Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Халықаралық автомобиль федерациясы (фр. Fédération Internationale de l'Automobile), FIA (FIA) — автомобиль ұйымдары мен автокөлік иелерінің мүдделерін қорғауға арналған 1904 жылы 20 маусымда құрылған коммерциялық емес ұйым.
| Халықаралық автомобиль федерациясы | |
| ФИА | |
 | |
| Мүшелік: | 140 елде 235 мүшелер |
|---|---|
| Штаб-пәтері: | |
| Басшылары | |
| Президенті |
|
| Құрылуы | |
| Құрылды | |
| http://www.fia.com | |
 Халықаралық автомобиль федерациясы Ортаққорда | |
Ол бастапқыда Internationale des Automobile Clubs Reconnus қауымдастығы (AIACR) ретінде құрылды, оның құрылымы ұлттық клубтардың халықаралық ұйымы ретінде сипатталды. Штаб-пәтері Парижде, Францияда орналасқан, және қазір Швейцария, Женева қаласында орналасқан. Әлемнің 140 еліндегі 235 мүшеден тұрады. 1993 жылдан бастап федерацияның президенті болды. 2009 жылдың 23 қазанында FIA президенті болды.
FIA автокөлік жарыстарын басқарушы орган ретінде көпшілікке жақсы танымал. 1922 жылы федерация жарыс ұйымдастыруды кейіннен FISA(қолжетпейтін сілтеме) (Fédération Internationale du Sport Automobile, FISA) болған тәуелсіз комитет CSI-ге (Sportive Internationale Commission) тапсырды. 1993 жылы FIA-ның қайта құрылымдауы FISA-ның жойылуына әкеліп соқтырды, автожарыс FIA-ның тікелей бақылауына өтті.
Құрылымы
- FIA Бас ассамблеясы - көптеген FIA мүше клубтарының президенттерінен құралған жоғары басқарушы органы.
- FIA Президенті сонымен қоса Бас Ассамблеяның президенті ретінде қызмет етеді.
- Президенттің жылжымалылық және автомобиль жөніндегі орынбасары.
- FIA-ның Дүниежүзілік жылжымалылық және автомобильдік кеңесі - FIA-ның барлық спорттық емес түрлерін басқарады.
- Жылжымалылық және автомобильдер бойынша комиссиялар.
- Президенттің спорт жөніндегі орынбасары.
- FIA Дүниежүзілік автоспорт кеңесі - FIA реттейтін барлық спорттық іс-шараларды басқарады.
- Спорттық комиссиялар.
- Президенттің жылжымалылық және автомобиль жөніндегі орынбасары.
- FIA Сенаты.
- FIA Халықаралық апелляциялық соты.
- FIA хатшылығы.
Тарихы
1930 жылдары AIACR(қолжетпейтін сілтеме) сол кездегі автоспорттың шыңы болған Еуропа чемпионатын (AIACR) өткізді.
1950 жылы FIA жарыс автокөлік жүргізушілері арасында әлем чемпионатын ұйымдастырды, бұл класс бүгін Формула-1 деп аталады. Жаңа турнирдің дебюттік жарысы 1950 жылғы Ұлыбритания Гран-при болды.
1953 жылы FIA спорттық автомобильдер үшін әлем чемпионатын құрды. Жарыс 1953 жылы басталды. Турнирді ұпай санауы бастапқыда тек өндірушілер үшін жасалды. 1981 жылдан бастап жеке пилоттық есеп жүргізу қосылды. 1982 жылы С тобының прототиптеріне арналған жаңа техникалық регламент енгізілді, оған сәйкес турнир 1992 жылға дейін өткізілді. Ұзақ үзілістен кейін, ол 2012 жылы қайта жаңа атаумен жанданды - төзімділік бойынша автомобиль жарыстарының әлем чемпионаты.
1956 жылы КСРО Орталық автомотоклубы FIA-ға қабылданды.
1964 жылдан бастап FIA картингтен әлем чемпионатын өткізіп келеді. Бір этапты турнирдің алғашқы жеребесі Римде өтті.
