Ұлы Моғолдар патшалығының падишаһы — Ұлы Моғолдар патшалығының басшысы, Ұлы Моғолдар әскерінің бас қолбасшысы.
Ұлы Моғолдар патшалығының падишаһы | |
---|---|
Империялық | |
Ұлы Моғолдар патшалығының туы | |
Алғашқы падишаһы | Бабыр (1526-1530) |
Соңғы падишаһы | (1837-1857) |
Лауазым пайда болды | 30 сәуір 1526 жыл |
Лауазым ыдыратылды | 14 қыркүйек 1857 жыл |
Резиденциялар |
Бабыр
Ұлы Моғолдар әулетінің негізін қалаушысы Бабырдың арғы атасы Әмір Темір еді. Темірдің үшінші баласы Миран шаһтан (Хорасан наменгері) Омар Шейх мырза (Ферғана әмірі) туды. Ал Омар Шейх мырзаның баласы Бабыр еді. Бабырдың анасы Құтлық Нигяр ханым Шыңғыс ханның ұрпағы еді. Сондықтан Ұлы Моғолдар әулеті Темір әулетінен ғана емес, Шыңғыс хан әулетінен де тарайды.
Бабыр әкесінен кейін Ферғананың әмірі (1494-1504) болған-ды, кейін Мәуереннаһрдың (1497-1498), Кабулдың (1504-1526) және Қандағардың әмірі (1512-1526) болды.
Мұхаммед Шайбани ханның Самарқанды жаулап алып, Мәуереннаһрда билік орнатуына байланысты Бабыр Ауғанстанға кетуге мәжбүр болды. Осында ол 1504 жылы Кабулды жаулап, сол жерде өзін "падишаһ" деп жариялады. Бабырдың Мәуереннаһрда арғы атасының патшалығын қайта жанғарту арманы өте зор болған-ды. Сондықтан падишаһ 1511 жылы шиит болған парсы шаһы I Ысмайылмен әскери одақ құрып, Самарқанды қайтарып алды. Алайда жергілікті сунниттік халық шииттік билікке наразы болды, және Бабыр қаланы қалдыруға тура келді. 1514 жылдан бастап Бабырдың Мәуереннаһр жайлы армандары Үндістан жайлы армандарға ауысты.
1519 жылдан бастап Бабыр Кабулдан Солтүстік-Батыс Үндістанға жорықтар жаса бастады. 1525 жылы Дели сұлтандығының сұлтаны Лоди Ибраһим шаһтың қас дұшпаны Аллам ханды көмекке шақырып, келесі жылы Делиге жорық бастайды. Сол жылдың сәуірінде падишаһ делилік сұлтанды Панипат шайқасында жеңді. Ал 1527 жылы раджпут раджасы Санграм Сингхті Кхануа шайқасында талқандады. Осы шайқастарда Бабыр зеңбіректер мен мылтықтарды сәтті қолданды. Ал Мұхаммед Шайбани ханнан ол тулгам секілді әскери әдістерді алып пайдаланды.
Солтүстік-Батыс Үндістанды жаулап алған Бабыр осылайша Ұлы Моғолдар патшалығының негізін қалайды. 1529 жылы патшалық құрамында Шығыс Ауғанстан, Панджаб және Ганг алқабы болды.
Падишаһтар тізімі
Қызықты деректер
- Егер алғашқы 165 жыл ішінде Ұлы Моғолдар патшалығында 6 падишаһ ауысса, қалған 165 жыл ішінде 14 падишаһ ауысты.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ұly Mogoldar patshalygynyn padishaһy Ұly Mogoldar patshalygynyn basshysy Ұly Mogoldar әskerinin bas kolbasshysy Ұly Mogoldar patshalygynyn padishaһyImperiyalykҰly Mogoldar patshalygynyn tuyAlgashky padishaһy Babyr 1526 1530 Songy padishaһy 1837 1857 Lauazym pajda boldy 30 sәuir 1526 zhylLauazym ydyratyldy 14 kyrkүjek 1857 zhylRezidenciyalar 1565 1571 Fatehpur Sikri 1571 1585 1585 1598 1598 1648 1648 1857 BabyrҰly Mogoldar әuletinin negizin kalaushysy Babyrdyn argy atasy Әmir Temir edi Temirdin үshinshi balasy Miran shaһtan Horasan namengeri Omar Shejh myrza Fergana әmiri tudy Al Omar Shejh myrzanyn balasy Babyr edi Babyrdyn anasy Қutlyk Nigyar hanym Shyngys hannyn urpagy edi Sondyktan Ұly Mogoldar әuleti Temir әuletinen gana emes Shyngys han әuletinen de tarajdy Babyr әkesinen kejin Fergananyn әmiri 1494 1504 bolgan dy kejin Mәuerennaһrdyn 1497 1498 Kabuldyn 1504 1526 zhәne Қandagardyn әmiri 1512 1526 boldy Muhammed Shajbani hannyn Samarkandy zhaulap alyp Mәuerennaһrda bilik ornatuyna bajlanysty Babyr Auganstanga ketuge mәzhbүr boldy Osynda ol 1504 zhyly Kabuldy zhaulap sol zherde ozin padishaһ dep zhariyalady Babyrdyn Mәuerennaһrda argy atasynyn patshalygyn kajta zhangartu armany ote