Қазақтардың Дүниежүзілік құрылтайы — Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығының ең жоғарғы органы.
Дүние Жүзі Қазақтарының Құрылтайы - Алматы қаласында 1992 жылы 28 қыркүйек пен 4 қазан аралығында дүние жүзі қазақтары өкілдерінің қатысуымен өткен құрылтай. Құрылтай қарсаңында қазақ ұлтының саны 10 млн. 537 мыңға жеткен. Дүние Жүзі Қазақтарының Құрылтайына ТМД елдерінен 350 адам және көптеген шет елдерден делегаттар қатынасты. Құрылтайға қатысушылар Түркістан, Жезқазған, Ұлытау сияқты еліміздің ежелгі саяси-әлеум., мәдени орталықтарында болып, ата жұртымен қауышты. Құрылтай жұмысын 200-ден астам журналистер, 50-ден аса телерадиокомпаниялар насихаттауға ат салысты. Дүние Жүзі Қазақтарының Құрылтайына қатысушылар Қазақстан халқына және дүние жүзінің басқа да халықтарына, мемлекеттеріне, олардың үкіметтеріне Үндеу қабылдады. Құрылтай күндері “” деген тақырыпта ғылыми конференция болып өтті. Конференцияда Қазақстан Республикасының Президенті “” деген тақырыпта баяндама жасады. Қазақ халқының тағдыры, ата-баба мұрасы, тілі, бүкіл дүние жүзіндегі қазақтарды біртұтас ұлттық мемлекетіне біріктірудің құқықтық негіздері, т.б. мәселелер жөнінде баяндамалар тыңдалды. Конференцияда Дүние жүзі қазақтарының қауымдастығы құрылып, оның төрағасы болып Н.Назарбаев сайланды. Бұл орталыққа ұлт өмірін жан-жақты зерттеп, қазақтардың әлеуметтік-экономика, мәдени, рухани тыныс-тіршілігіндегі мәселелерді шешу міндеттері жүктелді. Құрылтай шет елде жүрген қазақтарға олардың артында арқа сүйер іргелі елі барын танытты.
Бірінші құрылтай
1992 жылы Қазақтардың бірінші Дүниежүзілік құрылтайы Алматыда өткізілді.
Құрылтайға алыс және жақын шет мемлекеттерден, соның ішінде Түркия, Германия, Франция, Норвегия, Моңғолия, Қытай, Аустрия және басқа 33 елдерден 800-ден астам өкіл қатысты.
Құрылтай күн тәртібіндегі (Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығын құру, оның жарғысын қабылдау, басшы органдарын сайлау мәселелерді) талқылады.
Қазақстан Республикасының тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаевты Дүниежүзі қазақтары қауымдастығының төрағасы етіп сайлау туралы ұсыныс бірауыздан қабылданды. Қазақстан жазушылар одағы басқармасының бірінші хатшысы Қалдарбек Найманбаев төрағаның бірінші орынбасары болып сайланды. Дүниежүзі қазақтары қауымдастығының басшылығын құрылтайға қатысушылар мына құрамда толық қолдады:
- Нұрсұлтан Назарбаев — Төралқа төрағасы.
- Қалдарбек Найманбаев — Төрағаның бірінші орынбасары.
- (Түркия), Мырзатай Жолдасбеков, — Төралқа мүшелері.
- Құрылтай таңбасының авторы - суретші Бейсен Серікбай
Екінші құрылтай
2002 жылы келесі, екінші құрылтай Түркістанда өтті.
Құрылтайға алыс және жақын 32 шет мемлекеттерден 400-ден астам өкіл қатысты.
Дүниежүзі Қазақтарының Құрылтайы ІІ-ші рет, 2002 жылдың күзінде Түркістан қаласында өткен құрылтайда тарихи отанына оралуды аңсап жүрген қандастарымыздың қатарының толығуы жайында сөз болды. Түркістан көптеген тарихи кезеңдерді басынан өткерген қала болғаннан кейін әдейі таңдалса керек, оның алдында Түркістан қаласының 1500 жылдығы аталған. Құрылтайға алыс және жақын 32 шет мемлекеттерден 400-ден астам өкіл қатысты. Бұл құрылтайда оралмандардың елге оралу мәселесі қаралып, көші-қон квотасының мөлшерін ұлғайту жоспары қарастырылды. 2003 жылы 5 мың отбасы, 2004 жылы 10 мың отбасы, 2005 жылы 15 мың отбасы елге көшіп келді, жылына 50-60 мың оралман оралады. 1992 жылғы 14 желтоқсанда Алматыда Қазақстан халықтарының тұңғыш форумы өткізілді. Форумда негізінен мынандай мәселелер қаралды: 1. Жаңа көзқарас тұрғысынан интернационализм мен тату көршілік қатынас жағдайлары талқыланды. 2. Президенттің Бейбітшілік пен рухани татулық сыйлығы алғаш рет академик М. Сүлейменовке, халық жазушысы Д. Снегинге, жазушы, аудармашы Г. Бельгерге тапсырылды. 1993 жылы 17 желтоқсанда Қазақтардың дүниежүзілік қауымдастығының тұсау кесер салтанаты болды. Сол жылдың өзінде-ақ Қазақстанға Монғолиядан, Түркиядан, Ираннан және ТМД елдерінен 7,5 мың қазақ отбасы көшіп келді.