1973 жылы FIA алғашқы дүниежүзілік ралли чемпионатын ұйымдастырды. 1973 жылғы Монте-Карлодағы ралли жарысы дүниежүзілік ралли чемпионатының дебюттік оқиғасы болды. Алғашқы төрт жылда турнирдің нәтижелері тек өндірушілердің есебіне шығарылды. 1977-1978 жылдары оған FIA Rally Drivers Cup қосылды. Тек 1979 жылы олар жеке сында ралли бойынша әлем чемпионын анықтай бастады.
1987 жылы бірінші классына жататын автомобиль жарыстарының әлем чемпионаты өтті. Бірақ ол дами алмады, турнирдің қайта өрлеуі тек 2005 жылы өтті, 2017 жылға дейін жалғасып, Туринг классына автомобиль жарыстарының онша беделді емес Әлем кубогына жол берді.
2014 жылы FIA бойынша әлем чемпионатын құрды. Бірінші бастама португалдық этапта 2014 жылы өтті.
2017 жылы FIA өзінің басшылығымен алғаш рет FIA құрлықаралық дрифт бойынша кубогын өткізді.
2019 жылдың желтоқсанында FIA Формула Е 2020/2021 маусымынан бастап әлем чемпионаты мәртебесін алады деп мәлімдеді.
FIA басшылығымен өтетін әлем чемпионаттары
Автоспорттың әр жарыс түріндегі шыңы - Әлем чемпионаты. Бұл мәртебені тек жалпыға бірдей танылған турнирлер алады. Әлем чемпионаттарына қойылатын маңызды талаптар - бұл кем дегенде үш түрлі құрлықта өткізілетін, көп сатылы болуы керек. Бұл кестеде Халықаралық автомобиль федерациясы қай жылдары әлем чемпионатын өткізіп, өткізіп отырғандығы көрсетілген:
| Турнир | Жеке есеп | Өндірушілер/құрылымдаушылар есебі | Топ есебі |
|---|---|---|---|
| Автомобиль құраушылардың әлем чемпионаты (AIACR) | – | 1925–1927 | – |
| "Формула-1" әлем чемпионаты | 1950– | 1958– | – |
| Спорттық автомобильдер үшін әлем чемпионаты | 1981–1992 | 1953–1984 | 1985–1992 |
| Картинг бойынша әлем чемпионаты | 1964– | – | – |
| Ралли бойынша әлем чемпионаты | 1979– | 1973– | – |
| Туринг классына жататын авто жарыстардың әлем чемпионаты | 1987, 2005–2017 | 2005–2017 | 1987 |
| GT1 классына жататын автомобильдер бойынша әлем чемпионаты | 2010–2012 | – | 2010–2012 |
| Төзімділікке арналған авто жарыстар бойынша әлем чемпионаты | 2012– | 2012– | 2018– |
| Ралли-кросс бойынша әлем чемпионаты | 2014– | – | 2014– |
| «Формула E» әлем чемпионаты | 2020– | – | 2020– |
Қазіргі кезде өткізілетін турнирлер қалың қаріппен ерекшеленген
Президенттер
- Этьен ван Зюйлен ван Ниэвельт (Étienne van Zuylen van Nyevelt, 1904—1931)
- Робер де Вогюэ (Robert de Vogüé, 1931—1936)
- Жеан де Роан-Шабо (Jehan de Rohan-Chabot, 1936—1958)
- Аделин де Лидекерк Бофор (Hadelin de Liedekerke Beaufort, 1958—1963)
- Филиппо Караччоло ди Кастаньето (Filippo Caracciolo di Castagneto, 1963—1965)
- Уилфрид Эндрюс (Wilfrid Andrews, 1965—1971)
- Амори де Мерод (Amaury de Merode, 1971—1975)
- Пауль Альфонс фон Меттерних-Виннебург (Paul Alfons von Metternich-Winneburg, 1975—1985)
- Жан-Мари Балестр (1985—1993)
- Макс Мосли (1993—2009)
- Жан Тодт (2009 жылдан бастап)
Дереккөздер
- http://www.fia.com/members
- https://ru.motorsport.com/formula-e/news/formula-e-stanet-chempionatom-mira-s-sezona-2020-21/4606190/ Мұрағатталған 29 тамыздың 2021 жылы.
