Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Елубай Өмірзақов (1 қаңтар 1899 жыл, қазіргі Қостанай облысы Бейімбет Майлин ауданы – 2 сәуір 1974 жыл, Алматы) — қазақ актёры, ұлттық театр өнерінің негізін қалаушылардың бірі, Қазақ АКСР-інің халық артисі (1931).
| Елубай Өмірзақов | |
 Өмірзақов Григорий Рошальмен бірге | |
| Жалпы мағлұмат | |
|---|---|
| Туған күні | |
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Азаматтығы |
|
| Мамандығы | |
| Белсенді жылдары | |
| IMDb | |
Өмірбаяны
Найман тайпасының Қаратай руынан.
Өмірзақов еңбекке ерте араласты. Болашақ актердің талантын танып, өнерге баулыған әрі оны оқуға үйреткен сол кездері (1914) ауыл ұстазы, жазушы-драматург Б.Майлин.
1923 – 1925 жылдары Орынбор қаласындағы Қазақ халық ағарту институтында оқыған.
1924 жылы Орынбор қаласында қойылған М.Әуезовтің “Еңлік – Кебегі” және “Малқамбайында” Өмірзақов Абыз бен рөлдерінде ойнады. Бұл актердің сахналық өнерге бүтіндей бет бұруына үлкен әсер етті.
1925 жылы Қызылорда қаласында (қазіргі Қазақ мемлекеттік академия драма театры) құрылғанда , , және С.Оспановпен бірге Өмірзақов та алғашқы ұлт театрының іргетасын қалап, оның өркен жаюына мол үлес қосты.
1927 жылы Мәскеу қаласында өткен этнографиялық концертке қатысты.
1931 жылы қазақ сахна шеберлері қатарынан режисер бірге театрдың бес жылдық мерекесіне байланысты Өмірзақов республиканың тұңғыш халық артисі атағына ие болды.
Өмірзақов қазіргі Қазақтың мемлекеттік академия опера және балет театрын (1934) ұйымдастырушылардың бірі, осы театр сахнасында қойылған Әуезов пен И.В. Коцыктың “” (1934) және Майлин мен “” сияқты музыка спектакльдерінде халық өкілі, тапқыр Жарас пен күзетші Қайрақбайдың рөлін орындады.
1930 – 1940 жылдары драма театрында ойнаумен ғана шектелмей, радио мен филармонияға, эстрадалық концерттер мен кино өнерінің дамуына да қызу ат салысты, табиғи талантының әр қырынан танылды. Халық өнерінің қайнар көзінен нәр алған Өмірзақов әйгілі халық батыры Амангелдінің (әуелі Майлин мен Ғ.М. Мүсіреповтің осы аттас спектаклінде; одан кейін осы аттас фильмде, 1938), сондай-ақ Жарас пен Дәркембайдың бейнесін (Әуезовтің “” мен “Абайында”; соңғы рөлі үшін КСРО Мемлекеттік сыйлығы берілді, 1952) шеберлікпен сомдады.
Мәдениетке қосқан үлесі
Өмірзақов ойнаған рөлдерінің саны 150-ден астам, олардың қатарына Асан, Кеңгірбай, Қазан (Әуезов “”, “”, “”), Мұңайтпас, Жалмұқан (Мүсірепов “Амангелді”, “”), Мырқал ( “”), Есіркеп ( “”), Костя – капитан, В.И. Ленин ( “Ақсүйектер”, “”), Пантелеев ( “”), Караваев (Д.А. Фурмановтың “Бүліншілігі” бойынша), Романов ( “Астық”), Кочкарев, Осип (Н.В. Гоголь “”, “Ревизор”), Отелло (У.Шекспирдің осы аттас трагедиясында), т.б. Өмірзақов актерлік шеберлігінің ерекшелігі сөзінен гөрі сахналық қимыл-қозғалысы мен мимикасында, ол әрбір кейіпкерінің мінезін, табиғатын ішкі сезім дүниесіне лайықтап, өзінің бүкіл дене бітімін құбылтып, құлпыртып ойнауға өте шебер сахна суреткері болған.
