Қыс — жыл мезгілі, әр аумақтағы ауа температурасы ең төмен болатын климаттық маусым.
Сипаттамасы
Астрономиялық ұғым бойынша, қыс — қысқы күн тоқырауы сәтінен көктемгі күн мен түннің теңесуіне дейінгі (Солтүстік жарты шарда 21—22 желтоқсаннан 20—21 наурызға дейін, Оңтүстік жарты шарда 21—22 маусымнан 23 қыркүйекке дейін) уақыт аралығы. Солтүстік жарты шардың қоңыржай ендіктерінде қыс айлары деп шартты түрде желтоқсан, қаңтар, ақпан, ал Оңтүстік жарты шарда — маусым, шілде, тамыз айлары есептеледі. ендіктерде (оның ішінде, Қазақстан жерінің басым көпшілігінде) қыс тұрақты қар жамылғысымен, өзендер мен көлдерде мұз қатуымен, өсімдіктің өсіп-өнуінің тоқтауымен, жануарлардың көптеген түрлерінің ұйқыға кетуімен немесе анабиозымен сипатталады. Қыстың ұзақтығы климаттық және фенологиялық маусым ретінде төменгі географиялық ендіктерден жоғары ендіктерге қарай өсіп отырады. ендіктерде қыс мүлдем болмайды, оның ұзақтығы 1—2 айдан аспайды, қоңыржай ендіктерде — 3—4 ай, полюстік ендіктерде 6—7 айға және одан да көбірек уақытқа созылады.
Қазақстандағы қыс
Қазақстанның солтүстігінде оның оңтүстігімен салыстырғанда, қыс 1—1,5 айдай ұзағырақ болады.
Дереккөздер
- Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007 жыл. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қys zhyl mezgili әr aumaktagy aua temperaturasy en tomen bolatyn klimattyk mausym Zher betindegi mezgil ozgerisi Қys mezgili SipattamasyAstronomiyalyk ugym bojynsha kys kysky kүn tokyrauy sәtinen koktemgi kүn men tүnnin tenesuine dejingi Soltүstik zharty sharda 21 22 zheltoksannan 20 21 nauryzga dejin Ontүstik zharty sharda 21 22 mausymnan 23 kyrkүjekke dejin uakyt aralygy Soltүstik zharty shardyn konyrzhaj endikterinde kys ajlary dep shartty tүrde zheltoksan kantar akpan al Ontүstik zharty sharda mausym shilde tamyz ajlary esepteledi endikterde onyn ishinde Қazakstan zherinin basym kopshiliginde kys turakty kar zhamylgysymen ozender men kolderde muz katuymen osimdiktin osip onuinin toktauymen zhanuarlardyn koptegen tүrlerinin ujkyga ketuimen nemese anabiozymen sipattalady Қystyn uzaktygy klimattyk zhәne fenologiyalyk mausym retinde tomengi geografiyalyk endikterden zhogary endikterge karaj osip otyrady endikterde kys mүldem bolmajdy onyn uzaktygy 1 2 ajdan aspajdy konyrzhaj endikterde 3 4 aj polyustik endikterde 6 7 ajga zhәne odan da kobirek uakytka sozylady Қazakstandagy kysҚazakstannyn soltүstiginde onyn ontүstigimen salystyrganda kys 1 1 5 ajdaj uzagyrak bolady Қys mezgilindegi kardyn zhauuyDerekkozderҚazak tili terminderinin salalyk gylymi tүsindirme sozdigi Geografiya zhәne geodeziya Almaty Mektep baspasy 2007 zhyl 264 bet ISBN 9965 36 367 6Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet