Үйректұмсық

Үйректұмсық (лат. Ornithorhynchus anatinus) — біртесіктілер класс тармағы, клоакалылар отрядына жататын сүтқоректі жануар. Өзі аттас тұқымдастағы жалғыз түр. Шығыс Австралия мен Тасманияда өзен, көл жиегінде мекендейді.

Үйректұмсық Қазбалық ауқымы: 66–0 Ma ПреК К О С Д Кр П Т Ю Б Пг Н to Recent
()
Дүниесі: Жануарлар Жамағаты: Хордалылар Табы: Сүтқоректілер Сабы: Біртесіктілер Тұқымдасы: Тегі: Ornithorhynchus , 1800 Түрі: O. anatinus
Ornithorhynchus anatinus (, 1799)
Ареал (көк — байырғы, қызыл — жерсіндірілген)

Еркектің артқы жағында табылған калькерей спуры індіні беру.

Денесінің ұзындығы 30 — 45 см, құйрығының ұзындығы 10 — 15 см. Басы жалпақ, ұзын (ұзындығы 6,5 см-дей), үйректің тұмсығына ұқсас тұмсықпен аяқталады (аты осыған байланысты аталған). Құлақ қалқаны жоқ, көзі кішкентай, олар суға сүңгігенде тері қатпарымен жабылады. Алдыңғы аяғындағы саусақтарының арасында жақсы жетілген жарғақтары болады, солар арқылы суда жақсы жүзіп, сүңги алады, бірақ құрлықта баяу қозғалып, аузы суға қараған інінен онша ұзап кетпейді. Артқы аяғындағы жарғақтар нашар дамыған. Қнін алдыңғы аяғымен қазады, ал артқы аяғы жүруге ғана көмектеседі. Жас Үйректұмсықтарда болатын сүт тістерінің орнына, ересектерінде мүйізді тақташықтар пайда болады. Денесін жапқан түгі қатты қылшықты, түбі мамықты, түсі қара қоңыр, астыңғы жағы сұрғылт. Құйрығы жалпақ, үстіңгі беті түкті, астыңғы беті түксіз, тықыр. Судағы омыртқасыздармен қоректенеді. Үйректұмсықтар суда жұптасып, жылына бір рет ұрпақ береді. Аналығы 2 жұмыртқа салады, оны 9 — 10 тәуліктен соң соқыр баласы жарып шығып, 11 аптадан кейін көзін ашады, баласын сүтімен асырайды. Терісі өте бағалы, қазіргі уақытта аулауға тыйым салынған.

Дереккөздер

1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IX том