Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Қоға (лат. Typha) – қоғалар тұқымдасына жататын өсімдік. Биіктігі 3 – 4 м, сабағы ұзын және жуан төселмелі, батпақты-сулы жерлерде өседі.
| Қоға | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| ||||||||||||
| түрлері | ||||||||||||
| 30 түрі белгілі | ||||||||||||
|
Жапырағы жалпақ, таспа пішінді, сабағынан ұзын болып келеді. Бір үйлі, гүлі ұсақ дара жынысты, желмен тозаңданады. Гүл шоғы – собық. Маусым-тамыз айларында жемістенеді. Жемісі жаңғақша, ұшуға бейімделген қанатшасы болады. Қоғаны арқан, жіп, ыдыстар жасау және құрылыс материалы ретінде пайдаланады. Тамырында крахмалы көп болғандықтан ондатра, құндыз, жұпар тышқан, т.б. үшін құнды азық.
Табиғатта таралуы.
Қоға республикамыздың көл, өзен жағалауларында, батпақты жерлерде жиі өседі. Қазақстанның солтүстік облыстарының көлдері мен өзен жағалауларында жиі кездеседі. Дәрілік шикізат ретінде қоғаның тамырын күзде қазып алып, жел қақтырып, кептіреді. Жиалған тамыр құрғақ орындарда сақталады
Қазақстанның Тобыл, Есіл, Ертіс, Зайсан, Балқаш, Алакөл, т.б. өзен-көлдердің жағалауларында және Қызылорда, Ақтөбе облыстарында кездесетін 7 түрі бар. Соның ішінде Қызылорда облысының Сырдария өзенімен Шиелі ауданынан басталып Қызылорда қаласының батысына қарай қоға және жіңішке жапырақты қоға көп кездеседі.
Химиялық құрамы.
Қоға тамырының құрамында 35 – 40% шамасында крахмал болады. Сондай – ақ аздаған нәруіз, май, қант, аскорбин қышқылы, қоймалжың және илік заттар бар.
Қолданылуы.
Мал дәрігерлігі практикасында қоға тамырынан кисель дайындап, оны іші өткен малға ішкізеді. Кисель 1:5 қатынаста дайындалады. Ол бұзауға – 100 – 130 мл, қозыға - 15 – 30 мл мөлшерінде күніне үш рет ішкізіледі.
Дереккөздер
- Қазақ энциклопедиясы III том 12 тарау
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қoga lat Typha kogalar tukymdasyna zhatatyn osimdik Biiktigi 3 4 m sabagy uzyn zhәne zhuan toselmeli batpakty suly zherlerde osedi ҚogaMajkogaDүniesi Өsimdikter unranked Dara zharnaktylar unranked Saby Tukymdasy TyphaceaeTegi Typha Karl Linnejtүrleri30 tүri belgiliMassula Rohrbachia Kronf ex Riedl Mavrodievkoga Zhapyragy zhalpak taspa pishindi sabagynan uzyn bolyp keledi Bir үjli gүli usak dara zhynysty zhelmen tozandanady Gүl shogy sobyk Mausym tamyz ajlarynda zhemistenedi Zhemisi zhangaksha ushuga bejimdelgen kanatshasy bolady Қogany arkan zhip ydystar zhasau zhәne kurylys materialy retinde pajdalanady Tamyrynda krahmaly kop bolgandyktan ondatra kundyz zhupar tyshkan t b үshin kundy azyk Tabigatta taraluy Қoga respublikamyzdyn kol ozen zhagalaularynda batpakty zherlerde zhii osedi Қazakstannyn soltүstik oblystarynyn kolderi men ozen zhagalaularynda zhii kezdesedi Dәrilik shikizat retinde koganyn tamyryn kүzde kazyp alyp zhel kaktyryp keptiredi Zhialgan tamyr kurgak oryndarda saktalady Қazakstannyn Tobyl Esil Ertis Zajsan Balkash Alakol t b ozen kolderdin zhagalaularynda zhәne Қyzylorda Aktobe oblystarynda kezdesetin 7 tүri bar Sonyn ishinde Қyzylorda oblysynyn Syrdariya ozenimen Shieli audanynan bastalyp Қyzylorda kalasynyn batysyna karaj koga zhәne zhinishke zhapyrakty koga kop kezdesedi Himiyalyk kuramy Қoga tamyrynyn kuramynda 35 40 shamasynda krahmal bolady Sondaj ak azdagan nәruiz maj kant askorbin kyshkyly kojmalzhyn zhәne ilik zattar bar Қoldanyluy Mal dәrigerligi praktikasynda koga tamyrynan kisel dajyndap ony ishi otken malga ishkizedi Kisel 1 5 katynasta dajyndalady Ol buzauga 100 130 ml kozyga 15 30 ml molsherinde kүnine үsh ret ishkiziledi DerekkozderҚazak enciklopediyasy III tom 12 tarau