Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ғабделлатиф хан (тат. Ğabdellatíf, Габделлатыйф, عبداللطیف; шам. 1475 — 19 қараша 1517, Мәскеу) — Қазан ханы (1497—1502), Ибраһим хан мен Нұрсұлтанның ұлы, Гауһаршадтың ағасы.
| Ғабделлатиф тат. Ğabdellatíf | |||
| Лауазымы | |||
|---|---|---|---|
| |||
| 1495 — 1502 | |||
| Ізашары | Мамық | ||
| Ізбасары | Мұхамметәмин | ||
| Өмірбаяны | |||
| Дүниеге келуі | 1475 | ||
| Қайтыс болуы | 19 қараша 1517 Мәскеу | ||
| Әкесі | Ибраһим | ||
| Анасы | Нұрсұлтан | ||
өңдеу  | |||
Өмірбаяны
1479 жылы оны анасы Қырымға алып кетті. 1490 жылдардың басында III Иванның қызметіне кіріп, енші жер ретінде алды. Қазан ақсүйектердің қолдауымен Мамық ханның орнына келді. Алдымен Ұлы Мәскеу кінәздігіне бағытталды. 1499 жылы наурызда Мамық ханның інісі Орақпен бірге 80 мыңдық әскермен Қазанға аттанды. Қазан ханына көмектесу үшін III Иван кінәз Федор Иванович Бельский, кінәз Семен Романович Ярославский, Юрий Захарьич және кінәз Даниил Васильевич Щени бастаған әскер жіберді.
Алайда, ол дербес саясат жүргізе бастағаннан соң 1502 жылы қызметінен босатылып, айдалды.
1508 жылы қаңтарда Қырым ханы І Меңлі Герей, анасы Нұрсұлтан мен ханзада Мехмет Герейдің кепілдіктерімен босатылып, өзінің еншісі ретінде алды. 1508 жылы 29 желтоқсанда оны енші жер билеушісі ретінде танытын Ресей үкіметі онымен келісім жасады. Алайда Абдул-Латиф өзінің ұлттық саяси көзқарастарынан бас тартпады. 1512 жылы мамырда I Меңлі Герейдің ұлдары Ахмет Герей мен Бұрнаш Герей бастаған қырым татарлардың шабуылына ықпал етті деп айыпталып, қамауға алынып, мүлкінен айырылды. Белгісіз себептермен шежіреші Юрьевецті емес, одан Кашираны тартып алғанын айтады. Немесе бір жерде жаңылыс кетті немесе Ғабделлатифтің иелігі бір кездері ауыстырылған.
1516 жылы Қазан ханы Мұхамметәмин ұзаққа созылған аурумен ауырады. Ғабделлатифті қамаудан босатып, оны тақтың заңды мұрагері деп тану туралы өтінішпен сейіт, Шаһ Жүсіп мырза және бақшы тұлғасындағы елшілік Қазаннан Мәскеуге келді. Келіссөздерден кейін Ресей үкіметі Ғабделлатифті мұрагер деп танып, оны қамаудан босатты, бірақ оған Кашираны басқаруға беріп, оны Қазанға жібермеді.
1517 жылы 19 қарашада Мұхамметәмин қайтыс болардан бір жыл бұрын Ғабделлатиф белгісіз себептермен қайтыс болды.
Сілтеме
- С. М. Соловьёв Ежелгі заманнан бері Ресей тарихы. 5-том . 2-бөлім. 2-тарау Мұрағатталған 23 ақпанның 2020 жылы.
- Ғабделлатиф хан «Родоводе» сайтында. Бабалар мен ұрпақтар шежіресі
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ғabdellatif han tat Gabdellatif Gabdellatyjf عبداللطیف sham 1475 19 karasha 1517 Mәskeu Қazan hany 1497 1502 Ibraһim han men Nursultannyn uly Gauһarshadtyn agasy Ғabdellatif tat GabdellatifLauazymyTu 10 Қazan hany1495 1502Izashary MamykIzbasary MuhammetәminӨmirbayanyDүniege kelui 1475 1475 Қajtys boluy 19 karasha 1517 1517 11 19 MәskeuӘkesi IbraһimAnasy Nursultanondeu Өmirbayany1479 zhyly ony anasy Қyrymga alyp ketti 1490 zhyldardyn basynda III Ivannyn kyzmetine kirip enshi zher retinde aldy Қazan aksүjekterdin koldauymen Mamyk hannyn ornyna keldi Aldymen Ұly Mәskeu kinәzdigine bagyttaldy 1499 zhyly nauryzda Mamyk hannyn inisi Orakpen birge 80 myndyk әskermen Қazanga attandy Қazan hanyna komektesu үshin III Ivan kinәz Fedor Ivanovich Belskij kinәz Semen Romanovich Yaroslavskij Yurij Zaharich zhәne kinәz Daniil Vasilevich Sheni bastagan әsker zhiberdi Alajda ol derbes sayasat zhүrgize bastagannan son 1502 zhyly kyzmetinen bosatylyp ajdaldy 1508 zhyly kantarda Қyrym hany I Menli Gerej anasy Nursultan men hanzada Mehmet Gerejdin kepildikterimen bosatylyp ozinin enshisi retinde aldy 1508 zhyly 29 zheltoksanda ony enshi zher bileushisi retinde tanytyn Resej үkimeti onymen kelisim zhasady Alajda Abdul Latif ozinin ulttyk sayasi kozkarastarynan bas tartpady 1512 zhyly mamyrda I Menli Gerejdin uldary Ahmet Gerej men Burnash Gerej bastagan kyrym tatarlardyn shabuylyna ykpal etti dep ajyptalyp kamauga alynyp mүlkinen ajyryldy Belgisiz sebeptermen shezhireshi Yurevecti emes odan Kashirany tartyp alganyn ajtady Nemese bir zherde zhanylys ketti nemese Ғabdellatiftin ieligi bir kezderi auystyrylgan 1516 zhyly Қazan hany Muhammetәmin uzakka sozylgan aurumen auyrady Ғabdellatifti kamaudan bosatyp ony taktyn zandy murageri dep tanu turaly otinishpen sejit Shaһ Zhүsip myrza zhәne bakshy tulgasyndagy elshilik Қazannan Mәskeuge keldi Kelissozderden kejin Resej үkimeti Ғabdellatifti murager dep tanyp ony kamaudan bosatty birak ogan Kashirany baskaruga berip ony Қazanga zhibermedi 1517 zhyly 19 karashada Muhammetәmin kajtys bolardan bir zhyl buryn Ғabdellatif belgisiz sebeptermen kajtys boldy SiltemeS M Solovyov Ezhelgi zamannan beri Resej tarihy 5 tom 2 bolim 2 tarau Muragattalgan 23 akpannyn 2020 zhyly Ғabdellatif han Rodovode sajtynda Babalar men urpaktar shezhiresi