Философия және саясаттану факультеті (ҚазҰУ)

Философия және саясаттану факультеті
Қазақ ұлттық университеті
Ағылшынша атауы	The Faculty of Philosophy and Political Science
Құрылған жылы	1949
Деканы	ф.ғ.д., Масалимова Әлия Рымғазықызы
Орналасқан жері	ҚазҰУ қалашығы, Алматы қ., Масанчи көш., 39/47
Ресми сайты	www.kaznu.kz

Тарихы

Философия және саясаттану факультетінің тарихы 1947 жылы психология және логика кафедрасының ашылуы мен 1949 жылы С.М. Киров атындағы ҚазМУ-дің философия және экономика факультетінің құрылуынан бастау алады. Философия және экономика факультетінің ең алғашқы деканы доцент Н.П. Дардыкин болған. Философия және экономика факультеті 1951 жылы философия-экономикалық факультет болып біріктіріледі, оның басшысы экономика ғылымдарының кандидаты, доцент Ф.А. Жеребятьев тағайындалады. 1954 жылы КСРО басшылығының шешімімен философия-экономикалық факультеті жабылып, тек 1968 жылы қайтадан ашылады. Факультеттің ең алғашқы түлектері – философия ғылымдарының докторы, ҚР ҒҰА академигі Ж.М. Әбділдин., философия ғылымдарының докторы, профессор А.Х. Қасымжанов, экономика ғылымдарының докторы, ҚР ҒҰА академиктері Я.А. Әубәкіров, К.А. Сағадиев, философия ғылымдарының докторы, профессор М.С. Әженов., профессор С.Т. Темірбеков, Г.А. Югай, З.А. Мұқашев, М.С. Бурабаев, Г.Б. Хан, А.И. Икенов, В.Г. Яковлев, А.А. Аимбетов, В.Г. Брянов, А.Д. Әжибаева, И.С. Хорошилова және т.б.

1971-1972 жылдар аралығында факультетте гуманитарлы және жаратылыстану факультеті жанында философия, философия тарихы және логика, этика, эстетика және кафедралары жұмыс жасаған. Кейінгі жылдарда психология, әлеуметтану, саясаттану кафедралары құрылған. 1970 жылдан бастап факультетте шетел студенттері оқи бастады. Факультет Куба, Ауғанстан, Лаос, Камбоджа, , Моңғолия, Үндістан, Пәкістан мемлекеттеріне 400 астам білікті мамандарды даярлады. Факультет Орта Азия аймағындағы философиялық білім беру орталығы болып табылады. 1991 жылы философия-экономика факультеті екі дербес философия және саясаттану факультеті, экономика және әлеуметтану факультеті болып бөлінді. 1997 жылы әлеуметтану бөлімі философия және саясаттану факультеті құрамына енді. Факультет тарихына қазақстандық психология, философия, саясаттану ғылымдарының негізін қалаушылар Т.Т. Тәжібаев, А.Х. Қасымжанов, Т.К. Мустафин есімдері алтын әріппен жазылған. Факультеттегі үш аудиторияға осы ғалым-педагогтар есімдері берілген. Факультет дамуына үлкен үлес қосқан профессорлар Аитов Нариман Әбдірахманұлы, Рахматуллин Қасым Халиуллинұлы, Орынбеков Муханмадияр Серікбекұлы, Қудайбергенов Білім Қайнелқұлы және т.б.

Философия және саясаттану факультетінің тарихы өзінің бастауын 1947 жылы психология және логика кафедрасының ұйымдастырылуынан, содан соң 1949 жылы университетте философия және экономика факультетінің ашылып, 1951 жылы философия-экономика факультетіне біріктірілуінен бастайды. Философиядан кадрларды Кеңес Одағының орталық оқу орындарында ғана дайындау қажет деп шешкен СОКП ОК шешімі бойынша 1954 жылы жабылған философия-экономика факультеті 1968 жылы қайтадан ашылды. Соңғы жылдары психология, саясаттану, әлеуметтану сияқты жаңа кафедралар ашыла бастады. 1991 жылы философия және экономика факультеті екі факультетке, философия және саясаттану, экономика және әлеуметтану факультеттеріне бөлінді. 1997 жылы әлеуметтану бөлімі философия және саясаттану факультетінің құрамына енді.

Факультеттің алғашқы түлектері - ҚР ҰҒА Академигі, философия ғылымының докторы Әбділдин Ж.М., философия ғылымының докторы, профессор Қасымжанов А.Х., ҚР ҰҒА Академигі, экономика ғылымының докторлары Әубәкіров Я.Ә., Сағадиев Қ,А., философия ғылымының докторлары, профессор Әженов М.М., профессор Темірбеков С.Т. және басқалары. Қазақстанның психология, философия және саясаттану ғылымдарының негізін салушылар Т.Т. Тәжібаев., А.Х. Қасымжанов., Т.К. Мұстафиннің есімдері факультет тарихында алтын әріптермен жазылды. Факультеттегі үш аудитория осы ерекше ғалым-педагогтардың атында. Факультеттің дамуына ерекше үлес қосқан профессорлардың қатарына Аитов Н.А., Рахматуллин К.Х., Орынбеков М.С жатқызуға болады.

Әр жылдары философия және саясаттану факультетін философия ғылымының докторлары, профессорлар О.А. Сегізбаев., А.Х.Қасымжанов., М.С. Әженов., А.К.Касабек, психология ғылымының докторы, профессор Н.А.Логинова басқарды. Факультет декандары қызметін саяси ғылым докторы, профессор К.Н.Бұрханов (Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаты) және философия ғылымының докторы, профессор, ҚР ҰҒА Академигі Ғарифолла Есім ( Қазақстан Республикасының Парламенті Сенатының депутаты), социология ғылымының докторы, профессор З.К. Шаукенова атқарған. 2010 жылдың сәуір айынан бастап философия және саясаттану факультетінің деканы болып философия ғылымдарының докторы, профессор А.Т. Құлсариева тағайындалды. Факультет өмірінде жарты ғасыр барысында көркею, гүлдену, қайта құрылу, қиыншылықтарға толы кезеңдер орын алды, алайда факультет үжымы қиындықтарды жеңіп, өсіп, өзінің дамуының жаңа белестеріне қоршаған шындықтың жаңа маңызды және күрделі талаптарын орындауға қабілетті, жоғары деңгейге көтеріле білді. Философия және саясаттану факультетінің ұжымы жеткілікті түрде жоғарғы шығармашылық әлеуетімен, жауапкершілігімен, өзінің кәсібіне және университетіне берілгендегімен ерекшеленеді. Қазіргі уақытта Философия және саясаттану факультетінің, жақын арадағы үш жылдықтағы дамуының және жаңаруының Стратегиясының басты мақсаты мамандарды дайындаудың жоғарғы сапасын қамтамасыз ету болып табылады.

Философия және саясаттану факультеті - Қазақстан Республикасындағы философия және саясаттану факультеті әлеуметтік-гуманитарлық пәндердің ipi білім беру орталығы болып табылады. Факультет университеттің дамуымен бірге Қазақстандық, философиялық,. әлеуметтанулық, психология-педагогикалық, саясаттанулық ғылымдарымен, мәдениет және жалпы білім беру процесстеримен катар жүрді. Факультет өзінің бар болуына барлық уақытысында қоғамдық өміріндегі әр түрлі салаларға арналған ең жоғары кәсіби деңгейдегі мамаңдарды даярлаған. Біздің түлектеріміз әлемнің әр түрлі жерлерінде жұмыс істейді. Біздің ұжым жоғары шығармашылық потенциалды,жаыупкершілікпен, өз қәсібибіне және университетіне жаң-таңымен берілген.

Философия және саясаттану факультеті келесі мамандықтар бойынша дайындайды: Бакалавриат

• 5В020100 - Философия
• 5В020600 -
• 5В050300 - Психология
• 5В050100 - Әлеуметтану
• 5В020400 - Мәдениеттану
• 5В090500 - Әлеуметтік жұмыс
• 5В010300 -
• 5В012300 -
• 5В050200 - Саясаттану

Магистратура:

• 6М020100 - Философия
• 6М020600 - Дінтану
• 6М050300 - Психология
• 6М050100 - Әлеуметтану
• 6М020400 - Мәдениеттану
• 6М090500 - Әлеуметтік жұмыс
• 6М010300 - Педагогика және психология
• 6М050200 - Саясаттану

PhD ДОКТОРАНТУРА: Мәдени антропология, Саясаттану, Жалпы психология, Білім беру жуйесінде басқару, Әлеуметтік жұмыс, Философия. Философия және саясаттану факультетінің 6 кафедрасында бакалавриат, магистратура, Phd докторантура және келесі мамандықтар бойынша оқытылу жүргізіледі: - Дінтану және мәдениеттану кафедрасы - Философия кафедрасы - Жалпы және этникалық педагогика кафедрасы - Жалпы және этникалық психология кафедрасы. - Әлеуметтану және әлеуметтік жұмыс кафедрасы - Саясаттану кафедрасы

Әл-Фараби атындағы КазҰУ-нің 2009-2012 жылдарға арналған даму Стратегиясына сәйкес философия және саясаттану факультетінің даму Стратегиясының басты бағыттары: - факультеттің құрылымын жаңарту және корпоративті басқарудын негізгі қағидаларын ендіру; - оқу процесін дамыту және жүйелік тұрғыдан жетілдіру; - ғылым менеджменті мен инновация жүйесін жаңарту. Факультет мақсаты – әлеуметтік-гуманитарлық ғылымдар бойынша ірі білім және ғылыми орталық ретінде алдыңғы қатарлы орында болу, оны нығайту және ұстап отыру. Факультет міндеті - әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің міндеттерімен толығымен сәйкес келеді. Философия және саясаттану факультетінің профессорлық-оқытушылық құрамы - 148 оқытушыдан тұрады. Оньң iшiндe: ғылым докторлары, профессорлар -40: ғылым кандидаттары, доценттер. аға оқытушылар -69: ғылыми дәрежесі жоқ оқытушылар - 39. Профессорлық-оқытушылық кұрамының ғылыми дәрежесі – 75% құрайды. Ал, ғылыми дәрежесі және атақтарымен профессорлық-окытушылык құрамының орта жасы 45 жас.

Оқу-әдістемелік қызмет

Философия және саясаттану факультетінің оқу- әдістемелік жұмысы деканаттың және әдістемелік бюроның жоспарларына сәйкес атқарылады. Нәтижелі жұмыстардың көрсеткіштері ретінде келесі жұмыстарды атап өтуге болады: 2006 жылы БжҒМ жариялаған байқауда бакалавриат 6 мамандық, магистатура 8 мамандық бойынша МЖБС даярлауға авторлық құқыққа ие болды. Осыған байланысты 2009 жылы 8 мамандық бойынша (бакалавриат, магистратура), өңделіп, толықтырылды, ОЖБ мазмұны төменде көрсетілген 8 бағытта жаңа кредиттік технология талаптарына сай өзгертілді: Мәдениеттану (6N0204, 050204), Педагогика және психология (6N0103, 050103) (Абай атындағы ҚазҰПУ біріккен), Саясаттану (6N0502, 050502), Психология (6N0503, 050503), Дінтану (6N0206, 050206), Әлеуметтану (6N0501, 050501), Әлеуметтік қызмет (6N0907, 050905) (Букетов атындағы ҚарМУ-мен бірлескен), Философия (6N0201, 050201). 2010-2011 оқу жылында факультеттің барлық мамандықтарына сәйкес эксперименттік (байқау) оқу бағдарламалары, оқу жұмыс жоспарлары даярланды және 2010 жылға арналған элективті пәндер Каталогы жаңартылды. Қазіргі уақытта модулді оқыту бағдарламалары және 2011-2012 оқу жылдарына арналған Каталогтарға қатысты жұмыстар атқарылуда. 2. 2009-2010жж. Философия және саясаттану факультетінің кафедралары 20 типтік бағдарламаларды толықтырып, оларға енгізілген «Мәдени мұра» бағдарламасына сәйкес түзетулер жасалды. Философия және саясаттану факультетінің кафедралары магистратураның 6N0501, 6N0505 – Әлеуметтану, 6N0502– Саясаттану, 6N0503 – Психология, 6N0201 – Философия, 6N0206- Дінтану, 6N0204 –Мәдениеттану мамандықтары бойынша 24 типтік бағдарламаларды қазақ және орыс тілдерінде дайындады 3. Факультетте кафедра оқытушыларымен кредиттік технологияны, интранетті ендіру және жетілдіру жұмыстарына қатысты түсіндіру жұмыстары өткізілді. Оқытылатын пәндерден білім алушыларға арналған ОӘК мен силлабустарды дайындау барысы және оларды ИНТРАНЕТТЕ Word и PDF форматта (100% орындау) енгізу қадағаланды. 4. Оқытушылар интерактивті оқытуды кеңінен пайдаланады, себебі ол студенттерді білімді меңгеру және өңдеу процесіне енгізуге мүмкіндік береді. Студенттердің пәннің мазмұнын тиімді меңгеру мақсатында жалпы және этникалық педагогика кафедрасының оқытушылары электронды поштаны кеңінен қолданады. Электронды пошта арқылы студенттерге дәріс материалдары алдын-ала жіберіліп, студенттің дайындалуына мүмкіндік беріледі. 5. Философия және саясаттану факультетінің оқытушылары университетте жыл сайын өткізілетін ғылыми-әдістемелік конференцияларға белсенді қатысады (жылда 20-ға жуық баяндамалар ұсынылады). 39 ғылыми-әдістемелік конференцияларға: «Совершенствование качества высшего образования в свете Болонского процесса: реалии, проблемы и перспективы» (28 қаңтар 2009ж.), «Высшее образование – стратегический ресурс формирования интеллектуальной нации» (15 қаңтар 2010ж.) т. б.

Ғылыми зерттеу қызметі

Факультет жоспарлы көптеген ғылыми-зерттеу жұмыстарын іске асырады: 1. Кафедралардың негізгі ғылыми бағыттары бойынша іргелі ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу. 2. ҚР БжҒМ және ҚР ММ халықаралық ұйымдар мен қорлардың ғылыми гранттары мен жобалары. 3. Халықаралық, республикалық, университеттік конференциялар, семинар, дөңгелек үстелдер т.б. ұйымдастыру. 4. Студенттермен, магистранттармен, докторанттармен ғылыми – зерттеу жұмыстарын жүргізу. Білім беру процесінің әртүрлі кезеңдерінде ғылыми – зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру, жүргізу. Философия және саясаттану факультетінде бар ғылыми орталықтар: «Әл- Фараби мәдени мұрасы» орталығы (проф. Ж.А.Алтаев) Гендерлік зерттеулер орталығы (проф. Г.К.Ахметова, доц. Н.У.Шеденова) Этнопедагогикалық зерттеулер орталығы (проф.Ж. Жарықбаев) Факультеттегі бар лабораториялар: 1. Жалпы және этникалық психология кафедрасындағы «Психология лабораториясы». 2. Әлеуметтану және әлеуметтік қызмет көрсету кафедрасындағы «Студенттер, магистранттар, PhD докторанттарға арналған әлеуметтану және әлеуметтік қызмет көрсету лабораториясы». 3. Жалпы және этникалық педагогика кафедрасындағы «Жоғарғы мектеп мәселелері лабораториясы». 2010 жылы «Әлеуметтану лабораториясы» базасында «Әлеуметтік зерттеулер және әлеуметтік инжиниринг орталығы» құрылды.

Ғылыми бағыттар

Философия және саясаттану факультетінің кафедралары бойынша жүргізілетін ғылыми жұмыстардың негізгі бағыттары: Саясаттану кафедрасы заманауи талаптарға сай саясаттану ғылымдарының өзекті мәселелері бойынша жоспарлы түрде ғылыми – зерттеу жұмыстарын жүргізеді: • Қазақстан қоғамының заманауи саясаттанулық процестері мен демократизациялануын зерттеу; • ҚР – ның саяси жүйесінің модернизациялану процестерін зерттеу; • Заманауи саяси технологиялар мен саяси менеджментті зерттеу; • Халықаралық қарым-қатынас пен глобальді дамудың саяси мәселелерін зерттеу; • Халықаралық және аумақтық қауіпсіздіктің саяси мәселелерін зерттеу; • ҚР имидждік дамуын талдау;

Жалпы және этникалық психология кафедрасындағы ғылыми-зерттеу жұмыстарының құзіретті бағыттары: • заманауи жоғарғы білімнің өзекті мәселелерін талдау, Қазақстанның бәсекеге қабілеттілігін нығайту факторы ретінде ғылыми негіздер мен күрделі деңгейлік білім жүйесін (бакалавриат, магистратура, PhD докторантура) жетілдіру; • оқытушылардың инновациялық әрекеттері ЖОО–нда білім сапасын жоғарлату факторы ретінде; • университеттік білім жүйесінде қазақстандық студенттердің патриоттық сезімдерін қалыптастырудың білімділік-тәрбиелік технологиялары мен концептуалды негіздері; • Педагогикалық менеджменттің өзекті мәселелері.

Философия ғылымы және дінтану кафедрасында жүргізілетін ғылыми-зерттеу жұмыстары келесі мәселелер бойынша өткізіледі: • Қазақстанның мемлекеттілігін жетілдіру мен нығайтуда мәдениаралық және конфессияаралық диалогтарды бейбітшілікті сақтау мақсатында өткізу; •заманауи этноұлттық қарым-қатынастардың діни-конфессиялық аспектілері; • діни ұқсастықтың теориялық методологиялық негіздері; • қазіргі таңда Қазақстанда дін мәселесі және ұлттық қауіпсіздік; • НРД ерекшеліктері және мемлекеттің оны қадағалауы; • қоғамда діннің алатын орны және оны талдау принциптерін анықтау;

Әлеуметтану және әлеуметтік қызмет көрсету кафедарсында жүргізілетін ғылыми зерттеу жұмыстары келесі мәселелер бойынша өткізіледі: • қоғамдық жүйенің жаһандануы, урбанизациялануы, модернизациялануы • қазіргі уақыттағы жастардың бәсекеге қабілеттілігі; • жастардың әлеуметтенуі; • Қазақстанда гендерлік теңдікті қамтамасыз ету; • қоғамның, мәдениеттің және тұлғаның синергизмденуі; • қоғамдағы азаматтық, мемлекеттік, мемлекттік емес институттардың әлеуметтік серіктестігі; • әлеуметтік процестерді моделдеу, болжау, құрастыру және басқару; • әлеуметтік ақпараттарды зерттеу, сараптау, талдау және бағалау; • қоғамның әлеуметтік жүйесі және әлеуметтік стратификациясы; • өмір сүру жағдайын (сапасын) жоғарлату; • халықтың түрлі деңгейіне байланысты әлеуметтік қызмет көрсету, реабилитациялау; • әлеуметтік қызмет көрсетудің медициналық және психологиялық аспектілері; • түрлі типті отбасына әлеуметтік қызмет көрсету; • әлеуметтік қызметтердің сандық және сапалық әдістемесі; • ақпараттық процестерді болжау; заманауи әлеуметтік қызмет көрсету жұмыстарының теориясын дифференциациялау; • қазақстандық қоғамды әлеуметтенуге бейімдеу; • қазіргі жастардың құндылықтарды бағдарлауы; • Қазақстанда гендерлік саясатты енгізу: жағдайы және перспективасы; • Қазақстанда өмір сүру жағдайын талдау және болжау; • ақпараттық процестерді болжаудың әлеуметтік талдануы;

Жалпы және этникалық педагогика кафедрасында жүргізілетін ғылыми-зерттеу жұмыстары келесі мәселелер бойынша өткізіледі: • бірлескен диалогтік танымдық іс - шаралар; • тұлғаның этнопедагогикалық даму аспектілері; • тұлғаның құқықтық санасы; • оқу процесінің субъектісінің қалыптасуы; •отбасылық қарым - қатынас және ондағы мәселелер; • ұғыну психологиясы – жалпы психологиялық феномен ретінде; • этникалық стереотиптерді және пайымдауларды кроссмәдени талдау; • этнопсихология мен психологияның даму тарихы; • оқыту үрдісінде таным іс-әрекетінің этнопсихологиялық және психолого-педагогикалық мәселелері; • шығармашылық, өзін-өзі тану қарым-қатынас және өзіндік сананың этнопсихологиялық мәселелері; • эмоциялық интеллект және ойлаудың этнопсихологиялық, психофизиологиялық мәселелері;

Әлеуметтік философия кафедрасының ғылыми-зерттеу жұмыстары келесі мәселелер бойынша өткізіледі: заманауи әлеуметтік философия мәселелері, саясат философиясы, құқық философиясы, білім философиясы, ғылым және эпистемология философиясы, ислам философиясы, қазақ философиясы. Ғылыми зерттеу жұмыстары түрлі бағыттар мен формаларда өткізіледі. Әлеуметтік философия кафедрасының ғылыми - зерттеу жұмыстарының ерекшелігі бірнеше құзыреттілік ғылыми бағытталған талдау жұмысын жүргізу болып табылады: • Профессор А.Х.Қасымжановтың философиялық мұрасын зерттеу. • Қоғам мен адамның рухани жағынан өзін-өзі тану мәселелерін зерттеу. • Әл-Фараби мұраларын зерттеу. • Әлеуметтік философия кафедрасының ғылыми -зерттеу жұмыстары келесі мәселелер бойынша өткізіледі: заманауи әлеуметтік философияның теориялық және қолданбалы мәселелерін зерттеу. Әлеуметтік – гуманитарлық таным әдіснамасын, компаративисттік, әлеуметтік эпистемологиялық зерттеулердің әдіснамасы бойынша зерттеулер жүргізу. • Әл-Фараби мұраларының методологиялық, жалпыгуманитарлық маңыздылығын зерттеу және оның шығармашылығын өзекті ғылыми зерттеулерде инновациялық оқыту процестерінде тиімді қолдану. •Қазақстандық ұлттық идеяларды, патриотизмді жаһандану жағдайларында әл-Фараби мұраларының философиясын зерттеу контекстерінде қолданудың ғылыми-тәжірибелік әдіснамалық нұсқауларын дайындау • Ғылыми зерттеу контекстерінде, әлеуметтік ойларда әл-Фараби мұраларын зерттеу. Мәдени антропология кафедрасының ғылыми -зерттеу жұмыстарының мақсат, міндеттері • лингвомәдени және мәденифилософиялық мәселелерді танып білу; • қазақ мәдениетінің аксиологиялық мәселелерін зерттеу; • медиа-мәдениет мәселелерін қарастыру; • қазақтанудың категориялық аппаратын анықтау; •постмодернистік мәдениеттің жаңа тенденцияларын зерттеу; • мәдени туризм және экологиялық мәдениеттің маңыздылығын негіздеу; • мәдениетаралық қарым-қатынас және мәдени ұқсастықтарға қатысты мәселелерді мәдени философиялық талдау.

