Асан ата кесенесі – Қызылорда облысының республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштері тізіміне енген киелі нысан.
Асан ата кесенесі | |
Жалпы мәлімет | |
---|---|
Статусы | Мемлекет қорғауында |
Түрі | киелі нысан |
Орналасуы | Қазақстан Республикасы, Қызылорда облысы, Шиелі ауданы |
Құрылысы басталды | XVI ғғ. |
Биіктігі | |
Биіктігі | 7,6 м |
Төбесі | порталды-күмбезді |
Техникалық сипаттамасы | |
Басқа да өлшемдері | 11,15x7,3 м (сыртқы ауданы) |
Орналасқан жері
Шиелі ауданы, Бәйгеқұм темір жол бекеті, бекеттен шығысқа қарай 5 км жерде Жеті әулие қорымында орналасқан. Жергілікті халық оны Асан Қайғы есімімен байланыстырады. Жеті әулие қорымында Оқшы ата, , , Қайып ата кесенелерімен қатар орналасқан.
Кезеңі
XVI ғғ.
Тарихи деректер мен кесене сипаты
Кесене атақты Қазақ хандығының негізін қалаушы хандардың бірі Жәнібек ханның кеңесшісі, қазақ жырауы, философы Асан Қайғыға (Асан ата) арнап салынған. Құрылыс қарапайымдылығымен ерекшеленеді. Бұл ортаазиялық діни ахитектуралардың барлығына тән, биіктігі 7 м-ден асатын порталды-күмбезді құрылыс, жоспар бойынша төртбұрышты, қазіргі таңда жартылай бүлінген 4 м-ге шығыңқы порталы бар. Кесене төртбұрыш пішінді ірі керамикалық кірпіштен (28x28x6 см) салынған. 3 м биіктікте қабырғалары тік орналастырылған кірпіштермен қабатталып безендірілген.
Асан Қайғының баласы Абатқа арналып салынған Абат байтақ (Ақтөбе облысы Қобда ауданы) пен Сыр бойындағы Алпамыс батырдың жары Гүлбаршынға арналған дейтін Көккесене ескерткішіне (аңыздың тағы бір нұсқасы бойынша Сырлытам да Гүлбаршынға арналған) өте ұқсас. Негізі бұлар екі түрлі сәулет үлгісімен бір заманда дүниеге келген болуы да мүмкін. Асан ата кесенесі 1982 жылы мемлекеттік қорғауға алынған.
Дереккөздер
- Қазақстанның тарихи-мәдени нысандарының және жаппай зиярат ету орындарының альбомы/ ; ҚР Мәдениет және спорт министрлігі, Қазақ ғылыми-зерттеу мәдениет институты ; [жоба авторы Т. Бекбергенов ; бас ред. А. Р. Хазбулатов]... – Астана : [б. ж.], 2018. - 495 б., суретті; . – Библиогр.: 490 б. . – 100 дана – ISBN 978-9961-23-485-9
- “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
- Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Asan ata kesenesi Қyzylorda oblysynyn respublikalyk manyzy bar tarih zhәne mәdeniet eskertkishteri tizimine engen kieli nysan Asan ata kesenesiZhalpy mәlimetStatusyMemleket korgauyndaTүrikieli nysanOrnalasuyҚazakstan Respublikasy Қyzylorda oblysy Shieli audanyҚurylysy bastaldyXVI gg BiiktigiBiiktigi7 6 mTobesiportaldy kүmbezdiTehnikalyk sipattamasyBaska da olshemderi11 15x7 3 m syrtky audany Ornalaskan zheriShieli audany Bәjgekum temir zhol beketi beketten shygyska karaj 5 km zherde Zheti әulie korymynda ornalaskan Zhergilikti halyk ony Asan Қajgy esimimen bajlanystyrady Zheti әulie korymynda Okshy ata Қajyp ata kesenelerimen katar ornalaskan KezeniXVI gg Tarihi derekter men kesene sipatyKesene atakty Қazak handygynyn negizin kalaushy handardyn biri Zhәnibek hannyn kenesshisi kazak zhyrauy filosofy Asan Қajgyga Asan ata arnap salyngan Қurylys karapajymdylygymen erekshelenedi Bul ortaaziyalyk dini ahitekturalardyn barlygyna tәn biiktigi 7 m den asatyn portaldy kүmbezdi kurylys zhospar bojynsha tortburyshty kazirgi tanda zhartylaj bүlingen 4 m ge shygynky portaly bar Kesene tortburysh pishindi iri keramikalyk kirpishten 28x28x6 sm salyngan 3 m biiktikte kabyrgalary tik ornalastyrylgan kirpishtermen kabattalyp bezendirilgen Asan Қajgynyn balasy Abatka arnalyp salyngan Abat bajtak Aktobe oblysy Қobda audany pen Syr bojyndagy Alpamys batyrdyn zhary Gүlbarshynga arnalgan dejtin Kokkesene eskertkishine anyzdyn tagy bir nuskasy bojynsha Syrlytam da Gүlbarshynga arnalgan ote uksas Negizi bular eki tүrli sәulet үlgisimen bir zamanda dүniege kelgen boluy da mүmkin Asan ata kesenesi 1982 zhyly memlekettik korgauga alyngan DerekkozderҚazakstannyn tarihi mәdeni nysandarynyn zhәne zhappaj ziyarat etu oryndarynyn albomy ҚR Mәdeniet zhәne sport ministrligi Қazak gylymi zertteu mәdeniet instituty zhoba avtory T Bekbergenov bas red A R Hazbulatov Astana b zh 2018 495 b suretti Bibliogr 490 b 100 dana ISBN 978 9961 23 485 9 Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 Қazak mәdenieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2005 ISBN 9965 26 095 8