Сілтемелер
- fia.com - Халықаралық автомобиль федерациясының ресми парақшасы
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Halykaralyk avtomobil federaciyasy fr Federation Internationale de l Automobile FIA FIA avtomobil ujymdary men avtokolik ielerinin mүddelerin korgauga arnalgan 1904 zhyly 20 mausymda kurylgan kommerciyalyk emes ujym Halykaralyk avtomobil federaciyasyFIAMүshelik 140 elde 235 mүshelerShtab pәteri Parizh FranciyaBasshylaryPrezidentiҚuryluyҚuryldy20 mausym 1904 zhylyhttp www fia comHalykaralyk avtomobil federaciyasy Ortakkorda Ol bastapkyda Internationale des Automobile Clubs Reconnus kauymdastygy AIACR retinde kuryldy onyn kurylymy ulttyk klubtardyn halykaralyk ujymy retinde sipattaldy Shtab pәteri Parizhde Franciyada ornalaskan zhәne kazir Shvejcariya Zheneva kalasynda ornalaskan Әlemnin 140 elindegi 235 mүsheden turady 1993 zhyldan bastap federaciyanyn prezidenti boldy 2009 zhyldyn 23 kazanynda FIA prezidenti boldy FIA avtokolik zharystaryn baskarushy organ retinde kopshilikke zhaksy tanymal 1922 zhyly federaciya zharys ujymdastyrudy kejinnen FISA kolzhetpejtin silteme Federation Internationale du Sport Automobile FISA bolgan tәuelsiz komitet CSI ge Sportive Internationale Commission tapsyrdy 1993 zhyly FIA nyn kajta kurylymdauy FISA nyn zhojyluyna әkelip soktyrdy avtozharys FIA nyn tikelej bakylauyna otti ҚurylymyFIA Bas assambleyasy koptegen FIA mүshe klubtarynyn prezidentterinen kuralgan zhogary baskarushy organy FIA Prezidenti sonymen kosa Bas Assambleyanyn prezidenti retinde kyzmet etedi Prezidenttin zhylzhymalylyk zhәne avtomobil zhonindegi orynbasary FIA nyn Dүniezhүzilik zhylzhymalylyk zhәne avtomobildik kenesi FIA nyn barlyk sporttyk emes tүrlerin baskarady Zhylzhymalylyk zhәne avtomobilder bojynsha komissiyalar Prezidenttin sport zhonindegi orynbasary FIA Dүniezhүzilik avtosport kenesi FIA rettejtin barlyk sporttyk is sharalardy baskarady Sporttyk komissiyalar FIA Senaty FIA Halykaralyk apellyaciyalyk soty FIA hatshylygy Tarihy1930 zhyldary AIACR kolzhetpejtin silteme sol kezdegi avtosporttyn shyny bolgan Europa chempionatyn AIACR otkizdi 1950 zhyly FIA zharys avtokolik zhүrgizushileri arasynda әlem chempionatyn ujymdastyrdy bul klass bүgin Formula 1 dep atalady Zhana turnirdin debyuttik zharysy 1950 zhylgy Ұlybritaniya Gran pri boldy 1953 zhyly FIA sporttyk avtomobilder үshin әlem chempionatyn kurdy Zharys 1953 zhyly bastaldy Turnirdi upaj sanauy bastapkyda tek ondirushiler үshin zhasaldy 1981 zhyldan bastap zheke pilottyk esep zhүrgizu kosyldy 1982 zhyly S tobynyn prototipterine arnalgan zhana tehnikalyk reglament engizildi ogan sәjkes turnir 1992 zhylga dejin otkizildi Ұzak үzilisten kejin ol 2012 zhyly kajta zhana ataumen zhandandy tozimdilik bojynsha avtomobil zharystarynyn әlem chempionaty 1956 zhyly KSRO Ortalyk avtomotokluby FIA ga kabyldandy 1964 zhyldan bastap FIA kartingten әlem chempionatyn otkizip keledi Bir etapty