Үлкен Шабақты — Көкшетау қыратының солтүстік етегіндегі орналасқан тектоникалық көл. Теңіз деңгейінен 301,6 м биіктікте.
Үлкен Шабақты | |
Морфометрия | |
---|---|
Теңiз деңгейiнен биіктігі | 301,6 м |
Өлшемі | 8,3 × 5,1 км |
Ауданы | 25,5 км² |
Тереңдігі | 33,3 м |
Орташа тереңдігі | 10,8 м |
Су алабы | |
Суды жинау ауданы | 150 км² |
Құятын өзен | |
Орналасуы | |
53°06′58″ с. е. 70°16′19″ ш. б. / 53.11611° с. е. 70.27194° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 53°06′58″ с. е. 70°16′19″ ш. б. / 53.11611° с. е. 70.27194° ш. б. (G) (O) (Я) | |
Ел | Қазақстан |
Аймақ | Ақмола облысы |
Аудан | Бурабай ауданы |
Географиялық орны
Ақмола облысының Бурабай ауданы жерінде.
Гидрографикасы
Су айдыны 25,5 км2, ұзындығы 8,3 км, ені 5,1 км, орташа тереңдігі 10,8 м, ең терең жері 33,3 м.
Аумағы 1900 га, орташа тереңдігі 10 м, ең терең жері 24 м. Су жиналатын алабының (150 км2). Суы қарашаның ортасында қатады, мұздан 15-25 мамырда арылады. Көктемде еріген қар, жаңбыр және жер асты суымен толығады. Суы тұщы, ауыз суға, т.б. шаруашылық қажеттеріне пайдаланылады. Минералдылығы жазда 550 — 750 мг/л-ден қысқа қарай 1000 мг/л-ге дейін өзгереді.
Жер бедері
Оңтүстік бөлігі Көкшетау қыратында, қалған бөлігі ұсақ шоқылықта жатыр. Оңтүстік жағасы биік, жарқабақты (18-20 м дейін). Солтүстік және шығыс жағалары жайпақ. Түпкі бедері күрделі. Терең шұңғымалар мен су асты қырқалары кезектесіп келеді. Кей жерлерде су асты қырқалары шағын аралдар түрінде көл бетіне шығып жатады (ең үлкен аралы 120 - 200 м). Көлге Бурабай көліненен ағып шығатын Күркіреуік (Громотуха) өзені құяды. Тереңдігі (38 м) мен үлкендігіне байланысты көлді Кіші Байкөл (Байкал) деп те атайды.
Өсімдігі
Ірі аралдарда қайың, тал, бұта және қарағай өседі. Түбі орталық бөлігінде лай-балшықты, жағаға жақын маңда тастақты. Көл беті таза, ашық. Су беті өсімдіктері (қоға, қамыс, елекшөп) тек таяз солтүстік-шығыс шығанақта ғана бар.
Кәсіпшілік мәні
Балығының кәсіпшілік мәні бар. Негізінен торта, алабұға, мөңке ауланады. Сондай-ақ аққайран, тұқы балық, таутан мекендейді. Қолдан табан балық өсіріледі.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Үlken Shabakty Kokshetau kyratynyn soltүstik etegindegi ornalaskan tektonikalyk kol Teniz dengejinen 301 6 m biiktikte Үlken ShabaktyMorfometriyaTeniz dengejinen biiktigi301 6 mӨlshemi8 3 5 1 kmAudany25 5 km Terendigi33 3 mOrtasha terendigi10 8 mSu alabySudy zhinau audany150 km Қuyatyn ozenOrnalasuy53 06 58 s e 70 16 19 sh b 53 11611 s e 70 27194 sh b 53 11611 70 27194 G O Ya Koordinattar 53 06 58 s e 70 16 19 sh b 53 11611 s e 70 27194 sh b 53 11611 70 27194 G O Ya T El ҚazakstanAjmakAkmola oblysyAudanBurabaj audanyҮlken ShabaktyҮlken ShabaktyGeografiyalyk ornyAkmola oblysynyn Burabaj audany zherinde GidrografikasySu ajdyny 25 5 km2 uzyndygy 8 3 km eni 5 1 km ortasha terendigi 10 8 m en teren zheri 33 3 m Aumagy 1900 ga ortasha terendigi 10 m en teren zheri 24 m Su zhinalatyn alabynyn 150 km2 Suy karashanyn ortasynda katady muzdan 15 25 mamyrda arylady Koktemde erigen kar zhanbyr zhәne zher asty suymen tolygady Suy tushy auyz suga t b sharuashylyk kazhetterine pajdalanylady Mineraldylygy zhazda 550 750 mg l den kyska karaj 1000 mg l ge dejin ozgeredi Zher bederiOntүstik boligi Kokshetau kyratynda kalgan boligi usak shokylykta zhatyr Ontүstik zhagasy biik zharkabakty 18 20 m dejin Soltүstik zhәne shygys zhagalary zhajpak Tүpki bederi kүrdeli Teren shungymalar men su asty kyrkalary kezektesip keledi Kej zherlerde su asty kyrkalary shagyn araldar tүrinde kol betine shygyp zhatady en үlken araly 120 200 m Kolge Burabaj kolinenen agyp shygatyn Kүrkireuik Gromotuha ozeni kuyady Terendigi 38 m men үlkendigine bajlanysty koldi Kishi Bajkol Bajkal dep te atajdy ӨsimdigiIri araldarda kajyn tal buta zhәne karagaj osedi Tүbi ortalyk boliginde laj balshykty zhagaga zhakyn manda tastakty Kol beti taza ashyk Su beti osimdikteri koga kamys elekshop tek tayaz soltүstik shygys shyganakta gana bar Kәsipshilik mәniBalygynyn kәsipshilik mәni bar Negizinen torta alabuga monke aulanady Sondaj ak akkajran tuky balyk tautan mekendejdi Қoldan taban balyk osiriledi