agenttigi Қazakstan Respublikasy halykynyn 2011 zhyl basyna naktylangan sany turaly http www stat kz 2009 Zhylgy Қazakstan Respublikasy halyk sanagy Қyskasha korytyndylar Statistikalyk zhinak Redakciyasyn baskargan Ә A Smajylov Astana 2010 110 bet Қazakstan Respublikasy Statistika zhonindegi agenttigi Sanak 2009 Muragattalgan 1 mamyrdyn 2012 zhyly Zhurttyn ulttyk kuramy Muragattalgan 11 mamyrdyn 2011 zhyly rar Қazakstan Respublikasy Statistika zhonindegi agenttigi Muragattalgan 15 karashanyn 2012 zhyly