Құмық тілі (өз атауы — къумукъ тил / qumuq til/ قموق تيل) - түркі тілдері жанұясының қыпшақ тобына жататын тіл. Құмық тілі негізінен Дағыстанда таралған. Құмық тілінде сөйлейтіндер саны 400-500 мың адам.
Құмық тілі | |
Өз атауы: | къумукъ тил |
---|---|
Елдер: | |
Аймақтар: | |
Ресми күйі: | |
Сөйлеушілер саны: | 426 212 |
: | осал |
Санаты: | Еуразия тілдері |
| |
Жазуы: | |
: | кум 349 |
ISO 639-1: | — |
: | kum |
: | kum |
Тағы қараңыз: |
Құмық тілі Дағыстанның алты "әдеби тілдерінің" бірі. Орыс басқыншылығына дейін жалпы солтүстік Кавказда халық-аралық сөйлесу (франк тілі) тілі болған. Жазуы кириллицаға негізделген. Құмық тілі түркі тілдері қыпшақ бұтағының (құман) тобына жатады. Ол қарашай, балқар, ноғай, қарайым, қырым татарлары тілдеріне жақын. Құмық 16 ғасырдан белгілі. 17 ғасырдан бастап Солтүстік Кавказдағы орыс әкімшілігімен қатынаста ресми тіл қызметін атқарған. Құмықтар ертеден араб жазуын пайдаланып келді. 1928 ж. латын, 1938 ж. кирилл әліпбиіне көшірілген. Онда 38 және гъ (ғ), къ (қ), нъ (ң), оъ (ө), уь (ү), ж(дж) тәрізді 6 қосымша әріп бар. Грамматикасында оғыз тілдерінің, Кавказ халықтары тілдерінің әсері байқалады. Сөздік құрамында орыс тілінен енген сөздер мол кездеседі. Құмық тілі қайтағ, тер, бұйнақ, хасавюрт деп аталатын диалектілерге бөлінеді.
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
- https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/136205
- Ноғай және құмық мәтіндері, 1883, М.-Э. Османов, СпБ
- Кавказ сөйленісінің татар грамматикасы / Сост. Т. Макаровым. - Тифлис : тип. Канцелярии наместника кавк., 1848
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қumyk tili oz atauy kumuk til qumuq til قموق تيل tүrki tilderi zhanuyasynyn kypshak tobyna zhatatyn til Қumyk tili negizinen Dagystanda taralgan Қumyk tilinde sojlejtinder sany 400 500 myn adam Қumyk tiliӨz atauy kumuk tilElder ResejAjmaktar Dagystan Sheshenstan Soltүstik OsetiyaResmi kүji DagystanSojleushiler sany 426 212 osalSanaty Euraziya tilderiTүrki tarmagyҚypshak toby dd dd Zhazuy kirillica latyn arabsha kum 349ISO 639 1 kum kumTagy karanyz Қumyk tili Dagystannyn alty әdebi tilderinin biri Orys baskynshylygyna dejin zhalpy soltүstik Kavkazda halyk aralyk sojlesu frank tili tili bolgan Zhazuy kirillicaga negizdelgen Қumyk tili tүrki tilderi kypshak butagynyn kuman tobyna zhatady Ol karashaj balkar nogaj karajym kyrym tatarlary tilderine zhakyn Қumyk 16 gasyrdan belgili 17 gasyrdan bastap Soltүstik Kavkazdagy orys әkimshiligimen katynasta resmi til kyzmetin atkargan Қumyktar erteden arab zhazuyn pajdalanyp keldi 1928 zh latyn 1938 zh kirill әlipbiine koshirilgen Onda 38 zhәne g g k k n n o o u ү zh dzh tәrizdi 6 kosymsha әrip bar Grammatikasynda ogyz tilderinin Kavkaz halyktary tilderinin әseri bajkalady Sozdik kuramynda orys tilinen engen sozder mol kezdesedi Қumyk tili kajtag ter bujnak hasavyurt dep atalatyn dialektilerge bolinedi Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet https dergipark org tr tr download article file 136205 Nogaj zhәne kumyk mәtinderi 1883 M E Osmanov SpB Kavkaz sojlenisinin tatar grammatikasy Sost T Makarovym Tiflis tip Kancelyarii namestnika kavk 1848