Ғылыми жобалар мен зерттеулер

Түрлі фонд сайыстарына, гранттық жобаларға қатысу.

Саясаттану кафедрасы Ғылыми-зерттеу жұмыстарын іргелі зерттеулер бағдарламаларының ғылыми бағыттары бойынша жүргізеді: «Обеспечение безопасности и стабильности государства как фактор формирования международного имиджа РК» Жетекшісі: саясат. ғ.д., профессор Л.М.Иватова Қатысушылар: саясат.ғ.д., проф. А.А. Нұрмағамбетов, саясат.ғ.д., проф. Г.О.Насимова, саясат.ғ.д, проф. А.С.Балапанова, саясат.ғ.к., доц. Р.Б.Сейсебаева, доц. Н.А.Саитова. Магистранттар: Ш.М.Жандосова, А.Джуматаев , Р.К.Өмірбеков.

Жалпы және этникалық педагогика кафедрасы 1. 2010 жылы ҚР БжҒМ қолданбалы зерттеу жобасын орындау жұмыстарын аяқтады. «Подготовка менеджеров образования в высшей школе как фактор повышения качества человеческих ресурсов в контексте национальной идеи Казахстана», 2007-2009 жж. Жоба жетекшісі: – пед. ғ.д., профессор З.А.Исаева. Қатысушылар: – п.ғ.к., доц. Н.С.Алғожаева, п.ғ.к., З.М.Садвақасова, Е.С.Оңалбеков. 2. Мәдениет министрлігі мен ҚР ақпарат және мәдениет министрлігінің «Культурное наследие» - «Әлем Ғұламалардың еңбектері мен ой-пікірлері. Педагогикалық ойлардың антологиясы. VII том (XX ғасырдың II жартысы)» (2010 – 2011 жж) атты жобасы бойынша іс-шаралар басталды Жоба жетекшісі: Г.К. Ахметова. Қатысушылар: - п.ғ.к., доцент А.К.Мынбаева, п.ғ.к., доцент Н.С.Алғожаева, п.ғ.к., доцент А.Б.Айтбаева. 3. ОПҚ –ны ПФЗ жобасы бойынша жұмыстарын жалғастыруда «Научные основы обеспечения конкурентоспособности многоуровневой системы образования (бакалавриат – магистратура – докторантура PhD) как фактор укрепления конкурентоспособности Казахстана». Жоба жетекшісі: пед ғыл.док., проф. Ахметова Г.К., Қатысушылар: – А.К.Мыңбаева – к.п.н., доцент; М.Шағырбаева - оқытушы. Философия ғылымы және дінтану кафедрасы Философия ғылымы және дінтану кафедрасы ғылыми-зерттеу жұмыстарын іргелі зерттеулер бағдарламасының ғылыми бағыттары бойынша жүргізеді: «Жаңа діни ағымдар және қазіргі Қазақстанның ұлттық және мемлекеттік бірегейлігін сақтау мәселелері». Жоба жетекшісі:: филос.ғ.д., академик Гарифолла Есим, филос.ғ.д., профессорН.Ж. Байтенова Қатысушылар: филос.ғ.д., профессор Кұрманалиева А.Д., филос.ғ.к., доцент Рысбекова Ш.С., филос.ғ.к., доцент Борбасова К.М.. филос.ғ.к., доцент Затов К.А., филос.ғ.к., доцент Бейсенов Б.К., филос.ғ.к., аға оқытушы. Абжалов С.У., аға оқытушы Мейрбаев Б.Б. Әлеуметтану және әлеуметтік қызмет көрсету кафедрасы ҚР бірінші Президентінің қазіргі жастардың құндылықтарды бағалау қоры Әбдірайымова Гүлмира Серікқызы - әлеумет. ғ.д., профессор. К.М. Примбетов. –PhD докторанты (2010 ж.) ҚР бірінші Президентінің қоры Қазақстанның ОБСЕ төрағалық етуі: жастардың көзқарасымен. Әбдірайымова Гүлмира Серікқызы - әлеумет. ғ.д., профессор., Кенжакимова Гүлнара Алиқызы – әлеумет ғ.к., Серікжанова Сабира Серікжанқызы –PhD докторанты (2010ж.) ҚР Мәдениет министрлігі мен ҚР ақпарат және мәдениет министрлігінің этникааралық қарым-қатынас мәселелерін зерттеу орталығы. Қазақстанның этностарының бірегей қалыптасу аспектілерін зерттеу. Гүлнапис Орынбасарқызы Әбдікерова – әлеумет.ғ.д., профессор (2010 – 2011жж.) ҚР Мәдениет министрлігі мен ҚР ақпарат және мәдениет министрлігі. Нұрсұлтан Назарбаев және қазіргі қазақ қоғамының трансформациялануы Веревкин Алексей Валентинұлы – әлеумет.ғ.к., (2010 – 2011 жж.) CARTI (Central Asia Research and Training Initiative) HESP Ашық Қоғам институты (Open Society Institute). Гендерлік тұтастықты этноәлеуметтік жинақтау факторы. Қылышбаева Бибігүл Наурызқызы – әлеумет.ғ.к., доцент (2010 – 2011 жж.) CARTI (Central Asia Research and Training Initiative) HESP Ашық Қоғам институты (Open Society Institute). Қазіргі жағдайда қазақ халқының маргинализациялануының әлеуметтік мәдени сипаттамасы. (Алматы) HESP жобасы шеңберінде. Доктор PhD - Есимова Д.Г. (2010 – 2011жж.) CARTI (Central Asia Research and Training Initiative) HESP Ашық Қоғам институты (Open Society Institute). Қаланың сегрегациялану мәселелері ( Алматы қаласы) HESP жобасы шеңберінде. Ашық Қоғам институты Докторант PhD Серікжанова С.С.2010 – 2011жж.) Әлеуметтік философия кафедрасы ҚР БжҒМ іргелі зерттеулер жобасы «Әл-Фараби және қазақ халқының рухани мәдениеті». Ж.А.Алтаев – филос.ғ.д, проф., А.Г.Карабаева - филос.ғ.д., проф., К.М.Атымтаева - саясат.ғ.к., доцент, Ж.А.Амирқұлова -филос.ғ.к., Т.Ю.Лифанова - филос.ғ.к., А.А.Кұранбек -филос.ғ.к. Мәдени антропология кафедрасы 1. 2009 жылы іргелі зерттеулердің ғылыми зерттеу жобасы бойынша зерттеу жұмыстары басталды «Қазақстандық даму үлгісінің философиялық-мәдениеттанымдық парадигмасы (Қазақ елі – Жерұйық)» (2009-2011жж.), Жоба жетекшісі: проф. Ғарифолла Есім, проф. А.Т.Кұлсариева), Қатысушылар: (БҒҚ) проф. А.Р.Масалимова, АҒҚ аға оқытушы Б.К.Көбекова. 2. 2010 жылы іргелі зерттеулердің ғылыми зерттеу жобасын ұтып алды. «Студент жастарға арналған ұлттық тәрбие курсының патриоттық мазмұнын жобалау» ҚР БжҒМ Абай атындағы ҚазҰПУ. Қатысушылар: Профессор Молдабеков Ж.Ж.

Ғылыми зертханалар

Философия және саясаттану факультетінде бар ғылыми орталықтар:

«Әл- Фараби мәдени мұрасы» орталығы (проф. Ж.А.Алтаев) Гендерлік зерттеулер орталығы (проф. Г.К.Ахметова, доцент Н.У.Шеденова) Этнопедагогикалық зерттеулер орталығы (проф.Ж. Жарықбаев) Факультеттегі бар лабораториялар: ● Жалпы және этникалық психология кафедрасындағы «Психология лабораториясы» ● Әлеуметтану және әлеуметтік қызмет көрсету кафедрасындағы «Студенттер, магистранттар, PhD докторанттарға арналған әлеуметтану және әлеуметтік қызмет көрсету лабораториясы». ● Жалпы және этникалық педагогика кафедрасындағы «Жоғарғы мектеп мәселелері лабораториясы».

Халықаралық қызмет

ЖОО-мен, ҒЗИ-мен, шет елдердің ҰО-мен ғылыми ынтымақтастығы.

Факультет кафедрасы келесі шет елдердің ЖОО-мен және халықаралық ғылыми ынтымақтастықты, халықаралық ұйымдарымен академиялық тәжірибе алмасуды орындайды:

Саясаттану кафедрасы: Оклахомский мемлекеттік университеті (Стилуотер, Оклахома қ-ры); Әлеуметтік зерттеу Нью-Йорк университеті (New School for Social Research, New York), Монтерей халықаралық зерттеу институты (Монтерей, Калифорния, АҚШ), Ғылыми педагогикалық кадрлармен және PhD докторанттарды даярлауда, магистратурада дәріс оқуға тәжірибе алмасу бойынша Ашық Қоғам институты, Жоғары білім беру бағдарламасы - HESP (Будапешт, Венгрия), Сеул мемлекеттік университеті, Каннам университеті (Оңтүстік Корея), Санта Барбара қаласының университеті (Калифорния, АҚШ), Беркли университеті (Калифорния, АҚШ), Варша Мемлекеттік университеті (Варашава, Польша қ-сы), Мемлекеттік қызмет Ресей Академиясы (Мәскеу, Ресей), Мемлекеттік Жоғары мектеп экономика университеті халықаралық экономика және халықаралық қатынастар кафедрасы (Ресей, Мәскеу қ-сы), кафедра меңгерушісі, профессор С.В.Кортунов.

Жалпы және этникалық педагогика кафедрасы: Ресей Коммуникативті Ассоциациясымен (РКА) Халық достастығы Ресей университетімен (Мәскеу). Месроп Маштоц университетімен Ғылым философиясы және дінтану кафедрасы. Сельджукского университетінің теология факультеті (Туркия, Кония қ-сы) мир – Ахмет Онкал декан (әдебиетпен алмасу, діндік білім беруді модернизациялау саласындағы ортақ зерттеулер); Казань қ-ғы Ресей Ислам университеті, – Р.М. Мухаметшин Ресей ислам университетінің ректоры; Татарстан Республикасының Тарих Академисының ғылымдар институтының дінтануы және қоғамдық ойлар бөлімі; Казань мемлекеттік университетінің философия факультеті – Казань мемлекеттік университетінің философия факультетінің деканы, Щелкунов М.Д. (Казань қ-сы); Алматы қаласының Ирандық мәдени орталығы. Акденис университеті (Түркия, Аланья қ-сы) Малайзия Халықаралық Ислам Университеті Аль-Мадина Халықаралық Университеті (Малайзия, Куала-Лумпур қ-сы). Санкт-Петербург қаласының, СПМУ дін және дінтану кафедрасы.

Жалпы және этникалық психология кафедрасы. Кафедра, РАО психология институтының (зертхана меңгерушісі В.И.Панов) қабылдау психология зертханасымен бірігіп (профессор С.М. Жақыпов) экологиялық психология мәселелері бойынша жұмыс жасайды. М.В. Ломоносов атындағы ММУ-нің психология факультетінің жалпы психология кафедрасымен бірігіп ( каф. меңгерушісі, профессор Б.С. Братусь) «Тұлғаның мәндік құрылымдар процесінің этнопсихологиялық ерекшеліктері» тақырыбы бойынша жұмыс жүргізіледі (жетекші, профессор С.М. Жақыпов). Цинциннати университетінің психология профессоры, Мэттьюс Джеральд /Gerald Matthews – «психология» мамандығы бойынша магистранттарға және PhD докторанттарға жетекшілік атқарады.

Әлеуметтану және әлеуметтік жұмыс кафедрасы Ресей ҒА (Мысина Вера Александровна – РҒА жас ғалымдар кеңесінің төрайымы (ЖҒК РҒА), а.ғ.қ., биология ғылымдарының кандидаты, РҒА Н.И. Вавилов атындағы жалпы генетика институтымен (биология ғылымдар бөлімі); Санкт-Петербургтік мемлекеттік университетінің Әлеуметтану факультетінің кафедра меңгерушісі, Бороноев Асалхан Ользоновичпен. Будапешттегі Орталық-Еуропа университетімен Әлеуметтік философия кафедрасы. ● Анкара қаласының университеті, Стамбул қаласының университеті, Түркия - Измир қаласының «Фатих» университеті.

Мәдени антропология кафедрасы Ханьян университеті (Сеул қ-сы, Оңтүстік Корея) Ин Сё университеті (оңтүстік Корея, проф. Кан Шин Пё) Пуссан қ-сы (Оңтүстік Корея) Техасс университеті, Техас А&М Liberal of Art (АҚШ, Синтия Вернер ассоциировты профессор); Санта Барбара қаласының университеті (АҚШ, профессор Синтия Каплан); Анкара қаласының университеті (Түркия, А. Алтыншаш); Мимар Синан атындағы университет (Түркия, Анкара қ-сы, профессор А.Ташагыл); Фатих университеті (Түркия, Измир қ-сы); 2010 жылы «Әлеуметтану лабораториясы» базасында «Әлеуметтік зерттеулер және әлеуметтік инжиниринг орталығы» құрылды.

Тәрбие-әлеуметтік қызметі

Тәрбие жұмысының мақсаты білім алушыларда таңдалған бағытта дайындығы (мамандығы) бойынша кәсіби сапаларын, азаматтық көзқарастарын, еңбекке және қазіргі өркениетті өмір шарттарына қабілеттіліктерін, сондай-ақ дербестілік, инициативтілік және шығармашылық қасиеттерін қалыптастыру болып табылады.

Факультеттегі тәрбие жұмыстары университеттің, деканаттың, факультет Ғылыми кеңесінің бекітілген жұмыс жоспары бойынша жүргізіледі. Декан тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасары және кафедра меңгерушілерімен бекітілген кафедра тәрбие жұмыстары факультеттегі 7 кафедрада жоспарлы түрде жұмыс жасайды. 56 куратор-эдвайзердің жұмыстарын деканның орынбасарлары (оқу-әдістемелік және тәрбие жұмыстары жөніндегі) факультеттің аға куратор-эдвайзері және кафедралардың аға куратор-эдвайзерлері арқылы бақылап отырады.

Тәрбие жұмыстарының жетістіктері мыналар:

1. Жалпы факультет басшылығының жұмыстары жан-жақты тәрбиелік іс-шаралардан белсенді, ұжымдағы ұйымдасқан, үйлесімді кәсіби-педагогикалық қарым-қатынасқа өтуге бағытталған. Факультеттегі тәрбие жұмыстары оқу-ұйымдастыру және тәрбиелеу сферасын дамытуға бағытталған әр түрлі формадағы жұмыстарды орындау арқылы жүргізіледі. Бұл біріншіден, барлық жерде қабылданатын дәстүрлі формалар: мерекелік кештер, әңгімелесулер, кездесулер,сайыстар және т.б. Сондай-ақ жалпы университеттік, факультеттік, факультетаралық, кафедра деңгейіндегі іс-шараларға қатысу және жатақханадағы тәрбиелеу жұмыстары. 2. Эдвайзерлік институттың дамуы. Эдвайзерлер жұмыстары студенттерді кәсіби, әлеуметтік-маңызды сапаларға тәрбиелеуде үйлесімді дамытуға, белсенді, шығармашылық тұлға қалыптастыруға бағытталан. Эдвайзерлердің студенттермен мәдени-топтық іс-шаралары және жатақханадағы эдвайзерлік сағаттары мен кезекшіліктері осының дәлелі. 3. Іс-шаралар өткізу деңгейі дамыды. Барлық іс-шаралар БАҚ қызықтыратындай өткізіледі, немесе Қазақпараттың, факультет сайтының, газеттердің жаңалықтар бөлімінен өз орнын тауып жатады. Сонымен қатар имиджді саясат жоспарындағы жұмыстар осының қатарына қосылады. Факультет деканының және ПОҰ-ның БАҚ мен газеттер беттерінде көптеп шығуы осыған дәлел. 4. Факультет студенттері және оқытушылары университет қабырғасында, факультет көлемінде өткізілетін барлық мәдени-топтық, спорттық іс-шараларға белсене қатысады. Студенттер қоғамдық-саяси және мәдени өмірге құштарлығымен ерекшеленеді. Көптеген студенттер дебат клубтарының, жастар ұйымдарының жұмыстарына ат салысып, саяси ұйымдарда және мемлекеттік құрылымдарда жұмыс жасайды. Факультетте студенттік «Саясаткер» клубы жүйелі жұмыс жасап келеді. Студенттік пресс-клуб ұйымдастырылған. Балалар үйіне көмек көрсету мақсатында еріктілер дәстүрі енгізілген. 5. Студенттер және факультет қызметкерлері жыл сайын шахматтан, футбол, волейбол, теннис, веложарыстан спартакиадаға үздіксіз қатысады.

Тәрбие жұмыстарын дамыту перспективасы келесідей:

Студенттік өзін-өзі басқаруды ұйымдасқан құрылымдық жұмыстар және тәрбиелеу бағдарламасын жүзеге асыратын қоғамдық ұйымдар жолымен ары қарай дамыту; Студенттерді жазғы уақыттарында еңбекпен қамтамасыз ету ұйымы; Студенттерге жоғары деңгейде мәдени және тұрмыстық демалу, жатақханадағы құқықтарының сақталуын қамтамасыз ететін әлеуметтік қорғау жүйесінің жұмысы; Студенттердің мәселелерін және жеткен жетістіктері туралы ақпараттарды алғыс хаттармен марапаттау жолы арқылы ата-аналарымен тығыз байланыс орнату мақсатындағы жұмыстар дамыған; Жоғары мектептегі тәрбиелеу мәселелері Орталығын құру арқылы жаңа тәрбиелеу технологияларын енгізу бойынша жұмыстарды активизациялау (педагогика және психология кафедрасы базасы негізінде); әлеуметтану кафедрасында мониторинг лабораториясын құру; психологиялық кеңес беру қызметін құру; университеттің имиджді саясат концепциясын жүзеге асыру бойынша жүйелік жұмыстар жүргізу.

Философия және саясаттану факультетінің фотогалереясынан

Ғылым философиясы жәнедінтану кафедрасының профессоры, ҚР ҰҒА Академигі,ҚР Сенат депутаты Ғарифолла Есім с ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевпен бірге	Ф.ғ.д, профессор Исмагамбетова З.Н. 2009-2010ж аралығындағы Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың ең үздік оқытушысы деп танылды.

Социология және әлеуметтік жұмыс кафедрасы меңгерушісі - проф. Абдирайымова Г.С.Тұңғыш Президент Қорында ҚР-ның Президенті Н.Ә. Назарбаевпен кездесуде (Алматы қ.)	Профессор Молдабеков Ж.Ж., профессор Абирова Б.И., профессор Масалимова А.Р.

Кафедралар

Философия кафедрасы

Әлеуметтік философия кафедрасы өзінің бастауын 1949 жылдан бастайды. Осы жылы кафедра 1934 жылы Университет ашылған кезде құрылған марксизм-ленинизм негіздері жалпыуниверситеттік кафедрасынан бөлініп шықты. Кафедра меңгерушісі - ф.ғ.д., профессор Алтаев Ж.А. Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің әлеуметтік философия кафедрасы – бұл Қазақстандағы университеттің философиялық білім беру саласындағы лидерлердің бірі, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің ғылыми-білім және зерттеу орталығы жан-жақты іргелі, теориялық және қолданбалы зерттеулер мен эксперттік жобаларды жүзеге асырады : Түрлі ғылыми процестер деңгейінде (бакалавриат, магистратура, PhD докторантура) жоғары білікті ғылыми және педагогикалық кадрларды, тек іргелі ғылыми білімді ғана емес, креативті, жаңашыл ойлай білетін және белсенді мамандарды даярлау; Қазақстандық философия ғылымын іргелі зерттеулер негізінде дамыту, қазақстандық қоғамдағы өзекті әлеуметтік мәселелерді қарастыру, сондай-ақ ғылыми жұмыстарға студенттерді, магистранттарды, докторанттарды тарту. Кафедраның миссиясы - әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің жылдар бойы жинақталған дәстүрлерін ғылым жетістіктер мен жаңа біліми жаңалықтарды пайдалана отырып, байыту, әлеуметтік философия кафедрасы философия саласында жоғары білікті мамандар даярлаумен айналысады, білімге негізделген қазақстандық қоғамдағы бәсекелестікті арттыру мен адамзаттық мүмкіндіктерін дамыту мақсатында әлеуметтік-философиялық таным шеңберінде жаңа іргелі және қолданбалы білімге негізделген шараларға белсене араласуды мақсат тұтады. Әлеуметтік философия кафедрасы дамуының негізгі міндеттері: Халықаралық талаптарға сай ғылым менджменті жүйесі мен инновацияларды жетілдіру; Іргелі философиялық ғылымдардың дамуын қамтамасыз ету, әлеуметтік философия саласындағы қолданбалы ғылыми зерттеулерді көбеюуіне мұрындық болатын, жаңа ғылыми мектеп, орталықтар мен бағыттар құру, білім кеңістігіне жаңа ғылыми-зерттеу әрекеттерін кіргізуге мұрындық болу. Кафедраның ғылыми потенциалын дамыту және фундаменталды ғылыми зерттеулерді қаржыландыру арттыру мақсатында түрлі қорлардың байқауларына белсенді қатысу. Студенттер мен магистранттардың, докторанттардың ғылыми шығармашылығын арттыру; Кафедраның халықаралық ынтымақтастығын арттыру, «Философия» мамандығы бойынша ҚазҰУ-дың дипломдарын халықаралық деңгейде мойындалуы, PhD бағытында мамандар дайындау бағдарламасын дамыту; Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың бакалавриат пен магистратурадағы академиялық жүйені «Философия» мамандығы бойынша Болон конвенциясы мен кредиттік жүйеге сай жетілдіру; Үздіксіз білім беру принциптерін жүзеге асыру, қосымша профилді білім берудің бағдарламаларын жасақтау. Әлеуметтік философия кафедрасы келесі мамандықтар бойынша мамандар даярлауды жүзеге асырады:

Әлеуметтік философия кафедрасы ірі шетелдік ғылым және білім орталықтарымен белсенді қарым-қатынаста. Олар, мысалы, Мәскеу және Санкт-Петербург мемлекеттік университеттері, Өзбекстан Ұлттық университеті, Қырғыз ұлттық мемлекеттік университеті, Оклахома мемлекеттік университеті (АҚШ), Өзбекстан философия және құқық институты, Тәжікстан философия және құқық Институты, Кентукки штатындағы Қазақ-Американ орталығы (АҚШ), Индиана университетіндегі «Ішкі Азия» Орталығы (АҚШ), Сорос-Қазақстан Қоры, Ф. Эберт атындағы Қор, «Еуразия» қоры және т.б. 2008 ж. бастап әлеуметтік филосфия кафедрасында Әл-Фараби орталығы жұмыс жасайды. Орталықтың жетекшісі - профессор Алтаев Ж.А. Қазіргі уқытта орталық қызметінің басты бағыттары болып жаңа интегралды жаһандану дәуіріне қажетті мәдениеттер мен халықтар арасындағы тұтастық пен өзара түсінушілікке бағытталған әл-Фараби идеяларын кешенді зерттеу болып табылады.

Әл-Фараби орталығы

Қазақстан Республикасыының Президентінің өкімімен 1993 жылы 8 қаңтарда университет өзін-өзі басқаратын автономды мемлекеттік жоғары оқу орны ерекше мәртебесіне ие болды. Дәл осы жылы университетте әл-Фараби орталығы құрылды. Жаһандану заманы талабына сәйкес жаңа интегралды дүниетанымды қалыптастыру аясында халықтар мен мәдениеттердің бірлігі мен өзара түсіністігіне бағытталған әл-Фараби мұрасын жан-жақты зерттеу қазіргі кездегі Орталық қызметінің басым бағыттары болып табылады. Орталықтың келешек дамуының зерттеу арналары: Әл-Фарабидің посткеңестік кеңістікке белгісіз еңбектерін қазақ және орыс тілдеріне аудару; Ғылыми-зерттеу қызметінің нәтижелерін білім беру үдерісіне енгізу; Шығыс пен Батыстағы компаративистік зерттеулердің дамуына байланысты фарабитанудағы жаңа талдау нысандары мен мәндік құрылымдарды айқындау; Жаһандану дәуірі мен нарықтық қатынастарды игеру жағдайында ғылыми іс-әрекеттің териясы мен тәжірибесіне посткласикалық әдіснаманы енгізу

Оқу-әдістемелік қызмет

Әлеуметтік философия кафедрасы жоғары білім жүйесінде 050201 - Философия (бакалавриат), и 6N0201 – Философия (магистратура) мамандықтары бойынша мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарды жасаушы болып табылады. ҚР БҒМ Бұйрығына орай кафедра меңгерушісі, профессор Ж.А. Алтаевтың басшылығымен кафедра оқытушылары «Философия» мамандығы бойынша Болон процесі негізіндегі еуропалық білім кеңістігі талаптарына сай мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттар негізінде PhD докторларын дярлау бағдарламасын жасап, жүзеге асырды. Мамандық бойынша үш мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттар (ГОСО), соның негізінде жасалған оқу жоспарлары бар. Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-да философия және саясаттану факультетінде «Философия» мамандығы бойынша оқыту халықаралық талаптарға сай 3 сатылы деңгейде жүзеге асырылады:

Бакалавриат – 5В020100 – Философия Магистратура – 6N020100 – Философия Докторантура PhD -6D020100 - Философия

Философия (бакалавр) мамандығы бойынша оқу бағдарламасы 1996 жылдан бастап, бұрынғы дәстүрлі моделдің ізбасары болып келеді. Әлемдік және қазақстандық философиялық ғылымдағы жаңа тенденцияларға бейімделу, мамандықтағы жүйелі қайта құруларды іске асыру мақсатында 2010 жылы білім кеңістігіне тәжірибе түрінде 5В010200– Философия (бакалавриат) және 6М020100 - Философия (магистратура) мамандықтары бойынша ГОСО жасалынды. «Философия» мамандығы бойынша білім бағдарламаларын жүзеге асыру үшін мындай механизмдер жүзеге асырылуда: - «Философия» мамандығы бойынша білім стандартын, оқу жұмыс жоспарларын және бітіру жұмыстарының тақырыбын жасау барысында жұмыс берушілердің үлесі арттып, еңбек нарығына мониторинг жасалынуда; - 2010-2011 оқу жылдарында жүзеге асырылған «Философия» - 5В010200 мамандығы бойынша оқу бағдарламасы мен «Философия» - 6М010200 мамандығы бойынша элективті пәндердің көлемі артты; - әлуметтік философия кафедрасында «Әл-Фараби» ғылыми орталығы жұмыс жасайды. Ол 2010 жылы әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың азиялық зерттеулер ҒЗИ құрамына енді. Бұл «Философия» мамандығы бойынша білім алып жатқан студенттерді, магистранттар мен докторанттарды тәжірбиелік ғылыми зерттеулерге деген белсенділіктерін арттыра түсері анық.

Ғылыми-зерттеу қызметі

Әлеуметтік философия кафедрасы қазіргі замандық әлеуметтік философия, саяси философия, құқық философиясы, білім философиясы, ғылым мен эпистемология философиясы, ислам философиясы, қазақ философиясы мәселелері бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізуде. Ғылыми-зерттеу іс-шараларының түрлері мен формалары әртүрлі. Әлеуметтік философия кафедрасының ғылыми-зерттеу шараларының ерекшелігі бірнеше ғылыми бағыттарды синтездеу: А.Х. Қасымжановтың философиялық мұраларын зерттеу. Қоғам мен адамның рухани өзін-өзі анықтау мәселелерін зертте. Әл-Фараби мұраларын зерттеу Қазіргі әлеуметтік философия мәселелерін және әлеуметтік эпистемология мен компаративистік зерттеу әдістерін қарастыру. Әл-Фараби идеяларының методологиялық-жалпыгуманитарлық мәнін қарастыру және оның шығармашылығын түрлі ғылыми зерттеулер мен инновациялық білім процесстерінде қолдану деңгейін қадағалау. Жаһандану дәуіріндегі қазақ ұлттық идеялары мен отан сүйгіштік қасиеттерін қалыптастыру. Әл-Фараби мұраларын қазіргі замандық ғылыми-әлеуметтік жағынан зерттеу. 2008 жылдан бастап әлеуметтік философия кафедрасында әл-Фараби орталығы жұмыс жасап келе жатыр. Орталық жетекшісі – профессор Алтаев Ж.А. Орталықтың негізгі жұмыс жасау бағыты әл-Фараби идеяларын қазіргі уақытта толығымен зерттеу т.б.

Ғылыми бағыттар

2010 жылы ЮНЕСКО-ның штаб пәтерінде өткен Бүкіләлемдік философия күні әл-Фарабидің еуропа мәдениетіне қосқан үлесі тақырыбында дөңгелек үстел	О.О. Сүлейменов пен әлеуметтік философия кафедрасының профессоры, әл-Фараби орталығының жетекшісі Ж.А. Алтаев оқыды.

Әлеуметтік философия кафедрасының ғылыми зерттеу жұмыстарының басты ерекшелігі бірнеше ғылыми бағыттарды синтездеу: А.Х. Қасымжановтың философиялық мұраларын зерттеу. Қоғам мен адамның рухани өзін-өзі анықтау мәселелерін зерттеу. Әл-Фараби мұраларын зерттеу Қазіргі әлеуметтік философия мәселелерін және әлеуметтік эпистемология мен компаративистік зерттеу әдістерін қарастыру. Әлеуметтік танымның әдістерін зерттеу.

Кафедраның ғылыми-зерттеу жұмыстарының негізгі бағыттары:

Фарабилік онтологиялық және теориалық-танымдық аспектілердің аксилогиялық, методологиялық, идеологиялық қырына ауысуына сараптама жасау. Әл-Фараби идеяларының методологиялық және жалпыгуманитарлық мағыналарын қалыптастыру және оның шығармаларын қазіргі таңдағы негізгі ғылыми зерттеулер мен инновациялық білім процесстеріде қолдану. Әл-Фарабидің философиялық мұраларын зерттеу барысында жаһандану заманындағы қазақ ұлтының идеологиясы мен отан сүйгіштік сезімдерінің қалыптастыру мақсатында ғылыми-тәжірибелік әдістемелер жасау. Докторанттарға, аспиранттарға, магистранттарға арнап оқу құралын шығару «Қазіргі ғылым мен әлеуметтік ойлардағы әл-Фараби». - 10 п.л. (2011ж.).

Әлеуметтік философия кафедрасының ғылыми зерттеулер жүргізу барысындағы жеткен ғылыми жетістіктері. Кафедра мынадай ғылыми жетістіктерге қол жеткізді:

Фарабитанудың методологиялық-тарихи мәселелері барысында тарихи-мәдени, философиялық-методологиялық, әлеуметтік-философиялық, антропологиялық негізгі заңдылықтары зерттелді, қазіргі таңда зерттеліп жүрген араб-мұсылман философиясына, қазіргі салыстырмалы философия, сонымен қатар, А.Х. Қасымжанов мұраларына шығыс философиясы мен фарабилік интерпретациялар жасау. Қазіргі қазақстан қоғамының рухани әлемінің қалыптсауы мен дамуына жан-жақты тарихи және әлемдік көзқараста сараптама жасау. Мәдени-философиялық, өркендеу, білім жобалары мен араб-мұсылман философиясынан мәдени тепе-теңдікті, философиялық жүйені, әлеуметтік ұйымдар, адамзат болмысының негізін іздеу барысында салыстырмалы заңдылықтарды көрсету. Ұлттық менталитеттің мәні мен қоғамдық бірлікті түсіну ге бағытталған концептуалды идеяларды қалыптастыру. Қазіргі тарихи-философиялық процессте араб-мұсылмандық философиясы мен әл-фараби мұраларына мәнді интерпретация жасау үшін мәдениеттің түріктік моделіне сай теңдік анықтамасын іздеу (мәдениеттің әмбебаптылығы, қоғамды реформалау, әлемді құрудың идеялық негізі, ислам мәдениеті, исламдық әлем тану, гуманистік идеалдар, адам сүйгіштік идеялар, азаматтылық, интеллектуалды сапа мен философиялық зерттеулер, саяси философия, білімді реформалау, ғылымның бастауы). Фарабилік эволюцияның аясында мәдениетті салыстырмалы зерттеудің рухани эволюциясы мәселелерінің мағынасы құрылды. Әлеуметтік философия кафедрасында жүргізілген зерттеулердің ғылыми маңыздылығы жоспарланған зерттеулерді жаңа білім технодогиялары мен социогуманитарлық, философиялық зерттеулердің жаңа әдістерімен, рухани, мәдени, аксиология, сферасындағы жаңа эпистемологиялық жолдармен зерттеу.

Ғылыми жобалар мен зерттеулер

2009 жылдың басында профессор Ж.А. Алтаевың жетекшілігімен әлеуметтік философия және әл-Фараби Орталығының ұжымы жасаған «әл-Фараби және қазақ халқының рухани мәдениеті» ғылыми жобасымен ҚР БҒМ-нің 2009-2011 жылдар аралығында жүргізілетін іргелі зерттеулерге жариялаған конкурсында грантқа ие болды. Жаһандану заманы талабына сәйкес жаңа интегралды дүниетанымды қалыптастыру аясында халықтар мен мәдениеттердің бірлігі мен өзара түсіністігіне бағытталған әл-Фараби мұрасын жан-жақты зерттеу қазіргі кездегі Орталық қызметінің басым бағыттары болып табылады.

Қазақ мәдениеті мен философиясындағы зерттеудің негізгі нысаны адамның рухани болмысын тану, өмірдің мәнін іздеу, өзінің басқа жанға, әлемге деген қатынасын анықтауға қатысты болып келеді. Адамның шын мәніндегі рухани жаңғыруы оның өзіне және әлемге деген толыққанды көзқарасының қалыптасуын талап етеді, саналы тіршілік иесінің дүниетанымдық ұстанымдарын өзгертпей бұл үрдістің жүзеге асуы неғайбыл болып қалатындығы анық. Қазіргі таңда адамның көкірегіне сенім ұялататын, ар ілімін жетекшілікке алатын мұндай дүниетанымдық тұжырымдамалар мен ілімдерді қалыптастырудың қажеттілігі айқын көрініп отыр.

Адамның рухани жаңғыруы, оның адамгершілік-этикалық құндылықтары қазақ ойшылдарының шығармашылығында кеңінен көрініс тапқан. Рухани құндылықтар мәселесі қазақ философиясы мен мәдениеті тарихының негізгі ұстыны болып табылады.

Фарабитану саласындағы зерттеулердің өзектілігі мәдениетаралық және дінаралық сұхбаттың қажеттілігінен туындап отыр. Аталған ғылыми-зерттеу жобасындағы әл-Фараби идеялары мен жаһандану үрдісіндегі Қазақстан халықтарының рухани мәдениетін және олардың рухани даму кеңмәтінінде іргелі және стратегиялық мәселелерді шешудегі келісім, ынтымақтастық және өзара түсіністік философиясын қалыптастырудағы рөлін жан-жақты зерттеудің әдіснамасы әлемдік, отандық және шетелдік ғылымда әлі де болса толықтай зерделене қойған жоқ.

«Әл-Фараби және қазақ халқының рухани мәдениеті» жобасы аясында келесідегідей ғылыми мәселелер зерделенді:

Фарабитану тарихы мен әдіснамасы мәселесі аясында шығыс философиясы мен Фараби мұрасын байыптауда батыстық көзқарастағы түсіндірмелерден тарихи-мәдени және философиялық-әдіснамалық тұрғыда бас тартудың көріністері А.Х. Қасымжанов және т.б. белгілі ғалымдардың еңбектері негізінде көрсетілді. Мәдениеттердің, философиялық жүйелердің, әлеуметтік ұйымдар мен адам мәнінің өзіндік бірегейлігінің негіздерін іздеу саласындағы салыстырмалы ұстындардың заңдылықтары айқындалды.

Философиялық өзіндік сана ретінде көрінетін рухани бірегейліктің болмыстық және танымдық бастаулары анықталды. Қазіргі заманғы тарихи-философиялық үдеріс аясында (мәдениеттердің әмбебаптығы, қоғамды реформалау, адамзат қоғамының идеялық негіздері, ислам мәдениеті, ислам дүниетанымы, гуманистік мұраттар, адамға деген құрмет пен сүйіспеншілік идеясы, азаматтық парыз, рухани кемелдену, интеллектуалдық сапа мен философиялық зерттеулердің жоғарғы деңгейі, саяси философия, білім саласын реформалау, ғылым негіздері)әл-Фараби мұрасы мен ислам философиясын зерделеуде маңызы зор ұғымдық құрылымдардың семантикалық мән-мағынасы көрсетілді. Мәдениеттерді өзара салыстырып талдауда және соның ішінде, фарабитанудың эволюциясы кеңмәтінінде рухани эволюция мәселесінің мәні анықталынды.

Мәдениеттану және дінтану кафедрасы

Дінтану және мәдениеттану кафедрасының меңгерушісі - Философия ғылымдарының докторы, профессор Құрманалиева Айнұр Дүрбелеңқызы Дінтану және мәдениеттану кафедрасы – заманауи жоғары сұраныстар мен қызығушылық ие, еліміздің тәуелсіздігімен қатар жаңа ғасыр мамандықтары болып табылады. Дінтану және мәдениеттану елімізде жаңа ашылған мамандықтар. Бұл мамандықтардың білім беру бағдарламасы жоғары білім берудің жалпыға міндетті мемлекеттік стандартына сай негізделген.