1938 жылдан киноға түсті: Жексен (“”, 1940), Ерден (“Абай әні”, , Ақтанбай (“Дала қызы”, 1954), Бақсы (“Атамекен”, 1967; Қазақ КСР-і Мемлекеттік сыйлығы, 1968), т.б. 2-дүниежүзілік соғыс (1942 – 1943) жылдары майданның алғы шептерінде болып, жауынгерлерге мәдени қызмет көрсетті.
Өмірзақов халық әндерін (“”, “”, “”, “”, “”, т.б.) шебер орындаушы ретінде де белгілі. 1936 және 1958 жылдары Мәскеу қаласында өткен қазақ әдебиеті мен өнерінің онкүндігіне қатысты.
Фильмографиясы
- 1938 - Амангелді - Аманкелді Иманов
- 1940 - - Жақсен бай
- 1945 - Абай әндері - Ерден
- 1948 - Алтын керней - Тұрдықұлов
- 1952 - Жамбыл - Сүйінбай
- 1954 - Дала қызы - Ақтанбай
- 1955 - Бұл Шұғылада болған еді - Жанас
- 1958 - - Мұрат
- 1959 - Өмір жолында - қарт
- 1959 - - Күзкелдей
- 1961 - Егер біздің әрқайсымыз... - Күндебай
- 1964 - - Иса бақсы
- 1965 - Еңлікгүл шешек атқанда - Баршамбек
- 1965 - Шыңдағы шынарда - молда
- 1966 - - ата
- 1968 - Мың шақырымдық жол - Ырымғали
- 1970 - Ақ шаршы алаң - эпизод
- 1970 - Атаманның ақыры - эпизод
- 1971 - - Қалмат
- 1971 - - эпизод
- 1971 - - ақсақал
- 1971 - - Ка-Кху
- 1972 - Арман асуы - ақсақал
- 1973 - - эпизод
Марапаттары және ол туралы естелік
1975 жылдан Алматы қаласында ол тұрған үйге (Қабанбай батыр көшесі, 89-үй) мемориалдық тақта орнатылып, актер есімімен көше (бұрынғы 14-линия) және Қостанай облысы филармониясы аталды. Бірнеше орден, медальдармен марапатталған.
Дереккөздер
- Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Elubaj Өmirzakov 1 kantar 1899 zhyl kazirgi Қostanaj oblysy Bejimbet Majlin audany 2 sәuir 1974 zhyl Almaty kazak aktyory ulttyk teatr onerinin negizin kalaushylardyn biri Қazak AKSR inin halyk artisi 1931 Elubaj ӨmirzakovӨmirzakov Grigorij Roshalmen birgeZhalpy maglumatTugan kүni1 kantar 1899 1899 01 01 Tugan zheriBejimbet Majlin audany Torgaj oblysy Resej imperiyasyҚajtys bolgan kүni2 sәuir 1974 1974 04 02 75 zhas Қajtys bolgan zheriAlmaty Қazak KSR KSROAzamattygyResej imperiyasy 1899 1917 KSRO RKFSR 1917 1922 MamandygyakterBelsendi zhyldary1938 1973IMDbID 0880919ӨmirbayanyNajman tajpasynyn Қarataj ruynan Өmirzakov enbekke erte aralasty Bolashak akterdin talantyn tanyp onerge baulygan әri ony okuga үjretken sol kezderi 1914 auyl ustazy zhazushy dramaturg B Majlin 1923 1925 zhyldary Orynbor kalasyndagy Қazak halyk agartu institutynda okygan 1924 zhyly Orynbor kalasynda kojylgan M Әuezovtin Enlik Kebegi zhәne Malkambajynda Өmirzakov Abyz ben rolderinde ojnady Bul akterdin sahnalyk onerge bүtindej bet buruyna үlken әser etti 1925 zhyly Қyzylorda kalasynda kazirgi Қazak memlekettik akademiya drama teatry kurylganda zhәne S Ospanovpen birge Өmirzakov ta algashky ult teatrynyn irgetasyn kalap onyn orken zhayuyna mol үles kosty 1927 zhyly Mәskeu kalasynda otken etnografiyalyk koncertke katysty 1931 zhyly kazak sahna sheberleri katarynan rezhiser