Есмұхан Несіпбайұлы Обаев (23 маусым, 1941 жыл, Кеген, Кеген ауданы, Алматы облысы) — актер, театр режиссері, театр қайраткері, профессор. Қазақ КСР Халық артисі (1988). Қазақ КСР Еңбек сіңірген өнер қайраткері (1975). "Тарлан" тәуелсіз платинды сыйлығының лауреаты. Барыс, Парасат ордендерінің иегері. Қазақстан Республикасының мәдениет саласындағы мемлекеттік степендиясының лауреаты.
Есмұхан Несіпбайұлы Обаев | |||||||||||||
Жалпы мағлұмат | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Туған күні | |||||||||||||
Туған жері | |||||||||||||
Азаматтығы | |||||||||||||
Мамандығы | актер | ||||||||||||
Белсенді жылдары | 1960 — әлі күнге дейін | ||||||||||||
Бағыты | |||||||||||||
Марапаттары | |
Толығырақ
Есмұхан Несіпбайұлы 1941 жылы 23 маусымда Алматы облысы Кеген ауданы Кеген ауылында дүниеге келген. Ұлы жүздің Албан тайпасынан шыққан.
1960 - 1964 жылдары Қазақ ұлттық консерваториясының театр факультетінің режиссерлік бөлімін үздік бітірген.
Еңбек жолы
- 1965 - 1967 жылдары Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театрының қоюшы - режиссері болып, «Жаяу Мұса» (З.Ақышев), «Боран» (Т.Ахтанов), «Көзілдірік» (Б.Майлин) қойылымдарында режиссерлік қабілетін танытты. Жас режиссер шеберлігін шыңдай түсу үшін Қазақстанның Мәдениет министрлігі Коллегия алқасының шешімімен Мәскеудегі М.Горький атындағы академиялық театрына (МХАТ) екі жылдық жоғарғы курсқа жіберілді.
- 1968 1970 жылдары МХАТ-та КСРО халық артисттері М.Н.Кедров пен И.М.Раевскийден дәріс алып, олардың "Ревизор" (Н.Гоголь), "Сүйікті алдамшы" (А.Тур) қойылымдарына көмекші-режиссер болды;
- 1970 - 1972 жылдары Ғабит Мүсірепов атындағы Қазақ Мемлекеттік Академиялық балалар мен жасөспірімдер театрында қоюшы - режиссер болып, Б. Майлиннің «Шұға», С. Мұқановтың «Мөлдір махаббат», «Қашқар қызы», «Ботагөз», М.Кәрімнің «Ай тұтылған түн», Ә.Әлімжановтің «Махамбеттің жебесі», Қ.Мұхамеджановтың «Өзіме де сол керек», т.б. пьесаларды қойды.
- 1972 - 1992 жылдары Шығыс Қазақстан облыстық Абай атындағы Қазақ музыкалық-драмалық театрының көркемдік жеткшісі болды. Бұл жиырма жыл - Батыс, орыс, қазақ классиктерімен қатар, бүгінгі күн драматургтерінің пьесса сахнаға шығарған айрықша кезеңі болды.
- 1992 - 1995 жылдары Қазақ ұлттық өнер академиясының ректоры болды. Бұл басшылық қызыметінде жүріп, оқу орнының тәуелсіздік талаптарына сәйкес қайта жаңғыртуына үлкен үлесін қосты.
- 1995 - 2001 жылдары Қазақстан Республикасының Мәдениет министрлігінің бірінші орынбасары, ҚР Мәдениет Комитеті төрағасының орынбасары лауазымды қызыметтерін атқарып, кәсібіи Қазақ өнерінің өркендеп, өсуіне үлкен үлесін қосты.
- Германия, Үндістанда, Кореяда, Қытайда, Ресейде, Өзбекстанда, Қырғызстанда және тағы басқа алыс-жақын шетелдерде өткен қазақ өнері мен мәдениетінің күндерінің көркемдік жетекшісі болды;
- 2001 - 2013 жылдары Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театрының көркемдік - жетекшісі.
- 2013 жылдан бастап Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театрының бас директорының кеңесшісі лауазымды қызыметін абыраймен атқарып келеді.
Кәсіби шығармашышылығы
Н. Гогольдің «Үйлену», «Ревизор», М. Горькийдің «Шыңырау түбінде», У. Шекспирдің «Асауға – тұсау», Ғ. Фаизидің «Башмағым», С. Құдаштың «Құдаша», У. Гаджибековтің «Аршын мал алан», О. Иоселианидің «Арбаң аман болсын», ұлттық классикадан М. Әуезовтің «Абай», «Қарагөз», «Айман-Шолпан», «Еңлік-Кебек», «Дос – Бедел дос», Ғ. Мүсіреповтің «Қыз Жібек», «Ақан сері-Ақтоқты», «Қозы Көрпеш-Баян сұлу», С. Мұқановтың «Шоқан Уәлиханов» пьесаларын, Е. Рахмадиев, Ғ.Мүсіреповтің «Қайран, Майрасын», сондай-ақ, Т. Ахтанов, С. Шаймерденов, Қ. Мұхамеджанов, Ә. Тарази, С. Жүнісовтердің драмалық шығармаларымен қатар, драматургияға 1975-1990жж. келген жас буын өкілдері О. Бөкеевтің «Құлыным менің», «Зымырайды поездар», Д. Исабековтің «Әпке», «Перизат», Т. Нұрмағамбетовтің «Ескі үймен қоштасу», Н. Оразалиннің «Тас киіктер», Р. Сейсенбаевтың «Өзіңді ізде», «Қазбектің оралуы», «Түнгі диалог», Б. Мұқайдың «Сергелдең болған серілер», «Қош бол, ертегім!» пьесаларының тұңғыш қойылымдарын сәтті жүзеге асырып, рухани айналымға түсірді.
Ұзақ жылғы режиссерлік қызыметінде Абайдың 150 жылдығы, Жамбылдың 150 жылдығы, М.Әуезовтың 100 жылдығы және Түркістанның 1500 жылдығы, Тараздың 2000 жылдық мерйтойларында ұлттық мерекелік қойылым топтарын басқарып, шығармашылық ізденістерін жоғарғы дәрежеде екеінін тағыда дәледеді. Күләш Байсейітова атындағы Ұлттық опера балет театрында, облыстық көптеген қазақ және орыс, сондай-ақ, Орта азия театрларында 100-ден аса өзінің қойылымдарын қойды.
Марапаттары
Шығармашылық зор жетістіктері, кәсіби ұлттық өнерді дамытуға сіңірген еңбектері бағаланып:
- 1975 жылы Қазақ КСРнің Еңбек сіңірген өнер қайраткері құрметті атағы
- 1988 жылы ҚазақКСРнің халық артисі құрметті атақтары мен марапатталған.
- 1993 жылы "Өнертану ғылымының профессоры" ғылым атағы;
- 2004 жылы Театр өнеріне қосқан зор үлесі үшін "Бас Платинды Тарлан" сыйлығының иегері атанды.
- 2007 жылы «Парасат» Орденінің иегері атанды.
- 2011 жылы "ҚР тәуелсіздігіне - 20 жыл" мемлекеттік мерекелік медальі;
- 2014 жылы ҚР тұңғыш президентінің жарлығымен ІІ дәрежедегі «Барыс ордені» иегері атанды;
- 2016 жылы "ҚР тәуелсіздігіне - 25 жыл" мемлекеттік мерекелік медальі берілді.
- 2016 жылғы ҚР тұңғыш президенті - Елбасының мәдениет саласы бойынша мемлекеттік степендиясының иегері.