Дінтану – республикамыздағы жас және үлкен сұранысқа ие мамандықтардың бірі. Егер сіз «Дінтану» мамандығын таңдаған болсаңыз, онда осы мамандық бойынша жоғарғы кәсіби деңгейде конфессионалдық мәселелерді терең талдауға қабілетті дінтанушы мамандар дайындалады. Сіз осы бағдарлама аясында: «Діндер тарихы», «Ислам теологиясы», «Христиан теологиясы»; «Кұран және құрантану»; «Дін философияси»; «Дін әлеуметтануы»; «Дін психологиясы»; «Діни антропология»; «Діни этика және аксиология»; «Дін және өнер»; «Дін және мәдениет» секілді қызықты пәндермен танысасыз.

Мәдениеттану – мәдениет және оның институттарын тұтас феномен ретінде зерттейтін ғылым саласы. Мәдениеттану мамандығы оқу үрдісіңе 1994 жылан бастап ене отырып, Қазақстан Республикасының жоғары білім беру жүйесіне міндетті пән ретінде кірді. Кафедрасының тарихы әл Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің философия және саясаттану факультетінің тарихымен және Қазастан мен Орталық Азиядағы философияның пайда болуымен тығыз байланысты. Кафедраның қызметкерлері мен түлектері қазақстандық философиялық ойдың қалыптасуында маңызды рөл атқарды. 1949 жылы С.М. Киров атындағы ҚазМУ-да философия және экономика факультеті ашылып, алғашқы маркстік лениндік философия кафедрасы пайда болды. Философия факультеті мен кафедраның ұйымдастырушысы ОК ЖКП (б) жанындағы Қызыл профессура институтының түлегі доцент, философия факультетінің алғашқы деканы Дардыкин Н.П. болды. 1951 жылы философия мен экономика факультеті біріктіріліп, философия-экономика факультеті болды және оның жетекшісі ретінде экономика ғылымдарының кандидаты, доцент Жеребятьев Ф.А. тағайындалды. Философия-экономика факультеті 1954 жылға дейін қызмет етті және КОКП ОК шешімімен философиялық кадрлар кеңестер одағының жетекші жоғары оқу орындарында (Мәскеу, Ленинград, Киев мемлекеттік университеттері) тағайындалуы қажет деп табылып, жабылады. Кафедра университетте тек қана философия пәнін жүргізуге ғана жауапты болмады, сонымен қатар барлық факультеттерде этика, атеизм, эстетика, логика пәндерін оқытумен және аспиранттарды философиялық тұрғыдан дайындауды ұйымдастыруға да жауапты болды. Жалпыуниверситеттік кафедраның ауқымы оның кеңеюін қажет етті, бұрынғы философия факультетінің 1954-1955 жж. Түлектері Сегизбаев О.А., Гильман М.И., Шустова В.П., Икенов А.И., Яковлев В.Г. және т.б. келіп, кафедраның профессор оқытушылар құрамы 30 адамды құрады. Философия кафедрасы маман щығарушы кафедраға айналды.

Біздің түлектер қазіргі таңда ҚР және жақын шетелдердегі жоғары оқу орындарындағы философия кафедраларын басқаруда. ҚР ҰҒА, Философия және саясаттану факультетінің негізін құрайды. Сол түлектердің ішіндегі ерекше атап, еске ала кететін бір тұлға, өмірден ерте кеткен дарынды ғалым, ол – Кельбуганов А.Ж. 70-90 жж. біздің кафедра шын мәнінде ҚР ЖОО арасында өте күшті және білікті философия кафедрасы болды. Ол республикадағы философия кафдераларының ғылыми және әдіснамалық ұйымдастыру жұмыстарына жетекшілік қызметті атқарды. Профессор Рахматуллин Қ.Х. Жоғары Білім министрлігінің жанындағы қоғамдық ғылымдар Кеңесінің төрағасы, республикалық деңгейдегі 9 рет қана жарық көрген «Философиялық ғылымдар» атты жинақтың жауапты редакторы болуы, облыстық жоғары оқу орындарының оқытушыларының ғылыми жарияланымдарын шығаруда ерекше көмек болды. Ерекше атап көрсететін жәйт, кафедраның қызметіне жаңа серпін әкелген М.В. Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университеті, философия факультетінің түлектері болды. Бұл ең әуелі аталған оқу ордасында 1973 жылы аспирантурасын тәмамдаған профессор Хасанов М.Ш кафедраға шақырылуымен басталды. Ол аға оқытушылықтан бастап, доцент, профессор, кафедра меңгерушісі жолдарынан өтті. М.В. Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университетінің тағы бір түлегі Орынбеков М.С., 1995 жылдан 2003 жылдар аралығында кафедра меңгерушісі болды. Кафедраға меңгерушісі болып қызмет атқарды. Сонымен бірге кафедраға Мәскеу университетінің басқа бір түлегі, Қалмақ мемлекеттік университетінің проректоры, профессор Құдайбергенов Б.Қ. шақырылды. Оның «Социально-философские поиски духовности: историко-философские истоки и современные проблемы» (1997 ж.) атты докторлық диссертациясы Диссертациялық кеңес пен ғылыми қауымдастық тарапынан үлкен бағасын алды. Б.Қ. Құдайергенов ҚР жетекші дінтанушы болды. Соның арқасында 1999 жылы факультетте «Дінтану» бөлімі ашылды. Алдымен бакалавриат, сосын магистратура ашылды. «Дінтану» мамандығы бойынша мемлекеттік білім беру стандарты, типтік бағдарламалар, дінтанулық пәндер бойынша ПОӘК жасалды.

Біздің кафедра аталған мамандық бойынша түлектер шығарушы кафедраға айналды және Қазақстандағы жоғары оқу орындары арасында дінтанушы мамандарды дайындауда жетекші орынға ие. Бұрынғы кафедра меңгерушісі профессор Орынбеков М.С. пен профессор Б.Қ. Құдайбергенов бастатқан дәстүр дінтанушы мамандарды дайындауда қазіргі кафедра меңгерушісі профессор Байтенова Н.Ж. тарапынан сәтті жалғасын табуда. Жаңа мамандық «Теология» және PhD докторларын дайындау бағытында маңызды жұмыстар жасалуда. Кафедра дінтану мамандығы бойынша оқу әдістемелік орталықтың секциясы болып табылады және ол секция профессор .Байтенова Н.Ж. тарапынан басқарылады. Оның ғалым хатшысы доцент Рысбекова Ш.С.

2003 жылдан бастап, қазіргі күнге кафедраны философия ғылымдарының докторы, профессор Байтенова Н.Ж. басқарып келеді. Жоғары білім беру саласында 1975 жылдан бері жұмыс істеуде және 36 жылдан астам ғылыми-педогогикалық, оның 31 жылы әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дағы еңбек өтіліне ие. Осы уақыт ішінде ҚР ғылыми, ғылыми-педагогикалық кадрларды даярлау ісіне орасан еңбек сіңіріп келеді. Профессор Байтенова Н.Ж. «Үздік оқытушы 2006 ж.», ҚР БжҒМ «үздік ғалым» номинациясы бойынша грант иегері (2009-2010). «ҚР ғылымын дамыту жолындағы еңбегі үшін» (2008) төсбелгісімен марапатталған. Факультетіміздегі осы мамандықты бітірген түлектер түрлі салаларда – әділет министрлігінде, құқық қорғау органдарында, діни істер жөніндегі комитетте, облыстық, аудандық, қалалық әкімшіліктердің ішкі саясат бөлімінде, Қазақстан мұсылмандары діни басқармасында, жоғарғы және орта оқу орындарында жемісті еңбек етуде. Магистратураны үздік аяқтаған түлектер өз білімдерін шет елдерде білімдерін жетілдіруде. Біздің түлектеріміздің бірқатарын Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы облыстық және аудандық мешіттерге имам етіп тағайындады. Бұл кафедра ұжымының Университет қабырғасында зайырлы және діни білімді терең игеріп, жетік ұштастырған мұсылман зиялы қауымын қалыптастыруға да өзіндік үлес қосып отырғандығын көрсетеді.

Профессор Н.Ж. Байтенованың кафедраға басшылыққа келумен кафедра тарихының жаңа кезеңі басталды. Оның жетекшілігімен кафедра ғылыми зерттеу жұмыстарын белсенді жүргізе бастады. Ғылыми зерттеудің басым бағыты заманауи діни жағдайдың өзекті мәселелерімен байланысты. Соңғы 5 жылда ҚР ҰҒА академигі Ғарифолла Есім және профессор Н.Ж. Байтенованың жетекшілігімен авторлық ұжым Қ.А. Затов, Ш.С. Рысбекова, Қ.М. Борбасова, Б.К. Бейсенов, Б.Б. Мейірбаев, С.У. Абжаловтар тарапынан Білім және ғылым министрлігінің бірнеше гранттары ұтып алынды. Дінтанудың маңызды мәселелері бойынша кітаптар баспаға шықты: «Қысқаша діндер тарихы», «Дінтану негіздері», «Қазіргі Қазақстандағы жаңа діни ұйымдар», «Қазіргі дәстүрден тыс діни ағымдар мен культтер».

Атап айтсақ, «жаһандану жағдайындағы Қазақстандық өркениет және мәдени сәйкестілік жолдарын іздеу» (2003-2005ж); «Әл-Фараби-Абай: сабақтастық мәселесі» 2005-2008 ж. «Ұлттық қауіпсіздік арасындағы діни сәйкестілік мәселесі» 2007-2009; «Қазақстандағы дін» 2008 жобасы. 2005 жылы осы құрамда Білім және ғылым министрлігінің грантын жеңіп алып, ҚР жоғары білім беру орындары үшін жаңа буын оқулықтары «философия», «дінтану негіздері», «мәдениет және өркениет» «ғылым философиясы мен тарихы» жарыққа шықты. ҚР ҰҒА академигі Ғарифолла Есім және профессор Н.Ж. Байтенова жетекшілігімен кафедра Алматы қаласының әкімдігі және Әділет Департаментімен бірге Қазақстандағы заманауи діни жағдайдың практикалық мәселелерімен (семинарлар, дөңгелек үстелдер, діни сенім бостандығына қатысты жаңа заң жобасын талқылау және т.б.) байланысты іс-шаралар өткізді, философия және діннің өзекті мәселелері бойынша тұрақты жұмыс істейтін теориялық семинарларды ұйымдастыру және өткізумен айналысты. Кафедра бастамасымен ғылыми симпозиумдар мен конференциялар - өткізіледі. Бұл үш халықаралық симпозиум «Шығыс-Батыс: мәдениеттер сұхбаты» 1992, 1996, 1998 жж, халықаралық ғылыми конференция «Жан ізденісіндегі заманауи адам» (2006 ж.), халықаралық ғылыми конференция әл-Фараби, Абай; рухани сабақтастық мәселесі (2007 ж.) Азия философиялық ассоциациясының (ICAPA 2008 ж.) үшінші халықаралық конференциясы, халықаралық ғылыми конференция «Діни сәйкестілік және ұлттық қауіпсіздік мәселесі» (2008 ж) және т.б.

Кафедра ұжымы ғылыми зерттеу нәтижелерін практикалық қолданысқа енгізу мәселесіне де үлкен назар аударады. Соңғы екі жылда Профессор Н.Ж. Байтенованың жетекшілігімен кафедра ұжымы «Қазақстандағы діндер» (2008), «Қазіргі дәстүрден тыс діни қозғалыстар мен культтер» (2009), «Қысқаша діндер тарихы» (2009) оқулықтарын жарыққа шығарды. Сонымен қатар, кафедра дінтану мамандығы бойынша республикалық оқу әдістемелік орталықтың секциясы болып табылады. Кафедра оқытушылары еліміздің басқа да оқу орындарымен тығыз байланыс орнатып, мамандықты жетілдірулеріне қолдау көрсетіп келеді.

Оқу-әдістемелік қызмет

Дінтану және мәдениеттану кафедрасы мамандар дайындау бойынша жетекіш кафедра. Дінтану және мәдениеттану мамандығы оқу үрдісіңе 1994 жылан бастап ене отырып, Қазақстан Республикасының жоғары білім беру жүйесіне міндетті пән ретінде кірді. Оқу қазақ және орыс тілдерінде өтеді.

Дінтану – бұл діни ілімдер тарихын және діни өмірдің институциялық формасын діни-мәдени мұра, діни өнер, діни жазба ескерткіштерін, діни білім және ғылыми зерттеу қызметі, дінге тән құқықты, діндер тарихының археологиялық ескерткіштерін, түрлі діни ілімдер мен діни ұйымдар арасындағы өзара қатынас тарихы мен қазіргі ахуалын зерттейді. Жоғары кәсіби білім беру жүйесінде дінтану зайырлы тұрғыдан оқытылады.

Мәдениеттану – мәдениет және оның институттарын тұтас феномен ретінде зерттейтін ғылым саласы. Сонымен қатар адамзат іс-әрекетінің барлық саласын қамтитын гуманитарлық ғылым болып табылады. Мәдениет пен өркениет мәселесіне қызығушылық қазіргі қоғамның өзекті мәселесі. Себебі, мәдениеттану маңыздылығы өркениеттер интеграциясы үрдісімен түсіндіріледі.

«Дінтану және мәдениеттану» кафедрасының меңгерушісі Құрманалиева Айнұр Дүрбелеңқызының жетекшілігімен ҚР БҒМ бұрығына орай Болон үрдісі негізінде білім беру мен мамандар даярлау жүзеге асырылуда. Осыған орай кафедрада білім берудің барлық академиялық сатысы бойынша дайындалады: 1)бакалавр, 2) магистратура, 3) Ph.D докторантура .

Ғылыми-зерттеу қызметі

«Дінтану және мәдениеттану» кафедрасының меңгерушісі Құрманалиева Айнұр Дүрбелеңқызының жетекшілігімен бірнеше дін және мәдениет саласы бойынша бірнеше іс-шаралар атқарылуда.

● «Қазақтану» мектебі – жетекшісі профессор, философия ғылымдарының докторы Молдабеков Жахан Жанболұлы

● «Нұр» клубы - жетекшісі профессор, философия ғылымдарының докторы Бейсенов Бағдат Қайбылдайұлы

«Қазақтану» мектебі ұлттық мәдениет жанашырларының – жас ғалымдар мен мамандардың басын қосып, елдің еңсесін және оның инттелектуалды сипатын көтеретін өзекті мәселелерді талқылайтын ашық ғылыми ұйымдастық. «Қазақтану» мектебі (кейін – мектеп) әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті философия және саясаттану факультетінің жас ғалымдарының, магистранттары мен студенттерінің негізінде жұмыс істейді әрі осы мектеп мақсат-міндеттерін өздеріне жақын тұтатын басқа факультеттер мен жоғары оқу орындарының талаптыларын пікірталасқа тартуды мақсат тұтады. Мектептің мақсаты – қазақты тану, қазақты құрметтеу, қазақ болу, қазақты таныту идеясын насихаттау, зерттеу және осы дәстүрге қатысты жобаларға қатысу. Мақсаттан туындайтын міндеттер:

- Қазақстанды тұтас тарихи және әлеуметтік-мәдени реалдылық тұрғысынан қарастырып, қазақ тарихына, тағдырына, мәдениеті мен болашағына қатысты көзқарастар мен ілімдерді салыстырып сабақтау;

- Ұлттық мүдде мен ұлттық идеяның өзекті мәселелерін талдау;

- Елдік пен ұлттық болмыс жетілуінің дәстүрлі, әлеуметтік және инновациялық жолдарын бір-бірімен үйлестіретін тетіктер мен бағдардың мән-мағынасын ашу;

- Рухани үйлестікті және әлеуметтік бірлікті баптайтын әрі ынтымақ жолын үйрететін мәдени мұра мен жасампаз гуманитарлық қызметтің рөлін көтермелеу;

- Қазақтың дәстүрлі мәдениеті мен қазақстандық патриотизмді жетілдіру түрлері мен тәжірибелерін жинақтау, ондағы Президенттік саясаттың тарихи маңызын ашып көрсету;

- Жастардың рухани белсенділігін жетілдіру арқылы олардың өзін-өзі басқару қабілеттерін, Отанға және кәсіби қызметке деген сүйіспеншілігін арттыруға лайықты іс-шараларды жүзеге асыру.

Мектеп негізінде жастармен жұмыс істейді, ұсынысын жастарға арнайды, осы тұрғыдан тәрбиелік мәселелерді саралайды. Мектеп факультет пен университеттегі әкімшілікпен және тиісті қоғамдық ұжымдармен тікелей байланыста жұмыс істейді. Мектептің күн тәртібі, жұмыс істеу стильдері мен оны өткізу мерзімдері мектеп мүшелерінің шешімімен анықталады. 2010 жылдың бірінші жартысында мына проблемалар талқылауға ұсынылмақ: 1. Ұлттық рух – елдік пен ерлік сауыты. 2. Қазақ тарихы, тағдыры, мұраты. 3. Тағдырлы елім, табанды елім. Мектептің жетекшісі, философия ғылымдарының докторы, профессор Жахан Жанболұлы Молдабеков. «Нұр» клубы. Дінтану бөлімінің студенттері мен магистранттарының ой-танымдық және ағартушылық бағыттағы - «Нұр» клубы – діндер тарихы мен теориямен, мәдениет жүйесіндегі діннің орны мен қазіргі діни жағдай, дінге қатысты еркін ойшылдық, діни және діни емес дүниетаным сұхбаты туралы ой бөлісу мен пікір-сайыстарды өткізеді. Бұл клубтың мақсаты – болашақ дінтанушы мамандардың кәсіби тұрғыдан мамандану үшін олардың білімін жетілдіру және қайырлы қоғамдағы дін және діни төзімділік туралы пікір алмасу болып табылады. Қазақстандық патриотизм және жалпыадамзаттық ұлттық құндылықтардың жастар бойында қалыптастыру зайырлылық ұстанымы негізінде айқындалып, студенттер дінтанулық зерттеулер жүргізуге дайындалды.

Әлеуметтану және әлеуметтік жұмыс кафедрасы

Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың социология кафедрасының 20 жылдық өзіндік тарихы бар. Социологиялық білімнің институционализациясы 1988 жылы университетте социология бөлімінің ашылуымен және социология кафедрасының құрылуымен тікелей байланысты. Кафедра меңгерушісі социология ғылымының докторы, профессор Әбдірайымова Гүлмира Серікқызы. Кафедра құрамында біліктілігі жоғары оқытушы-профессорлар қызмет атқаруда. Оқытушылардың негізгі құрамы, социологиялық базалық білімі бар, социология және әлеуметтік жұмыс бөлімінің бітіруші түлектері. Қазіргі уақытта кафедраның жалпы санының 36% ғылым докторлары, 22% ғылым кандидаттары құрайды.

Социология кафедрасы көп сатылы дайындау жүйесімен социология мамандығы бойынша бакалавр, магистр, докторанттарды дайындайды. Студенттерге білім беру екі мамандық бойынша жүзеге асады: Социология және әлеуметтік жұмыс. Әлеуметтік жұмыс мамандығының ашылуы кафедра үшін өте маңызды болып отыр. Әлеуметтік жұмыс – казіргі кезеңдегі алға дамып келе жатқан гуманитарлық пән аралық сала. Өзектілігі, жаңа әлеуметтік жұмыскер мамандығына қызығушылықтың аса өсуінен сипатталады. Кафедраның ғылыми жұмыстарының қатарына кафедра профиліне сай халықаралық, қазақстандық, аймақтық немесе университеттік ғылыми-зерттеу бағдарламалары мен жобалары, сонымен бірге гранттар негізінде ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру мен өткізу жатады. Социология кафедрасының ғылыми жұмысының тақырыбы – «Қазіргі Қазақстан қоғамы дамуының әлеуметтік мәселелері мен азаматтық қоғам». Қазіргі тұжырымдардың модернизацияның, жаһанданудың, тұрақты дамудың және адам құқығы негізінде әлеуметтік ұйымдар мен институттар, әлеуметтік стратификация процесінің және Қазақстан қоғамының модернизация жағдайындағы дифференциациясы, Қазақстан қоғамының әлеуметтік, саяси, мәдени және экономикалық мәселелерінің кең спектрде қалыптасуын зерттейді. Кафедра мүшелері Қазақстан социологтары Ассоциациясының (ҚӘА) жұмысына белсене қатысады.

«Социология лабораториясы» негізінде 2010 жылы «Әлеуметтік зерттеулер және әлеуметтік инжиниринг орталығы» құрылды.

