Қ қ кириллицаға негізделген әліпби әрпі Қазақ кирил әліпбиі Аа Әә Бб Вв Гг Ғғ Дд Ее Ёё Жж Зз Ии Йй Кк Ққ Лл Мм Нн Ңң Оо

Қ, қ — кириллицаға негізделген әліпби әрпі.

(Қазақ кирил әліпбиі)
-{Аа}-	-{Әә}-	-{Бб}-	-{Вв}-	-{Гг}-	-{Ғғ}-	-{Дд}-
-{Ее}-	-{Ёё}-	-{Жж}-	-{Зз}-	-{Ии}-	-{Йй}-	-{Кк}-
-{Ққ}-	-{Лл}-	-{Мм}-	-{Нн}-	-{Ңң}-	-{Оо}-	-{Өө}-
-{Пп}-	-{Рр}-	-{Сс}-	-{Тт}-	-{Уу}-	-{Ұұ}-	-{Үү}-
-{Фф}-	-{Хх}-	-{Һһ}-	-{Цц}-	-{Чч}-	-{Шш}-	-{Щщ}-
-{Ъъ}-	-{Ыы}-	-{Іі}-	-{Ьь}-	-{Ээ}-	-{Юю}-	-{Яя}-

Тілдің артқы шені таңдайдың артқы шеніне нық тиіп, содан кейін бірден ажырасуынан жасалатын дауыссыз дыбысты таңбалайтын әріп. Қ-ны айтқанда фонациялық ауа ауызқуысы арқылы үзіліп, шұғыл шығады. Қ - дауыс қатысы жағынан қатаң, айтылу жолы жағынан шұғыл, жасалу жағынан тіл асты дыбыс. Оның ұяң сыңары - "ғ". Сөз ортасында орналасқан кездерде, қ - дан кейінгі хәріп дауыссыз болған жағдайда қ - ның бәсендеуіне байланысты х - дыбысына айналады (мақсат - махсат, мұқтаж - мұхтаж). Қ, Ғ және Х дыбыстары увулярлы дауыссыз дыбыстарға жатады (терең артқы тілдік дауыссыздар). Латынша романдалынуы: "Q, q". Дыбыс түркі халықтарында (өзбек, татар, қазақ), араб, парсы және кавказ халықтарында кездеседі.

Қ қазақ тілінде өте жиі қолданылып, сөздің барлық буынында кездеседі және көбінесе жуан дауыстылармен тіркеседі. Мысалы, қайық, ақын, аққу, ботақан, құлыншақ, бардық.

Әліпби	Реттік №
Қазақ әліпбиі	15	q
Тәжік әліпбиі	15	q
Өзбек әліпбиі	33	q
Қарақалпақ әліпбиі	15	q
Абхаз әліпбиі	25	kʰ

Дереккөздер

Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 5 том
Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ., Қазіргі қазақ тілі. Лексика. Фонетика, А., 1962

Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Cyrillic alphabet

[1] Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 5 том

[2] Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ., Қазіргі қазақ тілі. Лексика. Фонетика, А., 1962