Темір мемлекеті

Темір әулеті – Темір мемлекетінде (1370 – 1507) билік жүргізген әулет. Негізін Әмір Темір қалаған. Ол өлгеннен кейін Темір мемлекеті жеке иеліктерге бөлініп, онда ұрпақтары билік жүргізді. 1405 – 1409 жылы Мауераннахрда , Хорасанда Шаһрух (Әмір Темірдің кенже ұлы) билік етті. Дегенмен, жазба деректерде Темір мемлекетінің басшысы 1409 – 1447 жылы Шаһрух, 1447 – 1449 жылы Ұлықбек деп саналады. Бірақ жергілікті билеушілер олардың билігін мойындай қоймады. Мауераннахрда 1449 – 1450 жылы , 1450 – 1451 жылы , 1451 – 1458 жылы , 1469 – 1494 жылы , 1494 – 1498 жылы , 1498 – 1500 жылы ; Хорасанда 1449 – 1457 жылы , 1457 – 1459 жылы , 1460 – 1506 жылы , 1506 – 1507 жылы билік етті. 1500 жылы Мауераннахрды Мұхаммед Шайбани басып алып, 1507 жылы өз үстемдігін Герат пен Хорасанға орнатып, ондағы Темір әулетін биліктен тайдырды. Темір әулетінің өкілі болып табылатын Бабыр 1526 жылы Үндістанда 1858 жылға дейін билік құрған Моғол әулетінің негізін қалады. Темір әулеті жайында “Зафар-нама”, “Темірдің Үндістанға жасаған жорығының күнделігін”, “Тарих-и Хайрати”, “Зафар-намауылыий Тимури” жазбаларында деректер мологиялық Сонымен қатар Бабыр жазған “Бабырнамада”, оның қызы жазған “Құмайыннамеде” Темір әулетінің тарихы баяндалады.

{{{атауы}}}
←     ← →   →   →

"Ақінген мазары, Темір дәуірінің сәулет үлгісі.

Сілтемелер

1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том