Оқу-әдістемелік қызмет

Кафедраның оқу-әдістемелік жұмысы

1. Кафедраның педагогикалық мәдениетінің, кәсіби, әдістемелік және әдіснамалық деңгейін жоғарылатуға бағытталған оқу-әдістемелік жұмыстар;

2. Социология мен әлеуметтік жұмыс саласында жүргізілетін жаңа зерттеулермен танысу жұмыстары;

3. Тәжірибе жүзінде студенттерді оқытудың жаңа әдістері мен тәсілдерін енгізуде, сонымен бірге болашақ мамандардың тұлғалық дамуының өзекті мәселелерін зерттеу жұмыстары;

4. 2010-2011 жж. кафедра оқытушылары жаңа 40 оқу пәндерін енгізді, 10 оқу-әдістемелік құралдар, сонымен бірге студенттерге арналған бір әдістемелік құрал шығарылды.

5. Кафедраның негізгі әдістемелік міндеті бітіру жұмыстары мен магистрлік зерттеулерді жоғары және сапалы деңгейге көтеру, студенттердің білім сапасын бағалаудың жаңа бағыттарын қарастыру, сонымен бірге дифференциация мен интеграция принципін есепке ала отырып объективті критерийлерін дайындау.

Ғылыми-зерттеу қызметі

Кафедра шеңберінде Халықаралық, аймақтық және университеттік деңгейде ғылыми зерттеу бағдарламаларының жобалары және гранттық негізде ғылыми жұмыстарды ұйымдастырады.

БАСТЫ НӘТИЖЕЛЕР:

1. Cоциология және әлеуметтік жұмыс кафедрасы әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың Қазақстан және оның шеңберінен тыс елдердегі социологиялық қауымдастық ретінде танылған маңызды ғылыми-зерттеу орталығы болып саналады.

2. Ғылыми зерттеу жұмыстарының негізгі бағыттары заманауи ғылымның басым бағыттарымен толық сәйкес: Әлемдік социологиялық ойлауды қарастыру. Қазіргі заманғы жаһандық процестер социологиясы. Негізгі социологиялық институттарды зерттеу – мәдениет, БАҚ, білім беру, дін, отбасы және т.б.

3. кафедра оқытушылары социологиялық зерттеулерді жүргізуге үздіксіз қатысып, мемлекеттік және халықаралық гранттарды иеленіп отырады.

4. елдегі барлық маңызды ғылыми-әлеметтанулық іс-шаралар – Социологтар Конгрестері, конференциялар, форумдар және т.б. – социология және әлеуметтік жұмыс кафедрасы өкілдерінің белсенді қатысуларымен жүзеге асырылады.

Ғылыми жобалар мен зерттеулер

Кафедра ғылыми-зертеу жұмыстарын ғылыми бағыт бойынша фундаменталдық зерттеулер жобасы бойынша жүргізеді:

Заманауи жастардың құндылықтық бағдарлары. Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің Қоры. 2010 ж.қаңтар. ЕҚЫҰ-ға Қазақстанның төрағалығы:жастар көзқарасында. Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің Қоры. 2010 ж.қазан-қараша. «Студент жастардың құндылықтық бағдарлары» мемлекетаралық әлеуметтік зерттеу жұмысы. РУДН (Ресей) жобасына қатысушылар, Н.Гумилев атындағы ЕҰУ(Қазақстан) және әл-Фараби атындағы ҚазҰУ(Қазақстан). 2010 ж.сәуір-шілде. Қазақстан этностарының бірегейлілігі қалыптасуының аспектілерін зерттеу. ҚР Мәдениет және ақпарат Министрлігі жанындағы этносаралық қатынастарды зерттеу орталығы. Басталуы ақпан 2009ж (2009-2011). Этносаралық қатынастарды тұрақтандыруда азаматтық институттардың рөлі. ҚР Мәдениет және ақпарат Министрлігі жанындағы этносаралық қатынастарды зерттеу орталығы. Басталуы 6 қазан 2009ж. (2009-2011) Жаһандану және мәдени бірегейлену жолдарын іздеу контексіндегі қазақстандық өркениет. Басталуы: CARTI бағдарламасы «Орталық Азияның зерттеулері және білім инициативалары» жоғарғы білімді қолдау мақсатында «Гендерлік бірегейлікті қалыптастырудың этноәлеуметтанулық факторы» атты зерттеуді HESP Ашық Қоғам Институтының шеңберінде Шығыс Мичиган Университетінің (АҚШ) социология факультетінің доценті Е.И. Гапованың жетекшілігімен жүргізуде. ҚР Білім және ғылым министрлігінің жобасы – «Нұрсұлтан Назарбаев және заманауи Қазақстан қоғамының трансформациялануы» (2009 -2011 жж.) ҚР Білім және ғылым министрлігінің 2010-2011жылдар аралығында оқу әдебиетін шығаруға арналған гранты.

Ғылыми зертханалар

2010 жылдың желтоқсан айында философия және саясаттану факультетінің социология және әлеуметтік жұмыс кафедрасы жанынан социологиялық зерттеу және әлеуметтік инжиниринг орталығы ашылды. Әлеуметтік зерттеу орталығы - бұл ғылыми зерттеу жұмыстарымен айналысуға бағыт алған жас оқытушылар, доктаранттар, магистранттар мен студенттерге арналған ресурстық орталық. Көпқырлы толыққанды зерттеу компаниялары талабына сай келетін орталық құрудағы мақсат бірінші кезекте академиялық зерттеулерді ұйымдастыру. Ол бір мезгілде тек қана сұраунама орталығы болып табылмайды, ол жас зерттеуші ғалымдарды даярлайтын көп салалы зерттеу компаниясы ретінде орталықты құру. Ал оның қызметкерлері әлемдік социологиялық қауымдастыққа бірігуге мақсат қоюға міндетті. Орталықтың басты қызметі теориялық және қолданбалы социологиялық зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру және жүргізу болып табылады.

Орталықтың міндеттері:

жүргізілген зерттеулер нәтижелері бойынша социологиялық мұрағат пен эмпирикалық мәліметтер банкін қалыптастыру; университет басшылығы мен Орталық бекіткен жұмыс жоспары аясында ғылыми зерттеулер жүргізу; әл-Фараби атындағы ҚазҰУ оқытушылары мен студенттерін жоба жұмыстарына тарту; әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың оқу процесіндегі ғылыми қызметке қажетті ақпараттар базасын құру. Орталықтың жетекшісі - Абдирайымова Г.С.

Жалпы және этникалық психология кафедрасы

Қазақстандағы психология ғылымының дамуында ерекше орын алатын жоғары оқу орны - ол еліміздің тұңғыш әрі көп уақыт бойы жалғыз университеті болып келген әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті. Осы университеттің қабырғасында алғаш рет психологиядан ұлттық кадрларды даярлау ісі қолға алынды. 1947 жылы университет ректоры әрі психология және педагогика кафедрасының меңгерушісі, ҚазССР ҒА академигі, психология ғылымдарының докторы Төлеген Тәжібаевтің үлкен ұйымдастырушылық жұмысының арқасында филология факультетінде психология мен логика бөлімі ашылды.

Бұл бөлім бірнеше жыл қызмет етіп республика үшін жүзден астам психолог мамандарын даярлап шығарды. Ол мамандар орта мектептерде оқу пәні ретінде енген психология мен логикадан сабақ беру үшін әзірленген еді. Сол кездегі Бүкілодақтық коммунистік партия Орталық комитетінің (БКП (б) ОК-нің) 1946 жылғы "Логика мен психологияны орта мектепте оқыту туралы" қаулысына орай Кеңес Одағының барлық мектептерінде психология пән ретінде оқытылуы тиіс болды. Алайда мектептегі оқыту бағдарламаларынан бұл пәндер алынып тасталғаннан кейін психолог мамандардың бір бөлігі еліміздің жоғары және орта арнаулы оқу орындарында психология және педагогика кафедраларында оқытушылық қызмет атқара бастады.

Сөйтіп, республикада ұлттық психологтардың шоғыры пайда болды. Қазақстандағы психологиялық және педагогикалық ғылымдардың жандануына XX ғ. 40-жылдардың аяғында жүргізілген ғылыми-ұйымдастыру шаралары игі әсерін тигізді. Мәселен, 1948 жылы КСРО жоғары білім министрлігі жанындағы Бүкілодақтық аттестациялау комиссиясы республикада педагогика және психология ғылымдары бойынша диссертация қабылдауға рұқсат берді. Соған сәйкес 1949 жылы Қазақ мемлекеттік университетінде психология ғылымы бойынша аспирантура ашылып, ғылыми мамандар дайындауға нақты мүмкіндік туған еді. Қазақстанда тұңғыш рет психология саласындағы кандидаттық диссертация 1952 жылы ҚазМУ-дің ғылыми кеңесінде қорғалды. Онда Елеш Суфиевтің “Қазақ мектептерінің бастауыш класс оқушыларында орыс тілінде сөйлеуді қалыптастыру психологиясы туралы" атты ғылыми диссертациясы қаралды.

Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дегі психология кафедрасы тарихына зер сала қарасақ, ол педагогика кафедрасымен ажырамас байланыста болды. Тарихи дерек бойынша, университетте 1940 жылы ашылған педагогика кафедрасы (тұңғыш меңгерушісі - Ш.Қоқымбаев) 1948 жылдан бастап "педагогика және психология" деп аталына бастайды. 1948-1954 жылдары бұл кафедраның меңгерушісі болып Төлеген Тәжібаев (1910-1964) қызмет істеді. Ол 1949 жылы профессор атағын алды, ал 1954 жылы Қазақ КСР Ғылым академиясының толық мүшесі болып сайланды. 1956-1961 жылдары кафедраны белгілі педагог-ғалым, педагогика ғылымдарының докторы, КСРО Педагогика Ғылым академиясының корреспондент-мүшесі, Қазақ КСР-нің еңбек сіңірген ғылым қайраткері Әбдіхамит Ібінейұлы Сембаев (1905-1989) басқарды. 1961-1964 жылы аралығында педагогика және психология кафедрасының меңгерушісі болып қайтадан біраз жыл жауапты қоғамдық-мемлекеттік қызметте болған Т. Тәжібаев тағайындалады. 1967-1976 жылдары ҚазМУ-дің педагогика және психология кафедрасын педагогика ғылымдарының докторы, профессор Қартбай Бержанов (1924-1976) басқарды. Ал, 1976 жылдан 1980 жылға дейін бірлескен кафедраны белгілі ғалым, педагогика ғылымдарының докторы, профессор Хасен Қуандықұлы Арғынов (1926-1990) басқарды.

1980 жылы педагогика және психология кафедрасы жалпы университеттік сипаттағы жеке кафедраларға айналады. Алғашқы дербес психология кафедрасының меңгерушісі болып Қ.Б. Жарықбаев бекітіледі. Сегіз жыл (1980-1988) жеке кафедра ретінде өмір сүрген психология кафедрасы түрлі себептерге байланысты ҚазМУ-дің №3-2843 Бұйрығына сәйкес 1988 жылдың 28 маусым айынан бастап жойылып, орнына жалпыуниверситеттік "педагогика және психология" кафедрасы құрылады. Оның жаңа меңгерушісі болып педагогика ғылымдарының докторы, профессор Х.К. Арғынов тағайындалады. Біріккен кафедрада 25 штатық бірлік болған. Психологтарымыз осы кафедрада жұмыс істеді. Оқу жылының екінші жартысында психологтарды даярлаудың сапасын арттыру мақсатында университет ректорының жаңа бұйрығымен "социология және психология" кафедрасы қызмет істейді. Оның меңгерушісі болып экономика ғылымдарының докторы, профессор А.А. Рогачев бекітіледі.

Көп жылдар бойы психология бөлімі педагогика кафедрасының құрамында болған. Тек 1980 жылдың қыркүйегінде ғана қазіргі педагогикалық ғылымдардың докторы К.Б. Жарықбаевтың басшылығымен жеке жалпыуниверситеттік кафедра қалыптастырылған болатын.

1985 жылы Хамзин Б.М. университет тарихында алғаш рет «Оқушылардың конструктивті-техникалық іс-әрекетінің қалыптасуындағы операционалды және тұлғалық компоненттердің өзара әсерің атты докторлық диссертация қорғады.

1988 жылдан бастап, ҚазМУде психолог-мамандарды даярлау бойынша жұмыстар жүргізіле бастады. Философия-экономика факультетінде психология бөлімі ашылып, оған алғаш рет студенттер қабылданды. Алғашқы түлектер 1993 жылы (5 жылдық оқыту бағдарламасы бойынша) шығарылды. 1991 жылдан бері, психология бөлімінде қазақ тілінде оқыту іске аса бастады. Психология ғылымдарының докторы Б.М. Хамзиннің басшылығымен кафедрада 12 қызметкер жұмыс істеген; олардың арасында 2 ғылым докторы, 3 доцент, 3 аға оқытушы және 3 ассистент еңбек еткен. Сонымен қатар, кафедраға Мәскеу Мемлекеттік Университеті мен Ленинград Мемлекеттік Университетінің жас психолог-мамандары келген. Олардың арасында қазіргі кезде танымал А.С. Нурадинов, Е.Г. Хоменчук, Ш.Б. Алиева, Р.Ж. Жанабекова, М.М. Мұқанов, Ш.С. Байтикова, және басқалары болды. Қосымша қызметте Н.А. Логинова (ЛМУ түлегі) және В.К. Шабельников (ММУді бітірген) еңбек еткен.

1996 жылдан бастап, ҚазМУ мамандарды екісатылы даярлау жүйесіне көшті. Психологтарды баклавриат және магистратурада дайындау басталды. Әл-Фараби ат. Қазақ Мемлекеттік Университетінің Ғылыми Кеңесінің 22.02.2000 жылғы шешімі бойынша психология кафедрасы жеке кафедраларға бөлінген: олар жалпы психология, кафедра меңгерушісі – психология ғылымдарының докторы, профессор Н.А. Логинова мен этникалық және педагогикалық психология, кафедра меңгерушісі – психология ғылымдарының докторы, профессор С.М. Жақыпов кафедралары болып атанды. әр жылдары жалпы психология кафедрасын басқарғандар:

1988- кафедра меңгерушісі, психол. ғылымының канд., доцент М.М.Муканов. 1989- кафедра меңгерушісі, пед.ғылым. д., проф. Х.К.Аргынов. 1990- кафедра меңгерушісі, ФЭФ социология және психология, экон. ғылым. д., проф.А.А.Рогачев. 1991- кафедра меңгерушісі, ФЭФ психология, психол. ғылымының канд., доцент Д.Д.Дуйсенбеков. 1992- кафедра меңгерушісі, .псих. ғылым.д., проф.Б.М.Хамзин. 1992-1995- кафедра меңгерушісі, ФФиП психология, психол. ғылымының канд., доцент Д.Д.Дуйсенбеков. 1995-1996- кафедра меңгерушісі, психол. ғылымының канд., доцент А.К.Байшукурова. 1996-1997- кафедра меңгерушісі міндетін атқарушы, канд.психол.наук,доцент А.М.Ким. 1997-2004 - жалпы психология кафедрасының меңгерушісі, психол.ғылым.д. профессор Н.А.Логинова. 2004-2005- кафедра меңгерушісі, психол. ғылымының канд., доцент Ф.С. Ташимова 2005-2006 – кафедра меңгерушісі, психол. ғылымының канд., доцент М.П. Кабакова 2006-2007- кафедра меңгерушісі, психол. ғылымының канд., доцент А.К.Байшукурова. 2007-2008- қазіргі кезде кафедра меңгерушісі, - социол.ғылым. д. профессор З.Ж.Жаназарова

1988 жылы Қазақстандағы психология ғылымы тарихындағы маңызды оқиға орын алды. Тұңғыш рет әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-де базалық психолог мамандарды даярлау басталды. Қайта түлеген психология бөлімі университеттің философия және экономика факультеті құрамында (ФЭФ) ашылды. Психология бөліміне - 31 адам қабылданды. Психология бөлімінің алғашқы түлектері 1993 жылы университетті бітіріп шықты. Сол түлектердің бірі М.Н. Сейітханова (Құнанбаева) бүгінде университеттің этнопсихология және педагогикалық психология кафедрасында қызмет етуде. Ал, психологиядан қазақ бөлімі түрлі себептерге байланысты кешірек ашылуына орай (1991 жылы) қазақ тілді психолог мамандардың алғашқы тобы тек 1996 жылы өмірге жолдама алды. Қазақ тобындағы алғашқы түлектер Ж. Сейітнұр, Э.К. Қалымбетова этнопсихология және педагогикалық психология кафедрасында доцент қызметін атқаруда. Екеуі де психология ғылымдарының кандидаттары. Бүгінде философия және саясаттану факультеті деканының тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасары ретінде Э.К. Қалымбетова үлкен жұмыстар атқарып жатыр. Ол университет түлектерінің арасында 2005 жылы тұңғыш рет «Кәсіпке беімделу және кәсіби маңызды құндылықтарды қалыптастыру» атты кандидадттық диссертация қорғады.

1996 жылдан бері ҚазҰУ психологтарды даярлаудың көпсатылы жүйесіне көшуді бастады. Бакалавриат пен магистратура және бес жылдық жүйе қатар қызмет етті. 1998 жылы алғашқы психолог магистрлері университетті бітіріп шықты. Бұл мамандықтар бойынша мемлекеттік жалпы білім стандарттары мен типтік оқу жоспарлары жасалынды. 2000 жылы психология кафедрасы: этнопсихология және педагогикалық психология және жалпы психология болып екіге бөлінеді. Кафедраның ашылу кезінде оның құрамында 12 оқытушы жұмыс істеген еді. Кафедраның жалпы ғылыми дәрежесінің деңгейі 40% құрады. Сандық құрамы 1 психология ғылымдарының докторы, 1 педагогика ғылымдарының докторы, 2 психология ғылымдарының кандидаты, 2 педагогика ғылымдарының кандидаты және 1 биология ғылымдарының кандидатынан тұрды.

Қазіргі таңда кафедрада 19 адам, соның ішінде 4 психология ғылымдарының докторы, 10 психология ғылымдарының кандидаттары жұмыс істеуде. Жалпы ғылыми дәрежесінің деңгейі 74% құрайды. Кафедра таза психология мамандығы бойынша түлектер шығарады. Жоғары білікті ғылыми-педагогикалық мамандарды даярлау үшін магистратура, аспирантура, докторантура, машықтану (стажировка) және PhD докторантура бар. Жоғары сапалы дәрежедегі оқытушылардың құрамын ұйымдастыруға барлық мүмкіндіктерді пайдаланған психология ғылымдарының докторы, профессор Сатыбалды Мұқатайұлы Жақыпов кафедраның ашылуынан бүгінгі күнге дейін меңгерушісі қызметін атқаруда. Егеменді Қазақстанның психология саласындағы тұңғыш психология ғылымдарының докторы С.М. Жақыпов болды. 1999 жылы Мәскеу психологиялық институты, Ресей білім академиясында «Оқыту процесінің психологиялық құрылымы» тақырыбында қорғаған докторлық диссертациясының нәтижесінде оған бір мезгілде екі мамандықтың: 19.00.01 – жалпы психология, жеке адам психологиясы, психология тарихы, этнопсихоолгия және 19.00.07 – педагогикалық психология шифрындағы доктор дәрежесі берілді. Ол 300-ден астам ғылыми еңбектердің, оның ішінде 3 монография, 18 оқу құралы және 30 оқу-әдістемелік құралдардың авторы. Қазіргі уақытқа дейін 40-тан астам психология мамандығының кандидаттарын, 2 PһD және 5 психология мамандығының докторларын дайындады.

Профессор С.М. Жақыпов Қазақстан Республикасы білім беру жүйесінің құрметті еңбеккері, 2007 жылдың «Жоғары оқу орнының үздік оқытушысы» атағына ие, Қазақ психологтары қауымдастығының президенті. Қауымдастықтың негізгі мақсаты – психологияның қолданбалы аспектісін дамыту болып табылады. Оның редакциялық алқасында Қазақстанда алғашқы және әзірге жалғыз ғылыми-практикалық психологиялық журнал «НАПК Хабаршысы» басылып шығуда. Сонымен қатар, ҚазҰУ Хабаршысы психология және социология сериясының ғылыми редакторы. Профессор С.М. Жақыпов Қазақстан Республикасы Ұлттық жаратылыстану ғылымдар академиясының шынайы мүшесі. 2008-2010 жылдарға ғылыми жетістіктер бойынша тағайындалған стипендияның иегері.