Үшінші құрылтай
2005 жылы 27-28 қыркүйекте Қазақтардың үшінші Дүниежүзілік құрылтайы Астанада өткізілді.
Құрылтайға алыс және жақын 32 шет мемлекеттерден, соның ішінде Ресейден, Қытайдан, Аустриядан, Чехиядан, Норвегиядан, Италиядан, Сингапурдан, Мысырдан, 300-ден аса өкіл, сондай-ақ Қазақстанның барлық облыстары мен Алматы және Астана қалаларынан 200-ден астам өкіл қатысты.
Құрылтайда шетелде тұратын өкілдерін Қазақстанның жоғарғы оқу орындарында оқыту үшін жағдай жасау, сондай-ақ тарихи отанына инвестициялар орналастыру мүмкіндіктері секілді мәселелер талқыланды.
Бизнес байланысын нығайту, қазақ шетжұрты республиканың экономикасы туралы толығырақ ақпарат алуына ықпал ету, кәсіпкерліктің даму жағдайы, мемлекет пен бизнес-қоғамдастықтардың өзара қарым-қатынас секілді мәселелер қаралды.
Тағы қараңыз
- Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы
- ресми сайты Мұрағатталған 5 желтоқсанның 2006 жылы.
Дереккөздер
- Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қazaktardyn Dүniezhүzilik kuryltajy Dүniezhүzi kazaktarynyn kauymdastygynyn en zhogargy organy Dүnie Zhүzi Қazaktarynyn Қuryltajy Almaty kalasynda 1992 zhyly 28 kyrkүjek pen 4 kazan aralygynda dүnie zhүzi kazaktary okilderinin katysuymen otken kuryltaj Қuryltaj karsanynda kazak ultynyn sany 10 mln 537 mynga zhetken Dүnie Zhүzi Қazaktarynyn Қuryltajyna TMD elderinen 350 adam zhәne koptegen shet elderden delegattar katynasty Қuryltajga katysushylar Tүrkistan Zhezkazgan Ұlytau siyakty elimizdin ezhelgi sayasi әleum mәdeni ortalyktarynda bolyp ata zhurtymen kauyshty Қuryltaj zhumysyn 200 den astam zhurnalister 50 den asa teleradiokompaniyalar nasihattauga at salysty Dүnie Zhүzi Қazaktarynyn Қuryltajyna katysushylar Қazakstan halkyna zhәne dүnie zhүzinin baska da halyktaryna memleketterine olardyn үkimetterine Үndeu kabyldady Қuryltaj kүnderi degen takyrypta gylymi konferenciya bolyp otti Konferenciyada Қazakstan Respublikasynyn Prezidenti degen takyrypta bayandama zhasady Қazak halkynyn tagdyry ata baba murasy tili bүkil dүnie zhүzindegi kazaktardy birtutas ulttyk memleketine biriktirudin kukyktyk negizderi t b mәseleler zhoninde bayandamalar tyndaldy Konferenciyada Dүnie zhүzi kazaktarynyn kauymdastygy kurylyp onyn toragasy bolyp N Nazarbaev sajlandy Bul ortalykka ult omirin zhan zhakty zerttep kazaktardyn әleumettik ekonomika mәdeni ruhani tynys tirshiligindegi mәselelerdi sheshu mindetteri zhүkteldi Қuryltaj shet elde zhүrgen kazaktarga olardyn artynda arka sүjer irgeli eli baryn tanytty Birinshi kuryltaj1992 zhyly Қazaktardyn birinshi Dүniezhүzilik kuryltajy Almatyda otkizildi Қuryltajga alys zhәne zhakyn shet memleketterden sonyn ishinde Tүrkiya Germaniya Franciya Norvegiya Mongoliya Қytaj Austriya zhәne baska 33 elderden 800 den astam okil katysty Қuryltaj kүn tәrtibindegi Dүniezhүzi kazaktarynyn kauymdastygyn kuru onyn zhargysyn kabyldau basshy organdaryn sajlau mәselelerdi talkylady Қazakstan Respublikasynyn tungysh Prezidenti Nursultan