birge teatrdyn bes zhyldyk merekesine bajlanysty Өmirzakov respublikanyn tungysh halyk artisi atagyna ie boldy Өmirzakov kazirgi Қazaktyn memlekettik akademiya opera zhәne balet teatryn 1934 ujymdastyrushylardyn biri osy teatr sahnasynda kojylgan Әuezov pen I V Kocyktyn 1934 zhәne Majlin men siyakty muzyka spektaklderinde halyk okili tapkyr Zharas pen kүzetshi Қajrakbajdyn rolin oryndady 1930 1940 zhyldary drama teatrynda ojnaumen gana shektelmej radio men filarmoniyaga estradalyk koncertter men kino onerinin damuyna da kyzu at salysty tabigi talantynyn әr kyrynan tanyldy Halyk onerinin kajnar kozinen nәr algan Өmirzakov әjgili halyk batyry Amangeldinin әueli Majlin men Ғ M Mүsirepovtin osy attas spektaklinde odan kejin osy attas filmde 1938 sondaj ak Zharas pen Dәrkembajdyn bejnesin Әuezovtin men Abajynda songy roli үshin KSRO Memlekettik syjlygy berildi 1952 sheberlikpen somdady Mәdenietke koskan үlesiӨmirzakov ojnagan rolderinin sany 150 den astam olardyn kataryna Asan Kengirbaj Қazan Әuezov Munajtpas Zhalmukan Mүsirepov Amangeldi Myrkal Esirkep Kostya kapitan V I Lenin Aksүjekter Panteleev Karavaev D A Furmanovtyn Bүlinshiligi bojynsha Romanov Astyk Kochkarev Osip N V Gogol Revizor Otello U Shekspirdin osy attas tragediyasynda t b Өmirzakov akterlik sheberliginin ereksheligi sozinen gori sahnalyk kimyl kozgalysy men mimikasynda ol әrbir kejipkerinin minezin tabigatyn ishki sezim dүniesine lajyktap ozinin bүkil dene bitimin kubyltyp kulpyrtyp ojnauga ote sheber sahna suretkeri bolgan 1938 zhyldan kinoga tүsti Zheksen 1940 Erden Abaj әni Aktanbaj Dala kyzy 1954 Baksy Atameken 1967 Қazak KSR i Memlekettik syjlygy 1968 t b 2 dүniezhүzilik sogys 1942 1943 zhyldary majdannyn algy shepterinde bolyp zhauyngerlerge mәdeni kyzmet korsetti Өmirzakov halyk әnderin t b sheber oryndaushy retinde de belgili 1936 zhәne 1958 zhyldary Mәskeu kalasynda otken kazak әdebieti men onerinin onkүndigine katysty Filmografiyasy1938 Amangeldi Amankeldi Imanov 1940 Zhaksen baj 1945 Abaj әnderi Erden 1948 Altyn kernej Turdykulov 1952 Zhambyl Sүjinbaj 1954 Dala kyzy Aktanbaj 1955 Bul Shugylada bolgan edi Zhanas 1958 Murat 1959 Өmir zholynda kart 1959 Kүzkeldej 1961 Eger bizdin әrkajsymyz Kүndebaj 1964 Isa baksy 1965 Enlikgүl sheshek atkanda Barshambek 1965 Shyndagy shynarda molda 1966 ata 1968 Myn shakyrymdyk zhol Yrymgali 1970 Ak sharshy alan epizod 1970 Atamannyn akyry epizod 1971 Қalmat 1971 epizod 1971 aksakal 1971 Ka Khu 1972 Arman asuy aksakal 1973 epizodMarapattary zhәne ol turaly estelik1975 zhyldan Almaty kalasynda ol turgan үjge Қabanbaj batyr koshesi 89 үj memorialdyk takta ornatylyp akter esimimen koshe buryngy 14 liniya zhәne Қostanaj oblysy filarmoniyasy ataldy Birneshe orden medaldarmen marapattalgan DerekkozderҚazak mәdenieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2005 ISBN 9965 26 095 8