2002 жылы әл-Фараби атындағы ҚазҰУ этнопсихология және педагогикалық психология кафедрасының күшімен алғаш рет Қазақстан тарихында Д14А 02.32 психология бойынша докторлық диссертация қорғауға мамандандырылған диссертациялық кеңес құрылады.

Бұл докторлық кеңестің бірінші төрағасы профессор С.М. Жақыпов болды. 4-5 жыл аралығында диссертациялық кеңесте 19.00.01 – жалпы психология, жеке адам психологиясы, психология тарихы және этнопсихология, 19.00.07 – педагогикалық психология мамандығы бойынша 3 докторлық диссертация: (ҚазҰУ оқытушылары А.М. Ким, Қ.Б. Жарықбаев, С.Қ. Бердібаева) және 40-қа жуық еліміздің әр түпкір-түпкірінен келген ізденушілердің кандидаттық диссертациялары қорғалды. Республикадағы психология бойынша жалғыз докторлық кеңес төрағасының ұсынысы бойынша психологиялық ғылымдар тізбесіне ғылым тарихында тұңғыш рет 19.00.01 шифры берілетін жаңа мамандық – этнопсихология енгізілді. Бұл жайт тіпті эксперименттік психологияның негізін қалаған В. Вундтың өзі күмәнмен қараған эксперименттік этнопсихологияның Қазақстан территориясында туындауына игі әсер еткен маңызды факторлардың бірі болып табылады.

Кафедрада бүгінгі таңда жоғары білікті оқытушылар жұмыс істеуде. Олар: педагогика және психология ғылымдарының докторы, профессор Қ.Б. Жарықбаев, психология ғылымдарының докторы, профессор С.Қ. Бердібаева, психология ғылымдарының докторы, профессор О.Х. Аймағанбетова, педагогика ғылымдарының кандидаты, профессор Ж.Т. Түркпен-ұлы, психология ғылымдарының кандидаты, доцент Н.Қ. Тоқсанбаева, психология ғылымдарының кандидаты, доцент В.В. Агеев, психология ғылымдарының кандидаты, доцент Н.С. Жұбаназарова, педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент Н.С. Ахтаева, биология ғылымдарының кандидаты, доцент Н.К. Сатыбалдина, биология ғылымдарының кандидаты, доцент А.М. Құстубаева, психология ғылымдарының кандидаты, доцент Э.К. Қалымбетова, психология ғылымдарының кандидаты, доцент Ж. Қабылғазы, психология ғылымдарының кандидаты, доцент Ж.Сейітнұр. Сонымен қатар, оқытушылық жұмысты аға оқытушылар: М.Н. Құнанбаева, Н.М. Садықова, А.А. Лиясова, оқытушылар: Л.О. Баймолдина, М.К. Жолдасова, кафедра менеджері: аға лаборант Э.Т. Әділова жүргізеді.

Этнопсихология және педагогикалық психология кафедрасының жұмыстарында, доктарантурада оқи жүріп үлкен көлемдегі ұйымдастыру жұмыстарын жүргізетін, PһD докторанттарды дайындауда және гранттық жобаларда шетелдік әріптестермен бірлесе жұмыс істеуде PһD докторанттар А.А. Төлегенова мен А.Т. Камзанова маңызды рөл атқарады. Этнопсихология және педагогикалық психология кафедрасының сабақ беру күші өзіндегі толық емес он жыл өмір сүруінде Қазақстанда алғаш рет жалпы психология мен психология ғылымының барлық негізгі ғылымдары жайлы алғашқы қазақ тілінде оқулықтар мен кітаптар басып шығарады. «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы шегінде кафедра психология ғылымының өзекті мәселелеріне қатысты он томдық кітаптың бесеуін дайындап шығарды. Оларды «Психология: Адамзат ақыл-ой қазынасы» атты жалпы тақырыпқа біріктірді.

Жалпы 2000 жылдан бастап республикада психологиядан түгел дерлік білім берудің мемлекеттік стандарттары мен әр түрлі құжаттар, сонымен қатар қазақ және орыс тілдерінде негізгі психологиялық пәндердің типтік бағдарламаларын этнопсихология және педагогикалық психология кафедрасының оқытушылары күшімен жасалынды. Университеттік білім беру жүйесінде кафедра қызметінің маңызды көрсеткіштері ретінде білім беру мен тәрбие жұмыстарымен қатар ғылыми зерттеу жұмысын атауға болады. Кафедраның, университеттің маңызды ғылыми бөлімшесі ретінде қызмет етуінің жүйе құраушы факторы болып кафедраның ғылыми зерттеу жұмысын жалпы ортақ тақырыбы болуын атайтын және ол кафедраны ғылыми мамандандыру шеңберінде барлық оқытушылардың құрамының күшін біріктіруге мүмкіндік береді. Басқа жағынан кафедраның ғылыми зерттеу жұмысы белгілі бір мотив қалыптастырушы потенциал мен бағыттылыққа ие болу керек. Әрине оның қуаты көбіне тақырып жетекшісіне тәуелді болады.

Оқу-әдістемелік қызмет

Кафедрада оқытылатын пәндердің барлық жұмыс оқу бағдарламалары, Қазақстанның жоғары білім беру жүйесінде кафедраның авторлық ұжымы енгізілген. «5В05050300-Психология» мамандығы бойынша мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттардың негізінде жасалған. Осы мамандық бойынша білім алатын бакалаврлар қажетті оқу-әдістемелік құжаттармен ғылыми әдебиеттер мен және зерттеу әдістерімен жеткілікті көлемде қамтамасыз етілген.

«5В05050300-Психология» мамандығы бойынша білім алатын бакалаврға үшін жыл сайын күндізгі (4 жылдық) және сыртқы (2 жылдық) университеттік білім алуға арналған қазақ, орыс және ағылшын тілдеріндегі бакалавиатқа арналған оқу жоспарлары жасалады. Ол жоспарлардың ішінде жаңа қабылданған курсқа арналған да, бұрын қабылданғандарға арналған ауыспалы жоспарлар да бар.

2010 ж. «5В05050300-Психология» мамандығ бойынша эксперименттік МЖБС-ын жүзеге асыру аясында 2010 жылы қабылдауға (күндізгі және сыртқы) арналған оқу жоспарлары мен құжаттардың бүкіл кешені қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде жасалынды. Кафедраның әдістемелік бюросы әр оқытушының оқу жүктемесін орындалуын бақылайды. Жыл сайынғы ашық сабақтар мен өзара сабаққа қатынасу кестелерін құрастыруды жүзеге асырады. Өткізілген сабақтардың сапасын кафедра меңгерушісі, сондай-ақ кафедра мен факультеттің әдістемелік бюросы үнемі бақылап отырады. Кафедраның профессорлық-оқытушылық құрамның мүшелері оқу процесінде оқытудың дәстүрлі және инновациялық әдістерін пайдаланады: аудио, видео және компютерлік технологиялады пайдалану, дистанциялық оқыту, студенттер мен магистранттардың өз беттерінше дайындалулары үшін ҚазҰУ интранетін пайдалану, барлық мүмкін болатын тренингтік технологиялар (ӘТ, ӘПТ және т.б), психикалық күйлер мен процестерді эксперименттік моделдеу, дөңгелек үстелдер, дебаттар мен пікір таластар, сонымен қатар студенттік ғылыми конференцияларды өткізу.

Оқу процесінің мониторингі процесінде аралық бақылауларды өткізудің түрлі формалары қолданылады. Сондай-ақ оқылатын пән бойынша силлабустар мен жұмыс бағдарламалары үнемі жетілдіріліп, толықтырылып отырылады. Емтихан билеттері жаңартылып, шығармашылық сұрақтар жасалады. Ғылыми-әдістемелік жұмыстармен қатар ай сайын жеке ғылыми іс-әрекет (диссертациялар) және ҒЗЖ жобалары бойынша баяндамалар талқыланатын әдіснамалық семинарлар ұйымдастырылып, өткізіліп отырылады. Ол семинарларға кафедраның барлық қызметкерлері және шақырылған мамандар қатысады. Тыңдаушылар ретінде магистранттар, бакалаврлар және PhD докторанттар шақырылады. Әдіснамалық семинарлар психология ғылымы мен практикасының өзекті бағыттары бойынша ұйымдастырылады.

Ғылыми зерттеу қызметі

Жалпы және этникалық психология кафедрасының ғылыми-әдістемелік жұмысының негізгі принциптері кафедра өзінің ғылыми зерттеулерін психологияның жан-жақты бағыттармен: жалпы, этникалық, жасөспірімдік және педагогикалық психология қарастырады. Бұл ғылыми ізденітері, ғылыми идеялар психологияның ғылыми мәселерін жан-жақты қарастыруға мүмкіндік жасайды.

Kафедраның ғылыми бағыттары:

Тұлғаның әлеуметтенуінің психологиялық және этнопсихологиялық мәселелері. Кафедраның ғылыми-зерттеу жұмысының негізгі бағыты келесідей көрсетеді: Бірлескен-диалогтік танымдық іс-әрекеті Тұлға дамуының этнопсихологиялық аспектілері Тұлғаның құқықтық санасы. Оқу үрдісінде субъектінің қалыптасуы және оқу мағынасы Отбасы мәселесі мен психология қатынасы Жалпы психологиялық феномен ретінде психологияны түсіну. Психология түсіну жалпы психологиялық феномен ретінде

Ғылыми бағыттар

Кафедраның ғылыми бағыттары.

Жалпы және этникалық психология кафедрасының ғылыми-әдістемелік жұмысының негізгі принциптері кафедра өзінің ғылыми зерттеулерін психологияның жан-жақты бағыттармен: жалпы, этникалық, жасөспірімдік және педагогикалық психология қарастырады. Бұл ғылыми ізденітері, ғылыми идеялар психологияның ғылыми мәселерін жан-жақты қарастыруға мүмкіндік жасайды.

Кафедраның ғылыми-зерттеу жұмысының негізгі бағыты келесідей көрсетеді: Тұлғаның әлеуметтенуінің психологиялық және этнопсихологиялық мәселелері. Бірлескен-диалогтік танымдық іс-әрекеті Тұлға дамуының этнопсихологиялық аспектілері Тұлғаның құқықтық санасы. Оқу үрдісінде субъектінің қалыптасуы және оқу мағынасы Отбасы мәселесі мен психология қатынасы Жалпы психологиялық феномен ретінде психологияны түсіну. Психология түсіну жалпы психологиялық феномен ретінде

Ғылыми зертханалар

Кафедраның жанында Т.Т. Тәжібаев атындағы этнопсихология және этнопедагогика орталығы бар. Орталыққа психология ғылымдарының докторы, кафедра профессоры Қ.Б. Жарықбаев басшылық етеді. Орталықта этнопсихологиялық және этнопедагогикалық мәселелер бойынша ай сайын жалпы қалалық ғылыми-әдістемелік семинарлар ұйымдастырылады. Орталық этнопсихологияның теориялық және практикалық міндеттері аумағындағы ғылыми-зерттеу жұмыстары, олардың әдіснамалық негіздерін, алынған нәтижелерді, өскелең ұрпақты тәрбиелеу, оларға білім беру процесінде практикалық түрде қолдану тәсілдерін іздестіру мен қалыптастыру жүзеге асырылады. Кафедра мүшелері оқу-зерттеу орталығының жұмысына белсене қатысады. Орталықтың зерттеу тақырыбы «Этникалық тұлғаның қалыптасуының психологиялық мәселелері». Орталықта жетекші ғылыми қызметкерлердің 1 штаттық бірлігі бар. Орталықтың ғылыми жұмысының бағыты кафедраның ғылыми жұмысының тақырыбына сәйкес келеді: «Тұлғалық әлеуметтенудің психологиялық және этнопсихологиялық мәселелері». Жалпы және этникалық психология кафедрасының жанынан танымдық процестерді және когнитивті психотехнологияларды зерттеу бойынша психологиялық лабораториялар ашу жоспарлануда.

МАҚСАТ:

Когнитивті процестер мен күйлердің тиімділіктерін жоғарылатудың ғылыми-психологиялық негіздерін және нақты технологияларды қалыптастыру. Оқу және өндірістік тапсырмаларды шешу барысында когнитивті процестердің тиімділігін жоғарылатудың жаңа жолдарын (индивидуалды және топтық қабылдау, есте сақтау, түсіну, мәселелерді шешу және шешім қабылдау), таным процестеріндегі психологиялық күйлерді өзіндік реттеудің жаңа, біршама тиімді тәсілдерін анықтау.

МІНДЕТТЕРІ:

1.Когнитивті процестердің және күйлердің тиімділіктерін жоғарылату мәселелерін зерттеудің негізгі бағыттарын анықтау 2. Халықаралық серіктестерді және гранттық ресурстарды іздестіру 3.Когнитивті процестердің және күйлердің тиімділіктерін жоғарылату мәселелерін зерттеудің әдістемелік құралдарын қалыптастыру 4.Когнитивті процестердің және күйлердің тиімділіктерін жоғарылату мәселелерін эмпирикалық және эксперименттік зерттеулерді жоспарлау және жүргізу 5. Іс-әрекеттің әртүрлі түрлерінде практикалық тұрғыда қолдануға арналған ұсыныстарды, технологияларды, тренингтерді қалыптастыру

Жалпы және этникалық педагогика кафедрасы

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің педагогика кафедрасы 1940 жылы 12 қаңтарда құрылған. Бүгінде ол жалпы және этникалық педагагогика кафедрасы болып өзгертіліп, педагогикалық бейіндегі мамандарды даярлайтын философия және саясаттану факультетінің ежелгі кафедраларының бірі.Оның қалыптасу мен дамуы ұзақ мерзімді (кезеңді) қамтиды: тарихи-филологиялық факультеттің құрамында ашылып, университеттің педагогикалық мамандықтарын массалық қамтамасыз етуден бастап, «педагогика және психология», «Әлеуметтік педагогика және өзін өзі тану» және білім беру қызметінің «бакалавриат, магистратура, PhD докторантура» үш сатылы жүйесіне өту кезеңіне дейін жұмыс істеп келе жатыр. Педагогикалық мамандықтардың массалығы, оқытудың сапалығы және білім беру саясатының тұрақтылығы кафедра дәстүрінің сақталуы мен табыстылығына негіз болды. Кафедраның қалыптасуы университеттің, Қазақстанның педагогика-психологиялық ойларының дамуымен, педагогикалық мәдениет пен жалпы білім берумен қатар бірге келе жатыр. Кафедраға әр жылдары педагогика ғылымының ғұлама ғалымдары мен ұлы тұлғалар басшылық жасады - Қоқымбаев Шәкір Қоқымбайұлы, Тәжібаев Төлеген Тәжібайұлы, Әбдіхамит Ебнейұлы Сембаев, Қартбай Бекенұлы Бержанов, Хасен Қуандықұлы Арғынов, Борис Жаркенұлы Садықов, Гүлназ Кенжетайқызы Ахметова, Зауреш Абдразаққызы Исаева. Сонымен қатар кафедрада педагогика ғылымдарының докторы, профессор Қ.Б. Жарықбаев, Ж.Р. Баширова, А.Т. Табылдиев, Н.А. Асанов және т.б. жұмыс істеді. Әр түрлі жылдары жалпы және этникалық педагогика кафедрасына белгілі педагогтар мен атақты ғалымдар шақырылған, Н.Д. Хмель, К.Ж. Қожахметова, А.Қ. Құсайынов, Ш.Т. Таубаева, И.Р. Халитова Қ.Ж. Аганина және т.б. Кафедра жұмыс жасап келе жатқан уақыттан бері білім беру мен қоғамның басқа салаларында жоғары кәсіби деңгейдегі мамандар даярлап, бүгінде біздің түлектеріміз еліміздің әр түрлі түкпірлері мен шет елдерде жұмыс жасап жүр. Ұжым жоғары ғылыми әлеуетке, жауапкершілікке ие, өзінің кәсіби мамандығы мен универистетіне адал еңбек етуде. Кафедраның білім беру бағдарламаларының дамуындағы атаулы жетістіктерімен және университеттің академиялық саясатына белсенді қатысуынан бүгінде мынандай түйін жасауға болады: еңбек нарығында сұранысқа ие ғылыми –педагогикалық кадрлар мен жоғары білікті мамандар даярлауда білім беру мен ғылыми және қоғамдық орталық болып табылады. Кафедрада негізгі педагогикалық білім беру міндеттері төмендегі бағыттар бойынша жүргізіледі: Жалпы мәдени және қоғамдық-гуманитарлық (университеттің барлық мамандықтарына арналған жалпы білімдендіру пәні бойынша «Педагогика» блогы ). Кәсіби деңгейде: болашақ оқытушыларды даярлау («Педагогика мектебі»,«Этнопедагогика» блогындағы бакалавр мамандықтарына арналған кәсіби пәндер) Ғылыми-педагогикалық деңгейде: магистратураға ғылыми-педагогикалық мамандарды даярлау ( барлық магистратура мамандықтарына арналған «Педагогика») Арнайы психологиялық-педагогикалық: оқу жоспарына сәйкес «050103 – Педагогика және психология», магистратурадағы «6N0103 – Педагогика және психология», PhD экспериментальдық бағдарлама «Білім берудегі менеджмент» мамандықтары. Арнайы әлеуметтік педагогикалық: «5В012300- Әлеуметтік педагогика және өзін-өзі тану» Кафедрада жұмыс істейді: Білімдендіру зерттеулерінің ғылыми-инновациялық орталығы Жас ғалым мектебі «Логос» атты студенттердің ғылыми қоғамдастығы Студенттерді білімдендіру театры ҚазҰУ хабаршысы: педагогикалық ғылымдар сериясы бойынша жинақ

Оқу-әдістемелік қызмет

Кафедра келесідей бағыттар бойынша іргелі педагогикалық білім беруді қамтамасыз ететін мідеттерді орындайды: Жалпы мәдени және әлеуметтік-гуманитарлық («Педагогика» университеттің барлық мамандықтарына арналған жалпы білім беретін бөлімде) Кәсіби: болашақ маманды даярлау («Мектеп педагогикасы», «Этнопедагогика» бакалавриат мамандықтары үшін кәсіптік білім бөлігінде) Ғылыми-педагогкиалық: магистратурада ғылыми-педагогикалық кадрларды даярлау («Педагогика» магистратураның барлық мамандықтарына арналған) Арнайы психологиялық-педагогикалық: магистратурада «050103 – Педагогика және психология», «6N0103 – Педагогика және психология» мамандықтарының оқу жоспарларымен сәйкес, тәжірибелік бағдарлама PhD «Менеджмент в сфере образования». Арнайы әлеуметтік-педагогикалық: «5В012300 – Әлеуметтік педагогика және өзін-өзі тану». Кафедраның оқу-әдістемелік жұмысының мақсаты университеттегі кредиттік оқыту жүйесі жағдайында педагогикалық білім берудің сапасын арттыру болып табылады. Кафедрада өзекті мәселе ретінде оқыту үдерісін ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету, оқытудың инновациялық әдістері мен формаларын кіріктіру, білім алушылардың мотивациялық және танымдық іс-әрекетін белсендіру, пәнаралық байланыс орнату, оқытуды дифференцациялау, педагогикалы тәжірибені жетілдіру және т.б. қарастырылады. Кафедрада білім беру сапасы мәселесі бойынша әдістемелік семинарлар жүргізіледі. Әдістемелік семинарлар барысында білім беру үдерісінің тиімділігін арттыру, кафедра педагог-ғалымдарының, мектеп оқушыларының қазіргі зерттеу бағыттары мәселесі қарастырылады. Бакалаврда екі мамандықты ұсынады: «Педагогика және психология» (2004 жылға дейін «Педагогика» аталған) және «Әлеуметтік педагогика және өзін-өзі тану» (2010 жылы ашылған). Магистратура мамандарын «6N0103 – Педагогика және психология» мамандығы бойынша 2004 жылдан бастап жайындап келеді. Магистратурада «Жас ғалымдар мектебі» жұмыс жасайды (ЖҒМ). Кафедраның ЖҒМ қызметінің құрылымына магистрлердің ғылыми-зерттеу іс-әрекетін ұйымдастыру, оқу-әдістемелік мәселелер бойынша мастер-класстар мен семинарлар жүргізу, шет елдің жетекші ғалымдарын шақыра отырып оқыту мен тәрбиенің өзекті мәселелері бойынша дәрістер мен семинарлар ұйымдастыру жатады. 2010 жылдың 9 желтоқсан күні сағат 11.25-те кафедраның 70 жылдық мерейтойына орай «Жас ғалымдар мектебі» СЕЛТА, ТЕФЛ, ТЕИЛ сертификаттарының иесі АҚШ-тағы Цинцинатти университетінің магистрі Вернона Лехманның қатысуымен сабақ жүргізді. Бұл сабақ «Көшбасшылық дәріс» есебінде өтті және ол екі бөлімнен тұрды – дәріс және тәжірибелік (100 минут). Дәрісте университеттің білім беру іс-әрекетіндегі тәжірибесін, әсіресе «Монтессори әдісі бойынша педагогикалық шеберлік» мәселесін қарастырды. Бұл сабақтың мақсаты: болашақ мамандардың педагогикалық шеберлігін дамытудың педагогикалық кәсібі бойынша америкалық мамандардың тәжірибесін қабылдау мен саралау негізінде түсіндіру

Ғылыми зерттеу қызметі

Кафедрада төмендегідей мәселелер туралы көпжоспарлы ғылыми-зерттеушілік жұмыс жасап жатыр:

- қазіргі жоғарғы білім берудің өзекті мәселелері, көпдеңгейлі білім беру жүйесінің (бакалавриат – магистратура – докторантура PhD) бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз етудің ғылыми негіздерін жетілдіру Қазақстанның бәсекеге қабілеттілігін нығайту факторы ретінде; - оқытушылардың инновациялық іс-әрекеті жоо-да білім берудің сапасын жоғарылату факторы ретінде; - университеттік білім беру жүйесінде студенттердің патриоттық сезімдерін қалыптастырудың тұжырымдамалық негіздері мен тәрбиелік-білімдендіру технологиялары; - педагогикалық менеджменттің өзекті мәселелері және т.б. 2010-2011жж. арналған ҒЗЖ жалпы мақсаттары: Білім беру мен ғылымның интеграциялануын қамтамасыз ету, сонымен қатар білімдендіру және ғылыми үрдістердің кірігуіне әрекеттесу, ғылыми зерттеулердің ауқымды бағытталуы және оның тәжірибелік іске асуының дәрежесін жоғарлату; Педагогика және аралас пәндер бойынша жаңашыл ғылыми жаңалықтармен жетістіктерді меңгеруді ұйымдастыру; Білімдендіру үдерісіне жаңа педагогикалық және ақпараттық технологияларды, білім алушылардың танымдық іс-әрекетін белсендіру әдістері, түрлері және оқу материалын ұсыну құралдарын кіріктіру негізінде жоғары білікті ғылыми-педагогикалық мамандарды даярлауды жетілдіру; Білім беру сапасын қамтамасыз ету арқылы білім беру жүйесінің инновациялық потенциалын арттыру.

