Шеңгел
Шеңгел(Halіmodendron) — бұршақ тұқымдасына жататын бұта. Қазақстанның шығыс, орталық және облыстарының далалық аймақтарында, құм, саз, топырақты жерлерде, жайылымдардағы бұталардың арасында, өзен-көл жағасында, қиыршық тасты сортаңдарда, тақырларда өсетін 1 түрі — ақ шеңгел (Н. halodendron) бар. Оның биіктігі 50 — 200 см. Сабағы тықыр, кейде күмістей жылтыр, тікенді қабығы қара қоңыр түсті. Жапырағы қос қауырсын пішіндес, қысқа тікенекті. Гүлдері қызғылт не күлгін түсті, гүлсағағында құмыра не қоңырау тәрізденіп топтанған. Мамыр — маусым айларында гүлдеп, жеміс береді. Жемісі — сарғылт , тұқымы қызыл қоңыр, жылтыр түсті. Шеңгелді шөл және шөлейт аймақтардағы елді мекендерді көгалдандыру үшін арық бойына егеді. Әдетте тікенді болғандықтан, шеңгелді жерге мал жайылмайды, бірақ күз бен қыста — оның жемісі мен жапырағын түйе мен қой сүйсініп жейді. Шөлді жерлерде шеңгел отын ретінде қолданылады. Тамырынан жүн бояу үшін пайдаланылатын сары бояу алынады. Гүлдеген кезде шірнелі өсімдік.
Дереккөздер
- Қазақ энциклопедиясы, 9 том
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
ShengelShengel Halimodendron burshak tukymdasyna zhatatyn buta Қazakstannyn shygys ortalyk zhәne oblystarynyn dalalyk ajmaktarynda kum saz topyrakty zherlerde zhajylymdardagy butalardyn arasynda ozen kol zhagasynda kiyrshyk tasty sortandarda takyrlarda osetin 1 tүri ak shengel N halodendron bar Onyn biiktigi 50 200 sm Sabagy tykyr kejde kүmistej zhyltyr tikendi kabygy kara konyr tүsti Zhapyragy kos kauyrsyn pishindes kyska tikenekti Gүlderi kyzgylt ne kүlgin tүsti gүlsagagynda kumyra ne konyrau tәrizdenip toptangan Mamyr mausym ajlarynda gүldep zhemis beredi Zhemisi sargylt tukymy kyzyl konyr zhyltyr tүsti Shengeldi shol zhәne sholejt ajmaktardagy eldi mekenderdi kogaldandyru үshin aryk bojyna egedi Әdette tikendi bolgandyktan shengeldi zherge mal zhajylmajdy birak kүz ben kysta onyn zhemisi men zhapyragyn tүje men koj sүjsinip zhejdi Sholdi zherlerde shengel otyn retinde koldanylady Tamyrynan zhүn boyau үshin pajdalanylatyn sary boyau alynady Gүldegen kezde shirneli osimdik DerekkozderҚazak enciklopediyasy 9 tomBul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet