Қоңыртау – Торғай үстіртіндегі аласа тау. Абсолюттік биіктігі 296 м, салыстырмалы биіктігі 21 м.
Қоңыртау тауы | |
Сипаттамасы | |
---|---|
Тау жүйесі | |
Пайда болған кезеңі | |
Ұзындығы | 17 км |
Ені | 10 км |
Биіктігі | 296 м |
Орналасуы | |
51°32′25″ с. е. 61°50′05″ ш. б. / 51.54028° с. е. 61.83472° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 51°32′25″ с. е. 61°50′05″ ш. б. / 51.54028° с. е. 61.83472° ш. б. (G) (O) (Я) | |
Елдер | Қазақстан, Қостанай облысы Қамысты ауданындағы Жайылма ауылынан шығысқа-қарай 15 км жерде |
| |
|
Географиялық орны
Қостанай облысы Қамысты ауданындағы Жайылма ауылынан шығысқа-қарай 15 км жерде орналасқан. Тау солтүстіктен оңтүстікке қарай 17 км-ге созылып жатыр, енді жері 10 км-ге жуық.
Геологиялық құрылымы мен жер бедері
Қатпарлы іргетастың бетін жапқан мезо-кайнозой шөгінді жыныстары қабатының қалыңдығы 200 м-ге жетеді. Геологиялық құрылымы жөнінен Тұран тақтасына жататын эпигерциндік тау. Қоңыртауында 1965 жылы Н.С Скрябиннің геологиялық экспедициясының аэрофототүсірім және геофизикалық деректер кезінде 25 миллион жыл бұрын метеориттің құлағаны анықталды. Диаметрі 1000 м, тереңдігі 200 м-ге жуық дөңгелек кратердің беткейлері жартасты келген. Шұңқыры төменгі олигоцен-жоғарғы миоцен дәуіріндегі өсімдіктер мен балықтардың бірегей және жақсы сақталған қалдықтарын саз және алевролитті шөгінділер жауып жатыр. Одан тыс жерлерінде палеозойдың тау жыныстары шөгінді қабаттарда кездеседі. Қазіргі жер бедерінің ортатұсындағы ойлауытты жерінде (кратерде) шағын келген Круглое көлі жатыр. Дүние жүзінде Қоңыртаудың көне метеоритіндей жақсы сақталған кратерлер өте сирек кездеседі (бар-жоғы 200-дей). Қоңыртау кратері үлкен ғылыми қызығушылық тудырып отыр.
Өсімдігі
Көлбеу келген беткейлеріндегі карбонатты қызғылт қоңыр топырағында төскей шөп, жусан аралас бетегелі сұлыбасты шөптесіндер өскен.
Дереккөздер
- Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қonyrtau Torgaj үstirtindegi alasa tau Absolyuttik biiktigi 296 m salystyrmaly biiktigi 21 m Қonyrtau tauySipattamasyTau zhүjesiTorgajPajda bolgan kezeniKajnozojҰzyndygy17 kmEni10 kmBiiktigi296 mOrnalasuy51 32 25 s e 61 50 05 sh b 51 54028 s e 61 83472 sh b 51 54028 61 83472 G O Ya Koordinattar 51 32 25 s e 61 50 05 sh b 51 54028 s e 61 83472 sh b 51 54028 61 83472 G O Ya T Elder Қazakstan Қostanaj oblysy Қamysty audanyndagy Zhajylma auylynan shygyska karaj 15 km zherdeҚonyrtau tauyҚonyrtau tauy Baska magynalar үshin Қonyrtau degen betti karanyz Geografiyalyk ornyҚostanaj oblysy Қamysty audanyndagy Zhajylma auylynan shygyska karaj 15 km zherde ornalaskan Tau soltүstikten ontүstikke karaj 17 km ge sozylyp zhatyr endi zheri 10 km ge zhuyk Geologiyalyk kurylymy men zher bederiҚatparly irgetastyn betin zhapkan mezo kajnozoj shogindi zhynystary kabatynyn kalyndygy 200 m ge zhetedi Geologiyalyk kurylymy zhoninen Turan taktasyna zhatatyn epigercindik tau Қonyrtauynda 1965 zhyly N S Skryabinnin geologiyalyk ekspediciyasynyn aerofototүsirim zhәne geofizikalyk derekter kezinde 25 million zhyl buryn meteorittin kulagany anyktaldy Diametri 1000 m terendigi 200 m ge zhuyk dongelek kraterdin betkejleri zhartasty kelgen Shunkyry tomengi oligocen zhogargy miocen dәuirindegi osimdikter men balyktardyn biregej zhәne zhaksy saktalgan kaldyktaryn saz zhәne alevrolitti shogindiler zhauyp zhatyr Odan tys zherlerinde paleozojdyn tau zhynystary shogindi kabattarda kezdesedi Қazirgi zher bederinin ortatusyndagy ojlauytty zherinde kraterde shagyn kelgen Krugloe koli zhatyr Dүnie zhүzinde Қonyrtaudyn kone meteoritindej zhaksy saktalgan kraterler ote sirek kezdesedi bar zhogy 200 dej Қonyrtau krateri үlken gylymi kyzygushylyk tudyryp otyr ӨsimdigiKolbeu kelgen betkejlerindegi karbonatty kyzgylt konyr topyragynda toskej shop zhusan aralas betegeli sulybasty shoptesinder osken DerekkozderҚazakstan tabigaty Enciklopediya Bas red B Ө Zhakyp Almaty Қazak enciklopediyasy ZhShS 2011 T Z 304 bet ISBN 9965 893 64 0 T Z ISBN 9965 893 19 5