Ғылыми бағыттар

Білімдендіру зерттеулердің ғылыми-инновациялық орталығы іс-әрекеті негізінде профессор-оқытушылар құрамының теориялық және қолданбалы мәселелер бойынша ғылыми-зерттеушілік іс-әрекеті ҒЗЖ бойынша гранттық және келісімшарттық бағдарламаларды орындау Халықаралық және республикалық конференцияларда ғылыми және әдіснамалық өңдемелерді тәжірибеден өткізу. Жоғары білікті ғылыми-педагогикалық кадрларды даярлау Студенттер мен магистрантардың ғылыми-зерттеу жұмысы және оларды кафедраның ғылыми-зерттеушілік жұмыстарына жұмылдырту Жүйелілік-инновациялық іс-әрекет.

Кафедрада «Инновационная деятельность как фактор повышения качества образования вуза» атты жаңа инновациялық ғылыми-зерттеушілік бағдарлама қабылданған. Бұл бағдаралама аясында бірнеше зерттеу бағыттары мен келесідей міндеттері айқындалған: Жаңа формациядағы мамандар инновацияны оқу мен тәрбие үдерісінде кіріктіру мен өңдеу бойынша озық педагогикалық тәжірибені жинақтау; Студенттерді оқытудың инновациялық технологиялары туралы мәлімет жинау; Болашақ педагогтардың инновациялық құзыреттілігі мен мәдениеттілігін қалыптастыруға бағытталған арнайы курстар кешенін өңдеу; Педагогикалық инновцияларды құрастыру мен кіріктірудің әдіснамалық негіздерін өңдеу.

Ғылыми зертханалар

2010 жыға дейін кафедрада «XXІ ғасыр оқытушысы» қоғамдық фондты қамтамасыз ету негізінде өз іс-әрекетін жүзеге асыратын жоғарғы білім беру мәселелері бойынша лаборатория жұмыс істеді. 2010-2011 оқу жылында кафедрада білімдендіру зерттеулерінің ғылыми-инновациялық орталығы құрылды. Орталықтың іс-әрекетінің негізгі бағыттары білім беру мәселелері бойынша іргелі, ғылыми-қолданбалы зерттеулер мен инновациялық өңдемелерді құрастыру және сараптама жүргізу. Орталықтың басты мақсаты шетелдік және отандық педагогика бойынша электронды және қағаз жүзіндегі ақпараттарды жинақтау, сонымен қатар білімдендіру аймағында ғылыми-зерттеушілік жұмыстар жүргізу Ғылыми-инновациялық орталық келесідей іс-әрекет түрлерін жүзеге асырады: университеттің ғылыми-зерттеу іс-әрекетін бақылау мен жоспарлау; жоғары білім беру мен өңдірісті дамытудың негізігі бағыттары бойынша түрлі деңгейдегі ғылыми-зерттеушілік бағдараламаларын ұйымдастыру, жүзеге асыру және бақылау; ғылыми зерттеулердің нәтижелерін насихаттау және қаржыландыру; ғылыми зерттеулер мен өңдемелер жасау аймағында халықаралық серіктестік бойынша талаптарды орындауды халықаралық бөліммен бірге қамтамасыз ету; білім берудің түрлі салаларында сертификаттау сынақтарын жүргізу және сертификаттау лабораторияларын құру бойынша жұмыстарды ұйымдастыру; біріккен ғылыми-зерттеу бағдарламаларын жүргізу үшін ықтимал тапсырыстарды іздестіру және назар аударту; нормативті-техникалық құжаттарды өңдеу; ғылыми зерттеулерді жүргізу мақсатында халықаралық гранттар мен сайыстарға қатысу; көрме, конференция және семинарларды ұйымдастыру; оқытушылар, PhD докторлар, магистранттар және студенттерді ғылыми-зерттеу және өндірістік іс-әрекетке жұмылдыру; кафедраның және орталықтың ҒЗЖ және СҒЗЖ жоспарларын құрастыру және ғылыми жұмыс бойынша есеп беру; жаңа әлеуметтік-экономикалық жағдайда орталықтың ҒЗЖ және СҒЗЖ жетілдіру.

Халықаралық қызмет

Кафедра коммуникативтік білім беру аймағында Ресей Коммуникативтік Ассоциациясы (РКА) мен ынтымақтастықта. Халықаралық ынтымақтастық аясында «Коммуникативтік білім беру» Ассоциациясы журналында кафедраның ОПҚ мақалаларын жариялап тұрады. (Москва-Пятигорск). 2005 ж. Ресей Коммуникативтік Ассоциациясымен біріккен «Ашық қоғам жағдайында Қазақстан студенттерінің коммуникативтік білім беру мәселелері» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция өткізілді.

Конференция қорытындысы бойынша құрамына халықаралық білім беру саласының жетекші мамандары мен зерттеушілері, оқытушылары енген Қазақстан Коммуникативтік Ассоциациясы құрылды. Бұл іс-шараны ұйымдастырғаны үшін кафедра меңгерушісі З.А. Исаеваға ҚР БҒМ алғыс жариялап, ЮНЕСКО және ИСЕСКО істері бойынша ҚР Ұлттық комиссиясы мақтау қағаз берді.

2010 жылы Таулы-Қарабах Республикасы бірінші мемлекеттік емес ЖОО – Месроп Маштоц университетімен халықаралық ынтымақтастық орнатылды. Қарабах жоғары оқу орындары түлектері Ресей және Еуропаның жетекші ЖОО-да өз білімдерін ары қарай жалғастыруда.

Университет еуропалық білім беру жүйесімен тиімді жұмыс жасайды, мұны Еуропа және ТМД елдеріндегі ЖОО-дармен жасалған келісімдер дәлел бола алады. Бұл байланыстар біріккен зерттеулермен, басылымдармен және жыл сайынғы халықаралық конференциялармен нығая түседі. Таулы-Қарабай республикасының оқытушыларының ҚазҰУ хабаршысындағы «Педагогикалық ғылымдар» сериясындағы алғашқы мақаласы ЖОО-дағы оқыту мен тәрбиеге жаңа инновациялық технологияларды кіріктіру мәселесіндегі өзара іс-әрекетке бағытталған. Кафедраның білім беру мәселелеріне арналған үздік мақалалары «Становление демократии на постсоветском пространстве: проблемы и перспективы» Халықаралық конференцияның мәліметтері жинағында жарық көрген.

Сонымен қатар, 2010 жылы Ресей халықтар Достығы университетімен (Мәскеу) халықаралық ынтымақтастық қайта құрылды. Педагогика, психология, әлеуметтік педагогика және педагогикалық психология ғылыми бағыттары бойынша ғылыми зерттеулер жүргізу және академиялық алмасуға сәйкес бағдарламалар жасалып келісім құрылды. 2011 жылы А.И.Герцен атындағы Ресей Мемлекеттік университетімен Білім беру аймағындағы Менеджмент саласы бойынша халықаралық ынтымақтастық орнатылды. Білім беруді басқару кафедрасының меңгерушісі С.Ю. Трапицын «Білім беру сапасын басқару» тақырыбында көшбасшы дәріс оқыды. 2010 жылы қыркүйекте «Педагогика және психология мамандығы магистранты Ногайбаева А. Халықаралық Ислам университеті (Малайзия) білім беру факультетінде «Білім берудегі ақпараттық технологиялар», «Білім беру аймағындағы Менеджмент», «Исламдық білім беру», «Аналитикалық және сыни ойлау» PhD бағдарламасы бойынша тәжірибеден өтті.

Саясаттану кафедрасы

Қазақстанда саясаттану ғылымының кафедрасы мен бөлімі алғашқы рет 1992 жылы Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінде ашылды. Олар саясаттану мамандарын дайындау және жаңа ғылым мен оқу пәнінің ғылыми - әдістемелік мәселелерін құру базасы болып табылады. Өзінің 17 жылдық қызметінің барысында кафедраның профессорлық-оқытушылық құрамы оқу-әдістемелік және ғылыми-зерттеу жұмыстарынан маңызды тәжірибе жинақтай отырып, университеттік дипломы бар мамандарды дайындаудың гуманитарлық жұмысына өте маңызды негіз салды.

Саясаттану кафедрасының меңгерушісі (1992-1998 .ж) тарих ғылымдарының докторы, профессор Т.Т.Мустафин

Саясаттану кафедрасының меңгерушісі (1992-1998 .ж) тарих ғылымдарының докторы, профессор Т.Т.Мустафин Философия және саясаттану факультетінің саясаттану кафедрасы 050502, 6N0502 саясаттану мамандықтары бойынша бакалаврлар мен магистрлерді дайындауды қамтамасыз етіп, сонымен қатар университеттің гуманитарлық және жаратылыстану факультеттерінде қазақ және орыс тілдерінде жалпы білім беру циклы негізінде «Саясаттану» курсын жүргізеді. Қазіргі таңда саясаттану бөлімінде 150 студент оқытылып жатыр, ондағы қазақ бөлімінде 90 студент, орыс бөлімінде 60 студент оқиды. Кафедраның алғашқы меңгерушісі мен ұйымдастырушысы болып, белгілі қазақстандық ғалым, тарих ғылымдардың докторы, профессор, Қазақстан жоғарғы мектебінің еңбек сіңірген қызметкері , Қазақстан Республикасының саяси ғылымдар Академиясының президенті Мустафин Тілеміс Тілеуқабылұлы табылады. Ол жоғарғы мектептің белгілі педагогі, жақсы лектор және оқу процесінің ұйымдастырушысы, халықаралық және республикалық ғылыми конференциялардың белсенді қатысушысы ретінде танымал болған. 1992 жылдан бастап 1998 жылға дейін Т.Т.Мустафинмен басқарылған саясаттану кафедрасы Қазақстандағы саяси ғылымдарды дамыту орталықтарының бірі ретінде мойындалды.

Саясаттану кафедрасының мәжілісінде 1994 жыл, (солдан оңға қарай- Джоэл Дженсуолд-Охлахома Мемлекеттік университетінің профессоры (АҚШ), профессор А.Х. Касымжанов, профессор Т.Т. Мустафин және Кит Трибл – Охлахома Мемлекеттік университетінің профессоры (АҚШ)). Профессор Байдельдинов Лайық Әмірұлы 1998 жылдан бастап 2000 жылға дейін кафедра меңгерушісі бола отырып, Т.Т.Мустафинмен негізделген дәстүрлерді бекітіп және жалғастырып қана қоймай, сонымен қатар жауапты редактор ретінде «Саясаттану» оқу құралын дайындауды басқарды (2000ж). Байдельдинов Л.Ә. саясаттану мамандығы бойынша қазақ бөлімінің ашылуының себепкері болды.

2001 жылдан бастап 2002 жылдың маусымына дейін кафедра меңгерушісі саяси ғылымдардың докторы, профессор Бурханов Камал Низамұлы болды. Профессор Бурханов республика шеңберінде танымал саясаттанушы, халықаралық терроризмнің, экстремизмнің, Орталық Азиядағы кауіпсіздік мәселелерінің маманы болып табылады. Қазіргі таңда Бурханов К.Н. Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаты.

2002 жылдың шілдесінен бастап қазіргі таңға дейін (2009ж) саясаттану кафедрасын саяси ғылымдарының докторы, профессор Иватова Ляйля Мұрзалы қызы басқарады. Ол қауіпсіздік мәселелерінің, халықаралық қатынастардың саяси мәселелерінің және сыртқы саясаттың маманы болып табылады. 1996-1998 жылдар аралығында «Social Sciences curriculum Development Center» халықаралық жобасының координаторы болды (Қоғамдық ғылымдарды дамытудың оқу әдістемелік орталығы). АҚШ-та ғылыми педагогикалық тәжірибеден өтті: Мэдисон университетіндегі Фулбрайт халықаралық грантының иегері, Висконсин штаты (1995), Вашингтон қаласы (1997), Стилуотер қаласы, Оклахома штаты (1996-1997), Монтерей қаласында халықаралық қатынастарды зерттейтін Монтерей Институтының ядролық қаруларды таратпау орталығында, Калифорния штаты New School for Social Research University of Wisconsin-Washington County университеттерінде (Нью-Йорк және Уест Бэнд қалаларында, Висконсин штаты, 2004 ж). 2001-2003 жылдары ол Cari (Central Asian Research Inititive) халықаралық бағдарламаның эксперті болып, соның шеңберінде Будапешт қаласында Ашық қоғам Институтында өткен халықаралық семинарлар жұмысына қатысты. 2007 жылы «2007 жылдың ЖОО-ның ең үздік оқытушысы» атанды. Иватова Л.М. жас ғалымдарды дайындауға белсенді қатысып, республиканың саяси ғылымдары мен саясаттану бөлімінің дамуына өзіндік үлес қосуда. Оның басқаруымен 4 докторлық жұмыс, 20 кандидаттық диссертация және PhD докторанттарының 2 диссертациясы әзірленіп, қорғалды. Профессор Л.М.Иватованың басқаруымен саясаттанудан PhD философия докторларын дайындау бағдарламасы енгізіліп, АҚШ, Ұлыбритания, Франция, Венгрия, Польша, Оңтүстік Корея университеттеріндегі саяси ғылым факультеттерімен қарым қатынастар орнатылды. Саясаттану кафедрасының әр ғылыми педагогикалық этаптарында саясаттанушы мамандарын дайындауда ғылым докторлары, профессорлар Соловьев А.В., Әбсаттаров Р.Б., Алияров Е.К., Балғымбаев А.С., Бижанов А.Х., Ишмухамедов А.Ш., Лаумулин М.Т., Машан М.С., Нұрмағамбетов А.А., Сарсенбаев Т.С., ғылым кандидаттары мен доценттері Абдығалиев Б., Әбішова М.А., Аскеева Г.Б., Бекботаев Б.А., Ишмухамедов Ш.А., Кабулова А.Ш., Қадыржанова А.С., Қазымбетов К.Н., Карин Е.Т., Лигновская В.И., Назханов К.Н., Осипов В.П., Тезекбаев Г.Ж., Шарипов У.Х. жұмыс істеді. Қазіргі таңда кафедрада Қазақстан Республикасына белгілі ғалымдар, жоғары кәсібилендірілген оқытушылар, олардың ішінде: 7 ғылым докторлары, профессорлар, 10 ғылым кандидаттары, доцент, 6 аға оқытушы және 7 оқытушы жұмыс істейді.

Қазіргі таңда саясаттану кафедрасында жұмыс істейтіндер: Иватова Л.М., саяси ғылымдарының докторы, профессор, саясаттану кафедрасының меңгерушісі, халықаралық қатынастардың саяси мәселелерінің, ұлтаралық, аймақтық және ұлттық қауіпсіздік пен сыртқы саясаттың маманы. Абулкасова А.С., саяси ғылымдарының докторы, доцент, саяси менеджмент саласының маманы, Әл Фараби атындағы ҚазҰУ-дың тәрбие жөніндегі департаменттің бастығы.

Балапанова Ә.С., саяси ғылымдарының докторы, доцент, саясаттану кафедрасы меңгерушісінің орынбасары, ғылыми қызығушылықтары Қазақстан Республикасының қауіпсізідік мәселесі мен мемелекеттік шекара саясатымен байланысты.

Саясаттану кафедрасының мәжілісінде 1994 жыл

Насимова Г.Ө., саяси ғылымдарының докторы, доцент, саяси ғылымдар бойынша Диссертациялық кеңестің ғалым хатшысы, саяси конфликтологияның маманы, «2008 жылдың ЖОО-ның ең үздік оқытушысы» мемлекеттік грантының иегері. Бүгінгі күнде кафедра оқытудың кредиттік технологиясын игеруде Intranet жүйесіндегі электронды журналындағы студенттердің сабаққа қатысуы мен үлгеріміне, студенттер мен магистранттардың өзіндік жұмыстары мен топтық және жеке кеңес берулерге ерекше назар аударылуда. Кафедраның профессор және оқытушылар құрамы лекция мен семинар сабақтарын дәстүрлі тәсілмен қатар, оқытудың интерактивты әдістерін қолданады: кейс-әдіс, саяси оқиғаларды талдау, саяси процестерді модельдеу, саяси дебаттар өткізу, диспуттар, конференциялар, іскерлік ойындар, оқиғалық талдау әдістері, ынтымақтастыққа баулу және панельді пікір алмасу. Аралық бақылауды өткізудің әдістемесі жаңаруда – ауызша, жазбаша, тестілеу, ғылыми зерттеу әдістерін қолдану. Саясаттану бөлімінде оқытылатын ең негізгі пәндер болып табылады: Теориялық саясаттану, Саяси билік, Қазақстанның саяси ойлары, Қазіргі саяси процесс, Саяси жүйелер мен режимдер, Саяси партиялар мен партиялық жүйелер, Салыстырмалы саясаттану, Қолданбалы саясаттану, Саяси технологиялар, Саяси талдау және болжау, Мемқызмет және мемлекеттік-әкімшілік басқару, Саяси конфликтология, Халықаралық қатынастардың саяси мәселелері, Әлемдік саясат және халықаралық қатынастар, Геосаясат, Халықаралық және аймақтық қауіпсіздік, ҚР-

Саясаттану бөлімінің түлектері қоғам өмірі үшін қажетті және еліміздің мемлекеттік, ғылыми және оқу орындарында, Қазақстан стратегиялық зерттеулер институтында, ҚР Президенті Әкімшілігінде, Парламентте, әкімшілік пен саяси партияларда сарапшы, саяси технологтар, ЖОО-да оқытушы қызметтерін атқарады. 2004 жылы кафедрада ғылыми-педагогикалық салаға бағытталған магистратураның қазақ және орыс бөлімдері екі ғылыми сала бойынша маманданған: саяси институттар мен процестер және халықаралық қатынастардың саясаттануы.

