Грек әліпбиі грек Ελληνικό αλφάβητο Грек тілініӊ және ӊ басқа да тілдерініӊ әліпбиі Б з б IX ғ соӊы б з б VIII ғ басынан

Грек әліпбиі (грек. Ελληνικό αλφάβητο) — Грек тілініӊ және ӊ басқа да тілдерініӊ әліпбиі. Б.з.б. IX ғ. соӊы б.з.б. VIII ғ. басынан бастап үзбей қолданылады. Ғалымдардыӊ болжауы бойынша, грек әліпбиі дауыссыз дыбыстармен бірге дауысты дыбыстар үшін бөлек әріптерді қолданылған бірінші әліпби. Әліпбиде барлығы 24 әріп.

Грек әліпбиі
Түрі:	консонантты-вокалдық жазу
Тілдері:	грек тілі
Пайда болу уақыты:	б.з.б. шамамен IX—VIII ғғ.
Статусы:	Греция
Жазу бағыты:	солдан оңға
Белгілері:	24 әріп
Шығу тегі:	финикия жазуы

Жазу жүйесі
Бұл үлгіні: көру • • өңдеу

Ғылымда

Грек әліпбиі ғылым мен техникада кеңінен қолданады. Көбіне пішіні латын әліпбиініӊ әріптеріне сәйкес келмейтіндерді (кестеде қызғылт түспен айқындалған) қолданады:

Α

Β

Γ

Δ

Ε

Ζ

Η

Θ

Ι

Κ

Λ

Μ

Ν

Ξ

Ο

Π

Ρ

Σ

Τ

ϒ

Φ

Χ

Ψ

Ω

α

β

γ

δ

ε

ζ

η

θ

ι

κ

λ

μ

ν

ξ

ο

π

ρ

σ

τ

υ

φ

χ

ψ

ω

Грек әріптерініӊ ғылымда қолданылуыныӊ мысалдары:

Астрономияда: шоқжұлдіздардағы ірі жұлдыздарды белгілеу үшін
Математикада: айнымалы шамаларды, коэффициенттерді, тұрақтыларды, амалдарды (қосындылау — Σ, көбейтінді — П және т. б.).
- Геометрияда: бұрыштарды, жазықтықтарды, кейбір пішіндерді
Физикада: физикалық шамаларды, тұрақтыларды, элементарлық бөлшектерді, сәулеленуді және т.б.
Химияда: органикалық қосылыстардыӊ байланысыныӊ деӊгейін
Биологияда: жеке дарақтыӊ топтағы әлеуметтік деӊгейін белгілеу үшін
Лингвистикада: фонетиалық транскрипцияда дыбыстарды белгілеу үшін қолданылады.

Әріптер

Әріп	Атауы				Айтылуы		Финикия әліпбиіндегі үлгісі	Латын транслитерациясы		Сандық мағынасы
Әріп	көне грекше	визан- тиялық	қазіргі грек.	қазақша	көне грекше	қазіргі грек.	Финикия әліпбиіндегі үлгісі	көне грекше	қазіргі грек.	Сандық мағынасы
Α α	ἄλφα		άλφα		[a] [aː]	[a]	алеф	a		1
Β β	βῆτα		βήτα		[b]	[v]		b	bh, b, v	2
Γ γ	γάμμα		γάμμα γάμα		[g]/[n]	[ɣ], [ʝ]		g	gh, g	3
Δ δ	δέλτα		δέλτα		[d]	[ð]		d	dh, d	4
Ε ε	εἶ	ἒ ψιλόν	έψιλον		[e]			e		5
Ζ ζ	ζῆτα		ζήτα		[dz], кейінірек [zː]	[z]		z		7
Η η	ἦτα		ήτα		[ɛː]	[i]		e, ē	i	8
Θ θ	θῆτα		θήτα		[tʰ]	[θ]		th		9
Ι ι	ἰῶτα		ιώτα γιώτα		[i] [iː]	[i], [j]		i		10
Κ κ	κάππα		κάππα κάπα		[k]	[k], [c]		c	k	20
Λ λ	λάβδα	λάμβδα	λάμδα λάμβδα		[l]			l		30
Μ μ	μῦ		μι μυ		[m]			m		40
Ν ν	νῦ		νι νυ		[n]			n		50
Ξ ξ	ξεῖ	ξῖ	ξι		[ks]			x	x, ks	60
Ο ο	οὖ	ὂ μικρόν	όμικρον		[o]			o		70
Π π	πεῖ	πῖ	πι		[p]			p		80
Ρ ρ	ῥῶ		ρω		[r], [r̥]	[r]		r, rh	r	100
Σ σ ς	σῖγμα		σίγμα		[s]			s		200
Τ τ	ταῦ		ταυ		[t]			t		300
Υ υ	ὖ	ὖ ψιλόν	ύψιλον		[y], [yː] (әуелгіде [u], [uː])	[i]		u, y	y, v, f	400
Φ φ	φεῖ	φῖ	φι		[pʰ]	[f]	белгісіз	ph	ph, f	500
Χ χ	χεῖ	χῖ	χι		[kʰ]	[x], [ç]		ch	ch, kh	600
Ψ ψ	ψεῖ	ψῖ	ψι		[ps]			ps		700
Ω ω	ὦ	ὦ μέγα	ωμέγα		[ɔː]	[o]		o, ō	o	800

HTML және Юникод

Код	Әріп	Unicode	Код	Әріп	Unicode
`α`	α	U+03B1	`Α`	Α	U+0391
`β`	β	U+03B2	`Β`	Β	U+0392
`γ`	γ	U+03B3	`Γ`	Γ	U+0393
`δ`	δ	U+03B4	`Δ`	Δ	U+0394
`ε`	ε	U+03B5	`Ε`	Ε	U+0395
`ζ`	ζ	U+03B6	`Ζ`	Ζ	U+0396
`η`	η	U+03B7	`Η`	Η	U+0397
`θ`	θ	U+03B8	`Θ`	Θ	U+0398
`ι`	ι	U+03B9	`Ι`	Ι	U+0399
`κ`	κ	U+03BA	`Κ`	Κ	U+039A
`λ`	λ	U+03BB	`Λ`	Λ	U+039B
`μ`	μ	U+03BC	`Μ`	Μ	U+039C
`ν`	ν	U+03BD	`Ν`	Ν	U+039D
`ξ`	ξ	U+03BE	`Ξ`	Ξ	U+039E
`ο`	ο	U+03BF	`Ο`	Ο	U+039F
`π`	π	U+03C0	`Π`	Π	U+03A0
`ρ`	ρ	U+03C1	`Ρ`	Ρ	U+03A1
`σ`	σ	U+03C3	`Σ`	Σ	U+03A3
`&sigmaf;`	ς	U+03C2
`τ`	τ	U+03C4	`Τ`	Τ	U+03A4
`υ`	υ	U+03C5	`Υ`	Υ	U+03A5
`φ`	φ	U+03C6	`Φ`	Φ	U+03A6
`ψ`	ψ	U+03C8	`Ψ`	Ψ	U+03A8
`χ`	χ	U+03C7	`Χ`	Χ	U+03A7
`ω`	ω	U+03C9	`Ω`	Ω	U+03A9