- Алмабеков Т. Албан ата энциклопедиялық шежіре. // [1] — Алматы, 2003. — 1352 б. — ISBN 9965-00-838-8.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Esmuhan Nesipbajuly Obaev 23 mausym 1941 zhyl Kegen Kegen audany Almaty oblysy akter teatr rezhisseri teatr kajratkeri professor Қazak KSR Halyk artisi 1988 Қazak KSR Enbek sinirgen oner kajratkeri 1975 Tarlan tәuelsiz platindy syjlygynyn laureaty Barys Parasat ordenderinin iegeri Қazakstan Respublikasynyn mәdeniet salasyndagy memlekettik stependiyasynyn laureaty Esmuhan Nesipbajuly ObaevZhalpy maglumatTugan kүni23 mausym 1941 1941 06 23 83 zhas Tugan zheriKegen Kegen audany Almaty oblysyAzamattygy KSRO Қazak KSR ҚazakstanMamandygyakter teatr rezhisseri teatr pedagogy teatr kajratkeri mәdeniet kajratkeriBelsendi zhyldary1960 әli kүnge dejinBagytydrama melodramaMarapattary1 dәrezheli Barys ordeniTolygyrakEsmuhan Nesipbajuly 1941 zhyly 23 mausymda Almaty oblysy Kegen audany Kegen auylynda dүniege kelgen Ұly zhүzdin Alban tajpasynan shykkan 1960 1964 zhyldary Қazak ulttyk konservatoriyasynyn teatr fakultetinin rezhisserlik bolimin үzdik bitirgen Enbek zholy1965 1967 zhyldary Muhtar Әuezov atyndagy Қazak memlekettik akademiyalyk drama teatrynyn koyushy rezhisseri bolyp Zhayau Musa Z Akyshev Boran T Ahtanov Kozildirik B Majlin kojylymdarynda rezhisserlik kabiletin tanytty Zhas rezhisser sheberligin shyndaj tүsu үshin Қazakstannyn Mәdeniet ministrligi Kollegiya alkasynyn sheshimimen Mәskeudegi M Gorkij atyndagy akademiyalyk teatryna MHAT eki zhyldyk zhogargy kurska zhiberildi 1968 1970 zhyldary MHAT ta KSRO halyk artistteri M N Kedrov pen I M Raevskijden dәris alyp olardyn Revizor N Gogol Sүjikti aldamshy A Tur kojylymdaryna komekshi rezhisser boldy 1970 1972 zhyldary Ғabit Mүsirepov atyndagy Қazak Memlekettik Akademiyalyk balalar men zhasospirimder teatrynda koyushy rezhisser bolyp B Majlinnin Shuga S Mukanovtyn Moldir mahabbat Қashkar kyzy Botagoz M Kәrimnin Aj tutylgan tүn Ә Әlimzhanovtin Mahambettin zhebesi Қ Muhamedzhanovtyn Өzime de sol kerek t b pesalardy kojdy 1972 1992 zhyldary Shygys Қazakstan oblystyk Abaj atyndagy Қazak muzykalyk dramalyk teatrynyn korkemdik zhetkshisi boldy Bul zhiyrma zhyl Batys orys kazak klassikterimen katar bүgingi kүn dramaturgterinin pessa sahnaga shygargan ajryksha kezeni boldy 1992 1995 zhyldary Қazak ulttyk oner akademiyasynyn rektory boldy Bul basshylyk kyzymetinde zhүrip oku ornynyn tәuelsizdik talaptaryna sәjkes kajta zhangyrtuyna үlken үlesin kosty 1995 2001 zhyldary Қazakstan Respublikasynyn Mәdeniet ministrliginin birinshi orynbasary ҚR Mәdeniet Komiteti toragasynyn orynbasary lauazymdy kyzymetterin atkaryp kәsibii Қazak onerinin orkendep osuine үlken үlesin kosty