zor bolgan dy Sondyktan padishaһ 1511 zhyly shiit bolgan parsy shaһy I Ysmajylmen әskeri odak kuryp Samarkandy kajtaryp aldy Alajda zhergilikti sunnittik halyk shiittik bilikke narazy boldy zhәne Babyr kalany kaldyruga tura keldi 1514 zhyldan bastap Babyrdyn Mәuerennaһr zhajly armandary Үndistan zhajly armandarga auysty 1519 zhyldan bastap Babyr Kabuldan Soltүstik Batys Үndistanga zhoryktar zhasa bastady 1525 zhyly Deli sultandygynyn sultany Lodi Ibraһim shaһtyn kas dushpany Allam handy komekke shakyryp kelesi zhyly Delige zhoryk bastajdy Sol zhyldyn sәuirinde padishaһ delilik sultandy Panipat shajkasynda zhendi Al 1527 zhyly radzhput radzhasy Sangram Singhti Khanua shajkasynda talkandady Osy shajkastarda Babyr zenbirekter men myltyktardy sәtti koldandy Al Muhammed Shajbani hannan ol tulgam sekildi әskeri әdisterdi alyp pajdalandy Soltүstik Batys Үndistandy zhaulap algan Babyr osylajsha Ұly Mogoldar patshalygynyn negizin kalajdy 1529 zhyly patshalyk kuramynda Shygys Auganstan Pandzhab zhәne Gang alkaby boldy Padishaһtar tizimi Taktyk esimi Betsureti Bilik merzimi Bilik uzaktygy1 әs Sultan әl Agzam uә l Hakan әl Mүkarram Zahireddin Muhammed Zhalaluddin Babyr Padishaһ i Ғazi 30 sәuir 1526 26 zheltoksan 1530 4 zhyl 8 aj2 әs Sultan әl Agzam uә l Hakan әl Mүkarram Zham i Sultanat i Hakiki uә Mazhazi Sejit әs Salatin Әbilmuzaffar Nasyreddin Muhammed Humayun Padishaһ i Ғazi Zillullaһ 26 zheltoksan 1530 17 mamyr 1540 22 akpan 1555 27 kantar 1556 10 zhyl 4 aj3 әs Sultan әl Agzam uә l Hakan әl Mүkarram Imam i Әdil Sultan әl Islam Kaffatt әl Anam Әmir әl Mүminin Mәlik i Үndistan Halifat әl Mүtaali Әbilfath Zhalaladdin Muhammed I Akbar Sajyp i Zaman Padishaһ i Ғazi Zillullaһ Shaһinshaһ i Sultanat үl Hindiya uә l Mugaliya 27 kantar 1556 27 kazan 1605 49 zhyl 9 aj4 әs Sultan әl Agzam uә l Hakan әl Mүkarram Hushru i Giti Panah Әbilfath Nureddin Muhammed Zhaһangir Padishaһ i Ғazi 15 kazan 1605 8 karasha 1627 22 zhyl 1 aj5 Shaһinshaһ әs Sultan әl Agzam uә l Hakan әl Mүkarram Mәlik үl Sultanat Ala Haziret Әbilmuzaffar Shihabaddin Muhammed I Shaһ Zhaһan Sajyp i Қyran i Sani Padishaһ i Ғazi Zillullaһ Shaһinshaһ i Sultanat үl Hindiya uә l Mugaliya 30 zheltoksan 1627 8 nauryz 1658 30 zhyl 3 aj6 әs Sultan әl Agzam uә l Hakan әl Mүkarram Haziret Әbilmuzaffar Mүhjiaddin Muhammed Aurangzeb Baһadүr I Әlemgir Padishaһ i Ғazi Shaһinshaһ i Sultanat үl Hindiya uә l Mugaliya 31 shilde 1658 3 nauryz 1707 48 zhyl 8 aj7 Padishaһ i Mүmәlik Әbilpejiz Kutubuddin Muhammed Agzam Shaһ i Әli Shaһ Ғazi 14 nauryz 1707 8 mausym 1707 3 aj8 Sajyp i Қyran Muazzam Shaһ Әlemgir Sani Әbinnasyr Sejit Kutubuddin Әbilmuzaffar Muhammed Muazzam Shaһ Әlem I Baһadүr Shaһ Padishaһ i Ғazi 19 mausym 1707 27 akpan 1712 4 zhyl 8 aj9 Shaһinshaһ i Ғazi Әbilfath Muizzuddin Muhammed Zhaһandar Shaһ Sajyp i Қyran Padishaһ i Zhaһan Shaһinshaһ i Ғazi 27 akpan 1712 11 kantar 1713 11 aj10 Әbilmuzaffar Muinuddin Muhammed Shaһ Faruk Sijyar Әlem Akbar Sani Vala Shan Padishaһ i Bahr u Bar 11 kantar 1713 28 akpan 1729 6 zhyl 1 aj11 28 akpan 1719 6 mausym 1719 4 aj12 6 mausym 1719 19 kyrkүjek 1719 3 aj13 27 kyrkүjek 1719 26 sәuir 1748 28 zhyl 7 aj14 26 sәuir 1748 2 mausym 1754 6 zhyl 2 aj15 2 mausym 1754 29 karasha 1759 5 zhyl 5 aj16 10 zheltoksan 1759 10 kazan 1760 10 aj17 24 zheltoksan 1759 29 tamyz 1788 16 kazan 1788 19 karasha 1806 36 zhyl 9 aj18 29 tamyz 1788 16 kazan 1788 2 aj19 19 karasha 1806 28 kyrkүjek 1837 31 zhyl 1 aj20 28 kyrkүjek 1837 14 kyrkүjek 1857 20 zhylҚyzykty derekterEger algashky 165 zhyl ishinde Ұly Mogoldar patshalygynda 6 padishaһ auyssa kalgan 165 zhyl ishinde 14 padishaһ auysty