Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Торғай қолаты, Торғай аңғары – Мұғалжар мен Сарыарқа таулары аралығында орналасқан ойпат.
| Торғай қолаты | |
| Сипаттамасы | |
|---|---|
| Теңiз деңгейiнен биіктігі | 100,125 м |
| Солтүстіктен оңтүстікке дейінгі қашықтық | 800 км |
| Батыстан шығысқа дейінгі қашықтық | 25, 75 км |
| Өзендер | Обаған, Торғай, Тобыл |
| Көлдер | Құсмұрын, Ақсуат, Сарықопа |
| Орналасуы | |
| 52°40′00″ с. е. 64°46′00″ ш. б. / 52.66667° с. е. 64.76667° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 52°40′00″ с. е. 64°46′00″ ш. б. / 52.66667° с. е. 64.76667° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Ел |  Қазақстан |
 Торғай қолаты Ортаққорда | |
Жер бедері, геологиялық құрылымы
Оңтүстіктен солтүстікке қарай 800 км-ге созылып жатыр. Қолат тектоникалық жолмен пайда болған. Солтүстігін Батыс Сібір жазығы мен Тұран ойпатын жалғастырып тұратын табиғи аңғарлық қақпа – Торғай қақпасы алып жатыр. Оның орнында палеоген кезеңінде Торғай мен Сібірді Торғай өзенінің орта ағысы жалғастырып тұрған ені 20-25 км бұғаз болған. Қолаттың қазіргі ені 20-75 км, салыстырмалы төменділігі 200 м, тұнбалы, құмды саздақтан түзілген. Торғай қолаты жерімен солтүстік бағытта Обаған, оңтүстік бағытта Торғай өзені ағып өтеді. Суы таяз, ащы көлдер көп (Құсмұрын, Ақсуат, Сарықопа, т.б.), көктемде қолаттағы көлтабандар еріген қар суына толады, ыза сулары минералданған.
Климаты
Климаты тым континенттік, солтүстіктен оңтүстікке қарай континенттілігі арта түседі. Жылдық жауын-шашын мөлшері солтүстігінде 300 мм, оңтүстігінде 200 мм. Орташа жылдық температура шілдеде 20 – 22°С, қаңтарда –16 – 17°С. Солтүстігі далалық белдемге, оңтүстігі бөлігі шөлейт белдемге кіреді. Жері шабындыққа, мал жайылымына пайдаланылады.
Дереккөздер
- Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Torgaj kolaty Torgaj angary Mugalzhar men Saryarka taulary aralygynda ornalaskan ojpat Torgaj kolatySipattamasyTeniz dengejinen biiktigi100 125 mSoltүstikten ontүstikke dejingi kashyktyk800 kmBatystan shygyska dejingi kashyktyk25 75 kmӨzenderObagan Torgaj TobylKolderҚusmuryn Aksuat SarykopaOrnalasuy52 40 00 s e 64 46 00 sh b 52 66667 s e 64 76667 sh b 52 66667 64 76667 G O Ya Koordinattar 52 40 00 s e 64 46 00 sh b 52 66667 s e 64 76667 sh b 52 66667 64 76667 G O Ya T El ҚazakstanTorgaj kolatyTorgaj kolatyTorgaj kolaty OrtakkordaZher bederi geologiyalyk kurylymyOntүstikten soltүstikke karaj 800 km ge sozylyp zhatyr Қolat tektonikalyk zholmen pajda bolgan Soltүstigin Batys Sibir zhazygy men Turan ojpatyn zhalgastyryp turatyn tabigi angarlyk kakpa Torgaj kakpasy alyp zhatyr Onyn ornynda paleogen kezeninde Torgaj men Sibirdi Torgaj ozeninin orta agysy zhalgastyryp turgan eni 20 25 km bugaz bolgan Қolattyn kazirgi eni 20 75 km salystyrmaly tomendiligi 200 m tunbaly kumdy sazdaktan tүzilgen Torgaj kolaty zherimen soltүstik bagytta Obagan ontүstik bagytta Torgaj ozeni agyp otedi Suy tayaz ashy kolder kop Қusmuryn Aksuat Sarykopa t b koktemde kolattagy koltabandar erigen kar suyna tolady yza sulary mineraldangan KlimatyKlimaty tym kontinenttik soltүstikten ontүstikke karaj kontinenttiligi arta tүsedi Zhyldyk zhauyn shashyn molsheri soltүstiginde 300 mm ontүstiginde 200 mm Ortasha zhyldyk temperatura shildede 20 22 S kantarda 16 17 S Soltүstigi dalalyk beldemge ontүstigi boligi sholejt beldemge kiredi Zheri shabyndykka mal zhajylymyna pajdalanylady DerekkozderҚazakstan tabigaty Enciklopediya Bas red B Ө Zhakyp Almaty Қazak enciklopediyasy ZhShS 2011 T Z 304 bet ISBN 9965 893 64 0 T Z ISBN 9965 893 19 5