Тұқылар (Cyprіnіdae) – тұқытәрізділер отрядының бір тұқымдасы.
Тұқылар Қазбалық ауқымы: Эоцен - Present | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||
Кіші тұқымдастары | ||||||||||||||||||||
|
Тұщы суда тіршілік етеді, араларында өткінші түрлері де кездеседі. Жер шарында кең тараған (тек Оңтүстік Америка мен Мадагаскарда кездеспейді), 19 ғасырдың аяғында Австралияда жерсіндірілген. 270 туысы, 1500-дан астам түрі белгілі. Қазақстанның барлық су айдындарында кездесетін 33 туысы, 90-ға жуық түрі бар. Уылдырығын негізінен су түбіндегі шөпке шашады, араларында тасқа немесе құмға шашатындары да кездеседі. Тұқылар – кәсіптік маңызы бар балықтар (қаракөз, сазан, , оңғақ, шемей, т.б.). Сондай-ақ балық тоғандарында жақсы өсіріледі және жерсіндіруге бейім келеді (тұқы, табан, ақ амур, дөңмаңдай, т.б.). Қазақстанда күтім, шортантәрізді ақмарқа, арал қаязы, түркістан қаязы, , көкбас – өте сирек кездесетін балықтар, сондықтан қорғауға алынып, Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген.
Тұщы су балықтары
ТМД теңіздері мен өзен-көлдерінде 120 түрі белгілі. Уылдырығын өсімдіктерге, топыраққа, суға шашады. Тұқы балықтар, (қаракөз, табан, сазан, оңғақ балық т.б.) кәсіпшілік балықтар түрі болса, тұқы, мөңке, дөңмаңдай көбейту мен жерсіңдіру балықтары.
Дереккөздер
- Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған профессор Е. Арын – Павлодар: 2007 - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3
- «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tukylar Cyprinidae tukytәrizdiler otryadynyn bir tukymdasy Tukylar Қazbalyk aukymy Eocen Present PreK K O S D Kr P T Yu B Pg NsazanDүniesi ZhanuarlarZhamagaty HordalylarҰly taby Sүjekti balyktarTaby Kishi taby Yksham taby Ұly saby Saby Ұly tukymdasy Tukymdasy CyprinidaeKishi tukymdastary disputed polyphyletic disputed and see text Tushy suda tirshilik etedi aralarynda otkinshi tүrleri de kezdesedi Zher sharynda ken taragan tek Ontүstik Amerika men Madagaskarda kezdespejdi 19 gasyrdyn ayagynda Avstraliyada zhersindirilgen 270 tuysy 1500 dan astam tүri belgili Қazakstannyn barlyk su ajdyndarynda kezdesetin 33 tuysy 90 ga zhuyk tүri bar Uyldyrygyn negizinen su tүbindegi shopke shashady aralarynda taska nemese kumga shashatyndary da kezdesedi Tukylar kәsiptik manyzy bar balyktar karakoz sazan ongak shemej t b Sondaj ak balyk togandarynda zhaksy osiriledi zhәne zhersindiruge bejim keledi tuky taban ak amur donmandaj t b Қazakstanda kүtim shortantәrizdi akmarka aral kayazy tүrkistan kayazy kokbas ote sirek kezdesetin balyktar sondyktan korgauga alynyp Қazakstannyn Қyzyl kitabyna engizilgen Tushy su balyktaryTMD tenizderi men ozen kolderinde 120 tүri belgili Uyldyrygyn osimdikterge topyrakka suga shashady Tuky balyktar karakoz taban sazan ongak balyk t b kәsipshilik balyktar tүri bolsa tuky monke donmandaj kobejtu men zhersindiru balyktary DerekkozderOryssha kazaksha tүsindirme sozdik Biologiya Zhalpy redakciyasyn baskargan professor E Aryn Pavlodar 2007 1028 b ISBN 9965 08 286 3 Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 VIII tom