Саясатанушылар мамандарын дайындау және Қазақстан Республикасының саяси ғылымын дамыту мен білімнің сапасын көтеру мақсатында саясаттану кафедрасының негізгі басымдықтары:

Жоғарғы білім беру жүйесінде және қазақстандық қоғамның қызметінде саяси ғылымның және оқу пәнінің әдістемелік және дүниетанымдық рөлін көтеру. Қазіргі саяси мәселелерді тиімді шешетін және қоғамдық процестерде болжай алатын, қоғамның қажеттілігін қанағаттандыра алатын білікті саясаттанушыларды, аналитиктерді, сарапшыларды, политтехнологтарды дайындау. Жас мамандарды сапалы теоретико-әдістемелік жағынан қамтамасыз ету, оқу процесін жетілдіру, жаңа заманға сай оқулықтар мен оқу-құралдарын дайындау, соның ішінде электтронды оқулықтар, сыртқы бөлімдегі студенттерді қашықтықтан оқытуды дамыту. Саясаттану пәнін оқытуда мемлекеттік тілдің мәртебесін көтеру, қазақ бөлімін белсенді дамыту және оның оқу-әдістемелік базасын жетілдіру. Кафедра жанынан ғылыми-зерттеулер орталықтарын құру: республикадағы қазіргі саяси процестерді талдау және әлеуметтік-саяси қақтығыстардың алдын-алу және олардың нәтижелерін оқу процесінде пайдалану. Кафедраның байланысын мемлекеттік құрылымдармен, ішік және сыртқы саясат қоғамдық байланыс бқлімдерімен кеңйтіп, болашақ саясаттанушыларды дайындау мақсатында серіктестік формасын дамыту. Әлемдік білім беру кеңістініе интеграциялану,мсаясаттанушы мамандарды дайындауда әлемдік сапа деңгейіне сай келу, Болон Декларациясы шеңберіндегі білім берудің үш деңгейі бойынша кредиттік оқыту жүйесін әрі қарай дамыту мақсатында шетелдік университеттермен халықаралық серіктестікті бекітіп дамыту. Студенттерді гуманизм, адамгершілік,төзімшілдік және ұлтаралық келімі қағидалары негізінде тәрбиелеу және жоғарғы азаматтық ұстанымды және қазақстандық патриотизмді қалыптастыру.

Саясаттану кафедрасы ұжымы

Қазақстан қоғамының демократиялық жолмен дамуындағы қолайлы шарттарды қалыптастырудағы негізгі компоненттердің бірі бұл қоғамдық ғылымдардың, соның ішінде салыстырмалы жаңа саласының бірі саясаттанудың дамуы. Қазақстанда саясаттану бөлімі мен кафедрасы 1992 жылы Әл-Фараби атындағы Қазақ мемлекеттік университетінде ашылды. Бұл бастама саясаттану бойынша мамандарды даярлаудың және осы жаңа ғы лым мен оқу пәнінің ғылыми-әдіснамалық мәселелерін дайындауда негіз болды. Өзінің 19-жылғы қызметінің барысында кафедраның профессорлық-оқытушы құрамы оқу-әдіснамалық және ғылыми-зерттеу жұмысы бойынша айтарлықтай тәжірибе жинады. Университеттік дипломмен шығарылған гуманитарлық бағыттағы мамандарды тәрбиелеуге үлкен үлесін қосты. Философия және саясаттану факультетінің саясаттану кафедрасы 050502, 6N0502 – саясаттану мамандықтары бойынша бакалавр және магистр мамандарын дайындайды және университеттің гуманитарлық және жаратылыстану факультеттеріндегі жалпы білім беру циклы бойынша қазақ және орыс тілінде «Саясаттану» пәнін жүргізеді. Қазіргі таңда саясаттану бөлімінде 161 студент, бакалавриатта – 132 студент, магистратурада – 21, PhD докторантурасында – 8 студент білім алып отыр. Кафедраны ұйымдастырушы және алғашқы меңгерушісі белгілі қазақстандық ғалым, тарих ғылымдарының докторы, Қазақстанның жоғарғы мектебінің еңбегі сіңген қызметшісі, профессор, Қазақстан республикасының саяси ғылымдар Академиясының президенті Мустафин Тілеміс Тлеуғабылұлы болды. Ол жоғарғы мектептің еңбек сіңірген педагогы ретінде, тамаша лектор және оқу үрдісін ұйымдастырушы, халықаралық және республикалық ғылыми конференциялардың белсенді қатысушы ретінде танымал болды. 1992 – 1998 жылдар аралығында профессор Мустафин Т.Т. бастаған саясаттану кафедрасы Қазақстандағы саяси ғылымдарды дамыту орталықтарының ең үздігі деп мойындалды. Профессор Байдельдинов Лайык Әмірұлы, 1998 - 2000 жылдар аралығында кафедра меңгерушісінің қызметін атқара отырып, Мұстафин қалап кеткен дәстүрді тек жалғастырып, дамытып қана қоймай, сонымен қатар «Саясаттану» оқулығын дайындап шығаруда бас редактор қызметін атқарды (2000ж.). Байдельдинов Л.А. саясаттану мамандығының қазақ бөлімінің ашылуына ат салысты.

2001-2002 жылдар аралығында кафедра меңгерушісі қызметін саяси ғылымдарының докторы, профессор Бурханов Камал Низамұлы атқарды. Профессор Бурханов К.Н. республикадағы танымал саясаттанушы, халықаралық терроризм мәселелері, саяси экстремизм, Орталық Азия қауіпсіздігі бойынша маман болып табылады. Қазіргі таңда Бурханов К.Н. Мәжіліс депутаты болып табылады. 2002 жылдан қазіргі уақытқа дейін кафедра жұмысын саяси ғылымдарының докторы, профессор Иватова Ләйля Мырзалықызы басқарады. Қазіргі кезде кафедрада Қазақстан Республикасына танымал ғалымдар, көп жылдық педагогикалық тәжірибесі бар, жоғары білікті оқытушылар қызмет атқарады: 8 ғылым докторы, 7 ғылым кандидаты, 5 аға оқытушы және 5 оқытушы.

Оқу-әдістемелік қызмет

Алғашқы кезеңде саясаттану кафедрасының оқу-әдістемелік жұмысы бакалаврлық және магистрлік бағдарламалардың мазмұнын анықтаумен, саясаттану бөлімі үшін арнайы пәндерді жүйелеумен байланысты болды. Бакалаврлық және магистрлік бағдарламалардың құрылымы білім беру мазмұнын анықтайтын түрлі оқу жұмыстарын қамтиды. Оқу жұмысының көлемі игерілетін материал көлемімен жүзеге асырылып, кредиттер арқылы анықталады. Сонымен қатар кредиттік жүйе білім беру жүйесінің алғашқы деңгейінде игерілген кредиттерді ескереді. Бағдармаларды құру барысында бакалаврлар мен магистрлерді дайындауда европалық тәжірибемен қатар, американдық тәжірибе ескерілді, Аденауэр (Германия) қорының саясаттанушылырының зерттеу жұмыстары, Рено және Страсбург университеттерінің (Франция), Йель университеттерінің зерттеу жұмыстары (АҚШ) қолданылды. Кафедра жұмысының алғашқы сатысында теориялық саясаттану деңгейін игеру міндеті қойылса, келесі кездері оқу жоспарына қолданбалы саясаттану бойынша арнайы пәндер енгізілді. Кафедрадағы нормативті оқу-әдістемелік құжаттар толық: мамандарды шығару құқына мемлекеттік лицензия, 5В050200-cаясаттану, 6N0502, 6M050200–саясаттану, 6D050200-саясаттану мамандықтары бойынша мемлекеттік міндетті стандарттар; біліктілік мінездемелер; мамандық паспорты, кафедра оқушылырының оқитын пәндері бойынша типтік және оқу-жұмыс жоспарлары; студенттердің жеке жұмыстарын орындауға арналған әдіснамалық нұсқаулар; өлшемдік-бақылау құралдары (емтиханда келетін бақылау сұрақтарының тізімі, тесттік тапсырмалар) және т.б. Кафедрада 50-ден аса бакалавриатқа және магистратураға арналған типтік бағдарламар (қазақ және орыс тілдерінде) дайындалып шығарылды. Соның ішінде: «Теориялық саясаттану» (Л.А. Байдільдинов, Н.А. Саитова), «Теория международных отношений» (А.В. Соловьев), «Современные международные отношения и мировая политика», «Политические партии и партийные системы» (Л.М. Иватова), «Қолданбалы саясаттану» (Иватова Л.М., Насимова Г.Ө.), «Қазақстандағы саяси ой» (А.И. Лұқпанов), «История политических учений» (В.И Лигновская), «Саяси конфликтология» (Насимова Г.Ө.) және т.б. . 1995, 1999, 2002 жылдары кафедра ұжымы халықаралық және отандық тәжірибені ескере отырып, университеттердегі саясаттану мамандары емес студенттерге арналған «Саясаттану» типтік бағдарламалары жасалып, шығарылды. 2000 жылдан бері кафедра Қазақстан Республикасындағы білім берудің жалпыға ортақ стандарттары бойынша республикалық ашық конкурстарға қатысып келеді. Қазақ және орыс тілдеріндегі 050502, 6N0502 – Саясаттану мамандықтары бойынша мемлекеттік стандарттар 4, 2 және 1 жылдық оқу көлемдеріне сай келеді, бағдарламаларды құрға Л.М. Иватова, Н.А. Саитова, Г.Ө. Насимова, Ш.А. Әмірбеков, З.С. Гаипов, А.С. Абулкасова, Р.Б. Сейсебаева қатысты, бұл МЖБС республикалық барлық конкурстарда ең үздік деп табылып, Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігінің тұсында басып шығарылды. Қазіргі таңда солардың негізінде республика универстиететтерінде саясаттанушы мамандарды дайындау жүзеге асырылуда. Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Магна Хартия (Болондық Декларация) шеңберінде қол қойылған оқу үрдісінің кредиттік жүйесін сәйкес кафедрада білім алу үш сатылы білім беру жүйесі арқылы жүзеге асырылады: бакалавриат (4 жыл), магистратура (2 жыл) и PhD докторантурасы (3 жыл), осыған сәйкес барлық базалық және профильді пәндер бойынша оқу-әдістемелік кешендер дайындалды. Қазіргі таңда кафедра кредиттік оқу технологиясын игеру үстінде, студенттер мен магистранттардың жеке жұмысына үлкен көңіл бөле отырып, Internet жүйесіндегі электрондық журналда студенттердің сабаққа қатысу және үлгеріменін ескереді. Кафедраның профессорлық-оқытушы құрамы дәрістер мен семинарларда дәстүрлі әдістермен қатар, оқытудың интерактивті әдістерін де қолданады: кейс-әдіс, саяси жағдайларды талдау, саяси үрдістерді үлгілеу, саяси пікір-сайыстарды, конференцияларды, кәсіби ойындарды ұйымдастыру, жағдайлық талдау әдісі, серіктестікте үйрену, панельдік дискуссия және т.б. Аралық бақылау жұмыстарын өткізу әдістерін – ғылыми зерттеу әдісін қолдана отырып, ауызша, жазбаша, тестілеуді жақстарту жүзеге асуда. Саясаттану кафедрасының профессорлық-оқытушы құрамы бакалавриат және магистратура үшін жаңа пәндер жасап, оқиды: «ҚР ішкі және сыртқы саясаты», «Қазақстан республикасының ұлттық қауіпсіздігі» (Иватова Л.М.), «Мемлекеттік-әкімшілік басқару жүйелері» (Сейсебаева Р.Б.), «Саяси технологиялар» (Насимова Г.Ө.), «Адам құқығы: әлемдік тәжірибе және Қазақстан» (Саитова Н.А.), «Жаңа шекаралар қауіпсіздік мәселелері ретінде» (Балапанова Ә.С.), «Этносаясат» (Мухитденова А.Т.), «Саяси имиджеология» (Ким Л.М.) және т.б. Саясаттану бөліміндегі негізгі пәндер төмендегідей: теориялық саясаттану, cаяси билік, Қазақстандағы саяси ой, қазіргі саяси үрдістер, саяси жүйелер және режимдер, саяси партиялар және партиялық жүйелер, салыстырмалы саясаттану, қолданбалы саясаттану, саяси технологиялар, саяси анализ және болжам, мемлекеттік қызмет және мемлекеттік-әкімшілік басқару, саяси конфликтология, халықаралық қатынастардың мәселелері, әлемдік саясат және халықаралық қатынастар , геосаясат, халықаралық және аймақтық қауіпсіздік, Қазақстанның ұлттық қауіпсіздігі, ҚР ішкі және сыртқы саясаты. Перспективалары: профильдік магистратура негізінде «Master of Public Administration» білім беру бағдарламасын ашу.

Ғылыми зерттеу қызметі

Саясаттану кафедрасының ғылыми-зерттеу жұмысы

Саясаттану кафедрасы келесі мәселелер бойынша көп қырлы ғылыми-зерттеу жұмысын жүргізеді: Қазіргі саяси үрдістер және қазақстан қоғамының демократиялануы; Қазақстан Республикасының саяси жүйесінің модернизациялық үрдістері; Қазіргі саяси технологиялар және саяси менеджмент; Халықаралық қатынастардың және ғаламдық дамудың, халықаралық және аймақтық қауіпсіздіктің саяси мәселелері; ҚР имиджінің дамуы.

Ғылыми бағыттар

Негізгі зерттеу тақырыбы:

Жаһандану шарттарындағы Қазақстан Республикасының халықаралық имиджінің қалыптасу факторы ретіндегі мемлекеттің қауіпсіздігі мен тұрақтылығы. Кафедраның ғылыми-зерттеу жұмысы келесі бағыттар бойынша жүзеге асырылуда:

- ҚР БҒМ гранты негізіндегі «Мемлекеттің қауіпсіздігі мен тұрақтылығын қамтамасыз ету жаһандану шарттарындағы Қазақстан Республикасының халықаралық имиджінің қалыптасу факторы ретінде» атты іргелі ғылыми жобаға қатысу (2008-2011 жж.), қаржыландыру: 3 млн теңге; нәтижесінде ғылыми айналымға отандық ғылымның дамуына үлесін қосатын жаңа концепциялар мен материалдар енгізіледі (Иватова Л.М.). – Мемлекеттің қауіпсіздігін және Қазақстан Республикасының халықаралық имиджінің қалыптасуын қамтамасыз ету мәселелерінің теориялық-әдіснамалық аспектілері; Нұрмағамбетов А.А. – ұлттық қауіпсіздік пен тұрақтылықты зерттеудің теориялық-концептуалдық негіздері; Балапанова Ә.С. – мемлекет қауіпсіздігін қамтамасыз етудің геосаяси аспектілері; Насимова Г.Ө. – мемлекет тұрақтылығын қамтамасыз етудің методологиясы, Саитова Н.А. – толеранттылық мәдениетін зерттеу методологиясы мемлекеттің тұрақты дамуының факторы ретінде; Сейсебаева Р.Б. – мемлекеттің халықаралық имеджін қалыптастырудың технологиялары. - ҚР БҒМ «Ғаламдық даму шарттарының аясындағы реформалар кезеңіндегі ҚР мемлекеттік саясаты: стартегиялық приоритеттері және инновациялар» 2011- 2013 жж. Кафедраның штаттық оқытушыларының ғылыми мамандануы: 2006-2010 жылдары кафедра оқытушылары 6 докторлық диссертация– (Насимова Г.Ө., Көшкімбаев С.К., Абулкасова А.С., Балапанова Ә.С., Әмірбеков Ш.А., Кайдарова Ә.С.); 8 кандидаттық диссертация – (Кайдарова Ә.С., Мухитденова Ә.Т., Бришева Г.Н., Насимов М.Ө, Жүсіпова Ә.С, Ақболат Д.Е., Кеңесов А.А., Омарғазы Е.Е.) қорғады.

Халықаралық жобалар мен зерттеулер

Саясаттану кафедрасы халықаралық әріптестікті дамытуда келесі іс-шараларды атқарды: халықаралық жобаларға қатысты:

Варшава Университеттінің саяси ғылымдар институтының шығыстану кафедрасының «Орталық Азия мемлекеттерінің жүйелі трансформациясы» атты халықаралық бағдарламасына қатысты. «Орталық Азия мемлекеттеріндегі қауіпсіздік, интеграция және трансформация мәселелері» атты тақырыпта Тадеуш Бодион, Анджей Вежбицкий, Петра Залэнский сынды ғалымдардың ғылыми редакциясымен жинақ шығарылды. а Л.М., Ә.С. Балапанова, Н.Т. Уранхаев, С.К. Көшкімбаев мақалалары); Мырза Ұлықбек атындағы мемлекеттік Өзбекстан университетімен бірлесіп «Орта Азия мемлекеттеріндегі демократиялық үрдістер: философия, экономика, саясат». Ташкент 2010. (кафедраның ПОҰ атынан 16 мақала басылған) жинағы шықты.

Саясаттану кафедрасының меңгерушісі, профессор Л.М. Иватова арнайы шақыру бойынша V Ресейлік саясаттанушылар конгрессіне қатысып қайтты (2009 ж.); Кафедра профессорлары Иватова Л.М., Насимова Г.Ө., Балапанова Ә.С. II Қазақстандық саясаттанушылар конгрессіне қатысты (2009 ж.); Саясаттану кафедрасы өзінің тәлімгерлеріне арнайы арналған дәрістер оқыту үшін шетелдерден халықаралық қатынастар саласындағы танымал ғалым, Жоғарғы экономика мектебінің саясаттану кафедрасының меңгерушісі, саяси ғылымдарының докторы, профессор С.В. Кортунов, (ақпан 2010 ж.) және халықаралық саяси конфликтер саласындағы маман, РФ президентінің жанындағы Ресейлік мемлекеттік қызмет академиясы, ұлттық қауіпсіздік кафедрасының меңгерушісі, саяси ғылымдарының докторы, профессор С.В.Смульскийді (желтоқсан 2010 ж.) шақырды. Сонымен қатар, қоғамдық-саяси «Литер» газетінде «Жақтардың тепе теңдігі» атты мақаласы жарияланды. (27 қараша 2010 ж); РФ президентінің жанындағы Ресейлік мемлекеттік қызмет академиясының профессоры О.Д. Абрамова мен Санта-Барбара қаласының Калифорниялық Университетінің саясаттану профессоры Синтия Каплан арнайы дәрістер оқуға шықыралды.(сәуір 2011);

2010 жылдың тамыз айында кафедра оқытушылары Қазақстандық гуманитарлық-саяси коньюктура Орталығының және Абай атындағы ҚазҰПУ ұйымдастырған саясаттанушылар мектебінің жаздық мектебіне қатысып, оның нәтижелі аяқталуы жөнінде «Саясаттану курсын оқыту және саяси зерттеулердің әдістері» атты курстың сертификаттарын иеленді (7 адам);

2011 ж. 13 сәуірде Қытай Халық Республикасының Синьцзян педагогикалық университетінің саяси ғылымдар факультетімен ҚазҰУ-дың саясаттану кафедрасы арасында академиялық әріптестік пен мамандармен алмасу жөнінде келісім қабылданды.

Әлеуметтік-тәрбие қызметі

Әлеуметтік-тәрбие жұмысы

Кафедраның әлеуметтік-тәрбие жұмысы жас саясаттанушы мамандарды рухани бай, салауатты өмір салтын қалыптастырған Қазақстанның азаматы болып қалыптасуына өз үлесін қосады. Өз еркімен шешім қабылдай алатын жоғары деңгейдегі кәсіби маман ретінде тәрбиелейді. Кафедраның әлеуметтік-тәрбие жұмысы – кафедра жұмысының маңызды саласы. Кафедра бұл жұмысқа ерекше көңіл бөледі.

Сыртқы сілтемелер

• Қазақ ұлттық университетінің ресми сайты
• Қазақ ұлттық университетінің оқытушылық–профессорлық құрамы туралы сайт