turnirdin algashky zherebesi Rimde otti 1973 zhyly FIA algashky dүniezhүzilik ralli chempionatyn ujymdastyrdy 1973 zhylgy Monte Karlodagy ralli zharysy dүniezhүzilik ralli chempionatynyn debyuttik okigasy boldy Algashky tort zhylda turnirdin nәtizheleri tek ondirushilerdin esebine shygaryldy 1977 1978 zhyldary ogan FIA Rally Drivers Cup kosyldy Tek 1979 zhyly olar zheke synda ralli bojynsha әlem chempionyn anyktaj bastady 1987 zhyly birinshi klassyna zhatatyn avtomobil zharystarynyn әlem chempionaty otti Birak ol dami almady turnirdin kajta orleui tek 2005 zhyly otti 2017 zhylga dejin zhalgasyp Turing klassyna avtomobil zharystarynyn onsha bedeldi emes Әlem kubogyna zhol berdi 2014 zhyly FIA bojynsha әlem chempionatyn kurdy Birinshi bastama portugaldyk etapta 2014 zhyly otti 2017 zhyly FIA ozinin basshylygymen algash ret FIA kurlykaralyk drift bojynsha kubogyn otkizdi 2019 zhyldyn zheltoksanynda FIA Formula E 2020 2021 mausymynan bastap әlem chempionaty mәrtebesin alady dep mәlimdedi FIA basshylygymen otetin әlem chempionattaryAvtosporttyn әr zharys tүrindegi shyny Әlem chempionaty Bul mәrtebeni tek zhalpyga birdej tanylgan turnirler alady Әlem chempionattaryna kojylatyn manyzdy talaptar bul kem degende үsh tүrli kurlykta otkiziletin kop satyly boluy kerek Bul kestede Halykaralyk avtomobil federaciyasy kaj zhyldary әlem chempionatyn otkizip otkizip otyrgandygy korsetilgen Turnir Zheke esep Өndirushiler kurylymdaushylar esebi Top esebiAvtomobil kuraushylardyn әlem chempionaty AIACR 1925 1927 Formula 1 әlem chempionaty 1950 1958 Sporttyk avtomobilder үshin әlem chempionaty 1981 1992 1953 1984 1985 1992Karting bojynsha әlem chempionaty 1964 Ralli bojynsha әlem chempionaty 1979 1973 Turing klassyna zhatatyn avto zharystardyn әlem chempionaty 1987 2005 2017 2005 2017 1987GT1 klassyna zhatatyn avtomobilder bojynsha әlem chempionaty 2010 2012 2010 2012Tozimdilikke arnalgan avto zharystar bojynsha әlem chempionaty 2012 2012 2018 Ralli kross bojynsha әlem chempionaty 2014 2014 Formula E әlem chempionaty 2020 2020 Қazirgi kezde otkiziletin turnirler kalyn karippen erekshelengenPrezidentterEten van Zyujlen van Nievelt Etienne van Zuylen van Nyevelt 1904 1931 Rober de Vogyue Robert de Vogue 1931 1936 Zhean de Roan Shabo Jehan de Rohan Chabot 1936 1958 Adelin de Lidekerk Bofor Hadelin de Liedekerke Beaufort 1958 1963 Filippo Karachcholo di Kastaneto Filippo Caracciolo di Castagneto 1963 1965 Uilfrid Endryus Wilfrid Andrews 1965 1971 Amori de Merod Amaury de Merode 1971 1975 Paul Alfons fon Metternih Vinneburg Paul Alfons von Metternich Winneburg 1975 1985 Zhan Mari Balestr 1985 1993 Maks Mosli 1993 2009 Zhan Todt 2009 zhyldan bastap Derekkozderhttp www fia com members https ru motorsport com formula e news formula e stanet chempionatom mira s sezona 2020 21 4606190 Muragattalgan 29 tamyzdyn 2021 zhyly Siltemelerfia com Halykaralyk avtomobil federaciyasynyn resmi parakshasy