Қоржынкөл-Елтай темір кенді торабы

Қоржынкөл – Елтай темір кенді торабы – Қостанай облысы Бейімбет Майлин ауданындағы темір қоры шоғырланған аймақ. Торғай қолатындағы басты темірлі белдеудің ортаңғы бөлігінде орналасқан. Жалпы ұзындығы 40 – 50 километр, ені 10 – 12 километр Құрамына Қоржынкөл, Қожай, Елтай-І, ІІ, ІІІ, ІV, Козырев, Воронин, Лисаковск, т.б. кендер мен кен белдеулері кіреді. Аталған кендерді Орал геофизика тресінің экспедициясы ашты (1947–1949).

Геологиялық құрылысы

Олардың геологиялық құрылысы негізінен Соколов, Қоржынкөл, Давыдов свиталарының жыныстарынан тұрады. Кендердің скарнді қабаттары Соколов, Қоржынкөл свиталарының карбонатты-жанартаутекті бөлімдерінде, ал темірлі-кремнийлі қабаттары андезитті-базальтты порфириттерде, туфтарда, туффит бөлімдерінде орналасқан. Кендер антиклиналды құрылымдардың қанаттарында, кейде ядроларында кен сыйыстырушы жыныстардың Соколов-Сарыбай интрузияларымен жапсарында кездеседі.

Жатыс сипаты, құрамы

Қабатты, линзалы, штокверкті, желілі, діңгек пішіндес, қалыңдығы 15 – 50 метрдей кен денелері 50 – 700 метр тереңдік аралығында орналасқан. Кендегі темірдің мөлшері 27 – 72%. Кен құрамында магнетит, мартит, гематит, амфибол, пироксен, кальцит, аздап эпидот, гранат, пирит, пирротин кездеседі. Сондай-ақ Елтай кен орындарында жапсарлы-метасоматиттікпен қатар жанартаутекті-шөгінді кендер анықталған. Қоржынкөл темір кенінен басқасы әлі толық игерілмеген.

Дереккөздер

1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VI-том