Germaniya Үndistanda Koreyada Қytajda Resejde Өzbekstanda Қyrgyzstanda zhәne tagy baska alys zhakyn shetelderde otken kazak oneri men mәdenietinin kүnderinin korkemdik zhetekshisi boldy 2001 2013 zhyldary Muhtar Әuezov atyndagy Қazak memlekettik akademiyalyk drama teatrynyn korkemdik zhetekshisi 2013 zhyldan bastap Muhtar Әuezov atyndagy Қazak memlekettik akademiyalyk drama teatrynyn bas direktorynyn kenesshisi lauazymdy kyzymetin abyrajmen atkaryp keledi Kәsibi shygarmashyshylygyN Gogoldin Үjlenu Revizor M Gorkijdin Shynyrau tүbinde U Shekspirdin Asauga tusau Ғ Faizidin Bashmagym S Қudashtyn Қudasha U Gadzhibekovtin Arshyn mal alan O Ioselianidin Arban aman bolsyn ulttyk klassikadan M Әuezovtin Abaj Қaragoz Ajman Sholpan Enlik Kebek Dos Bedel dos Ғ Mүsirepovtin Қyz Zhibek Akan seri Aktokty Қozy Korpesh Bayan sulu S Mukanovtyn Shokan Uәlihanov pesalaryn E Rahmadiev Ғ Mүsirepovtin Қajran Majrasyn sondaj ak T Ahtanov S Shajmerdenov Қ Muhamedzhanov Ә Tarazi S Zhүnisovterdin dramalyk shygarmalarymen katar dramaturgiyaga 1975 1990zhzh kelgen zhas buyn okilderi O Bokeevtin Қulynym menin Zymyrajdy poezdar D Isabekovtin Әpke Perizat T Nurmagambetovtin Eski үjmen koshtasu N Orazalinnin Tas kiikter R Sejsenbaevtyn Өzindi izde Қazbektin oraluy Tүngi dialog B Mukajdyn Sergelden bolgan seriler Қosh bol ertegim pesalarynyn tungysh kojylymdaryn sәtti zhүzege asyryp ruhani ajnalymga tүsirdi Ұzak zhylgy rezhisserlik kyzymetinde Abajdyn 150 zhyldygy Zhambyldyn 150 zhyldygy M Әuezovtyn 100 zhyldygy zhәne Tүrkistannyn 1500 zhyldygy Tarazdyn 2000 zhyldyk merjtojlarynda ulttyk merekelik kojylym toptaryn baskaryp shygarmashylyk izdenisterin zhogargy dәrezhede ekeinin tagyda dәlededi Kүlәsh Bajsejitova atyndagy Ұlttyk opera balet teatrynda oblystyk koptegen kazak zhәne orys sondaj ak Orta aziya teatrlarynda 100 den asa ozinin kojylymdaryn kojdy MarapattaryShygarmashylyk zor zhetistikteri kәsibi ulttyk onerdi damytuga sinirgen enbekteri bagalanyp 1975 zhyly Қazak KSRnin Enbek sinirgen oner kajratkeri kurmetti atagy 1988 zhyly ҚazakKSRnin halyk artisi kurmetti ataktary men marapattalgan 1993 zhyly Өnertanu gylymynyn professory gylym atagy 2004 zhyly Teatr onerine koskan zor үlesi үshin Bas Platindy Tarlan syjlygynyn iegeri atandy 2007 zhyly Parasat Ordeninin iegeri atandy 2011 zhyly ҚR tәuelsizdigine 20 zhyl memlekettik merekelik medali 2014 zhyly ҚR tungysh prezidentinin zharlygymen II dәrezhedegi Barys ordeni iegeri atandy 2016 zhyly ҚR tәuelsizdigine 25 zhyl memlekettik merekelik medali berildi 2016 zhylgy ҚR tungysh prezidenti Elbasynyn mәdeniet salasy bojynsha memlekettik stependiyasynyn iegeri Almabekov T Alban ata enciklopediyalyk shezhire 1 Almaty 2003 1352 b ISBN 9965 00 838 8