Эвенкі тілі

Эвенкі тілі, эвенк тілі (өзд. атауы – тұңғыс тілі) – Ресей Федерациясы аумағында Енисей өзенінің оң жағалауынан бастап, Сахалин аралығына дейін шашырай қоныстанған халқының тілі. тілінде 35 мыңдай адам сөйлейді (2002). Эвенкі тілінде сөйлеушілер ІХР-дың солтүстік-шығысы мен Моңғолияда да кездеседі. Эвенкі тілі , негидаль тілдерімен қатар Алтай тіл тобы ішіндегі тұңғыс-маньчжур тілдері шоғырының солтүстік тобына жатады. Эвенкі тілінің солтүстік, , шығыс диалектілері өз ішінен бірнеше бөлінеді. Солтүстік диалектісін кейбір зерттеушілер жеке тілге жатқызады. Жергілікті ерекшелік ха-мен, се-мен, ше-мен сөйлеушілер деп ажыратылады. Әдеби тілі оңтүстік диалектісінің непек (полигусов) говоры негізінде қалыптасқан. құрылымы жағынан жалғамалы тілдерге жатады. Сөз тудырушы, сөз түрлендіруші аффикстерге бай. Етістіктің есімше, көсемше түрлері мен септік жалғауының күрделі жүйесі қалыптасқан. Лексикасында саха, тілдерінің ықпалы айқын аңғарылады. Қазіргі Эвенкі тілінде, әсіресе, орыс тілінен енген сөздер көп. Жазуы 1931 жылдан , 1936 жылдан кириллица негізінде қалыптасқан.

Эвенкілер.

Дереккөздер

1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, X том