Nazarbaevty Dүniezhүzi kazaktary kauymdastygynyn toragasy etip sajlau turaly usynys birauyzdan kabyldandy Қazakstan zhazushylar odagy baskarmasynyn birinshi hatshysy Қaldarbek Najmanbaev toraganyn birinshi orynbasary bolyp sajlandy Dүniezhүzi kazaktary kauymdastygynyn basshylygyn kuryltajga katysushylar myna kuramda tolyk koldady Nursultan Nazarbaev Toralka toragasy Қaldarbek Najmanbaev Toraganyn birinshi orynbasary Tүrkiya Myrzataj Zholdasbekov Toralka mүsheleri Қuryltaj tanbasynyn avtory suretshi Bejsen SerikbajEkinshi kuryltaj2002 zhyly kelesi ekinshi kuryltaj Tүrkistanda otti Қuryltajga alys zhәne zhakyn 32 shet memleketterden 400 den astam okil katysty Dүniezhүzi Қazaktarynyn Қuryltajy II shi ret 2002 zhyldyn kүzinde Tүrkistan kalasynda otken kuryltajda tarihi otanyna oraludy ansap zhүrgen kandastarymyzdyn katarynyn tolyguy zhajynda soz boldy Tүrkistan koptegen tarihi kezenderdi basynan otkergen kala bolgannan kejin әdeji tandalsa kerek onyn aldynda Tүrkistan kalasynyn 1500 zhyldygy atalgan Қuryltajga alys zhәne zhakyn 32 shet memleketterden 400 den astam okil katysty Bul kuryltajda oralmandardyn elge oralu mәselesi karalyp koshi kon kvotasynyn molsherin ulgajtu zhospary karastyryldy 2003 zhyly 5 myn otbasy 2004 zhyly 10 myn otbasy 2005 zhyly 15 myn otbasy elge koship keldi zhylyna 50 60 myn oralman oralady 1992 zhylgy 14 zheltoksanda Almatyda Қazakstan halyktarynyn tungysh forumy otkizildi Forumda negizinen mynandaj mәseleler karaldy 1 Zhana kozkaras turgysynan internacionalizm men tatu korshilik katynas zhagdajlary talkylandy 2 Prezidenttin Bejbitshilik pen ruhani tatulyk syjlygy algash ret akademik M Sүlejmenovke halyk zhazushysy D Sneginge zhazushy audarmashy G Belgerge tapsyryldy 1993 zhyly 17 zheltoksanda Қazaktardyn dүniezhүzilik kauymdastygynyn tusau keser saltanaty boldy Sol zhyldyn ozinde ak Қazakstanga Mongoliyadan Tүrkiyadan Irannan zhәne TMD elderinen 7 5 myn kazak otbasy koship keldi Үshinshi kuryltaj2005 zhyly 27 28 kyrkүjekte Қazaktardyn үshinshi Dүniezhүzilik kuryltajy Astanada otkizildi Қuryltajga alys zhәne zhakyn 32 shet memleketterden sonyn ishinde Resejden Қytajdan Austriyadan Chehiyadan Norvegiyadan Italiyadan Singapurdan Mysyrdan 300 den asa okil sondaj ak Қazakstannyn barlyk oblystary men Almaty zhәne Astana kalalarynan 200 den astam okil katysty Қuryltajda shetelde turatyn okilderin Қazakstannyn zhogargy oku oryndarynda okytu үshin zhagdaj zhasau sondaj ak tarihi otanyna investiciyalar ornalastyru mүmkindikteri sekildi mәseleler talkylandy Biznes bajlanysyn nygajtu kazak shetzhurty respublikanyn ekonomikasy turaly tolygyrak akparat aluyna ykpal etu kәsipkerliktin damu zhagdajy memleket pen biznes kogamdastyktardyn ozara karym katynas sekildi mәseleler karaldy Tagy karanyzDүniezhүzi kazaktarynyn kauymdastygy resmi sajty Muragattalgan 5 zheltoksannyn 2006 zhyly DerekkozderSayasi tүsindirme sozdik Almaty 2007 ISBN 9965 32 491 3 Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet