Есік қаласы

Есік — Алматы облысы Еңбекшіқазақ ауданындағы қала, аудан және Есік қалалық әкімдігі орталығы.

Қала
Есік
Елтаңбасы
Әкімшілігі
Ел	ҚазақстанҚазақстан
Статусы	Аудан орталығы
Облысы	Алматы
Ауданы	Еңбекшіқазақ
Ауылдық округі	Есік
Тарихы мен географиясы
Координаттары	43°20′36″ с. е. 77°27′51″ ш. б. / 43.34333° с. е. 77.46417° ш. б. / 43.34333; 77.46417 ^(G) ^(O) ^(Я)Координаттар: 43°20′36″ с. е. 77°27′51″ ш. б. / 43.34333° с. е. 77.46417° ш. б. / 43.34333; 77.46417 ^(G) ^(O) ^(Я)
Құрылған уақыты	1854
Бұрынғы атаулары	Надеждин станицасы, Есік станицасы
Қала статусы	1968
Уақыт белдеуі	UTC+5:00
Тұрғындары
Тұрғыны	41 348 адам (2023)
Сандық идентификаторлары
Телефон коды	+7 72775
Автомобиль коды	05
Есік Есік
Есік шекарасы

Географиялық орны

Облыс орталығы — Қонаев қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 90 км, Алматы қаласынан шығысқа қарай 43 км-дей жерде, Іле Алатауының солтүстік баурайында, теңіз деңгейінен 935 — 1040 м биіктікте, Есік өзенінің ысырынды конусында орналасқан.

Халқы

Халқының саны (1999, 2009, 2021)

1999	2009	2021	2021 2009-ға пайызбен	Ерлер 2009	Ерлер 2021	2021 2009-ға пайызбен	Әйелдер 2009	Әйелдер 2021	2021 2009-ға пайызбен
31254	▲34355	▲41018	119,4	16500	▲19863	120,4	17855	▲21155	118,5

Тарихы

Есік қаласының орнын адамдар өте ертеден мекендеген. Қаланың солтүстік жағында сақ мәдениетінің б.з.б. 5 — 4 ғасырлардағы аса көрнекті ескерткіші — Есік обасы орналасқан. 1854 жылы бұл көне қоныс орнында Надеждинская станицасы қаланды. 1923 жылдан ол Есік станицасы болып аталды. 1968 жылы қала статусын алды.

Кәсіпорындары

Қалада “Көктем”, “Есік шарап зауыты”, “Дионис”, “Елес”, “Фудмастер”, “Голд Продукт” сияқты ірі кәсіпорындар орналасқан. Одан басқа құрылыс, көлік, т.б. мекемелер мен шағын өндірістік кәсіпорындар бар.

Инфрақұрылымы

Жалпы білім беретін 9 мектеп, педагогикалық, медициналық, заң колледждері, біріккен қазақ-түрік лицейі, мәдениет үйлері, кинотеатрлар, клуб, аудандық аурухана, емхана, дәріханалар, т.б. бар. Қаладан оңтүстікке қарай 14—15 км жердегі әсем тау шатқалында демалыс және туризм аймағы саналатын Есік көлі орналасқан. Сондай-ақ Түрген ауылында Түрген шатқалы, Түрген сарқырамасы да бар. Есік қаласының солтүстігіндегі Есік өзенінің сол жақ жағалауындағы темір дәуірінен сақталған сақ обасынан алтын киімді сақ жауынгерінің мүрдесі, яғни Алтын адам табылды. Оны 1969 – 1970 жылы археолог Кемел Ақышев тапқан.

Дереккөздер

1. Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
2. 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том Мұрағатталған 8 желтоқсанның 2019 жылы.
3. 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары